ΓΚΑΜΠΕΤΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΦΡΟΣΩ ΜΠΟΤΗ ΣΟΥΡΒΙΝΟΥ ΟΛΓΑ ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ

1.ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ Προωθήθηκε μια σειρά προγραμμάτων τοπικής ή κοινοτικής ανάπτυξης  Με στόχο, την ανύψωση μέσα από την αξιοποίηση.  Όλα αυτά οδήγησαν στην λύση της κοινοτικής ανάπτυξης που έδωσε την δυνατότητα αξιοποίησης του άφθονου άμισθου ανθρώπινου δυναμικού της επαρχίας και των φυσικών τοπικών πόρων, συμβάλλοντας έτσι στην διατήρηση σε χαμηλά επίπεδα του κόστους των προγραμμάτων για το κράτος

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ  Οι προσπάθειες εξαναγκασμού προσφοράς προσωπικής εργασίας και η επιβολή από την κεντρική διοίκηση συγκεκριμένου περιεχομένου δραστηριοτήτων δημιούργησαν αρνητικές αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες, τα μέλη των οποίων αντιμετώπισαν την κοινοτική ανάπτυξη ως προσωπική αγγαρεία  Η έλλειψη επαρκούς και ειδικά εκπαιδευμένου προσωπικού, το ρεύμα έντονης αστικοποίησης της ελληνικής κοινωνίας την εποχή εκείνη, αλλά και η πατερναλιστική στάση της δημόσιας διοίκησης που επιδίωξε κυρίως τον κοινωνικό έλεγχο των τοπικών κοινωνιών. Δεν υπήρχαν συμμετοχικές ή συλλογικές διαδικασίες ενώ ακόμη και οι κατά τόπους επιτροπές που υπάρχουν είναι άνθρωποι διορισμένοι και υπόλογοι στον κρατικό μηχανισμό και όχι στην τοπική κοινωνία.  Τέλος, η απουσία της τοπικής αυτοδιοίκησης όχι μόνο δεν αποτέλεσε πηγή προβληματισμού αλλά υποβάθμισε την τοπική πρωτοβουλία.

 Μεγάλη βάση στις προσπάθειες εκβιομηχάνισης της χώρας  Δεν υπήρχε καμιά πρόβλεψη για την ανάπτυξη θεσμών κοινωνικής προστασίας.  Εξαίρεση αποτέλεσαν μεμονομένες πρωτοβουλίες που βασιζόταν στο εθελοντικό πνεύμα, στην αυτοβοήθεια και στην ομαδική δράση.

 Ίδρυμα Κοινωνικής Εργασίας (ΙΚΕ) με το «Πρόγραμμα αστικής ανάπτυξης Πετραλώνων» την περίοδο  «Πρόγραμμα Αστικής Ανάπτυξης Τσουβαλάδικα Ρέντη» από το 1978 έως το 1983  Αντίστοιχη πρωτοβουλία ανέπτυξε το Αστικό Κέντρο Βασιλικής Πρόνοιας του δήμου Ταύρου το 1965 περίπου, με το «Πρόγραμμα Κοινοτικής Ανάπτυξης Ταύρου» (Ζαϊμάκης, 2002).

 Σε αντίθεση με την δεκαετία του 1950, συμμετείχαν στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων κοινωνικοί λειτουργοί. Το γεγονός ότι συμμετείχαν κοινωνικοί λειτουργοί, οφείλεται «αφενός, στην ευρεία διάδοση της κοινωνικής εργασίας με κοινότητα στο εξωτερικό και αφετέρου στην εμπειρία των προγραμμάτων της προηγούμενης περιόδου, που μεταξύ άλλων είχε αναδειχθεί η έλλειψη εξειδικευμένων στην κοινοτική ανάπτυξη στελεχών.»

 Το παραπάνω έλλειμμα επιχείρησαν να καλύψουν οι σχολές κοινωνικής εργασίας που δημιουργήθηκαν την εποχή εκείνη.  Σχολή Κοινωνικής Πρόνοιας του Αμερικάνικου Κολλεγίου Θηλέων Pierce (ιδρύθηκε 1945 και διέκοψε οριστικά την λειτουργία της το 1975)  Το 1948 η Σχολή Κοινωνικής Εργασίας της ΧΕΝ(Χριστιανική Ένωση Νεανίδων) και από το 1956 έως το 1963 λειτούργησε η Σχολή Κοινωνικής Εργασίας του ΒΕΙ  Εκτός από την θεωρητική κατάρτιση που προσέφεραν οι σχολές κοινωνικής εργασίας στις αρχές και μεθόδους της κοινοτικής ανάπτυξης, συνέβαλαν σημαντικά και οι ασκούμενοι κοινωνικοί λειτουργοί που πραγματοποίησαν την πρακτική τους άσκηση στιςπαραπανω σχολές

