ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ 2007

Κυριακή, 2 Δεκεμβρίου 2007 Η προσκαρτέρηση των αγίων

Χάνεται η σωτηρία; Το σημερινό μάθημα έχει σκοπό να διερευνήσει το ερώτημα αν όσοι μεταστράφηκαν στον Χριστό θα βρεθούν μαζί με τον Χριστό στον ουρανό, ή αν υπάρχει η δυνατότητα να ξεπέσουν από τη χάρη του Χριστού. Υπάρχει, λοιπόν, βεβαιότητα και ασφάλεια σωτηρίας;

Ορισμός της προσκαρτέρησης των αγίων Με τον όρο «προσκαρτέρηση των αγίων» εννοούμε ότι α) όλοι οι πραγματικά αναγεννημένοι θα διατηρηθούν με τη δύναμη του Θεού και θα εμμείνουν στην πίστη ως το τέλος της ζωής τους, και αντίστροφα, πως β) μόνο όσοι εμμείνουν ως το τέλος είναι πράγματι αναγεννημένοι.

Δύο πλευρές της διδασκαλίας Η διδασκαλία αυτή, από τη μια πλευρά, δίνει ασφάλεια στους πραγματικά αναγεννημένους, διότι τους υπενθυμίζει πως η δύναμη του Θεού θα τους διαφυλάξει στην πίστη ως το τέλος. Από την άλλη πλευρά, γίνεται ξεκάθαρο πως η συνεπής συνέχιση της χριστιανικής ζωής είναι μία από τις ενδείξεις της γνήσιας αναγέννησης.

Διαφωνίες μεταξύ των ευαγγελικών Μεταξύ των Ευαγγελικών έχει υπάρξει διαφωνία σε αυτό το ζήτημα. Οι ευαγγελικοί που ακολουθούν την παράδοση των Ουέσλεϋ και Αρμινίου πιστεύουν ότι ένας γνήσιος αναγεννημένος μπορεί να ξεπέσει από τη χάρη και να «χάσει τη σωτηρία» του. Αντίθετα, η αναμορφωμένη (καλβινιστική) ευαγγελική παράδοση θεωρεί πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο και μιλά για την «προσκαρτέρηση των αγίων». Οι περισσότεροι Βαπτιστές ακολουθούν την αναμορφωμένη παράδοση. Προτιμούν όμως να μιλούν για «αιώνια ασφάλεια του πιστού» παρά για την «προσκαρτέρηση των αγίων».

Α. Ο ι πραγματικά αναγεννημένοι θα διατηρηθούν με τη δύναμη του Θεού και θα εμμείνουν στην πίστη ως το τέλος

Η διδασκαλία του Κυρίου «Τούτο δε είναι το θέλημα του πέμψαντός με Πατρός, παν ό,τι μοι έδωκε να μη απολέσω ουδέν εξ αυτού, αλλά να αναστήσω αυτό εν τη εσχάτη ημέρα. Και τούτο είναι το θέλημα του πέμψαντός με, πας όστις βλέπει τον Υιόν και πιστεύει εις αυτόν να έχη ζωήν αιώνιον, και εγώ θέλω αναστήσει αυτόν εν τη εσχάτη ημέρα». Ιωάν. ς’ 39-40

Η διδασκαλία του Κυρίου «Τα πρόβατα τα εμά ακούουσι την φωνήν μου, και εγώ γνωρίζω αυτά, και με ακολουθούσι. Και εγώ δίδω εις αυτά ζωήν αιώνιον, και δεν θέλουσιν απολεσθή εις τον αιώνα, και ουδείς θέλει αρπάσει αυτά εκ της χειρός μου. Ο Πατήρ μου, όστις μοι έδωκεν αυτά, είναι μεγαλήτερος πάντων, και ουδείς δύναται να αρπάση εκ της χειρός του Πατρός μου». Ιωάν. ι’ 27-29

Αντίρρηση: τι σημαίνει «αιώνιος ζωή»; Σύμφωνα με την αναμορφωμένη αντίληψη, από τη στιγμή που ο πιστός έχει «αιώνια ζωή», δεν μπορεί να χαθεί, διότι αυτό σημαίνει ζωή που θα διαρκέσει αιώνια με τον Θεό. Οι Αρμινιανοί ισχυρίζονται ότι «αιώνιος ζωή» σημαίνει μια άλλη ποιότητα ζωής, μαζί με τον Θεό, η οποία όμως μπορεί να χαθεί. Σε αυτό μπορούμε να απαντήσουμε ότι, ναι μεν η αιώνια ζωή είναι ζωή άλλης ποιότητας, αλλά ταυτόχρονα το «αιώνια» σημαίνει το εντελώς αντίθετο του θανάτου, το εντελώς αντίθετο της κατάκρισης και του χωρισμού από τον Θεό. Σημαίνει, κατά την αναμορφωμένη αντίληψη, τον αποκλεισμό του θανάτου.

Η διδασκαλία του απ. Παύλου «Δεν είναι τώρα λοιπόν ουδεμία κατάκρισις εις τους εν Χριστώ, Ιησού» Ρωμ. η’ 1 «όσους δε προώρισε, τούτους και εκάλεσε, και όσους εκάλεσε, τούτους και εδικαίωσε, και όσους εδικαίωσε, τούτους και εδόξασε». Ρωμ. η’ 30

Η διδασκαλία του απ. Παύλου «εις τον οποίον και πιστεύσαντες εσφραγίσθητε με το Πνεύμα το Άγιον της επαγγελίας, όστις είναι ο αρραβών της κληρονομίας ημών, μέχρι της απολυτρώσεως του αποκτηθέντος λαού αυτού, εις έπαινον της δόξης αυτού». Εφεσ. α’ «βέβαιος ων εις αυτό τούτο, ότι εκείνος όστις ήρχισεν εις εσάς καλόν έργον θέλει επιτελέσει αυτό μέχρι της ημέρας του Ιησού Χριστού,». Φιλιπ. α’ 6

Η διδασκαλία του απ. Πέτρου και του απ. Ιούδα «οίτινες με την δύναμιν του Θεού φυλαττόμεθα διά της πίστεως, εις σωτηρίαν ετοίμην να αποκαλυφθή εν τω εσχάτω καιρώ·». Α’ Πέτρου α’ 5 «ΙΟΥΔΑΣ δούλος Ιησού Χριστού, αδελφός δε Ιακώβου, προς τους κλητούς τους ηγιασμένους υπό Θεού Πατρός, και τετηρημένους υπό του Ιησού Χριστού». Ιούδα 1

Β. Μόνο όσοι εμμείνουν ως το τέλος είναι πράγματι αναγεννημένοι.

Ο Θεός μας διατηρεί, αλλά διά της πίστεως «οίτινες με την δύναμιν του Θεού φυλαττόμεθα διά της πίστεως, εις σωτηρίαν ετοίμην να αποκαλυφθή εν τω εσχάτω καιρώ·». Α’ Πέτρου α’ 5 Όταν λέμε πως ο Θεός μας φυλάττει και μας διατηρεί, εννοούμε πως μας φυλάττει και μας διατηρεί διά της πίστεως Με άλλα λόγια εμμένουμε στην πίστη, μένουμε στον Χριστό. Δεν εννοούμε ότι διατηρούμαστε στη σωτηρία, ακόμη και χωρίς πίστη.

Μείνατε εν εμοί … «Έλεγε λοιπόν ο Ιησούς προς τους Ιουδαίους τους πιστεύσαντας εις αυτόν· Εάν σεις μείνητε εν τω λόγω τω εμώ, είσθε αληθώς μαθηταί μου, και θέλετε γνωρίσει την αλήθειαν, και η αλήθεια θέλει σας ελευθερώσει». Ιωάν. η’ «Εάν τις δεν μείνη εν εμοί, ρίπτεται έξω ως το κλήμα και ξηραίνεται, και συνάγουσιν αυτά και ρίπτουσιν εις το πυρ, και καίονται». Ιωάν. ιε’ 6 «ο δε υπομείνας έως τέλους, ούτος θέλει σωθή». Ματθ. ι’ 22

Εάν επιμένητε εις την πίστιν … «εάν επιμένητε εις την πίστιν, τεθεμελιωμένοι και στερεοί και μη μετακινούμενοι από της ελπίδος του ευαγγελίου, το οποίον ηκούσατε,» Κολοσ. α’ 23 «διότι μέτοχοι εγείναμεν του Χριστού, εάν κρατήσωμεν μέχρι τέλους βεβαίαν την αρχήν της πεποιθήσεως,» Εβρ. γ’ 14 Πώς ξέρουμε αν γείναμε μέτοχοι του Χριστού; Μόνο αν μείνουμε στην πίστη ως τέλους.

