Σεμινάριο για τον Σχεδιασμό της Διδασκαλίας Αμάρυνθος, 5.2.2015

Σκοποί της διδασκαλίας Οι σκοποί είναι οι μακροπρόθεσμες, ευρύτερες γενικότερες επιδιώξεις και αφορούν το Εκπαιδευτικό Σύστημα γενικότερα, αλλά και τα συγκεκριμένα μαθήματα/γνωστικά αντικείμενα Περιγράφονται στα αντίστοιχα ΑΠΣ Π.χ. Σκοπός της Α’/θμιας και της Β’/θμιας Εκπαίδευσης είναι «να συμβάλλει στην ολόπλευρη, αρμονική, ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών ώστε … να καταστούν ολοκληρωμένες προσωπικότητες …»

Παραδείγματα Σκοπών Διδασκαλίας Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία Θεωρητικής Κατεύθυνσης Β’-Γ’ Λυκείου (Αδίδακτο κείμενο) Γενικοί διδακτικοί σκοποί: -κατανόηση της Δομής του κειμένου -εξάσκηση στην Ερμηνεία/Μετάφραση -εμπλουτισμός του Λεξιλογίου

Νεοελληνική Γλώσσα Γενικής Παιδείας, Β’ – Γ’ Λυκείου Γενικοί διδακτικοί σκοποί: -κατανόηση της Δομής της παραγράφου -εξάσκηση στην διερεύνηση της Συνοχής της παραγράφου -εξάσκηση στην διερεύνηση της Συνεκτικότητας της παραγράφου -αναγνώριση-εκμάθηση λεξιλογίου Συνοχής  

Ιστορία Γενικής Παιδείας Γ’ Λυκείου Γενικός Σκοπός: οι μαθητές, μέσα από διάφορες οπτικές, πολιτικοοικονομικές και πολιτισμικές, να κατανοήσουν τη σημασία της διαχρονίας στην Ιστορία, συγκρίνοντας τα αίτια και τις συνέπειες της Χρεοκοπίας του 1893 με τα αντίστοιχα στοιχεία της σημερινής κατάστασης. Ιδιαίτερη σημασία έχει να προσεγγίσουν οι μαθητές το συγκεκριμένο θέμα μέσω διαφόρων οπτικών (ως ιστορικοί, ως κοινωνιολόγοι, ως οικονομολόγοι, ως καλλιτέχνες, ως δημοσιογράφοι) και να κατανοήσουν τη σημασία της διαχρονίας στην Ιστορία μέσω της έρευνας επί των αιτίων που προηγήθηκαν και των συνεπειών που ακολούθησαν τη Χρεοκοπία του 1893.

Στόχοι της διδασκαλίας Οι στόχοι της διδασκαλίας είναι οι βραχυπρόθεσμες, ειδικότερες, συγκεκριμένες επιδιώξεις που αφορούν στην υπό πραγμάτευση/επεξεργασία ενότητα Περιγράφονται στα αντίστοιχα ΑΠΣ Καλό είναι να διακρίνονται σε στόχους που αφορούν: (α) γνώσεις, (β) στάσεις και (γ) δεξιότητες

Παραδείγματα στόχων διδασκαλίας Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία Θεωρητικής Κατεύθυνσης Β’-Γ’ Λυκείου (Αδίδακτο κείμενο) Επί μέρους /ειδικοί στόχοι: α) σε επίπεδο γνώσεων: να αναγνωρίζουν στοιχεία δομής - λειτουργίας του αρχαίου ελληνικού λόγου, να εντοπίζουν τα σημεία διασύνδεσης της δομής με την μεταφραστική απόδοση (π.χ. πώς αποδίδεται μεταφραστικά μία επιθετική ή άλλη μετοχή), να αποδίδουν το κείμενο σε απλό, σαφή, έγκυρο νεοελληνικό λόγο, β) σε επίπεδο στάσεων: να καλλιεργούν την κριτική τους σκέψη μέσω της ερμηνείας δομικών και λειτουργικών φαινομένων της γλώσσας να αντιληφθούν στοιχεία της άποψης του Ισοκράτη για τον ρόλο της ρητορικής γ) σε επίπεδο δεξιοτήτων: να αξιοποιούν τα σχολικά εγχειρίδια και το παρεχόμενο από τον διδάσκοντα υλικό, να χειρίζονται ψηφιακές πηγές υλικού (π.χ. ψηφιακά λεξικά, βάσεις δεδομένων κ.τ.ό.)

