ΟΤΑ Επιχειρησιακη νοημοσυνη: ΕΝΟΤΗΤΑ Ad1.2.1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ BPMN για αρχάριους Κατανόηση της χρήσης και του ρόλου της των προτύπων BPMN στην απεικόνιση μοντέλων επιχειρησιακών. Παραδείγματα. ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Τι περιλαμβάνει η Όγδοη Ενότητα [Ad1. 2 Τι περιλαμβάνει η Όγδοη Ενότητα [Ad1.2.1]; 1η Ενότητα Εκπαίδευσης Εμβάθυνσης (Advanced/Ad) BPMN για αρχάριους Η (υπο)Ενότητα αυτή θα εστιάσει στις μεθόδους σχεδίασης επιχειρησιακών διαδικασιών με τη χρήση των προτύπων BPMN. Τα πρότυπα BPMΝ είναι ικανά να παρουσιάζουν, στους αναλυτές και στα στελέχη μιας επιχείρησης, τα δεδομένα που συνθέτουν μια επιχειρησιακή διαδικασία, με τρόπο απολύτως κατανοητό και σε ένα καθαρό γραφικό περιβάλλον. Στην (υπο)Ενότητα αυτή περιγράφονται τα γραφικά αντικείμενα (Graphical Objects) που χρησιμοποιούν τα πρότυπα BPMN και παρουσιάζονται απλά παραδείγματα χρήσης των προτύπων στο σχεδιασμό επιχειρησιακών διαδικασιών. Περιλαμβάνει Ανάπτυξη: Για να προσφέρει κυριολεκτικές γνώσεις πάνω στο θέμα Πρακτική Άσκηση ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ανάπτυξη: Στόχοι και Περιεχόμενο Στόχος Η κατανόηση μιας επιχειρησιακής διαδικασίας από την πλευρά του σχεδιαστή του μοντέλου αναπαράστασης της. Εξοικείωση με το σχεδιασμό επιχειρησιακών διαδικασιών μέσα από πολύ απλά παραδείγματα Περιεχόμενο Παρουσίαση των γραφικών αντικειμένων που χρησιμοποιούν τα πρότυπα BPMN Επίλυση απλών προβλημάτων σχεδιασμού μοντέλων αναπαράστασης επιχειρησιακών διαδικασιών Δείτε αυτό το webinar μέχρι τέλους... Μετά, Ρωτήστε αυτά που θέλετε τον/την Εκπαιδευτή/τρια σας Κάνετε ένα post στο Forum! ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Τι περιλαμβάνει η Ανάπτυξη; Εισαγωγή στην BPMN Τι είναι τα Πρότυπα BPMN; Γιατί να «μάθουμε» BPMN; Βασικά αντικείμενα και σύμβολα Περιγραφή των συμβολισμών της BPMN Ανάλυση αντικειμένων και συμβόλων με έτοιμο παράδειγμα Εφαρμογή στην πράξη Σχεδιασμός μιας (απλής) διαδικασίας σε BPMN: «Πληρωμή δημοτικών τελών» ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

BPMN (Business Process Modeling Notation), Διαχείριση Επιχειρησιακών Διαδικασιών / Business Process Management, Σχεδιασμός Επιχειρησιακών Διαδικασιών / Process Design Λεξεις κλειδια ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Εισαγωγή στην BPMN Τι είναι οι Προδιαγραφές BPMN; ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Τι είναι οι προδιαγραφές BPMN Business Process Modeling Notation Εργαλείο για την μοντελοποίηση των Επιχειρησιακών Διαδικασιών με τη χρήση γραφικού περιβάλλοντος (Σχηματική αναπαράσταση) Μια επιχειρησιακή διαδικασία μπορεί να αναλυθεί σε ένα σύνολο δράσεων που εκτελούνται με συγκεκριμένη χρονική σειρά Οι δράσεις αυτές, στην BPMN ονομάζονται αντικείμενα ροής (flow objects) Αποτελεί ένα πρότυπο ανεξάρτητο από τον κατασκευαστή ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ποιοί χρησιμοποιούν τις Προδιαγραφές BPMN; Επιχειρησιακοί αναλυτές Παρέχει γραφική απεικόνιση των διαδικασιών ώστε αυτές να είναι ευανάγνωστες σε επιχειρησιακά