Τεχνολογίες Διαχείρισης της Γνώσης στον κλάδο των Logistics Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών Πανεπιστήμιο Πατρών Τεχνολογίες Διαχείρισης της Γνώσης στον κλάδο των Logistics Στέλιος Κ. Γεωργαντζίνος Διπλ. Μηχανολόγος & Αεροναυπηγός Μηχανικός Μεταπτυχιακό Μάθημα: «Τεχνολογίες Υποστήριξης Συνεργασίας» Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης Πάτρα, 2007

Αντικείμενο Διαχείριση της γνώσης στον κλάδο των Logistics Σκοπός της εργασίας: Ρόλος της γνώσης σε ένα logistics σύστημα; Ποιες είναι οι αδυναμίες της υπάρχουσας κατάστασης; Ποιες είναι οι σύγχρονες τεχνολογίες για την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη διαχείριση της; Παράδειγμα εφαρμογής σε συγκεκριμένη εταιρεία; Ποια τα αποτελέσματα και τα οφέλη;

Logistics Κύριος στόχος όσων ασχολούνται με τα logistics είναι η στρατηγική χρήση των δυνατοτήτων των πόρων και η σαφής ανάθεση αρμοδιοτήτων ώστε να επιτευχθούν οι κύριοι σκοποί των επιχειρήσεων Είσοδος πρώτες ύλες άνθρωποι πόροι πληροφορίες εμπιστευτικές δεσμεύσεις Έξοδος Επιθυμητά αποτελέσματα logistics μέθοδοι και διαδικασίες

Logistics και διαχείριση της γνώσης Τα μέλη του συστήματος καθοδηγούνται από έγραφα τα οποία βασίζονται στην πρακτική εμπειρία (tacid knowledge) Λόγω της δυναμικής φύσης των logistics διαδικασιών → πολλά μη αναμενόμενα ανθρώπινα λάθη. Η εμπειρία μεταξύ των μελών διαφέρει πολύ → η ίδια logistics εταιρία δεν πετυχαίνει το ίδιο επίπεδο εξυπηρέτησης στο σύνολο των διαδικασιών Η γνώση, η εμπειρία, η νοητική ικανότητα των μελών είναι περιορισμένη → ο άνθρωπος μπορεί να ανταποκριθεί με περιορισμένες δυνατότητες. Συμπέρασμα: Απαιτείται ανάπτυξη τεχνολογιών για την συνύπαρξη γνώσης-εμπειρίας ώστε σε πραγματικό χρόνο οι σωστοί άνθρωποι την σωστή στιγμή να παίρνουν σωστέ αποφάσεις.

Διαχείριση γνώσης σε πραγματικό χρόνο Η ιδέα έχει ως βασική γραμμή την μετάδοση την πληροφορίας την σωστή στιγμή στο σωστό άνθρωπο χωρίς καθηστέριση (Real time enterprise RTE) Τα RTE αναπαριστούν την γνώση κατά τη διάρκεια των επιχειρησιακών λειτουργιών, ψηφιακά συστήματα αλληλεπιδρούν σε οποιοδήποτε γεγονός (είσοδος) και δίνουν μια απάντηση σε πραγματικό χρόνο. Απαιτείται ύπαρξη συστήματος βάσης δεδομένων γνώσης (Knowledge-based System KBS) Απαιτείται η εισαγωγή RFID τεχνολογίας, καθώς και κινητή τεχνολογία που αναλαμβάνουν την αποθήκευση, μεταφορά και σύνθεση της γνώσης σε πραγματικό

Τεχνολογία RFID (Radio Frequency Identification) Στα logistics συστήματα υπάρχει το πρόβλημα του μεγάλου όγκου πληροφοριών Τα RFID αναλαμβάνουν να λύσουν αυτό το πρόβλημα, διαχειρίζοντας την εφοδιαστική αλυσίδα, βελτιώνοντας την αποδοτικότητά της. Περιοχές χρήσης: ναυτιλία, λιμενικές λειτουργίες, στις διαδικασίες αποθήκευσης, στην μεταφορά προϊόντων, τυπογραφική βιομηχανία. Πρακτικό εργαλείο που μπορεί να εποπτεύσει τις logistics διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα σε πραγματικό χρόνο

