Εαρινό Τετράμηνο 2006 Εαρινό Τετράμηνο 2006 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Ο ΘΕΟΣ

Κυριακή, 7 Μαΐου 2006 Η πρόνοια του Θεού

Τι είναι η πρόνοια του Θεού; Είναι το έργο του Θεού με το οποίο ενεργεί συνεχώς σε όλα τα πλάσματά του ώστε (1) να τα διατηρεί στην ύπαρξη, (2) να συνεργάζεται με αυτά και να τα κατευθύνει, ώστε να δρουν όπως δρουν, και (3) να τα κυβερνά έτσι ώστε να εκπληρώσουν τον σκοπό της ύπαρξής τους σύμφωνα με τον σκοπό του Θεού.

Η πίστη στην πρόνοια του Θεού έρχεται σε αντίθεση με … Τη θεωρία του ντεϊσμού Τη θεωρία του πανθεϊσμού Την πίστη στην τύχη Την πίστη στο τυφλό πεπρωμένο

1) Διατήρηση Ο Θεός ενεργεί συνεχώς σε όλα τα πλάσματά του κατά τέτοιο τρόπο ώστε τα διατηρεί στην ύπαρξη με τις ιδιότητες με τις οποίες τα δημιούργησε. «και βαστάζων τα πάντα με τον λόγον της δυνάμεως αυτού» Εβρ. α’ 3 «και βαστάζων τα πάντα με τον λόγον της δυνάμεως αυτού» Εβρ. α’ 3 «και αυτός είναι προ πάντων, και τα πάντα συντηρούνται δι' αυτού» Κολ. α’ 17 «και αυτός είναι προ πάντων, και τα πάντα συντηρούνται δι' αυτού» Κολ. α’ 17

«Εάν βάλη την καρδίαν αυτού επί τον άνθρωπον, θέλει σύρει εις εαυτόν το πνεύμα αυτού και την πνοήν αυτού· πάσα σαρξ θέλει εκπνεύσει ομού, και ο άνθρωπος θέλει επιστρέψει εις το χώμα». Ιώβ λδ’ «Εάν βάλη την καρδίαν αυτού επί τον άνθρωπον, θέλει σύρει εις εαυτόν το πνεύμα αυτού και την πνοήν αυτού· πάσα σαρξ θέλει εκπνεύσει ομού, και ο άνθρωπος θέλει επιστρέψει εις το χώμα». Ιώβ λδ’ «Δίδεις εις αυτά, συνάγουσιν· ανοίγεις την χείρα σου, χορταίνουσιν αγαθά. Αποστρέφεις το πρόσωπόν σου, ταράττονται· σηκόνεις την πνοήν αυτών, αποθνήσκουσι και εις το χώμα αυτών επιστρέφουσιν· εξαποστέλλεις το πνεύμά σου, κτίζονται, και ανανεόνεις το πρόσωπον της γης». Ψαλμ. ρδ’ «Δίδεις εις αυτά, συνάγουσιν· ανοίγεις την χείρα σου, χορταίνουσιν αγαθά. Αποστρέφεις το πρόσωπόν σου, ταράττονται· σηκόνεις την πνοήν αυτών, αποθνήσκουσι και εις το χώμα αυτών επιστρέφουσιν· εξαποστέλλεις το πνεύμά σου, κτίζονται, και ανανεόνεις το πρόσωπον της γης». Ψαλμ. ρδ’ 28-30

2) Συνεργία Ο Θεός επενεργεί συνεχώς σε όλα τα δημιουργήματά του κατά τέτοιο τρόπο ώστε συνεργάζεται με αυτά σε κάθε ενέργεια, κατευθύνοντάς τα, ώστε να δρουν όπως δρουν. Ο Θεός, ωστόσο, επενεργεί με τέτοιο τρόπο ώστε τα έλλογα δημιουργήματά του να έχουν πραγματικές επιλογές και να είναι υπεύθυνα για αυτές.

