Ο καιόμενος, Τ. Σινόπουλος Διδακτική παρέμβαση στη Λογοτεχνία Γ΄Λυκείου Μανιώτη Μαρία, ΠΕ02
Α. Παιδαγωγικοί και μαθησιακοί στόχοι της παρέμβασης Η δραστηριότητα θα βοηθήσει τους μαθητές: ●Να γνωρίσουν τη μεταπολεμική ποίηση μέσα από ένα παράδειγμα κοινωνικής ποίησης ●Να ευαισθητοποιηθούν γύρω από ζητήματα που οδηγούν ανθρώπους σε απονενοημένες πράξεις ●Να προβληματιστούν για την αποτελεσματικότητα τέτοιων πράξεων, που αποβαίνουν είτε απρόσφορες, ατελέσφορες και προβληματικές, είτε προσλαμβάνονται ως αυτοθυσία και αγωνιστικότητα των δρώντων προσώπων
Να διαπιστώσουν τη διορατικότητα ενός καλλιτέχνη που βρέθηκε πολύ μπροστά από την εποχή του Να δραματοποιήσουν την κινηματογραφική ματιά του Τ. Σινόπουλου Να γνωρίσουν κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της παγκόσμιας τάξης που κινητοποιούν ανθρώπους σε φονταμενταλιστικές ενέργειες Να χρησιμοποιήσουν πηγές εικόνας, ήχου και γραπτού λόγου για να παράγουν σχόλια γραπτά και εικονικά στο θέμα της αυτοπυρπόλησης
Να δραστηριοποιηθούν στη διερευνητική-βιωματική μάθηση Να αναπτύξουν κριτική σκέψη Να εξοικειωθούν με τη συνεργατική μέθοδο μάθησης Να ασκηθούν στην πολύπλευρη προσέγγιση των γεγονότων μέσα από τον εντοπισμό και τη σύγκριση διαφορετικών κειμενικών, ακουστικών και εικαστικών πηγών Να αποκτήσουν δεξιότητες χειρισμού των ηλεκτρονικών βάσεων και επεξεργασίας/ταξινόμησης δεδομένων
Β. Πλαίσιο εφαρμογής 1) Απευθύνεται στην Γ΄ Λυκείου. 2) Χρόνος υλοποίησης: 3 διδακτικές ώρες 3) Χώρος υλοποίησης: Χώρος εργασίας των μαθητών προτείνεται το εργαστήριο πληροφορικής. 4) Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών: Γνώση χαρακτηριστικών της μεταπολεμικής ποίησης, ειδικά της κοινωνικής, από την εισαγωγή του βιβλίου της Ν/Ε Λογοτεχνίας Γ΄ Λυκείου. Να πλοηγούνται στο διαδίκτυο και να έχουν προηγούμενη εμπειρία σε συνεργατική δραστηριότητα.
Τα εργαλεία εφαρμογής Περιβάλλον Web 2.0 για: ●Πλοήγηση στο διαδίκτυο ●Δημιουργία δημοσίευσης έντυπου άρθρου ●Εργαλείο ψηφιακής αφήγησης ●Επεξεργαστή κειμένου ●Πρόγραμμα δημιουργίας ιστοριογραμμής
Οργάνωση της τάξης ●5 ομάδες των 5 ατόμων μικτές, ως προς το φύλο και την επίδοσή τους ●Ένας μαθητής ορίζεται συντονιστής σε κάθε ομάδα ●Εναλλάσσονται στη χρήση του Η/Υ - κατά βούληση των μελών ●Καταρτίζουν σχέδιο δράσης/καθηκόντων ●Ο διδάσκων περιορίζεται σε ρόλο εμψυχωτή και συντονιστή ●Όλες οι εργασίες ανεβαίνουν στο blog της τάξης
Εφαρμογή - 1η διδακτική ώρα Δραστηριότητες: Αφόρμηση: οι μαθητές παρακολουθούν τα πρώτα 10΄ λεπτά του ντοκιμαντέρ «Εξάντας», επεισόδιο «29 μέρες» Συζητείται το περιεχόμενο του βίντεο και τα αίτια δράσης του νεαρού Τυνήσιου που οδηγήθηκε στην αυτοπυρπόληση. Οι μαθητές πρέπει να κατανοήσουν και το αποτέλεσμα της πράξης, την επανάσταση που ακολούθησε και την αλλαγή του καθεστώτος της χώρας. Διαβάζεται το κείμενο «Ο καιόμενος» και ακολουθεί ανάλυση του ποιήματος με παραδοσιακή διδασκαλία. Δημιουργούνται οι 5 ομάδες των 5 ατόμων.
