Ο ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
Ρόλος και Λειτουργίες Θεραπευτικός ή αποκατάστασης Προληπτικός Εκπαιδευτικός
* Εκπαίδευση: Όσον αφορά στη συμβουλευτική θεωρία και πράξη: Απόκτηση γνώσεων των θεωριών / τεχνικών Ικανότητα δημιουργίας εποικοδομητικής σχέσης Ικανότητα δημιουργίας προσωπικού μοντέλου συμβουλευτικής Αναγνώριση προσωπικών επιθυμιών, προσδοκιών, συναισθημάτων Όσον αφορά στη διοίκηση; Ικανότητα ανάπτυξης προγραμμάτων, διαδικασιών και πολιτικής Ικανότητα για ανάπτυξη τρόπου αξιολόγησης Απόκτηση οργανωτικών ικανοτήτων και ικανοτήτων επίβλεψης
Όσον αφορά στην έρευνα: Απόκτηση γνώσεων της βασικής συμβουλευτικής ερευνητικής βιβλιογραφίας Απόκτηση ικανοτήτων και γνώσεων για τη διεξαγωγή έρευνας Απόκτηση γνώσεων ψυχομετρικών κλιμάκων
Προσωπικά Γνωρίσματα Ενδιαφέρον να εργάζεται με ανθρώπους Ευφυϊα – λογική σκέψη, αντίληψη, επίλυση προβλημάτων, εύστοχες ερωτήσεις Αποδοχή του εαυτού του/της Ανθρωπιά – αξιοπρέπεια, αίσθηση του χιούμορ Ανάλογη εξωτερική εμφάνιση Προσωπικό σύστημα αξιών Ανοχή σε ασαφείς, διφορούμενες καταστάσεις και χειρισμός αυτών χωρίς αποδιοργάνωση της εργασίας ή της προσωπικής ζωής Αναγνώριση των κινδύνων του δογματισμού, ευελιξία Άνευ όρων αποδοχή των προσωπικών χαρακτηριστικών του πελάτη (κοινωνικά, πολιτισμικά, θρησκευτικά)
Σπουδαιότητα της Ενσυναίσθησης → “Μια από τις απαραίτητες και επαρκείς προϋποθέσεις για θεραπευτική αλλαγή της προσωπικότητας” (Rogers, 1957, p.95) Σχετίζεται θετικά με: Έκβαση της ψυχοθεραπείας Αυτο-ανίχνευση του πελάτη Ανοχή για διφορούμενες καταστάσεις
Πώς αντιλαμβάνεται ο Συμβουλευόμενος τον Συμβουλευτικό Ψυχολόγο; Εμπειρία / Αξιοπιστία Φυσική ελκυστικότητα Αυτο-αποκάλυψη
Η ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Συμβουλευτική Ψυχολογία: «Διαδικασία μέσα από την οποία ο άνθρωπος βοηθιέται ώστε να συμπεριφέρεται με πιο ικανοποιητικούς, για τον εαυτό του, τρόπους»
→ Διαδικασία: «Διαδοχική αλληλουχία γεγονότων που συμβαίνουν μέσα στο χρόνο....εξέλιξη η οποία υποτίθεται ότι ακολουθεί μια ορισμένη πορεία ή οδηγεί στην προσέγγιση ενός επιθυμητού στόχου»
Εθελοντής / Μη εθελοντής συμβουλευόμενος (επίπτωση στην συμβ/κή διαδικασία, ρόλος του συμβ/κού ψυχολόγου) Αξίες συμβ/κού ψυχολόγου – συμβουλευόμενου (αντίθετες στάσεις/αξίες συχνά δυσκολεύουν τη δημιουργία θετικής συμβ/κής σχέσης, ρόλος αυτογνωσίας ψυχολόγου)
Στάδια της Συμβουλευτικής Διαδικασίας Στάδιο 1: Η πρώτη συνάντηση (γνωριμία, απόκτηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης, ενίσχυση ενδιαφέροντος, γνωριμία συμβ/νου με δομή της διαδικασίας) Ενδιάμεσο στάδιο (δημιουργία θετικής / διευκολυντικής σχέσης θεραπευτή -θεραπευόμενου, που θέτουν και βαίνουν προς την επίτευξη βραχυπρόθεσμων / μακροπρόθεσμων στόχων) Λήξη πρώτης συνάντησης (συγκεκριμένο χρονικό όριο, σταδιακό πέρασμα σε λιγότερο συναισθηματικά έντονο υλικό)
Στάδιο 2: Η Συμβουλευτική Σχέση «Όλα εκείνα τα συναισθήματα και οι στάσεις που έχουν όσοι μετέχουν σε αυτήν, ο ένας για τον άλλον, και οι τρόποι με τους οποίους τα εκφράζουν» Παράγοντες θεραπευτή: ενσυναίσθητη κατανόηση, μη-κτητική ζεστασιά, άνευ όρων θετική εκτίμηση, γνησιότητα, αυτο-αποκάλυψη. Δομή: α) εργασιακή συμμαχία, β) σχέση μεταβίβασης, γ) πραγματική σχέση Βασικές Δεξιότητες (προσεκτικής παρακολούθησης, χρήση ερωτήσεων, αντανακλαστικές δεξιότητες, δεξιότητες διευκρίνησης)
Στάδιο 3: Αναγνώριση και καθορισμός στόχων (στόχοι διαδικασίας, στόχοι έκβασης) Στάδιο 4: Επιλογή Συμβουλευτικής Τεχνικής («Τι είδους συμπεριφορά του θεραπευτή θα έχει τι είδους επίδραση, σε ποιο είδος πελάτη, σε ποιο στάδιο της συμβουλευτικής διαδικασίας;»)
Στάδιο 5: Τερματισμός της Συμβουλευτικής Διαδικασίας («Το τέλος της ψυχοθεραπείας...μια νέα αρχή για τον συμβουλευόμενο και την εισαγωγή του/της σε μια πιο ανεξάρτητη και ικανοποιητική ζωή») Με πρωτοβουλία του θεραπευτή ή του θεραπευόμενου Αξιολόγηση της διαδικασίας στο σύνολό της Στόχοι: α) προσπάθεια ενίσχυσης νέων συμπεριφορών, β) βεβαιότητα ότι δεν υπάρχουν άλλα βασικά θέματα που δεν συζητήθηκαν γ) παροχή συνειδητοποίησης για μελλοντική διαθεσιμότητα του θεραπευτή Follow-up