στελέχη Αντίστοιχα απευθύνεται σε στελέχη δημόσιας διοίκησης Διαχειριστές και αναλυτές συστημάτων Παρέχει την απαραίτητη πληροφορία για την υλοποίηση των διαδικασιών από διαχειριστές, μέσω της χρήσης ενός Συστήματος BPMS, και την παρακολούθηση τους σε πραγματικό, και όχι, χρόνο ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ποιες οι δυνατότητες των Προδιαγραφών BPMN Είναι μια απλή γλώσσα! Περιγράφει με έναν κάποιο φορμαλισμό τη μια διαδικασία Η περιγραφή μιας διαδικασίας σε BPMN είναι απαραίτητη για να «αυτοματοποιηθεί» ... Είναι δηλαδή το πρώτο, απαραίτητο, βήμα για να διαχειριστούμε μια διαδικασία μέσω ενός Συστήματος BPMS Ουσιαστικά, ερνορχηστρώνει: Tις δραστηριότητες που συνθέτουν μια διαδικασία... Π.χ. Παραλαβή αίτησης, Ανάθεση αιτήματος σε κάποιον υπάλληλο, Έλεγχος, Προετοιμασία Εγγράφου κλπ. Tους συμμετέχοντες σε αυτήν... Π.χ. Πολίτες / επιχειρήσεις (οι αιτούντες) Π.χ. Δημοτικοί υπάλληλοι (Διευθυντής Γραφείου, Υπάλληλοι Γραφείου) Και τις εφαρμογές που εκτελούν κάποιες από τις δραστηριότητες Π.χ. Εφαρρμογή «Δημοτολόγιο» για την εκτύπωση ενός Πιστοποιητικού Γεννήσεως που ζήτησε ένας πολίτης ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Μια διαδικασία πού έχει αποτυπωθεί με βάση τις Προδιαγραφές BPMN ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Βασικά Σχήματα Ακολουθεί μια περιγραφή των σχημάτων και συμβολισμών της BPMN… ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Έχει ρόλους - συμμετέχοντες Χωρίζεται σε δραστηριότητες Βασικά αντικείμενα Η κάθε διαδικασία: Έχει ρόλους - συμμετέχοντες Χωρίζεται σε δραστηριότητες Έχει αρχή, μέση και τέλος Ακολουθεί μια χρονική συνέχεια για την ολοκλήρωσή της Επιβάλλει αποστολή και λήψη μηνυμάτων μεταξύ των ρόλων, για την επίτευξη συνεργασίας ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ρόλοι (Pools) Οι ρόλοι υποδηλώνουν τους συμμετέχοντες σε μια διαδικασία. Στις Προδιαγραφές BPMN o ρόλος σχεδιάζεται ως pool (εστία δράσης) Παραδείγματα Ρόλων Πολίτης: ενεργοποιεί την διαδικασία (αίτηση) Υπάλληλος του Δήμου: αναλαμβάνει την εκτέλεση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων (Έλεγχος δικαιολογητικών) BPMS Σύστημα: Αναλαμβάνει την «ενορχήστρωση» Άλλα Συστήματα: Κάποιες από τις δραστηριότητες εκτελούνται από υφιστάμενες εφαρμογές (π.χ. Διαχείριση Οικονομικού Κύκλου κλπ.), που «ενορχηστρώνονται» και αυτές στο πλαίσιο των όσων απαιτεί το πρότυπο (μοντέλο) μιας διαδικασίας ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Έλεγχος και πληρωμή δημοτικών τελών Ένα παράδειγμα Έλεγχος και πληρωμή δημοτικών τελών Πολίτης BPMS Σύστημα Υπάλληλος Άλλα Συστήματα ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Δραστηριότητες (Activities) Για να ολοκληρωθεί μια διαδικασία, πρέπει να εκτελεστεί ένα σύνολο από επιμέρους βήματα. Αυτά τα βήματα ονομάζονται δραστηριότητες Απλές δραστηριότητες Παραδείγματα δραστηριοτήτων Έλεγχος δικαιολογητικών Καταχώρηση είσπραξης Αποστολή δικαιολογητικού Σύνθετες δραστηριότητες ή υπό-διαδικασίες Στις Προδιαγραφές BPMN Η δραστηριότητα ονομάζεται «Task» Η υπό-διαδικασία «Sub Process» ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ένα παράδειγμα Στο πρηγούμενο παράδειγμά μας Έλεγχος και πληρωμή δημοτικών τελών Sub-process ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ιδιότητες δραστηριοτήτων Οι δραστηριότητες χωρίζονται σε Ανθρώπινες (human task) Εφαρμογών (service task) Κάθε δραστηριότητα μπορεί να έχει μια από τις παρακάτω ιδιότητες Αποστολή μηνύματος (send task) Λήψη μηνύματος (receive task) Αποστολή και λήψη μηνύματος (send receive task) Τίποτα: που σημαίνει ότι ο σχεδιαστής (δηλ. Εμείς ορίζουμε τι «κάνει ακριβώς») ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Δραστηριότητες στις Προδιαγραφές BPMN Στο προηγούμενο παράδειγμά μας Έλεγχος και πληρωμή δημοτικών τελών Empty Tasks Human Tasks Message Tasks Service Tasks ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

* Ειδικές δραστηριότητες Οι δραστηριότητες είτε είναι απλές εργασίες είτε υπό-διαδικασίες έχουν τη δυνατότητα να επαναλαμβάνονται (looping task) Αντιστοιχία με τον προγραμματιστικό βρόχο “While” Αντιστοιχία με τον προγραμματιστικό βρόχο “ForEach” ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Συμβάντα (Events) Το συμβάν είναι ένα σήμα ή κάτι που λαμβάνει χώρα σε μια χρονική στιγμή, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας Τα συμβάντα προκαλούν την έναρξη μιας διαδικασίας Ο τερματισμός μιας διαδικασίας αποτελεί ένα συμβάν Συμβάντα μπορούν να λάβουν χώρα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας Στις Προδιαγραφές BPMN τα συμβάντα ονομάζονται events Παραδείγματα συμβάντων Συμβάν έναρξης Ο πολίτης κάνει μια αίτηση στο σύστημα Ενδιάμεσο Συμβάν (Intermediate event) Τέλος χρονικής προθεσμίας περάτωσης Συμβάν τέλους (End event) Η διαδικασία ολοκληρώνεται ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Συμβάντα (Events): περισσότερα Ένα συμβάν προκαλεί ή προκαλείται από πολλών ειδών «διεγέρσεις». Οι πιο συνηθισμένες είναι: Μήνυμα Ο πολίτης κάνει αίτηση για πιστοποιητικό και στέλνει τα στοιχεία του με μήνυμα σε ένα «message start event» Προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα Η περίοδος ελέγχου 20 ημερών λήγει και ακυρώνεται η διαδικασία έκδοσης πιστοποιητικού από ένα intermediate timer event ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ένα παράδειγμα Στο προηγούμενο παράδειγμά μας Έλεγχος και πληρωμή δημοτικών τελών Start event End events ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Περισσότερα Σχήματα Ακολουθεί μια περιγραφή των υπόλοιπων σχημάτων και συμβολισμών της BPMN… ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Στις Προδιαγραφές BPMN οι πύλες ονομάζονται “Gateways” Οι πύλες αντιπροσωπεύουν σημεία της διαδικασίας όπου υπάρχουν εναλλακτικές διαδρομές ή κόμβοι απόφασης Στις Προδιαγραφές BPMN οι πύλες ονομάζονται “Gateways” Παράδειγμα Η έγκριση ή απόρριψη της αίτησης ενός πολίτη αποτελεί μια λογική πύλη, που δρομολογεί την διαδικασία σε διαφορετικές δραστηριότητες ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ένα παράδειγμα Στο προηγούμενο παράδειγμά μας Έλεγχος και πληρωμή δημοτικών τελών ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Οι πύλες χωρίζονται στις παρακάτω κατηγορίες Κατηγορίες πυλών Οι πύλες χωρίζονται στις παρακάτω κατηγορίες Πύλες ελέγχου Μια ροή εισόδου δρομολογείται σε μια ή περισσότερες ροές εξόδου Αν μια αίτηση του πολίτη πληρεί τις προϋποθέσεις για να γίνει αποδεκτή, δρομολογείται στη ροή που ικανοποιεί το αίτημά του αλλιώς δρομολογείται στην ροή απόρριψης της αίτησης Πύλες Συγχώνευσης Μια ή περισσότερες ροές εισόδου δρομολογούνται σε μια ροη εξόδου Δυο παράλληλες ροές ελέγχου δικαιολογητικών του πολίτη, μετά τον έλεγχο συγχωνεύονται σε μια για να ενημερωθεί ο πολίτης για τα αποτελέσματα των ελέγχων ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Πύλη αποκλειστικής δρομολόγησης (XOR) Βασικοί Τύποι Πυλών Τύποι πυλών Πύλη αποκλειστικής δρομολόγησης (XOR) Ακολουθείται μια και μόνο διαδρομή από της εναλλακτικές Π.χ. Έλεγχος δικαιολογητικών. Αν είναι εντάξει ακολουθείται η διαδρομή έκδοσης πιστοποιητικού. Αλλιώς ακολουθείται η διαδρομή απόρριψης Πύλη επιλογής δρομολόγησης (OR) Μπορεί να ακολουθηθεί μια ή περισσότερες από τις εναλλακτικές διαδρομές Πύλη παράλληλης δρομολόγησης (AND) Ακολουθούνται και εκτελούνται παράλληλα όλες οι πιθανές διαδρομές ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Πύλη αποκλειστικής δρομολόγησης (XOR) Δραστηριότητα 1 ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Πύλη επιλογής δρομολόγησης (OR) Δραστηριότητα 1 Ο Ο ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Πύλη παράλληλης δρομολόγησης (AND) Δραστηριότητα 1 Δραστηριότητα 1 + + Δραστηριότητα 1 ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Δημιουργία Ροών (Flows) Οι ροές ορίζουν την αλληλουχία με την οποία εκτελούνται οι βασικές επιχειρησιακές οντότητες (δραστηριότητες, γεγονότα, πύλες), αλλά και τις ροές μηνυμάτων από έναν ρόλο σε έναν άλλο Ροή αλληλουχίας (Sequence flow) Ροή μηνύματος (Message flow) ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ροή αλληλουχίας (Sequence flow) Δημιουργία ροών (2) Ροή αλληλουχίας (Sequence flow) Μια ροή αλληλουχίας από μια δραστηριότητα Α προς μια δραστηριότητα Β, ορίζει ότι όταν ολοκληρωθεί η δραστηριότητα Α, ξεκινά η δραστηριότητα Β Μετά την πρωτοκόλληση της αίτησης ακολουθεί ο έλεγχος δικαιολογητικών Ροή μηνύματος (Message flow) Μια ροή μηνύματος ορίζει ότι ένα μήνυμα φεύγει από έναν ρόλο προς έναν άλλο ρόλο Ό έλεγχος πιστοποιητικών γίνεται από τον υπάλληλο και από τη ροή του συστήματος στέλνεται ένα μήνυμα στη ροή που αντιπροσωπεύει τον υπάλληλο για κάνει τον έλεγχο των δικαιολογητικών ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

Ένα παράδειγμα Στο προηγούμενο παράδειγμά μας Έλεγχος και πληρωμή δημοτικών τελών Ροές Αλληλουχίας Ροές Μηνυμάτων ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]

ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη Παραγωγή Περιεχομένου: ΕΑΙΤΥ (ΕΜ9 ATLANTIS Group) http://www.cti.gr Συγγραφείς Θ. Εμμανουηλίδης, Π. Καβάσαλης, Γ. Κούζας, Αθ. Μώραλης, Ζ. Πολιτοπούλου ΠΕΤΑ: ΟΤΑ Επιχειρησιακή Νοημοσύνη [Ad1.2.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ]