ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΦΥΛΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΔΜΦΕ) Εμμανουήλ Νικολουδάκης Σχ. Σύμβουλος των Μαθηματικών
Το Δομημένης Μορφής Φύλλο Εργασίας (ΔΜΦΕ) στηρίχθηκε σε στοιχεία από δύο γνωστές θεωρίες. Συγκεκριμένα στις: Φάσεις από τη Θεωρία των επιπέδων γεωμετρικής σκέψης του van Hiele Μεθόδους της Γνωστικής Μαθητείας των Collins, Brown, και Newman
Ο van Hiele κατά την ανάλυση των φάσεων, σημειώνει: Οι Collins, Brown, και Holum (1991) σημειώνουν ότι « ...δεν υπάρχει ένας τύπος για την εφαρμογή των μεθόδων της Γνωστικής Μαθητείας και ότι τελικά, εξαρτάται από το δάσκαλο να προσδιοριστούν οι τρόποι, στους οποίους η γνωστική μαθητεία μπορεί να λειτουργήσει στην περιοχή διδασκαλίας του». Σύμφωνα με τον Τριλιανό (1998, σελ. 162) « …η επιλογή της μεθόδου διδασκαλίας ανήκει σχεδόν στην αποκλειστική δικαιοδοσία του δασκάλου ».
ΠΙΝΑΚΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΜΦΕ Φ-1 Φ-2 Φ-3 Φ-4 Φ-5 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΦΑΣΕΩΝ van HIELE και ΜΕΘΟΔΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΔΜΦΕ ΦΑΣΕΙΣ van HIELE ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΜΕΡΗ Φ-1 Πληροφόρηση Επίδειξη Υπομνήσεις Φ-2 Περιορισμένος Προσανατολισμός Καθοδήγηση Διαδικασία (Δραστηριότητες ΠΕΣΑΔ) Φ-3 Αποσαφήνιση Διατύπωση Φ-4 Εξερεύνηση Φ-5 Ολοκλήρωση Αναστοχασμός Αξιολόγηση
ΠΙΝΑΚΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΜΦΕ Φ-1 Φ-2 Φ-3 Φ-4 Φ-5 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΦΑΣΕΩΝ van HIELE και ΜΕΘΟΔΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΔΜΦΕ ΦΑΣΕΙΣ van HIELE ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΜΕΡΗ Φ-1 Πληροφόρηση Επίδειξη Υπομνήσεις Φ-2 Περιορισμένος Προσανατολισμός Καθοδήγηση Διαδικασία (Δραστηριότητες ΠΕΣΑΔ) Φ-3 Αποσαφήνιση Διατύπωση Φ-4 Εξερεύνηση Φ-5 Ολοκλήρωση Αναστοχασμός Αξιολόγηση
ΠΙΝΑΚΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΜΦΕ Φ-1 Φ-2 Φ-3 Φ-4 Φ-5 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΦΑΣΕΩΝ van HIELE και ΜΕΘΟΔΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΔΜΦΕ ΦΑΣΕΙΣ van HIELE ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΜΕΡΗ Φ-1 Πληροφόρηση Επίδειξη Υπομνήσεις Φ-2 Περιορισμένος Προσανατολισμός Καθοδήγηση Διαδικασία (Δραστηριότητες ΠΕΣΑΔ) Φ-3 Αποσαφήνιση Διατύπωση Φ-4 Εξερεύνηση Φ-5 Ολοκλήρωση Αναστοχασμός Αξιολόγηση
ΠΙΝΑΚΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΜΦΕ Φ-1 Φ-2 Φ-3 Φ-4 Φ-5 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΦΑΣΕΩΝ van HIELE και ΜΕΘΟΔΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΔΜΦΕ ΦΑΣΕΙΣ van HIELE ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΜΕΡΗ Φ-1 Πληροφόρηση Επίδειξη Υπομνήσεις Φ-2 Περιορισμένος Προσανατολισμός Καθοδήγηση Διαδικασία (Δραστηριότητες ΠΕΣΑΔ) Φ-3 Αποσαφήνιση Διατύπωση Φ-4 Εξερεύνηση Φ-5 Ολοκλήρωση Αναστοχασμός Αξιολόγηση
ΠΙΝΑΚΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΜΦΕ Φ-1 Φ-2 Φ-3 Φ-4 Φ-5 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΦΑΣΕΩΝ van HIELE και ΜΕΘΟΔΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΔΜΦΕ ΦΑΣΕΙΣ van HIELE ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΜΕΡΗ Φ-1 Πληροφόρηση Επίδειξη Υπομνήσεις Φ-2 Περιορισμένος Προσανατολισμός Καθοδήγηση Διαδικασία (Δραστηριότητες ΠΕΣΑΔ) Φ-3 Αποσαφήνιση Διατύπωση Φ-4 Εξερεύνηση Φ-5 Ολοκλήρωση Αναστοχασμός Αξιολόγηση
Δομή του ΔΜΦΕ ΔΜΦΕ Υπομνήσεις Διαδικασία Αξιολόγηση
Δομή του ΔΜΦΕ ΔΜΦΕ Υπομνήσεις Διαδικασία Αξιολόγηση ΔΡΑΣΕΙΣ
Δομή του ΔΜΦΕ ΔΜΦΕ Υπομνήσεις Διαδικασία Αξιολόγηση ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΕΙ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙ ΕΙΚΑΖΕΙ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΔΙΑΤΥΠΩΝΕΙ
Δομή του ΔΜΦΕ
Δομημένης Μορφής Φύλλο Εργασίας (ΔΜΦΕ) Αποσκοπεί: 1) στον αποκλεισμό μιας παραδοσιακού τύπου διδασκαλίας, αφού μία διδακτική μέθοδος, που καταδικάζει το μαθητή σε ανενεργό ακρόαση, σύμφωνα με τον Τριλιανό (1998, σ.162) δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως επιτυχής.
Δομημένης Μορφής Φύλλο Εργασίας (ΔΜΦΕ) Αποσκοπεί: 2) στην ενεργοποίηση και συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία διδασκαλίας–μάθησης
Δομημένης Μορφής Φύλλο Εργασίας (ΔΜΦΕ) Αποσκοπεί: 3 )στην καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των συμμετεχόντων στην εν λόγω διαδικασία, αφού σύμφωνα με τον Σαλβαρά (2007, σ.217) η μάθηση αποδίδει όταν γίνεται στη ΖΕΑ
Αρχές - άξονες δομής του ΔΜΦΕ της μη μεταφοράς της πληροφορίας της κινητοποίησης της αναγκαιότητας των ορισμών και θεωρημάτων των υπομνήσεων και των διαδοχικών βημάτων
Αρχή της μη μεταφοράς της πληροφορίας Δεν μεταφέρεται καμία έτοιμη πληροφορία, αλλά δράσεις, οι οποίες : (α) θα βοηθήσουν το μαθητή να κατασκευάσει τη γνώση του μέσω κοινωνικής αλληλεπίδρασης στα πλαίσια μιας κοινωνικό-γνωστικής θεωρίας μάθησης (β) εκμαιεύσουν από το μαθητή το στόχο με όρους διατύπωσης
Αρχή της κινητοποίησης Η κινητοποίηση μπορεί να επιτευχθεί με ένα ενδιαφέρον ερώτημα ή πρόβλημα που θα προκαλέσει το μαθητή να ασχοληθεί για να βρει την απάντηση Παράδειγμα Το τετράγωνο κόβεται σε τέσσερα μέρη, δύο ορθογώνια τρίγωνα και δύο τραπέζια, τα οποία αναδιευθετούνται εκ νέου σε ορθογώνιο
8.8=64 τετράγωνα 13.5=65 τετράγωνα
Το ερώτημα Πώς εξηγείτε τη διαφορά; 8.8=64 τετράγωνα 13.5=65 τετράγωνα
Αρχή της αναγκαιότητας ορισμών και θεωρημάτων Αιτιολογείται η αναγκαιότητα του ορισμού και η χρησιμότητα του θεωρήματος Ένας ορισμός μπορεί να προκύπτει ως ανάγκη του να διακρίνοται σαφώς κατηγορίες αντικειμένων από άλλα που μοιάζουν π.χ. η έννοια της ακολουθίας από τις συναρτήσεις ή της συνάρτησης από τις αντιστοιχίες
Αρχή της αναγκαιότητας ορισμών και θεωρημάτων Η χρησιμότητα ενός θεωρήματος μπορεί να φανεί μέσα από ένα πραγματικό πρόβλημα παράδειγμα ο υπολογισμός του μήκους μιας σκάλας που στηρίζεται σε ένα τοίχο και στο έδαφος για το Πυθαγόρειο Θεώρημα α β γ
Αρχή των υπομνήσεων και των διαδοχικών βημάτων Αυτό που ήδη ξέρει ο μαθητής αποτελεί τον πλέον σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει τη μάθηση (Ausubel,1968), έτσι παρέχονται στο μαθητή σε μορφή υπόμνησης απαραίτητες προαπαιτούμενες γνώσεις που θα του χρειαστούν κατά τη διαδικασία των δράσεων και που σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν απάντηση κανενός ερωτήματος Οι δράσεις για τη διαπραγμάτευση της νέας γνώσης ακολουθούν τέτοια βήματα, ώστε το προηγούμενο να δημιουργεί στηρίγματα υποδοχής για επόμενο
Ο ρόλος της τεχνολογίας οι Η/Υ παρέχουν σημαντική βοήθεια, διότι μέσω κατάλληλων παραδειγμάτων επιτρέπουν τη δημιουργία εικονικών πραγματικοτήτων, δηλ. καταστάσεων μίμησης του πραγματικού κόσμου. δεν είναι οπωσδήποτε απαραίτητη η χρήση Η/Υ στο ΔΜΦΕ