Δηλαδή δεν υπάρχει ασφάλεια και βεβαιότητα σωτηρίας; Υπάρχει, όταν υπάρχουν οι ενδείξεις της σωτηρίας, και μια από τις ενδείξεις είναι η εμμονή στην πίστη. Τα εδάφια αυτά δεν δίνονται για να αποθαρρύνουν τους πιστούς, αλλά για να αφυπνίσουν ανθρώπους που νομίζουν πως έχουν σωτηρία, ενώ δεν βαδίζουν στην πίστη. «Εαυτούς εξετάζετε αν ήσθε εν τη πίστει, εαυτούς δοκιμάζετε». Β’ Κορ. ιγ’ 5 «προσέχετε, αδελφοί, να μη υπάρχη εις μήδενα από σας πονηρά καρδία απιστίας, ώστε να αποστατήση από Θεού ζώντος,» Εβρ. γ’ 12

Γ. Άνθρωποι που τελικά αποστατούν μπορεί να έχουν δείξει πολλά εξωτερικά σημάδια μεταστροφής

Όσοι ομολογούν πίστη, είναι απαραιτήτως σωσμένοι; Όχι! Μια τέτοια περίπτωση ήταν ο Ιούδας. Όταν ο Κύριος είπε ότι κάποιος επρόκειτο να τον προδώσει, κανείς δεν κατάλαβε για ποιον μιλούσε. Ωστόσο εκείνος ήταν εξαρχής κίβδηλος. «Πλην είναι τινές από σας, οίτινες δεν πιστεύουσι. Διότι ήξευρεν εξ αρχής ο Ιησούς, τίνες είναι οι μη πιστεύοντες και τις είναι ο μέλλων να παραδώση αυτόν». Ιωάν. ς’ 64 «Απεκρίθη προς αυτούς ο Ιησούς· Δεν εξέλεξα εγώ εσάς τους δώδεκα και εις από σας είναι διάβολος;» Ιωάν. ς’ 70

Όσοι ομολογούν πίστη, είναι απαραιτήτως σωσμένοι; Όχι! Ο Παύλος μιλά για ψευδαδέλφους. «διά τους παρεισάκτους ψευδαδέλφους, οίτινες παρεισήλθον διά να κατασκοπεύσωσι την ελευθερίαν ημών». Γαλ. β’ 4 «Δεν είναι λοιπόν μέγα αν και οι διάκονοι αυτού (του Σατανά) μετασχηματίζωνται εις διακόνους δικαιοσύνης, των οποίων το τέλος θέλει είσθαι κατά τα έργα αυτών». Β’ Κορ. ια’ 15

Όσοι ομολογούν πίστη, είναι απαραιτήτως σωσμένοι; «Δεν θέλει εισέλθει εις την βασιλείαν των ουρανών πας ο λέγων προς εμέ, Κύριε, Κύριε, αλλ' ο πράττων το θέλημα του Πατρός μου του εν τοις ουρανοίς. 22 Πολλοί θέλουσιν ειπεί προς εμέ εν εκείνη τη ημέρα, Κύριε, Κύριε, δεν προεφητεύσαμεν εν τω ονόματί σου, και εν τω ονόματί σου εξεβάλομεν δαιμόνια, και εν τω ονόματί σου εκάμομεν θαύματα πολλά; 23 Και τότε θέλω ομολογήσει προς αυτούς ότι ποτέ δεν σας εγνώρισα· φεύγετε απ' εμού οι εργαζόμενοι την ανομίαν». Ματθ. ζ’ 21-23

Όσοι ομολογούν πίστη, είναι απαραιτήτως σωσμένοι; «Και ομοίως οι επί τα πετρώδη σπειρόμενοι είναι ούτοι, οίτινες όταν ακούσωσι τον λόγον, ευθύς μετά χαράς δέχονται αυτόν, δεν έχουσιν όμως ρίζαν εν εαυτοίς, αλλ' είναι πρόσκαιροι· έπειτα όταν γείνη θλίψις ή διωγμός διά τον λόγον, ευθύς σκανδαλίζονται». Μαρκ. δ’ 16-17

Η περικοπή Εβραίους ς’ 4-6 «Διότι αδύνατον είναι οι άπαξ φωτισθέντες και γευθέντες της επουρανίου δωρεάς και γενόμενοι μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος 5 και γευθέντες τον καλόν λόγον του Θεού και τας δυνάμεις του μέλλοντος αιώνος, 6 και έπειτα παραπεσόντες, αδύνατον να ανακαινισθώσι πάλιν εις μετάνοιαν, ανασταυρούντες εις εαυτούς τον Υιόν του Θεού και καταισχύνοντες».

Η περικοπή Εβραίους ς’ 4-6 ερμηνεύεται από τα εδ. 7-9 «Διότι γη, ήτις πίνει την πολλάκις ερχομένην επ' αυτής βροχήν και γεννά βοτάνην ωφέλιμον εις εκείνους, διά τους οποίους και γεωργείται, μεταλαμβάνει ευλογίαν παρά Θεού· όταν όμως εκφύη ακάνθας και τριβόλους, είναι αδόκιμος και πλησίον κατάρας, της οποίας το τέλος είναι να καυθή. Περί υμών δε, αν και λαλώμεν ούτως, αγαπητοί, είμεθα πεπεισμένοι ότι έχετε τα καλήτερα και συνεχόμενα με την σωτηρίαν».