Logistics Process Knowledge Based System (LPKBS) Το LPKBS είναι ένα σύστημα που βασίζεται σε ένα server, που προσφέρει μια πλατφόρμα μοιράσματος της γνώσης και δουλεύει σε περιβάλλον λειτουργίας logistics. Κατά τη διάρκεια των καθημερινών λειτουργιών, ενός logistics συστήματος προσεγγίζουν τα δεδομένα και τις πληροφορίες δια μέσου Intranet/Internet http://www.seriousplay.com/what_science_const.html

Αρχιτεκτονική του LPKBS Το LPKBS αποτελείται από 5 modules Module 1: Συλλογή logistics δεδομένων Module 2: Αποθήκευση logistics δεδομένων Module 3: Διαχείριση της γνώσης Module 4: Αποθήκευση της γνώσης Module 5: Διασύνδεση συστήματος με τον χρήστη

Module 1: Συλλογή logistics δεδομένων RFID και κινητές τεχνολογίες επιστρατεύονται για να υπάρχει σε πραγματικό χρόνο βάση δεδομένων και αντικατοπτρίζουν ένα αποθηκευτικό περιβάλλον γενικότερα Δυο ειδών δεδομένα: τα δυναμικά και τα στατικά. Δυναμικά δεδομένα → χρόνοι εκκίνησης και λήξης εργασίας του logistics πρωσικού, εξοπλισμού καθώς και η χωροταξική τους διάταξη. Στατικά δεδομένα → ταυτότητα του προσωπικού και η ποσότητα των αγαθών.

Module 1: (συνέχεια) Οι παθητικοί reader εμφυτεύονται με κεραία, έχουν ένα μοναδικό κωδικό αναγνώρισης και έτσι καθιστούν δυνατό να συλλεγχθεί η απαραίτητη πληροφορία για κάθε ζώνη. Η όλη αυτή πληροφορία που λαμβάνεται αποθηκεύεται στον επεξεργαστή συλλογής δεδομένων. Με την συλλογή των RFID δεδομένων όπως ταυτότητας υλικών, ταυτότητας εργατικού προσωπικού, εξοπλισμού που μεταφέρει τα υλικά, καταγράφονται οι χρόνοι εισόδου και εξόδου στον επεξεργαστή συλλογής δεδομένων.

Module 2: Αποθήκευση logistics δεδομένων RFID και κινητές τεχνολογίες επιστρατεύονται για να υπάρχει σε πραγματικό χρόνο βάση δεδομένων που αφορούν logistics διαδικασίες που αντικατοπτρίζουν ένα αποθηκευτικό περιβάλλον Συλλέγονται δυο τύποι logistics δεδομένων, για να αντικατοπτριστεί μια διεργασία σε πραγματικό χρόνο → υπάρχει ανάγκη να μετατραπεί σε μορφή όπου μπορεί να απεικονηθεί. Συνδυάζει δυο είδη πληροφοριών: 1) γενικές 2) διαδικαστικές. Στις γενικές πληροφορίες συμπεριλαμβάνεται για ποιον πελάτη η δουλειά διεκπεραιώνεται τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Στις διαδικαστικές πληροφορίες συμπεριλαμβάνονται ποιες διαδικασίες έχουν εκτελεστεί και ποιες θα εκτελεστούν σε ποια χρονική στιγμή και ποια θα χειριστεί από ποιο στέλεχος.