 Στα παραπάνω προγράμματα ασκήθηκε κριτική εξαιτίας της απουσίας σύνδεσης των τοπικών προβλημάτων με ευρύτερα ζητήματα φτώχειας και υπανάπτυξης. Ωστόσο, η απουσία αυτή αιτιολογείται μερικώς από το θεωρητικό πλαίσιο της κοινοτικής εργασίας που υιοθετήθηκε την περίοδο αυτή, τόσο σε ακαδημαϊκό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, καθώς αντιλαμβανόταν την κοινωνική εργασία με κοινότητα ως μια προσπάθεια «βελτίωσης κάποιας καθορισμένης λειτουργικής δυσκολίας του συστήματος»

 Ενίσχυση της οικογενειοκρατίας,  Το νεποτισμό  Πελατειακές σχέσεις( οι οποίες ενέτειναν τις κοινωνικοοικονομικές διαιρέσεις στην ελληνική κοινωνία μεταξύ αυτών που είχαν πρόσβαση στον κρατικό μηχανισμό και αυτών που δεν είχαν)  Δεν επέτρεψαν τη δημιουργία ενός πλαισίου πολιτικών κοινωνικής ανάπτυξης που θα εστιαζόταν στην άμβλυνση των ανισοτήτων, στην προαγωγή καθολικών αξιών (κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη), την ενδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών και την ισόρροπη εναρμόνιση κοινωνικών αναγκών και οικονομικών πόρων

 Τη δεκαετία του 1980 αρχίζει να εδραιώνεται η αντίληψη του κοινωνικού ρόλου της Πολιτείας, η οποία είναι υπεύθυνη απέναντι στον πολίτη και έχει ως αποκλειστικό καθήκον της την αναπαραγωγή του ατόμου και της εργατικής του δύναμης. Στο πνεύμα αυτό προωθούνται μια σειρά από πρωτοβουλίες, όπως η καθιέρωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας,η αγροτική σύνταξη και άλλα ενισχυτικά στο οικογενειακό εισόδημα επιδόματα  Σε ό,τι αφορά την τοπική αυτοδιοίκηση επιχειρείται η διαμόρφωση ενός πλαισίου κοινωνικής συμμετοχής σε τοπικό επίπεδο μέσα από την θεσμοθέτηση αντίστοιχων συμμετοχικών οργάνων(π.χ. νομαρχιακά συμβούλια, λαϊκές συνελεύσεις)

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ  Η παρέμβαση της τοπικής κοινωνίας στα προβλήματα και στις ανάγκες που βίωνε καθημερινά ήταν άναρχη, ελλειμματική και κάθε άλλο παρά συγκροτημένη και θεσμικά κατοχυρωμένη. Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες σε τοπικό επίπεδο, την περίοδο αυτή, χαρακτηρίζονται από την πληθυσμιακή και γεωγραφική ανισοκατανομή τους, επικάλυψη, ανεπάρκεια, πενιχρή υποδομή, έλλειψη προσωπικού και συγκεντρωτισμό στην διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθώς και στον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων (Βάγια, 1993) α) Πρωτοβουλίες των τμημάτων κοινωνικής εργασίας β) Ψυχιατρική μεταρρύθμιση και Β’ Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα κατά της φτώχειας

 Πρόγραμμα ενδογενούς ανάπτυξης  Μεταρρυθμίσεις στο θεσμικό πλαίσιο της ΤΑ και αξιοποίηση πόρων της ΕΕ.  Ζητήματα κοινωνικής ένταξης, πολυπολιτισμικότητας και η κοινωνία των πολιτών.  Ευθύνες φορέων και επαγγελματιών

 Καλλινικάκη(2002): «η κοινοτική εργασία στην χώρα μας έχει λιγότερη επιρροή από αυτή που έχει ασκήσει η κοινωνική εργασία»  Πρέπει να σημειωθεί ότι σημαντικά πιλοτικά προγράμματα έχουν γίνει κατά διαστήματα από Τμήματα της Κοινωνικής Εργασίας αλλά δεν αποτέλεσαν αντικείμενο μια ολοκληρωμένης θεωρητικής άποψης  Συνεργάστηκαν με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα(ΑΕΙ/ΤΕΙ)

 Αυτά τα προγράμματα βοήθησε η εφαρμογή των προγραμμάτων κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης της Ε.Ε.

 Υπήρχαν δυσκολίες στην συνέχεια των προγραμμάτων απ’ τους φοιτητές  Οι δήμοι παραχωρούσαν στα πιλοτικά προγράμματα κτήρια για την στέγαση της υπηρεσίας

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