Η περικοπή Εβραίους ι’ «Διότι εάν ημείς αμαρτάνωμεν εκουσίως, αφού ελάβομεν την γνώσιν της αληθείας, δεν απολείπεται πλέον θυσία περί αμαρτιών, 27 αλλά φοβερά τις απεκδοχή κρίσεως και έξαψις πυρός, το οποίον μέλλει να κατατρώγη τους εναντίους. 28 Εάν τις αθετήση τον νόμον του Μωϋσέως, επί δύο ή τριών μαρτύρων αποθνήσκει χωρίς έλεος· 29 πόσον στοχάζεσθε χειροτέρας τιμωρίας θέλει κριθή άξιος ο καταπατήσας τον Υιόν του Θεού και νομίσας κοινόν το αίμα της διαθήκης, με το οποίον ηγιάσθη, και υβρίσας το Πνεύμα της χάριτος;».

Πώς ερμηνεύονται οι δύο περικοπές; Οι δύο περικοπές αναφέρονται σε ανθρώπους που βρέθηκαν μέσα στον κύκλο της εκκλησίας κάτω από την επιρροή του ευαγγελίου και την καταπειστική δύναμη του Αγίου Πνεύματος, και όμως αποστάτησαν. Οι περιπτώσεις τους μας θυμίζουν τον Ιούδα ή και το χωρίο Ματθ. ζ’ 22. Ο απ. Ιωάννης γράφει: «Εξ ημών εξήλθον, αλλά δεν ήσαν εξ ημών· διότι εάν ήσαν εξ ημών, ήθελον μένει μεθ' υμών· αλλά εξήλθον διά να φανερωθώσιν ότι δεν είναι πάντες εξ ημών». Α’ Ιωάν. β’ 19

Δ. Πώς ένας πιστός μπορεί να έχει βεβαιότητα σωτηρίας;

Ο πιστός πρέπει να εξετάζει τον εαυτό του «Εαυτούς εξετάζετε αν ήσθε εν τη πίστει, εαυτούς δοκιμάζετε». Β’ Κορ. ιγ’ 5 Πώς όμως μπορούμε να εξετάζουμε τον εαυτό μας;

Ερώτημα 1 ο Εμπιστεύομαι (σήμερα) στον Χριστό για τη σωτηρία μου; (όχι απλώς αν εμπιστεύτηκα τον Χριστό πριν π.χ. 20 χρόνια). «εάν επιμένητε εις την πίστιν, τεθεμελιωμένοι και στερεοί και μη μετακινούμενοι από της ελπίδος του ευαγγελίου, το οποίον ηκούσατε,» Κολοσ. α’ 23

Ερώτημα 2 ο Υπάρχουν στη ζωή μου δείγματα του έργου του Αγίου Πνεύματος; Η εσωτερική μαρτυρία του Πνεύματος (Ρωμ. η’ 15-16) Εμμονή στον Χριστό (πίστη, λατρεία, Ιωάν. ιε’ 4,7). Ο καρπός του Πνεύματος (Γαλ. ε’ 22) και η θετική επιρροή μας στους άλλους. (Ματθ. ζ’ 16-20) Γενικότερα η ζωή της υπακοής (Α΄Ιωάννου β’ 4-6) Ορθή δογματική πίστη (Α’ Ιωάν. β’ και δ’ 6)

Ερώτημα 3 ο Υπάρχει μακροπρόθεσμα αύξηση στη ζωή μου; Υπάρχουν στοιχεία που πρέπει να αυξάνουν (Β’ Πέτρου α’ 5-7). Διότι έτσι: «Διά τούτο, αδελφοί, επιμελήθητε περισσότερον να κάμητε βεβαίαν την κλήσιν και την εκλογήν σας· διότι ταύτα κάμνοντες δεν θέλετε πταίσει ποτέ». Β’ Πέτρου α’ 10

Συμπεράσματα Η διδασκαλία της προσκαρτέρησης των αγίων οδηγεί σε βεβαιότητα και ασφάλεια σωτηρίας όσους πιστούς εξετάζουν με αυτόν τον τρόπο τους εαυτούς τους. Οδηγεί όμως σε σωστή αγωνία και φόβο ανθρώπους που έχουν αποστατήσει. Όποιος έχει παύσει να εμπιστεύεται στον Χριστό και να τον υπακούει, δεν δικαιούται να επικαλείται σωτηρία. Για αυτόν τον λόγο, μιλούμε για «προσκαρτέρηση των αγίων» και όχι για «αιώνια ασφάλεια», όπως οι Βαπτιστές. Ο τελευταίος όρος μπορεί να λειτουργήσει παραπλανητικά και καθησυχαστικά με ένα λανθασμένο τρόπο.

Βιβλιογραφία Wayne Grudem, Systematic Theology, κεφ. 40.