Module 3: Διαδικασία διαχείρισης της γνώσης Αυτό το Module είναι το πιο σημαντικό κομμάτι του LPKBS. Περιλαμβάνει τέσσερις agent αλγόριθμους. PCA (Process Communication Agent): Α) Επικαλείται άλλα agent για να ανταπεξέλθει στις εργασιακές δραστηριότητες Β) Απεικονίζει logistics πληροφορίες και γνώση στους τελικούς χρήστες με την βοήθεια γραφικών PLMA (Process Logic Manipuleting Agent): Ελέγχει την ορθότητα της πρότυπης logistics αλληλουχίας και λογικής. PKSA (Process Knowledge Searching Agent): Ψάχνει για logistics γνώση στην «αποθήκη» γνώσης. PUA (Process Update Agent): Ενημερώνει τις όλες διαδικασίες και με τη βοήθεια του PCA παρουσιάζει τα αποτελέσματα στον τελικό χρήστη.

Module 4: Αποθήκευση της γνώσης Αποθήκη της ροής των διαδικασιών (explicit knowledge) Αποθήκη της λογικής των διαδικασιών (codified tacit knowledge) Αποθήκη γνώσης (explicit knowledge)

Module 4: Αποθήκευση της γνώσης (συνέχεια) Αποθήκη της ροής των διαδικασιών (explicit knowledge) Ψηφιακή αποθήκη, αποθηκεύει τις Standard Operations Procedures (SOP) των διαφορετικών πελατών. Η SOP είναι η logistics αλληλουχία δραστηριοτήτων που ορίζεται από την ροή των διεργασιών της εργασίας που πρέπει να εκτελεστεί. Είναι πολύ σημαντική αυτή η ρητή γνώση, όχι μόνο επειδή αποτελεί έναν οδηγό για το logistics προσωπικό αλλά και γιατί εμπεριέχει όλη την προηγούμενη εμπειρία των σχεδιαστών. Τα δεδομένα καταγράφονται μέσα σε ένα πίνακα με λέξεις κλειδιά ανάλογα με το είδος της πληροφορίας

Module 4: Αποθήκευση της γνώσης (συνέχεια) 2) Αποθήκη της λογικής των διαδικασιών (codified tacit knowledge) Εδώ αποθηκεύεται η λογική των logistics δραστηριοτήτων. Η λογική αυτή περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο μια δραστηριότητα πραγματοποιείται και ουσιαστικά αναπαριστά την άρρητη γνώση που βρίσκεται στο μυαλό του logistics προσωπικού (την αντίληψη της κατάστασης ώστε να παρθεί μια σωστή απόφαση). Αυτή η γνώση επιβάλλεται να διατηρείται και να αποθηκεύεται.

Module 4: Αποθήκευση της γνώσης (συνέχεια) 3) Αποθήκη γνώσης (explicit knowledge) Εδώ αποθηκεύεται η γνώση, η οποία εμπεριέχει τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν για την αντιμετώπιση θεμάτων με βάση την άρρητη γνώση. Σε αυτή τη γνώση εμπεριέχονται: Α) ένα σύνολο πληροφοριών της διαδικασίας των γεγονότων, σε ποια κατάσταση βρίσκεται η εκάστοτε δραστηριότητα, οι πηγές και τα αποτελέσματα τα οποία περιγράφουν ένα ζήτημα ή ένα πρόβλημα Β) οι λύσεις, οι οποίες περιγράφουν τις λύσεις που έχουν προκύψει για το εκάστοτε πρόβλημα Γ) τα τελικά αποτελέσματα, τα οποία περιγράφουν το αποτέλεσμα της εκάστοτε δραστηριότητας.

Μελέτη εφαρμογής σε συγκεκριμένη εταιρία Η EWW είναι εταιρία του Hong Kong και παρέχει logistics υπηρεσίες όπως επίγειες μεταφορές, θαλάσσιες, αποθήκευση προϊόντων και διανομή. Στην εταιρία εργάζονται 300 επαγγελματίες. Κατέχει αποθήκη 300000 τετραγωνικών μέτρων στο Hong Kong και άλλη μια αποθήκη στο Futian που μόλις έχει κατασκευαστεί και είναι έτοιμη για λειτουργία. Τρία είναι τα διαχειριστικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η εταιρία: Έλλειψη εποπτείας των λειτουργιών στις αποθήκες Έλλειψη υποστήριξης από «γνώση» στις αποθήκες Δυσκολία στην ελέγχου κατά την διάρκεια των εργασιών εντός των αποθηκών