Νεοελληνική Γλώσσα Γενικής Παιδείας, Β’ – Γ’ Λυκείου Επί μέρους /ειδικοί στόχοι: α) σε επίπεδο γνώσεων: να αναγνωρίζουν στοιχεία δομής - λειτουργίας του νεοελληνικού λόγου, να εντοπίζουν τα σημεία διασύνδεσης της δομής με τη συνοχή και τη συνεκτικότητα του κειμένου να γνωρίσουν το λεξιλόγιο που σχετίζεται με τη συνοχή, β) σε επίπεδο στάσεων: να καλλιεργούν την κριτική τους σκέψη ως προς τη δομή της παραγράφου μέσω της επεξεργασίας συγκεκριμένων κειμενικών ενοτήτων γ) σε επίπεδο δεξιοτήτων: να αξιοποιούν τα σχολικά εγχειρίδια και το παρεχόμενο από τον διδάσκοντα υλικό, να χειρίζονται ψηφιακούς πόρους επεξεργασίας του υλικού (π.χ. χρήση του η/υ για την δημιουργία και την συμπλήρωση πινάκων και για την εκπόνηση βάσεων δεδομένων, καθώς και για την επεξεργασία του κειμένου κ.τ.ό.)

Ιστορία Γενικής Παιδείας Γ’ Λυκείου Επιμέρους/ειδικοί στόχοι: 1. σε επίπεδο γνώσεων (α) να κατανοήσουν τον ρόλο των συγκεκριμένων ανθρώπων (πολιτικών και οικονομικών προσωπικοτήτων, π.χ. Τρικούπης, Δεληγιάννης, ξένοι ηγέτες και επενδυτές) ως υποκειμένων δράσης στην ιστορική εξελικτική πορεία που οδήγησε στη χρεοκοπία του 1893 (β) να αναγνωρίσουν τους αντικειμενικούς ιστορικούς παράγοντες που οδήγησαν σε οικονομικό αδιέξοδο το ελληνικό κράτος (γ) να εντοπίσουν τις αιτίες και τις συνέπειες της χρεοκοπίας του 1893 2. σε επίπεδο στάσεων (α) να διακρίνουν μέσα από τη μελέτη της Χρεοκοπίας του 1893 στοιχεία που μπορούν να τους βοηθούν να κατανοούν το παρελθόν και το παρόν της χώρας τους, να τα παραβάλουν ώστε να στοχάζονται για τα προβλήματά τους και να προγραμματίζουν ορθά το μέλλον τους (β) να συνειδητοποιήσουν την προσωπική τους ευθύνη για την πορεία της κοινωνίας στην οποία ζουν (γ) να οικοδομήσουν μέσω της εθνικής αυτογνωσίας την εθνική και πολιτιστική τους ταυτότητα 3. σε επίπεδο δεξιοτήτων (α1) να ασκηθούν στην κατανόηση του ρόλου των προσώπων ως υποκειμένων δράσης στην ιστορική εξελικτική πορεία (υπόβαθρο, κίνητρα, φιλοδοξίες κ.τ.ό.) (α2) να βρουν ομοιότητες και διαφορές με τη σύγχρονη οικονομική κατάσταση της Ελλάδας (β) να ασκηθούν στην αναγνώριση των αντικειμενικών ιστορικών παραγόντων που οδηγούν σε οικονομικό και όχι μόνο αδιέξοδο τις κοινωνίες (γ) να ασκηθούν στην ομαδοσυνεργατική μάθηση (δ) να ασκηθούν στη χρήση των ΤΠΕ, στη χρήση των ιστορικών πηγών ποικίλου είδους (οπτικός γραμματισμός), στη συνδυαστική σκέψη, στην ανάληψη ρόλων, στην άσκηση προφορικότητας

Μέθοδος Διδασκαλίας Καθορισμένο σύστημα διδακτικών ενεργειών/δραστηριοτήτων, ορισμένης ακολουθίας, που εφαρμόζουν οι δάσκαλοι, προκειμένου να επιτευχθούν ευκολότερα-αποτελεσματικότερα οι σκοποί-στόχοι της διδασκαλίας Παραδείγματα μεθόδων διδασκαλίας: διερευνητική-ανακαλυπτική, project (διαθεματική-διεπιστημονική), ομαδοσυνεργατική, παραγωγική, επαγωγική, παιχνίδι ρόλων, εξατομικευμένη κ.ά.

