ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΕΥΝΩΝ-ΠΕΝΕΔ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ «Επιστήμη – Τεχνολογία- Κοινωνία» Βασίλης Δάγλας Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ-ΕΜΠ Σύμβουλος Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής 07/2007

Επιστημονικός & Τεχνολογικός Πολιτισμός (1/3) Αναπληρωτής Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθ. A. Ruberti το 1994 «η ενδυνάμωση των ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων στον τομέα του επιστημονικού πολιτισμού και η ανάπτυξη συνεργασίας στον τομέα αυτών, είναι αναγκαία γιατί η επιστήμη και η τεχνολογία έχουν κεντρική θέση στην κοινωνία. Χωρίς να αναμένουμε οι πολίτες να γίνουν ειδικοί, ένα συγκεκριμένο επίπεδο γνώσης και κατανόησης των επιστημονικών θεμάτων θα πρέπει να αποκτηθεί, ώστε να μπορεί ο πολίτης να εκφράσει ενημερωμένες απόψεις».

Επιστημονικός & Τεχνολογικός Πολιτισμός (2/3) Η επιστήμη και η τεχνολογία χαρακτηρίζουν και προδιαγράφουν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη Επιπτώσεις στην εργασία, την ασφάλεια, την εκπαίδευση, την υγεία, την αναψυχή κ.α.

Επιστημονικός & Τεχνολογικός Πολιτισμός (3/3) Ο μεγάλος βαθμός επίδρασης των Ε/Τ εξελίξεων στη ζωή μας επιτάσσει την ανάγκη ενημέρωσης μας και καλλιέργειας κριτικής σκέψης για ζητήματα που μας αφορούν(βλ. πχ. περιβάλλον, δημόσια υγεία) Οι αλληπιδράσεις της τεχνολογίας με την τέχνη και η δημιουργία νέων αισθητικών προτύπων μέσα από προυπάρχουσες η νέες μορφές καλλιτεχνικής δημιουργίας (βλ.κινηματογράφος, πολυμέσα, οπτική ποίηση π.χ.)

Η διάχυση της επιστημονικής και τεχνολογικής γνώσης Μετάδοση στη νέα γενιά της συσσωρευμένης Ε/Τ γνώσης Δημιουργία ερεθισμάτων για την ανάπτυξη δεξιοτήτων στην οικονομία και κοινωνία της γνώσης Ενίσχυση της κριτικής σκέψης γύρω από τις Ε/Τ προκλήσεις Προσφορά ποιοτικής ψυχαγωγίας με τη χρησιμοποίηση των πρωτότυπων ανακαλύψεων για τον φυσικού κόσμου και τον άνθρωπο

Η τεχνολογική κουλτούρα στην Ελλάδα μικρή αντιστοιχία μαθητών και ηλεκτρονικών υπολογιστών και χαμηλά ποσοστά σύνδεσης στο Διαδίκτυο, απουσία πρακτικής άσκησης στους μαθητές των ΤΕΕ (θεωρητική εκπαίδευση σε τεχνικά ζητήματα) εκπαιδευτικό σύστημα που δεν ενθαρρύνει την κριτική σκέψη χάσμα μεταξύ καθηγητών και μαθητών, γεγονός που δυσχεραίνει το παιδαγωγικό έργο (ελλειπής κατάρτιση των εκπαιδευτικών)

Επιστημονική Δημοσιογραφία Παρουσία σημαντικών εντύπων τόσο ενθέτων σε εφημερίδες (βλ. ΒήμαScience, Popular Science) όσο και περιοδικών (Scientific American, Focus, Περισκόπιο της Επιστήμης) που στο μεγαλύτερο βαθμό αναπαράγουν – μεταφράζουν σχετικά άρθρα ξένων περιοδικών Απουσία ύλης που να άπτεται των εξελίξεων στην ελληνική Ε&Τ παραγωγικότητα, εντός ή εκτός Ελλάδος

Δράσεις του Γ ΄ΚΠΣ που αφορούσαν το τρίπτυχο Ε-Κ-Τ (1/2) Δημιουργία επιστημονικών και τεχνολογικών μουσείων που δραστηριοποιούνται στην διάδοση του τεχνολογικού πολιτισμού Δημιουργία δικτύων μεταξύ μουσείων το Πρόγραμμα Κατανόησης από τους μαθητές της εξέλιξης της τεχνολογίας (ΤΕΧΝΟΜΑΘΕΙΑ) Γνωριμία και επιμόρφωση του κοινού Ε & Τ δραστηριότητες και εξελίξεις σε θέματα θαλάσσιας επιστήμης και τεχνολογίας και σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος (ΥΔΡΟΠΟΛΙΣ) – αναμένεται αντικατάστασή του με άλλες δράσεις

Δράσεις του Γ ΄ΚΠΣ που αφορούσαν το τρίπτυχο Ε-Κ-Τ (2/2) Ευαισθητοποίηση του κοινού στα επιτεύγματα και τις δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας (ΕΡΜΗΣ) Πρόγραμμα διάδοσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας Πρόγραμμα διαχείρισης επιστημονικών και τεχνολογικών πληροφοριών Χρησιμοποίηση στατιστικών στοιχείων και δεικτών για την υποστήριξη της Ε & Τ πολιτικής Ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα Έρευνας και Τεχνολογίας μέσω ποικίλων δράσεων δημοσιότητας