Μελέτη εφαρμογής σε συγκεκριμένη εταιρία (συν.) Το πρότυπο LPKBS εντάχθηκε στην εταιρία, αναπτυγμένο σε JAVA τεχνολογία και με εγκατάσταση RFID εφαρμογών όπως περιγράφεται παρακάτω: Ενεργά RFID readers εγκαταστάθηκαν στις πόρτες των χώρων εκφόρτωσης για να διαβάζουν τα εσωτερικά και εισερχόμενα προϊόντα και στα κλαρκ Ενεργές RFID ετικέτες στήνονται στις παλέτες προϊόντων και των πρώτων υλών Παθητικές RFID ετικέτες επικολούνται στο απόθεμα και τις εισόδους Ταυτότητες, με ενσωματωμένες παθητικές RFID ετικέτες, δίνονται στα μέλη έτσι ώστε να μπορούν να αναγνωριστούν Υπολογιστές παλάμης, με παθητικές RFID reader, δίνονται επίσης στα μέλη προσωπικού για να προσδιορίζουν τα προϊόντα.

Μελέτη εφαρμογής σε συγκεκριμένη εταιρία (συν.) Απεικόνιση διαδικασίας (Module 5) Κάθε υπολογιστής περιέχει τις στανταρτ διαδικασίες (SOP) που ακολουθούνται για την διαδικασία διανομής του γάλακτος όπου τα μέλη προσωπικού μπορούν να αποκτήσουν ρητή γνώση ηλεκτρονικά. Κατά συνέπεια, κερδίζεται ο χρόνος που θα σπαταλούσαν στην έρευνα του καταλόγου εργασίας. Βασισμένη στα στοιχεία που παραλαμβάνονται από τον υπολογιστή παλάμης και τους RFID reader, η κατάσταση διαδικασίας ενημερώνεται συνεχώς από το LPKBS και παρουσιάζεται στο προσωπικό και στους διευθυντές σε αναγνώσιμη μορφή. Οι διευθυντές μπορούν να είναι ενήμεροι για την κατάσταση των εργασιών σε πραγματικό χρόνο και έτσι παρακολουθείται η πρόοδος εργασίας συνεχώς.

Μελέτη εφαρμογής σε συγκεκριμένη εταιρία (συν.) Μηχανισμός LPKBS Βήμα 1: To PCA επικαλείται το PLMA για να εκτελέσει τη διαδικασία του ελέγχου της ακολουθίας και λογικής των διαδικασιών. Βήμα 2: Το PLMA ανακτά τις αντίστοιχες πληροφορίες συμπεριλαμβανομένου της ακολουθίας των διαδικασιών και της λογικής από την αποθήκη γνώσης. Το PLMA έρχεται σε επαφή με τη διαδικασία του PCA ελέγχοντας το αποτέλεσμα. Βήμα 3: Το PUA ενημερώνει τη θέση διαδικασίας, εάν η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί ή ένα πρόβλημα έχει εμφανιστεί. Βήμα 4: Το PCA επιδεικνύει το αποτέλεσμα του ελέγχου διαδικασίας.