Στα έλλογα δημιουργήματα «Κύριε, γνωρίζω ότι η οδός του ανθρώπου δεν εξαρτάται απ' αυτού· του περιπατούντος ανθρώπου δεν είναι το να κατευθύνη τα διαβήματα αυτού». Ιερεμίας ι’ 23 “Και είπεν ο Ιωσήφ προς τους αδελφούς αυτού […] Τώρα λοιπόν μη λυπείσθε μηδ' ας φανή εις εσάς σκληρόν ότι με επωλήσατε εδώ· επειδή εις διατήρησιν ζωής με απέστειλεν ο Θεός έμπροσθέν σας». Γεν. με’ 4-5

Στα άλογα δημιουργήματα «Εμβλέψατε εις τα πετεινά του ουρανού, ότι δεν σπείρουσιν ουδέ θερίζουσιν ουδέ συνάγουσιν εις αποθήκας, και ο Πατήρ σας ο ουράνιος τρέφει αυτά· σεις δεν είσθε πολύ ανώτεροι αυτών;» Ματθ. ς’ 26 «Εμβλέψατε εις τα πετεινά του ουρανού, ότι δεν σπείρουσιν ουδέ θερίζουσιν ουδέ συνάγουσιν εις αποθήκας, και ο Πατήρ σας ο ουράνιος τρέφει αυτά· σεις δεν είσθε πολύ ανώτεροι αυτών;» Ματθ. ς’ 26 «Δύο στρουθία δεν πωλούνται δι' εν ασσάριον; και εν εξ αυτών δεν θέλει πέσει επί την γην άνευ του θελήματος του Πατρός σας». Ματθ. ι’ 29 «Δύο στρουθία δεν πωλούνται δι' εν ασσάριον; και εν εξ αυτών δεν θέλει πέσει επί την γην άνευ του θελήματος του Πατρός σας». Ματθ. ι’ 29

Στα άψυχα δημιουργήματα «Αινείτε τον Κύριον εκ της γης, δράκοντες και πάσαι άβυσσοι· πυρ και χάλαζα, χιών και ατμίς, ανεμοστρόβιλος, ο εκτελών τον λόγον αυτού·» Ψαλμ. ρμη’ 8 «Αινείτε τον Κύριον εκ της γης, δράκοντες και πάσαι άβυσσοι· πυρ και χάλαζα, χιών και ατμίς, ανεμοστρόβιλος, ο εκτελών τον λόγον αυτού·» Ψαλμ. ρμη’ 8

Σε φαινομενικά τυχαία συμβάντα «Ο κλήρος ρίπτεται εις την κάλπην· όλη όμως η κρίσις αυτού είναι παρά Κυρίου». Παρ. ις’ 33 «Ο κλήρος ρίπτεται εις την κάλπην· όλη όμως η κρίσις αυτού είναι παρά Κυρίου». Παρ. ις’ 33

Στα ταλέντα και τα χαρίσματά μας «Διότι τις σε διακρίνει από του άλλου; και τι έχεις, το οποίον δεν έλαβες, εάν δε και έλαβες, τι καυχάσαι ως μη λαβών;» Α’ Κορ. δ’ 7 «Διότι τις σε διακρίνει από του άλλου; και τι έχεις, το οποίον δεν έλαβες, εάν δε και έλαβες, τι καυχάσαι ως μη λαβών;» Α’ Κορ. δ’ 7

Στην επιτυχία και αποτυχία «Διότι ούτε εξ ανατολών, ούτε εκ δυσμών, ούτε εκ της ερήμου, έρχεται ύψωσις. Αλλ' ο Θεός είναι ο Κριτής· τούτον ταπεινόνει και εκείνον υψόνει». Ψαλμ. οε’ 6-7 «Διότι ούτε εξ ανατολών, ούτε εκ δυσμών, ούτε εκ της ερήμου, έρχεται ύψωσις. Αλλ' ο Θεός είναι ο Κριτής· τούτον ταπεινόνει και εκείνον υψόνει». Ψαλμ. οε’ 6-7 «Απεκρίθη ο Ιωάννης και είπε· Δεν δύναται ο άνθρωπος να λαμβάνη ουδέν, εάν δεν ήναι δεδομένον εις αυτόν εκ του ουρανού». Ιωάν. γ’ 27 «Απεκρίθη ο Ιωάννης και είπε· Δεν δύναται ο άνθρωπος να λαμβάνη ουδέν, εάν δεν ήναι δεδομένον εις αυτόν εκ του ουρανού». Ιωάν. γ’ 27

