ΜΟΡΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΜΟΥΡΚΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΊΑΣ – Α.Π.Θ
Τι είναι Μορφή Διδασκαλίας; Είναι το είδος της δραστηριότητας του διδάσκοντος κατά την ώρα του μαθήματος («διδακτική ώρα»). Η μορφή διδασκαλίας, ως τρόπος διδακτικής προσφοράς, είναι όχι αυστηρός, αλλά ευέλικτος και ποικίλος.
Κυριότερες μορφές διδασκαλίας Μονολογική ή ακροαματική Διαλογική Δεικτική «Δι’ ερεθισμάτων» Εργαστηριακή Καθοδηγούμενης μελέτης «Εφ’ ενός ή επί πολλών μετώπων» Υποδειγματική
Μονολογική ή Ακροαματική Μορφή Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βιωματική προπαρασκευή ή στην πρόσκτηση Ο μονόλογος να μην υπερβαίνει το 1,5 λεπτό για κάθε έτος της ηλικίας του μαθητή (π.χ. για μαθητή 8 ετών μέγιστος χρόνος (8 Χ 1,5) 12 λεπτά) Απαραίτητος όταν υπάρχει κάποια ιστορία (π.χ. παραβολή)
Διαλογική μορφή Χρησιμοποιείται σε όλα τα μαθήματα. Διεγείρει την αυτενέργεια, οξύνει την κρίση των μαθητών, δίνει ευκαιρίες για καλλιέργεια κοινωνικότητας, αυτοσυγκράτηση, σεβασμό στην άποψη του άλλου. Είδη διαλόγου: Κατευθυνόμενος διάλογος (δημιουργικός, πειθαρχημένος σε σκοπούς, συντονιστής ο εκπαιδευτικός) Ελεύθερος διάλογος (αυθόρμητος, δημιουργικός, αυτενέργεια μαθητών, κίνδυνος να γίνει άσκοπος σε μη ασκημένες τάξεις) Μηχανικός διάλογος (ερωταπόκριση)
Δεικτική μορφή Στηρίζεται στην αρχή της εποπτείας. Οι μαθητές καλούνται να παρατηρήσουν κάτι, να το περιγράψουν, εμβαθύνουν, διατυπώσουν απορίες, κρίσεις, συμπεράσματα
Μορφή «Δι’ ερεθισμάτων» Τα ερεθίσματα μπορούν να δοθούν με : λέξεις προτάσεις απορίες εικασίες απεικονίσεις σχετικές με το θέμα
Εργαστηριακή Μορφή Γίνεται κατά μικρές ομάδες Ο εκπαιδευτικός εποπτεύει και κατευθύνει. Για την εφαρμογή της χρειάζονται εργαστήρια, μέσα και όργανα
Μορφή Καθοδηγούμενης Μελέτης Στηρίζεται στην αρχή ότι οι μαθητές αποδίδουν όταν αναγκαστούν να δημιουργούν (υπό καθοδήγηση)
Μορφή «Εφ’ ενός ή επί πολλών μετώπων» Η πρωτοβουλία των μαθητών μπορεί να δεσμευτεί κατά ομάδες σε τομείς (2,3 ή περισσότερους). Κάθε ομάδα εργάζεται ανεξάρτητα και ανακοινώνει στην ολομέλεια τις παρατηρήσεις και τα πορίσματά της. Στον πίνακα αναγράφεται διάγραμμα κάθε ομάδας. [όταν η δράση των μαθητών δεν μπορεί να καταμερισθεί, τότε έχουμε τη μορφή «επί ενός μετώπου»]
Υποδειγματική Μορφή Ο εκπαιδευτικός κάνει κάτι ο ίδιος (π.χ. διαβάζει ένα κείμενο υποδειγματικά ή κάνει το σημείο του σταυρού και καλεί τους μαθητές να το κάνουν με τον ίδιο τρόπο)