Σχέδιο Δράσης για την Ενίσχυση του Τριπτύχου Ε-Κ-Τ ] Κατανόηση της παγκόσμιας τάσης για μεταστροφή της από τη μονόδρομη επικοινωνία (Public Understanding of Science)στην αμφίδρομη επικοινωνία (Scientific Understanding of the Public) Συμμετοχή της κοινωνίας πολιτών μέσα από ομάδες ενδιαφέροντος (interest groups)

Ελληνικές και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες Δράσεις του ΕΣΠΑ για επικοικωνία της Ε/Τ Δράσεις του 7ου Προγράμματος Πλαισίου Επιστήμη - Κοινωνία Μουσεία και Ιδρύματα προαγωγής και προώθησης του τεχνολογικού πολιτισμού (Ίδρυμα Ευγενίδου, Μουσείο Διάδοσης Επιστημών στην Θεσσαλονίκη)

Κοινωνική Πρόσληψη της Επιστήμης/Τεχνολογίας Υποδοχή και αποδοχή από το κοινό των νέων τεχνολογιών Ανάδειξη νέων κοινωνικών ομάδων Συλλογικότερες διαδικασίες νομιμοποίησης της επιστημονικής γνώσης [consensus conferences]

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΕΥΝΩΝ-ΠΕΝΕΔ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ «Προκλήσεις για τα χρόνια που έρχονται » Βασίλης Δάγλας Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ-ΕΜΠ Σύμβουλος Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής 07/2007

Διακυβεύματα της Ε\Τ Πολιτικής με ορίζοντα το μέλλον Διαχείριση της Γνώσης Διαμόρφωση της Ε\Τ σε πολλαπλά και επικαλυπτόμενα επίπεδα Συντονισμός των Δημόσιων θεσμικών φορέων Ανάδειξη Νέων μεθοδολογικών εργαλείων Ε\Τ πολιτικής Κοινωνική Πρόσληψη της Επιστήμης/Τεχνολογίας Σύζευξη της Ε/Τ πολιτικής με τα υπόλοιπα πεδία πολιτικής Η Διακυβέρνηση της Ε/Τ ως πρότυπο Διακυβέρνησης της Κοινωνίας

Διαχείριση της Γνώσης Προσδιορισμός Αρχών του δημοσίου και ιδιωτικού χαρακτήρα της : Παραγωγής Ιδιοκτησίας Πρόσβασης της Γνώσης Ανταλλαγής Διάχυσης

Διαμόρφωση της Ε\Τ σε πολλαπλά και επικαλυπτόμενα επίπεδα Τοπικό [local] Περιφερειακό [regional] Εθνικό [national] Βαλκανικό [Balkan] Ευρωπαϊκό [European] Διεθνές [international]

Ανάδειξη Νέων μεθοδολογικών εργαλείων Ε\Τ πολιτικής Τεχνολογική Στάθμιση, Αξιολόγηση, Αποτίμηση, Πρόβλεψη Δείκτες αποδοτικότητας Στατιστική παρακολούθηση επιστημονικής και τεχνολογικής παραγωγής ( Βιβλιομετρία, κατοχύρωση πατέντων κά.) Τεχνολογική Προοπτική Διερεύνηση

Κοινωνική Πρόσληψη της Επιστήμης/Τεχνολογίας Υποδοχή και αποδοχή από το κοινό των νέων τεχνολογιών Ανάδειξη νέων κοινωνικών ομάδων Συλλογικότερες διαδικασίες νομιμοποίησης της επιστημονικής γνώσης [consensus conferences]

Συντονισμός των Δημοσίων θεσμικών φορέων Η νέα συστημική θεώρηση της Καινοτομίας όπως πραγματώνεται μέσω τεχνικών και πρακτικών σαν το Foresight, συνεπάγεται μια λιγότερο παρεμβατική, ευέλικτη Ε/Τ πολιτική η οποία διευκολύνει και ενισχύει τους δεσμούς και τις διασυνδέσεις των φορέων Γνώσης (ΑΕΙ, ΤΕΙ, ερευνητικά ινστιτούτα)

Σύζευξη της Ε/Τ πολιτικής με τα υπόλοιπα πεδία πολιτικής Οι συνθήκες αυξημένης αβεβαιότητας στην κοινωνία της Γνώσης προωθούν τη σύσταση μηχανισμών συμμετοχικού χαρακτήρα. Στην διαμόρφωση της Ε/Τ πολιτικής εμπλέκονται και άλλα πεδία εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής. (πχ. η περιβαλλοντολογική πολιτική υπό το πρίσμα ευρύτερων τεχνολογικών στρατηγικών επιλογών. )

Η Διακυβέρνηση της Ε/Τ ως πρότυπο Διακυβέρνησης της Κοινωνίας Ανάδειξη νέου «Κοινωνικού συμβολαίου» μεταξύ Επιστήμης και Κοινωνίας Η αυτονομία της Επιστήμης αίρεται. Στροφή της βασικής έρευνας των θετικών επιστημών στην πλήρωση κοινωνικών και οικονομικών αναγκών (λογοδοσία επιστημόνων) Εκδημοκρατισμός της Επιστήμης Εκδημοκρατισμός της Κοινωνίας