Στις υποθέσεις των εθνών «Μεγαλύνει τα έθνη και αφανίζει αυτά· πλατύνει τα έθνη και συστέλλει αυτά». Ιώβ ιβ’ 33 «Μεγαλύνει τα έθνη και αφανίζει αυτά· πλατύνει τα έθνη και συστέλλει αυτά». Ιώβ ιβ’ 33 «και έκαμεν εξ ενός αίματος παν έθνος ανθρώπων, διά να κατοικώσιν εφ' όλου του προσώπου της γης, και διώρισε τους προδιατεταγμένους καιρούς και τα οροθέσια της κατοικίας αυτών» Πράξ. ιζ’ 26 «και έκαμεν εξ ενός αίματος παν έθνος ανθρώπων, διά να κατοικώσιν εφ' όλου του προσώπου της γης, και διώρισε τους προδιατεταγμένους καιρούς και τα οροθέσια της κατοικίας αυτών» Πράξ. ιζ’ 26 «Η καρδία του βασιλέως είναι εν τη χειρί του Κυρίου ως ρεύματα υδάτων· όπου θέλει στρέφει αυτήν». Παρ. κα’ 1 «Η καρδία του βασιλέως είναι εν τη χειρί του Κυρίου ως ρεύματα υδάτων· όπου θέλει στρέφει αυτήν». Παρ. κα’ 1

Σε όλες τις υποθέσεις της ζωής μας «τον άρτον ημών τον επιούσιον δος εις ημάς σήμερον·» Ματθ. ς’ 11 «τον άρτον ημών τον επιούσιον δος εις ημάς σήμερον·» Ματθ. ς’ 11 «Ο δε Θεός μου θέλει εκπληρώσει πάσαν χρείαν σας κατά τον πλούτον αυτού εν δόξη διά Ιησού Χριστού». Φιλιπ. δ’ 19 «Ο δε Θεός μου θέλει εκπληρώσει πάσαν χρείαν σας κατά τον πλούτον αυτού εν δόξη διά Ιησού Χριστού». Φιλιπ. δ’ 19 «Το αδιαμόρφωτον του σώματός μου είδον οι οφθαλμοί σου· και εν τω βιβλίω σου πάντα ταύτα ήσαν γεγραμμένα, ως και αι ημέραι καθ' ας εσχηματίζοντο, και ενώ ουδέν εκ τούτων υπήρχε·» Ψαλμ. ρλθ’ 16 «Το αδιαμόρφωτον του σώματός μου είδον οι οφθαλμοί σου· και εν τω βιβλίω σου πάντα ταύτα ήσαν γεγραμμένα, ως και αι ημέραι καθ' ας εσχηματίζοντο, και ενώ ουδέν εκ τούτων υπήρχε·» Ψαλμ. ρλθ’ 16

Ο Θεός και το κακό Ο Θεός και το κακό Ο Θεός ποτέ δεν διαπράττει κάτι κακό. Ο Θεός ποτέ δεν διαπράττει κάτι κακό. Το κακό διαπράττεται από δημιουργήματα, τα οποία ευθύνονται για αυτό. Το κακό διαπράττεται από δημιουργήματα, τα οποία ευθύνονται για αυτό. Στην πρόνοια του Θεού, ωστόσο περιλαμβάνεται και χρησιμοποιείται και το κακό, έτσι ώστε να εκπληρώνονται τα σχέδια του Θεού. Στην πρόνοια του Θεού, ωστόσο περιλαμβάνεται και χρησιμοποιείται και το κακό, έτσι ώστε να εκπληρώνονται τα σχέδια του Θεού.

Και ο Μιχαίας είπεν, Άκουσον λοιπόν τον λόγον του Κυρίου. Είδον τον Κύριον καθήμενον επί του θρόνου αυτού, και πάσαν την στρατιάν του ουρανού παρισταμένην περί αυτόν, εκ δεξιών αυτού και εξ αριστερών αυτού. Και ο Μιχαίας είπεν, Άκουσον λοιπόν τον λόγον του Κυρίου. Είδον τον Κύριον καθήμενον επί του θρόνου αυτού, και πάσαν την στρατιάν του ουρανού παρισταμένην περί αυτόν, εκ δεξιών αυτού και εξ αριστερών αυτού. 20 Και είπε Κύριος, Τις θέλει απατήσει τον Αχαάβ, ώστε να αναβή και να πέση εν Ραμώθ-γαλαάδ; Και ο μεν είπεν ούτως, ο δε είπεν ούτως. 20 Και είπε Κύριος, Τις θέλει απατήσει τον Αχαάβ, ώστε να αναβή και να πέση εν Ραμώθ-γαλαάδ; Και ο μεν είπεν ούτως, ο δε είπεν ούτως. 21 Και εξήλθε το πνεύμα και εστάθη ενώπιον Κυρίου και είπεν, Εγώ θέλω απατήσει αυτόν. 21 Και εξήλθε το πνεύμα και εστάθη ενώπιον Κυρίου και είπεν, Εγώ θέλω απατήσει αυτόν. 22 Και είπε Κύριος προς αυτό, Τίνι τρόπω; Και είπε, Θέλω εξέλθει και θέλω είσθαι πνεύμα ψεύδους εν τω στόματι πάντων των προφητών αυτού. Και είπε Κύριος, Θέλεις απατήσει και έτι θέλεις κατορθώσει· έξελθε και κάμε ούτω. 22 Και είπε Κύριος προς αυτό, Τίνι τρόπω; Και είπε, Θέλω εξέλθει και θέλω είσθαι πνεύμα ψεύδους εν τω στόματι πάντων των προφητών αυτού. Και είπε Κύριος, Θέλεις απατήσει και έτι θέλεις κατορθώσει· έξελθε και κάμε ούτω. 23 Τώρα λοιπόν, ιδού, ο Κύριος έβαλε πνεύμα ψεύδους εν τω στόματι πάντων τούτων των προφητών σου, και ο Κύριος ελάλησε κακόν επί σε. 23 Τώρα λοιπόν, ιδού, ο Κύριος έβαλε πνεύμα ψεύδους εν τω στόματι πάντων τούτων των προφητών σου, και ο Κύριος ελάλησε κακόν επί σε. Α’ Βασ. κβ’