Μορφή διδασκαλίας Μορφή διδασκαλίας είναι ο τρόπος επικοινωνίας- συνεργασίας μεταξύ δασκάλων-μαθητών ή/και μαθητών μεταξύ τους κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας Παραδείγματα μορφών διδασκαλίας: μονολογική (παρουσίαση, διάλεξη, περιγραφή, επεξήγηση κ.ά.), διαλογική (ερωταποκρίσεις, ελεύθερη συζήτηση, διευθυνόμενος διάλογος, διαλεκτική αντιπαράθεση, σωκρατική μαιευτική), μετωπική, ομαδοσυνεργατική κ.ά.

Πορεία της Διδασκαλίας Α. Άνοιγμα της διδασκαλίας-Εισαγωγή (διέγερση ενδιαφέροντος, αφόρμηση, ανάκληση, προοργανωτές) Β. Επεξεργασία της νέας ύλης-Διδασκαλία: Εφαρμογή, Έλεγχος κατανόησης Γ. Κλείσιμο της διδασκαλίας Δ. Αξιολόγηση

Διδακτικά Μέσα/Πόροι Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία i. Διδακτικό υλικό -συλλογή κειμένων αττικού πεζού λόγου σε έντυπη (φωτοτυπίες) και ψηφιακή μορφή (αρχείο Word και flipbook, διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του διδάσκοντος www. avraphil.gr) -πρόσθετο έντυπο υλικό με τα φύλλα εργασίας-αξιολόγησης -τετράδια μαθητών για σημειώσεις δομικές, μεταφραστικές, λεξιλογικές (υπάρχει ειδικό τετράδιο-λεξικό όπου αποθησαυρίζονται οι νέες λέξεις), νοηματικές· το συγκεκριμένο υλικό στην τελική του μορφή έχει παραχθεί από τους μαθητές -σχολικά εγχειρίδια Συντακτικού και Γραμματικής για ένταξη απαντώμενων φαινομένων σε ευρύτερο πλαίσιο. ii. Μέσα-εργαλεία διδασκαλίας -πίνακας αίθουσας και γραφική ύλη για τη χρήση του -ηλεκτρονικό hardware (η/υ, προβολέας) -ηλεκτρονικό software (ψηφιακά λεξικά, βάσεις δεδομένων) -τετράδια μαθητών για σημειώσεις δομικές, μεταφραστικές, λεξιλογικές (υπάρχει ειδικό τετράδιο-λεξικό όπου αποθησαυρίζονται οι νέες λέξεις)· το συγκεκριμένο υλικό στην τελική του μορφή έχει παραχθεί από τους μαθητές

Νεοελληνική Γλώσσα (i) Διδακτικό υλικό -Σχολικό εγχειρίδιο II «Γλωσσικές Ασκήσεις» -πρόσθετο έντυπο υλικό με τα Φύλλα Εργασίας-Φύλλα Αξιολόγησης -τετράδια μαθητών για σημειώσεις δομικές, νοηματικές κ.τ.λ. (ii) Μέσα-εργαλεία διδασκαλίας -πίνακας αίθουσας και γραφική ύλη για χρήση του -ηλεκτρονικό hardware (η/υ, προβολέας) -ηλεκτρονικό software (βάση δεδομένων που δημιουργούν οι μαθητές κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας) -τετράδιο-λεξικό όπου αποθησαυρίζονται οι νέες λέξεις· το συγκεκριμένο υλικό στην τελική του μορφή έχει παραχθεί από τους μαθητές

Αξιολόγηση Η αξιολόγηση δύναται να διεξάγεται στο τέλος του μαθήματος ή/και μετά το μάθημα με κατ’ οίκον εργασίες/ασκήσεις, αλλά πάντως μέσω συγκεκριμένων Φύλλων Εργασίας/Αξιολόγησης, τα οποία είναι προσαρμοσμένα στους τεθέντες σκοπούς-στόχους της διδασκαλίας, στο επίπεδο των μαθητών και κυρίως είναι σταθμισμένα, δηλαδή διαθέτουν σαφή και ακριβή αποτίμηση της ανταπόκρισης των μαθητών στα ζητούμενα (βλ. ΦΕ/ΦΑ στα προτεινόμενα Σχέδια Διδασκαλίας)