5.8 Διαχείριση υδατικών πόρων Υδατικοί Πόροι 5.8 Διαχείριση υδατικών πόρων

Όμβρια ύδατα Χάνονται στις πλημμύρες. Πέφτουν σε μέρη που είναι αδύνατη η συλλογής τους. Χρειάζονται για τη συντήρηση άλλων οικοσυστημάτων. Η ρύπανση μειώνει τα αποθέματα νερού. Ένα λίτρο μολυσμένων λυμάτων ρυπαίνει πολύ μεγαλύτερο όγκο νερού.

Λόγοι διαχείρισης ΥΠ... Πρακτικά αδύνατη η μεταφορά του νερού εκεί που δεν υπάρχει. Μείωση αποθεμάτων νερού σε γεωργικές περιοχές και σε μητροπόλεις με δυσμενείς επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομική ευρωστία και τα αποθέματα τροφής. Η συνεχής αύξηση ζήτησης νερού κατάλληλης ποιότητας για κάθε χρήση.

...λόγοι διαχείρισης ΥΠ Η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας τροποποιεί τις εναλλαγές βροχοπτώσεων και ανομβρίας στα οποία έχει βασισθεί ο σχεδιασμός δικτύων ύδρευσης. Η διατήρηση ισορροπίας στο περιβάλλον. Αύξηση πηγών ρύπανσης. Ανομοιόμορφη φυσική προσφορά στο χώρο και στο χρόνο

Διαχείριση ΥΠ Η συνεχής διαδικασία κάθε ανθρώπινης επέμβασης στους υδατικούς πόρους με μια σειρά μέτρων και δραστηριοτήτων για την ικανοποίηση διαφόρων χρήσεων του νερού. Αποβλέπει στην κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών για κάθε χρήση με ορθολογικό προγραμματισμό και προστατεύει τα υδατικά αποθέματα από υποβάθμιση και εξάντληση.

Στόχοι ΔΥΠ Εξασφάλιση νερού σε επαρκή ποσότητα και κατάλληλη ποιότητα για τις διάφορες ανάγκες Προστασία των υδατικών πόρων από τη ρύπανση Προστασία από τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα (πλημμύρες, ξηρασίες)

Αρχές ΔΥΠ Αντικειμενικά ισομερής κατανομή του νερού μεταξύ των χρηστών. Ορθολογικότερη και οικονομικά βέλτιστη χρήση του νερού για το παρόν και το μέλλον. Προστασία των υδατικών πόρων και του περιβάλλοντος. Βιώσιμη ανάπτυξη.

Μη ορθολογική ΔΥΠ Η υπερκατανάλωση και η κακή χρήση οδήγησε στην καταστροφή περιβάλλοντος και των ΥΠ: Είσοδος αλμυρής σφήνας σε περιοχές κοντά στη θάλασσα. Μείωση στην ποσότητα μέχρι εξάντλησης του νερού. Μείωση στην ποιότητας και καταλληλότητας του νερού.

Αειφορία ΥΠ Μείωση ποσοτήτων άρδευσης. Οικονομία στο νερό ύδρευσης με τη χρήση της τεχνολογίας και ορθολογικότερων κανονισμών. Μέχρι τώρα ταυτίζαμε ρύπανση και υποβάθμιση με τη βιομηχανία και την αστυφιλία (τι είναι ;;). Η γεωργία θεωρείτο προστάτης της φύσης και μάλλον το θύμα των επεμβάσεων κατη ρύπανσης από τον άνθρωπο. Σήμερα όμως η ρύπανση από τη γεωργία πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στη συνολική ρύπανση και να συγκαταλέγεται στα περιβαλλοντικά προβλήματα που σχετίζονται άμεσα με το νερό.

Ρύπανση & υποβάθμιση ΥΠ Βιομηχανία Αστυφιλία Γεωργία

Ελληνικά προβλήματα Η γεωμορφολογική σύνθεση, Η γεωλογική δομή, Η άνιση κατανομή ατμοσφαιρικών κατακριμνησμάτων στο χώρο και στο χώρο & Η άνιση κατανομή δραστηριοτήτων μειώνουν τη διαθέσιμη ποσότητα ΥΠ και δυσκολεύουν την αξιοποίησή τους.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά... Άνιση κατανομή βροχοπτώσεων στο χώρο και στο χρόνο. Άνιση κατανομή ζήτησης στο χώρο (αστικά κέντρα) και στο χρόνο (γεωργία). Η μορφολογία του εδάφους δημιουργεί πολλά μικρά υδατικά ρεύματα. Υφαλμύρωση υπόγειων παράκτιων υδροφορέων από την υπεράντληση.

...ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Η Βόρεια Ελλάδα εξαρτάται από ποτάμια που έρχονται από γειτονικά κράτη. Πολλά από τα νησιά μας είναι άνυδρα. Υποβάθμιση στην ποιότητα του επιφανειακού και υπόγειου νερού από αστικά λύματα, βιομηχανικά απόβλητα, γεωργικά φάρμακα και λιπάσματα. Υποβάθμιση νερών λιμνών και ποταμών σε οικιστικές περιοχές.

Ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα... Διπλάσια ετήσια βροχόπτωση πεδινών εκτάσεων στις δυτικές ακτές από αυτές στα ανατολικά παράλια. Πολλαπλάσια βροχόπτωση στην οροσειρά της Πίνδου από αυτές των κοντινών πεδινών εκτάσεων. Ετήσιες βροχοπτώσεις Πίνδος:1600mm, Νότια: 350-400 mm

...ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα Περισσότερες βροχές τους ψυχρούς μήνες. Στα νότια και στα νησιά βροχές χειμώνα και φθινόπωρο, ξηρασία άνοιξη και καλοκαίρι. Στα βόρεια υπάρχει ισοκατανομή βροχής από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη. Άρδευση από τα μέσα της άνοιξης μέχρι τέλος καλοκαιριού. Η παροχή των υδατικών ρευμάτων ακολουθεί τη διακύμανση των βροχών που πέφτουν στη λεκάνη του.

Ακραίες καταστάσεις Χώρες εντελώς άνυδρες χωρίς βροχοπτώσεις (Αφρική και Μέση Ανατολή) ή χώρες που πέφτουν πολλές βροχές αλλά το μεγαλύτερο μέρος τους μια φορά το χρόνο (Ινδία, 90% βροχών εποχή μουσώνων, Ιούνιο-Σεπτέμβριο).

Τεχνικές και τρόποι ΔΥΠ Ταμιευτήρες – φράγματα Άντληση υπόγειου νερού Αφαλάτωση Έλεγχος καιρικών συνθηκών

Ταμιευτήρες – φράγματα... Τα κατακρημνίσματα οδηγούνται και συγκεντρώνονται σε ταμιευτήρες. Το νερό ελευθερώνεται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη μείωση κινδύνων πλημμύρας,τα υδραγωγεία πόλεων, άρδευση. Οι ταμιευτήρες συλλέγουν νερό στην εποχή των μεγάλων παροχών και αποδίδουν στην εποχή χαμηλών παροχών.

...ταμιευτήρες – φράγματα... Δημιουργούνται με την ανέγερση φραγμάτων κάθετα στη ροή του ρεύματος. Διακρίνονται ανάλογα με τα υλικά και τον τύπο κατασκευής τους σε βαρύτητας, τοξωτικά, χωμάτινα. Τα φράγματα έχουν υπερχειλιστές που απομακρύνουν το πλεονάζον νερό όταν ξεπερασθεί η στάθμη ασφάλειας του ταμιευτήρα.

Απόδοση ταμιευτήρα η ποσότητα νερού που μπορεί να εξασφαλίσει ο ταμιευτήρας κατά τη διάρκειας μιας συγκεκριμένης περιόδου. Εξαρτάται από την παροχή του ποταμού και μεταβάλλεται από χρόνο σε χρόνο.

Ασφαλής απόδοση ταμιευτήρα Η μέγιστη ποσότητα νερού που μπορεί να εξασφαλίσει ο ταμιευτήρας στο δίκτυο κατά τη διάρκεια μιας κρίσιμης περιόδου ξηρασίας. Πολύ σημαντική για τις αρδεύσεις.

Διαμαρτυρία για την κατασκευή φράγματος http://youtu.be/EcGxWe3pC60

Άντληση υπόγειου νερού Υπεράντληση: εξάντληση υδροφορέα, καθίζηση υδροφορέα, εισχώρηση αλμυρού νερού, μόλυνση από βιομηχανικές και γεωργικές δραστηριότητες κά. Τρόποι αντιμετώπισης: έλεγχος αύξησης πληθυσμού, καλλιέργεια φυτών μη απαιτητικών σε νερό σε ξηρές περιοχές, ορθολογική άρδευση.

Αφαλάτωση Απαλλάσσουμε το θαλασσινό νερό με απόσταξη (θέρμανση, εξάτμιση νερού και συμπύκνωσή του) ή αντίστροφη όσμωση (φιλτράρισμα με λεπτές μεμβράνες) από το αλάτι αυξάνοντας έτσι το διαθέσιμο γλυκό νερό. Απαιτεί μεγάλη ηλεκτρική ενέργεια και κοστίζει 3-5 φορές περισσότερο (δεν χρησιμοποιείται η ηλιακή ενέργεια).

Πλωτή μονάδα αφαλάτωσης http://youtu.be/GTuh2wIz32M

Έλεγχος καιρικών συνθηκών Βομβαρδισμός νεφών με κρυστάλλους ιωδίου που προσθέτουν σταγονιδία νερού που ενώνονται, γίνονται αρκετά βαριά και πέφτουν σαν βροχή. Αύξηση βροχόπτωσης μέχρι 20%. Πρέπει να βρεθεί το κατάλληλο σύννεφο. Μπορεί να βρέξει σε λάθος χρόνο.

Λέξεις κλειδιά Διαχείριση ΥΠ Στόχοι ΔΥΠ Αρχές ΔΥΠ Ελληνικά προβλήματα και αδυναμίες στη ΔΥΠ Τεχνικές και τρόποι ΔΥΠ Ταμιευτήρες-φράγματα Άντληση, αφαλάτωση, έλεγχος καιρού