«Και το Πνεύμα του Κυρίου απεσύρθη από του Σαούλ, και πνεύμα πονηρόν παρά Κυρίου ετάραττεν αυτόν». Α’ Σαμ. ις’ 14 «Και το Πνεύμα του Κυρίου απεσύρθη από του Σαούλ, και πνεύμα πονηρόν παρά Κυρίου ετάραττεν αυτόν». Α’ Σαμ. ις’ 14 «διότι παρά Κυρίου έγεινε το να σκληρυνθώσιν αι καρδίαι αυτών, να έλθωσιν εις μάχην κατά του Ισραήλ, διά να εξολοθρευθώσι, να μη γείνη εις αυτούς έλεος, αλλά να εξαφανισθώσι, καθώς ο Κύριος προσέταξεν εις τον Μωϋσήν» Ιησ. Ναυή ια’ «διότι παρά Κυρίου έγεινε το να σκληρυνθώσιν αι καρδίαι αυτών, να έλθωσιν εις μάχην κατά του Ισραήλ, διά να εξολοθρευθώσι, να μη γείνη εις αυτούς έλεος, αλλά να εξαφανισθώσι, καθώς ο Κύριος προσέταξεν εις τον Μωϋσήν» Ιησ. Ναυή ια’ 19-20

«Ούτω λέγει Κύριος· Ιδού, θέλω επεγείρει εναντίον σου κακά εκ του οίκου σου, και θέλω λάβει τας γυναίκάς σου έμπροσθεν των οφθαλμών σου και δώσει αυτάς εις τον πλησίον σου, και θέλει κοιμηθή μετά των γυναικών σου ενώπιον του ηλίου τούτου· διότι συ έπραξας κρυφίως· αλλ' εγώ θέλω κάμει τούτο το πράγμα έμπροσθεν παντός του Ισραήλ και κατέναντι του ηλίου». Β’ Σαμ. ιβ’ «Ούτω λέγει Κύριος· Ιδού, θέλω επεγείρει εναντίον σου κακά εκ του οίκου σου, και θέλω λάβει τας γυναίκάς σου έμπροσθεν των οφθαλμών σου και δώσει αυτάς εις τον πλησίον σου, και θέλει κοιμηθή μετά των γυναικών σου ενώπιον του ηλίου τούτου· διότι συ έπραξας κρυφίως· αλλ' εγώ θέλω κάμει τούτο το πράγμα έμπροσθεν παντός του Ισραήλ και κατέναντι του ηλίου». Β’ Σαμ. ιβ’ 11-12

«Και εξήφθη πάλιν η οργή του Κυρίου εναντίον του Ισραήλ, και διήγειρε τον Δαβίδ εναντίον αυτών να είπη, Ύπαγε, αρίθμησον τον Ισραήλ και τον Ιούδαν». Β’ Σαμ. κδ’ 1 «Και εξήφθη πάλιν η οργή του Κυρίου εναντίον του Ισραήλ, και διήγειρε τον Δαβίδ εναντίον αυτών να είπη, Ύπαγε, αρίθμησον τον Ισραήλ και τον Ιούδαν». Β’ Σαμ. κδ’ 1 «Αλλ' ο Σατανάς ηγέρθη κατά του Ισραήλ, και παρεκίνησε τον Δαβίδ να απαριθμήση τον Ισραήλ». Α’ Χρον. κα’ 1 «Αλλ' ο Σατανάς ηγέρθη κατά του Ισραήλ, και παρεκίνησε τον Δαβίδ να απαριθμήση τον Ισραήλ». Α’ Χρον. κα’ 1