Μελέτη εφαρμογής σε συγκεκριμένη εταιρία (συν.) Έλεγχος του όγκου της συσσώρευσης των αγαθών Βήμα 1: Το PCA στέλνει τα στοιχεία για το βάρος του γάλακτος προϊόντα που συλλέγονται από το RFID reader στο PLMA. Αυτό συγκρίνει έπειτα το βάρος, π.χ. 2200 kg, πρέπει να είναι μικρότερη των <2000 kg. Βήμα 2: Το PLMA κατόπιν στέλνει το αποτέλεσμα, για παράδειγμα “check_logic_result=false”, στο PUA και το PKSA αντιστοίχως Βήμα 3: Το PUA κατόπιν ενημερώνει τη θέση διαδικασίας ως “Problem” και επικαλείται το PCA για να προτρέψει το σήμα “Overloading detected” για το προβληματικό κιβώτιο ώστε να φθάσει στο προσωπικό πού την διαχειρίζεται και τον αντίστοιχο διευθυντή. Συγχρόνως, το PKSA ψάχνει την αντίστοιχη λύση από την αποθήκη γνώσης. Συναφής αναφορά-λύση και στέλνεται πίσω στο PCA. Βήμα 4: Το PCA απεικονίζει την προειδοποίηση και η αντίστοιχη γνώση στο προσωπικό συμβουλεύοντας το να διορθώσει τη συσσώρευση χαρτοκιβωτίων στην παλέτα.

Μελέτη εφαρμογής σε συγκεκριμένη εταιρία (συν.) Κατανομή των πόρων σε πραγματικό χρόνο Παρουσιάζεται αναφορά όσον αφορά τη θέση και το ποσοστό χρησιμοποίησης των πόρων σε πραγματικό χρόνο. Με τη χρήση RFID τεχνολογίας, βρίσκεται εύκολα η χωροταξική θέση και το ποσό χρησιμοποίησης των πόρων. Ο Logistics manager όχι μόνο παρακολουθεί την πρόοδος των logistics διαδικασιών, αλλά επιπλέον καθορίζει τη θέση του προσωπικού και του εξοπλισμού σε πραγματικό χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο, η χρησιμοποίηση των πόρων βελτιστοποιείται περαιτέρω.

Αποτελέσματα Εφαρμογής Συνεχής βελτίωση. Μέσω της αξιολόγησης των πρωτοκλασάτων μελών του προσωπικού και την έκθεση χρησιμοποίησης των πόρων, logistics managers συνεχώς βελτιώνουν το SOP ώστε να εναρμονιστούν με την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στον εργασιακό χώρο. Με άλλα λόγια, το LPKBS παρέχει ένα κανάλι επικοινωνίας για τον σχεδιαστή διαδικασιών, για να καταλάβει τη συμπεριφορά εργασίας του προσωπικού. Ως εκ τούτου, απέδωσαν ικανοποιητικά όπως αναμενόταν. Διαχείριση γνώσης διαδικασίας. Το LPKBS ανακτά άρρητη γνώση στο προσωπικό και την παρουσιάζει με μορφή ρητής γνώσης. Με αυτό τον τρόπο, προβλήματα από έλλειψη γνώσης διαδικασιών, εξαιτίας ανθρώπων που έλλειπαν ή παράτησαν την επιχείρηση, λύθηκαν.

Συμπεράσματα Γενικά, logistics οι διαδικασίες ρυθμίζονται μη αυτόματα, οι manager παίρνουν τις αποφάσεις τους βασισμένες στη γνώση και την λογική τους. Αυτό προφανώς σημαίνει ότι η απόδοση της logistics δραστηριότητας επηρεάζεται από την ικανότητα του προσωπικού, για να ληφθούν αμερόληπτες αποφάσεις, ένα ιδανικό που είναι σπάνιο την πράξη. Συνεισφορές του LPKB : Η υιοθέτηση του RFID για να επιτύχει τη παρακολούθηση των διαδικασιών και την απεικόνιση των πόρων. Η διασύνδεση ενός multi-agent μηχανισμού χειρισμού γνώσης στην επιχειρηματική βάση δεδομένων όπου οι αποθήκες γνώσης διαδικασιών βοηθούν στην παράδοση πληροφοριών logistics διαδικασιών (ρητή γνώση) και της logistics λογική διαδικασίας (άρρητη γνώση) στο σωστό χρόνο. Η παροχή πληροφοριών διαδικασίας σε πραγματικό χρόνο είναι σημαντική στην επίτευξη αποτελεσματικής κατανομής των πόρων και διαχείριση διαδικασών.