ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ 1. EΙΣΑΓΩΓΗ Το νερό σαν φυσικός πόρος Η διαχείριση των υδατικών πόρων (Δ.Υ.Π.): Ανάγκη επιμόρφωσης και πληροφόρησης των διαχειριστών και του κοινού για την καλύτερη κατανόηση και διαχείριση του νερού Σημερινές συνθήκες διαχείρισης Υπόγεια νερά – το πρόβλημα της ιδιοκτησίας Κρίση του νερού Βιομηχανία Υδατικών πόρων - Υδατικό σύστημα - Υποδομές στους Υδατικούς Πόρους 2 - 3 ΥΠΟΓΕΙΑ ΝΕΡΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Συστήματα υπόγειας ροής - Περιβαλλοντικά ζητήματα Φάσεις δραστηριοτήτων αξιολόγησης Διαχείριση υπόγειων νερών - Βασικά ζητήματα και προβλήματα Ζητήματα διαχείρισης της ποιότητας του νερού Διαχείριση και στρατηγική της προστασίας - Πολιτική της προστασίας Συνδυασμένη χρήση επιφανειακών/υπόγειων νερών Ο ρόλος των μοντέλων Χάσμα γνώσης και ανάγκες για έρευνα - Απαίτηση σε δεδομένα και ο ρόλος του ελέγχου Μεθοδολογία και Στρατηγική ελέγχου Διαχειριστική στρατηγική, Νομοθεσία, Πολιτική υποστήριξη Ανάγκες εκπαίδευσης - Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση
4. ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ - ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΡΟΦΟΡΕΩΝ Απορροές καταιγίδων - Επιστροφές άρδευσης - Αστικά απόβλητα Ελκυστικότητα για μη πόσιμη χρήση Προγράμματα ενός και πολλαπλών σκοπών Χαρακτηριστικά της άρδευσης με νερά που προήλθαν από αποκατάσταση υγρών αποβλήτων Ζητήματα δημόσιας υγείας - Κανονιστικές απαιτήσεις Τεχνικές εμπλουτισμού υπογείων υδάτων, Επιφανειακά συστήματα και συστήματα έγχυσης - Προεπεξεργασία του νερού Συστήματα επεξεργασίας εδάφους/υδροφόρου, Γεωτρήσεις αποθήκευσης και ανάκτησης Ξηρές γεωτρήσεις σε διαπερατούς σχηματισμούς της ακόρεστης ζώνης Προβλήματα στην ποιότητα του νερού Λειτουργικό κόστος και περιβαλλοντικές επιπτώσεις - Μελέτες περίπτωσης 5. ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΑΛΜΥΡΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΟΥΣ ΥΔΡΟΦΟΡΕΙΣ - ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Περιοχές με δυναμική διείσδυση αλμυρού νερού Σχέσεις γλυκού - αλμυρού νερού - Θαλάσσια διείσδυση Αρχή των Ghyben-Herzberg - Παραδείγματα θαλάσσιας διείσδυσης τύπου Ghyben-Herzberg Γεωχημική διερεύνηση και κριτήρια για τη διάκριση της διείσδυσης αλμυρού νερού Τεχνικές δημιουργίας φραγμών στη διείσδυση αλμυρού νερού. Μελέτες περίπτωσης
6. ΑΦΑΛΑΤΩΣΗ Τεχνολογίες Αφαλάτωσης Θερμικές διαδικασίες - Έλεγχος της καθαλάτωσης Κύριες και δευτερεύουσες διαδικασίες αφαλάτωσης Διαδικασίες Μεμβράνης – Ηλεκτροδιάλυση, Αντίστροφη Όσμωση Άλλες διαδικασίες χωρίς μεγάλη εμπορευσιμότητα χρήση της ηλιακής ενέργειας Υβριδικές εγκαταστάσεις Διάθεση ροών με υψηλή συγκέντρωση αλάτων Οικονομικά 7. ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Εξέλιξη και διαδικασία σύνταξης των μοντέλων υπόγειων νερών Τι είναι μοντέλο; Αναγνώριση των αναγκαίων πληροφοριών για τη λήψη αποφάσεων διαχείρισης Η σύνταξη ενός εννοιολογικού μοντέλου Το μαθηματικό μοντέλο - Ανάπτυξη ενός αριθμητικού μοντέλου και κώδικα Επαλήθευση και επικύρωση του μοντέλου Ρύθμιση του μοντέλου και υπολογισμός των παραμέτρων Εφαρμογή του μοντέλου Ανάλυση της αβεβαιότητας του μοντέλου Πρόγραμμα "MODFLOW"
8 – 9.1 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΝΕΡΩΝ Τι είναι ο έλεγχος της ποιότητας του νερού - Διερεύνηση του φυσικού περιβάλλοντος Παράγοντες που προκαλούν αλλαγές στο περιβάλλον του υδρορρεύματος Παρεμβάσεις στις κοίτες των ποταμών - Αποστράγγιση υγροβιότοπων Παρακολούθηση της ποιότητας των νερών σε σχέση με τη χρήση Παρακολούθηση επιπτώσεων, τάσης, ροής, πολλαπλών σκοπών Συνιστώσες ενός προγράμματος παρακολούθησης Προκαταρκτική επισκόπηση - Μέσα τα οποία υποβάλλονται σε δειγματοληψία Δειγματοληψία, επιλογή της θέσης, συχνότητα και αριθμός δειγμάτων σε λίμνες, ποταμούς και ταμιευτήρες Επιλογή μεθόδων για τη συλλογή δεδομένων Εναρμόνιση υδρολογικών δεδομένων/δεδομένων ποιότητας Επεξεργασία δεδομένων και ερμηνεία Διασφάλιση και έλεγχος της ποιότητας των αποτελεσμάτων Ένα παράδειγμα συστήματος αποθήκευσης και ανάκτησης δεδομένων ποιότητας νερών 9.2 διαχEiριςη πλημμυρικοY πεδIου - ΔιαχεIριςη oμβρIων Διαχείριση oμβρίων - Πρακτικές διαχείρισης ομβρίων Λίμνες συγκράτησης και διατήρησης , λεκάνες διήθησης Διαχείριση πλημμυρών και ολοκληρωμένη διαχείριση πλημμυρικού πεδίου Κίνδυνοι που συνδέονται με τις πλημμύρες Εγκιβωτισμός ποταμών Αντι-πλημμυρικές διατάξεις
10. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ Τεχνική και υδρολογική θεώρηση Χαρακτηριστικά και σχεδιασμός των ταμιευτήρων Διατήρηση και ανανέωση των ταμιευτήρων - Αντικρουόμενες απόψεις Ποιότητα του νερού στους Ταμιευτήρες, Ζητήματα ψαριών και Άγριας Ζωής Ρυθμιζόμενες παροχές και οι επιπτώσεις τους στην υγεία των οικοσυστημάτων Δείκτες καταλληλότητας φυσικής κατοικίας Περιβαλλοντικές ροές Τεχνικές προσομοίωσης των φυσικών κατοικιών στο υδρόρρευμα 11. ΞΗΡΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΝΕΡΟΥ Η σημασία της παροχής νερού στην προστασία από την ξηρασία Η κατανόηση της ξηρασίας - Ορισμός και μέτρηση της ξηρασίας - Δείκτες ξηρασίας Εκτίμηση της Επικινδυνότητας Ασφαλής απόδοση της διανομής νερού Η ζήτηση ως ένας παράγοντας στην ασφαλή απόδοση Ρόλοι στην διαχείριση του νερού κατά την ξηρασία Πως μπορούν τα προγράμματα διαχείρισης νερού σε περιόδους ξηρασίας να είναι αποτελεσματικότερα Βασικές αρχές σχεδιασμού αντιμετώπισης της ξηρασίας: Μια διαδικασία 10 βημάτων National Drought Mitigation Center – U.S.A. Παράδειγμα ξηρασίας στην Ελλάδα
12.1 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Βασικές επενδύσεις Δραστηριότητες διαχείρισης Σενάρια σχεδιασμού και διαδικασία λήψης απόφασης Πλήρης σχεδιασμός σήμερα Διαδικασίες σχεδιασμού, Ορθολογικό και πολιτικό μοντέλο σχεδιασμού Συνεργασίες και Συμμαχίες, Επίλυση Συγκρούσεων Ο ρόλος του κοινού στο σχεδιασμό και στη διαδικασία λήψης απόφασης Αξιολόγηση τεχνικών έργων και δράσεων πολλαπλών σκοπών Ανάλυση οφέλους - κόστους Ολοκληρωμένος σχεδιασμός 12.2 ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ, ΜΟΝΤΕΛΑ, ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Έννοιες και ορισμοί Εξέλιξη της συστημικής ανάλυσης των υδατικών πόρων Συστημικός συλλογισμός και προβλήματα που σχετίζονται με το νερό Σύστημα υποβοήθησης της διαδικασίας λήψης απόφασης (decisionsupport system ή DSS): Η εφαρμογή συστημάτων υποβοήθησης στη διαδικασία λήψης απόφασης Διαρθρωτική δομή του συστήματος Συστήματα δεδομένων - Μοντέλα Ανάλυση επικινδυνότητας Παραδείγματα
13.1 ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Δεδομένα χρήσης νερού - Ταξινόμηση των χρήσεων Καταναλωτική χρήση Το νερό στη γεωργία - Τάσεις και ανάγκες άρδευσης Απαιτήσεις σε νερό άρδευσης - Επιπτώσεις της άρδευσης Περιορισμοί στη χρήση Προσεγγίσεις στον προσδιορισμό της χρήσης νερού Άμεσες και Έμμεσες μέθοδοι - Πηγές δεδομένων Οι κυριότερες χρήσεις νερού 13.2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Η κυβερνητική συμμετοχή στην κατανομή του νερού Αποτελεσματική αποτίμηση και άδειες νερού Εμπειρία με τις εμπορεύσιμες άδειες Εφαρμόζοντας την τιμολόγηση του νερού Επιβαρύνσεις άρδευσης Δημοτικές και Βιομηχανικές επιβαρύνσεις Ζητήματα στην τιμολόγηση του νερού Προσεγγίσεις αγοράς στη διαχείριση του νερού Δικαιώματα νερού – κατανομή Tα μαθήματα συνοδεύονται από επιλεγμένες ασκήσεις διαχείρισης υδατικών πόρων - Εφαρμογές γραμμικού και δυναμικού προγραμματισμού στα υδροσυστήματα στην τάξη διάρκειας μιας ώρας την εβδομάδα
Είναι μια δυναμική διαδικασία που αποβλέπει στην πληρέστερη δυνατή κάλυψη των σημερινών και μελλοντικών αναγκών για κάθε χρήση, με βάση ένα ορθολογικό προγραμματισμό που στηρίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια και διαδικασίες