«Και είπε προς αυτούς ο Ιωσήφ, Μη φοβείσθε· μήπως αντί Θεού είμαι εγώ; «Και είπε προς αυτούς ο Ιωσήφ, Μη φοβείσθε· μήπως αντί Θεού είμαι εγώ; σεις μεν εβουλεύθητε κακόν εναντίον μου· ο δε Θεός εβουλεύθη να μεταστρέψη τούτο εις καλόν, διά να γείνη καθώς την σήμερον, ώστε να σώση την ζωήν πολλού λαού …» Γεν. ν’ σεις μεν εβουλεύθητε κακόν εναντίον μου· ο δε Θεός εβουλεύθη να μεταστρέψη τούτο εις καλόν, διά να γείνη καθώς την σήμερον, ώστε να σώση την ζωήν πολλού λαού …» Γεν. ν’ 19-20

3) Διακυβέρνηση Ο Θεός επενεργεί συνεχώς σε όλα τα δημιουργήματά του κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εκπληρώσει του σκοπούς του.

«Εν αυτώ, εις τον οποίον και ελάβομεν κληρονομίαν, προορισθέντες κατά την πρόθεσιν του ενεργούντος τα πάντα κατά την βουλήν του θελήματος αυτού» Εφ. α’ 11 «Εξεύρομεν δε ότι πάντα συνεργούσι προς το αγαθόν εις τους αγαπώντας τον Θεόν, εις τους κεκλημένους κατά τον προορισμόν αυτού·» Ρωμ. η’ 28

«γνωστοποιήσας εις ημάς το μυστήριον του θελήματος αυτού κατά την ευδοκίαν αυτού, την οποίαν προέθετο εν εαυτώ, εις οικονομίαν του πληρώματος των καιρών, να συγκεφαλαιώση τα πάντα εν τω Χριστώ και τα εν τοις ουρανοίς και τα επί της γης». Εφεσ. α’ 9-10 «γνωστοποιήσας εις ημάς το μυστήριον του θελήματος αυτού κατά την ευδοκίαν αυτού, την οποίαν προέθετο εν εαυτώ, εις οικονομίαν του πληρώματος των καιρών, να συγκεφαλαιώση τα πάντα εν τω Χριστώ και τα εν τοις ουρανοίς και τα επί της γης». Εφεσ. α’ 9-10 «Ω βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού. Πόσον ανεξερεύνητοι είναι αι κρίσεις αυτού και ανεξιχνίαστοι αι οδοί αυτού. Διότι τις εγνώρισε τον νούν του Κυρίου; ή τις έγεινε σύμβουλος αυτού; ή τις έδωκε τι πρώτος εις αυτόν, διά να γείνη εις αυτόν ανταπόδοσις; Επειδή εξ αυτού και δι' αυτού και εις αυτόν είναι τα πάντα. Αυτώ, η δόξα εις τους αιώνας. Αμήν». Ρωμ. ια’ «Ω βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού. Πόσον ανεξερεύνητοι είναι αι κρίσεις αυτού και ανεξιχνίαστοι αι οδοί αυτού. Διότι τις εγνώρισε τον νούν του Κυρίου; ή τις έγεινε σύμβουλος αυτού; ή τις έδωκε τι πρώτος εις αυτόν, διά να γείνη εις αυτόν ανταπόδοσις; Επειδή εξ αυτού και δι' αυτού και εις αυτόν είναι τα πάντα. Αυτώ, η δόξα εις τους αιώνας. Αμήν». Ρωμ. ια’ 33-36

Βιβλιογραφία Grudem, Systematic Theology, κεφ. 15. Grudem, Systematic Theology, κεφ. 15.

Προσευχή και περισυλλογή Θαυμασμός μπροστά στο μυστήριο της πρόνοιας του θεού. Θαυμασμός μπροστά στο μυστήριο της πρόνοιας του θεού. Ευχαριστία γιατί ο Θεός μας διατηρεί, οδηγεί τα πάντα και τα κυβερνά σύμφωνα με τους άγιους σκοπούς του. Ευχαριστία γιατί ο Θεός μας διατηρεί, οδηγεί τα πάντα και τα κυβερνά σύμφωνα με τους άγιους σκοπούς του.