2η και 3η διδακτική ώρα Φύλλο εργασίας 1: Οι αρθρογράφοι Δείτε το μικρό αφιέρωμα στη Βικιπαίδεια στον Κώστα Γεωργάκη και στο και το βίντεο (3.55΄ λεπτά) Διαβάστε το άρθρο της εφημερίδας «Αθηναϊκή» στο και το πρωτοσέλιδο της ιταλικής Grecia, διαβάστε τις αντιδράσεις επωνύμων στο
και φτιάξτε ένα πρωτοσέλιδο εφημερίδας με τα γεγονότα και τις απόψεις σας την επόμενη της αυτοπυρπόλησης του καιόμενου του Σινόπουλου, υποθέτοντας τους λόγους που τον οδήγησαν στην αυτοπυρπόληση, θεωρώντας ότι το καθεστώς δεν θα σας ασκήσει λογοκρισία. Αναρωτηθείτε: γιατί οδηγήθηκε σε αυτή την πράξη, αν άφηνε σημείωμα πριν το απονενοημένο διάβημα τι θα μπορούσε να έγραφε, ποιες οι μαρτυρίες των ανθρώπων της πλατείας για το ύφος και τη στάση του… Χρησιμοποιήστε την εφαρμογή «Σχέδιο» στο google drive ή το πρόγραμμα Publisher των windows.
Φύλλο εργασίας 2: Οι ψυχολόγοι Διαβάστε την υπόθεση του Κ. Γεωργάκη στο και τις δύο επιστολές που άφησε πριν το απονενοημένο διάβημά του στο καθώς και το κείμενο «Η δύναμη της μάζας» του Ευ. Παπανούτσου στο Αφού πλοηγηθείτε στην ηλεκτρονική έκδοση του σχολικού εγχειριδίου της Έκθεσης Έκφρασης της Α΄ Λυκείου (χαρακτηριστικά αφήγησης), στο
σε δύο κείμενα με αφηγηματικό χαρακτήρα, αφηγηθείτε τα συμβαίνοντα και προσπαθήστε να εξηγήσετε τις αντιδράσεις: α) του καιόμενου του Σινόπουλου (βρείτε και αναλύστε τους χαρακτηρισμούς του ποιητή, τι πιθανόν τον οδήγησε σε αυτή την πράξη, τι είδους άνθρωπος πιστεύετε ότι φτάνει ως εκεί...) και β) του κοινού που παρακολουθεί την αυτοπυρπόληση (γιατί δεν αντιδρά, ποια η στάση του…). Χρησιμοποιήστε επεξεργαστή κειμένου.
Φύλλο εργασίας 3: Οι κινηματογραφιστές Ακούστε τον ποιητή να απαγγέλλει το ποίημα στο και τη μελοποίησή του στο Βασικό στοιχείο της γραφής του Τ. Σινόπουλου είναι η κινηματογραφική ματιά. Ακολουθώντας την πορεία του ποιήματος, δημιουργήστε μια ψηφιακή αφήγηση του γεγονότος, χρησιμοποιώντας την εφαρμογή we video στο google drive ή το windows movie maker και αντλώντας τις εικόνες που θα επιλέξετε από την τελευταία διαφάνεια ή το την τελευταία διαφάνεια Δοκιμάστε να «ντύσετε» την ψηφιακή σας δημιουργία με τη φωνή του ποιητή (μπορείτε να χρησιμοποιήσετε mp3 - μέσω του YouTube to mp3) είτε με μαγνητοφώνηση της δικής σας απαγγελίας.
Φύλλο εργασίας 4: Οι λογοτέχνες Επισκεφθείτε το και διαβάστε την ιστορία του Κ. Γεωργάκη. Εμπνεόμενος από αυτό το γεγονός, ο ποιητής Ν. Βρεττάκος έγραψε το ποίημα «Αυτοπυρπόληση» στη συλλογή «Η θέα του κόσμου». Διαβάστε το στο Επισκεφθείτε το files/ekdilwseis/Ekdilwseis/2013/Nazim_Hikmet_poihmata.pdf και διαβάστε το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ «Όπως ο Κερέμ». files/ekdilwseis/Ekdilwseis/2013/Nazim_Hikmet_poihmata.pdf Συγκρίνετε τη στάση των τριών ποιητών (Σινόπουλου, Βρεττάκου και Χικμέτ) και συνθέστε ένα κείμενο με χαρακτηριστικά δοκιμίου ( για τη στάση της ποίησης και των ποιητών στα κοινωνικά δρώμενα (με τη χρήση επεξεργαστή κειμένου).
Φύλλο εργασίας 5: Οι ιστορικοί Ο «καιόμενος» γράφεται το 1957, πολύ πριν εμφανιστούν παραδείγματα αυτοπυρπολήσεων στη σύγχρονη ιστορία. Διαβάστε την περίπτωση του Τσέχου Γιαν Πάλαχ στο δείτε την υπόθεση του Κ. Γεωργάκη στο και στο βίντεο λάβετε υπόψη σας την ιστορία του νεαρού Τυνήσιου στο ντοκιμαντέρ «Εξάντας» και σύγχρονες περιπτώσεις αυτοπυρπόλησης στο Δημιουργήστε μια ιστοριογραμμή με το πρόγραμμα tiki-toki που θα βρείτε στο όπου θα εντάξετε και πληροφορίες για τα αποτελέσματα αυτών των ενεργειών.
Σας ευχαριστώ για το χρόνο και την υπομονή σας!