Γνωστικά εργαλεία είναι: οι εκπαιδευτικές εφαρμογές των Τ. Π. Ε Γνωστικά εργαλεία είναι: οι εκπαιδευτικές εφαρμογές των Τ.Π.Ε. οι οποίες ενισχύουν τις γνωστικές δεξιότητες των μαθητών. Τα εργαλεία αυτά μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων που αφορούν: την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, • την ικανότητα διερεύνησης και αναζήτησης πληροφοριών σε ένα ευρύ φάσμα δεδομένων, • τη δυνατότητα αναδιοργάνωσης των υπαρχουσών γνώσεων, • την ικανότητα συνεργασίας και από κοινού προσέγγισης και επίλυσης προβλημάτων, • τη διεπιστημονική προσέγγιση της γνώσης, • την ανάπτυξη δεξιοτήτων μεταφοράς γνώσεων από ένα πλαίσιο σε ένα άλλο, • την ικανότητα μάθησης για τους τρόπους με τους οποίους μαθαίνουμε (μεταγνώση).
Οι μαθητές χρησιμοποιούν με (ή χωρίς) τη βοήθεια του εκπαιδευτικού τον υπολογιστή ως «γνωστικό-διερευνητικό εργαλείο», αναζητούν πληροφορίες, επικοινωνούν και προσεγγίζουν βασικές αρχές που διέπουν τη χρήση της υπολογιστικής τεχνολογίας.≫
Οι εκπαιδευτικές εφαρμογές των ΤΠΕ σχεδιάζονται έτσι ώστε να υποστηρίζουν και να ενισχύουν το μαθησιακό έργο του μαθητή. Συνεπώς, θεωρούνται ως εργαλεία που εν δυνάμει επεκτείνουν ή / και ενισχύουν τις γνωστικές δεξιότητες των μαθητών και για το λόγο αυτό ονομάζονται γνωστικά εργαλεία (cognitive tools).
Τα γνωστικά εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περιβάλλοντα συμβολικής έκφρασης, συστήματα αναζήτησης πληροφορίας, συστήματα επικοινωνίας και συνεργασίας (κατά κανόνα λογισμικό γενικής χρήσης και εφαρμογές Διαδικτύου) και περιβάλλοντα οργάνωσης και διαχείρισης της πληροφορίας (authoring tools). Και στην περίπτωση αυτή, πρόκειται για εργαλεία που χρησιμοποιεί ο μαθητής ή/ και ο εκπαιδευτικός, πρακτικά σε όλο το εύρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η κατηγορία αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία για τη γλωσσική εκπαίδευση, αφού τα περιβάλλοντα αυτά αποτελούν μέσα για γραφή, ανάγνωση και επικοινωνία, μέσα δηλαδή πρακτικής γραμματισμού.