Μια αφορμή για προβληματισμό Νότα Σεφερλή notaseferli@gmail.com

Από τον αλφαβητισμό…

Στον εγγραμματισμό

Από τα παραδοσιακά μέσα γραμματισμού…

Στα ψηφιακά

Από τα παραδοσιακά μέσα γραμματισμού (Ι)…

Στα ψηφιακά (Ι)

ερώτημα Πώς επηρεάζουν τα νέα επικοινωνιακά δεδομένα τη διδασκαλία γενικά και τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων ειδικότερα;

Τι απαντούν οι ειδικοί Ο σημερινός εγγράμματος άνθρωπος θα πρέπει να είναι σε θέση να παράγει, να επεξεργάζεται και να κατανοεί ποικίλα κείμενα γραπτού, προφορικού και ηλεκτρονικού λόγου, κείμενα πολυτροπικά, κείμενα δηλαδή που αξιοποιούν, εκτός της γραπτής γλώσσας, και άλλα σημειωτικά συστήματα (εικόνα, ήχο, γραφήματα κτλ.)

Ας επιχειρήσουμε μια ιστορική διερεύνηση της σχέσης γλώσσας-φιλολογίας και τεχνολογίας Η πρώτη τεχνολογικά διαμεσολαβημένη επικοινωνία είναι η γραφή

Μας λέει ο Θευθ στο Φαίδρο του Πλάτωνα:

Και η απάντηση του Θαμούς:

Ας συγκρίνουμε την άποψη του Θευθ με το επιχείρημα που διατυπώθηκε αιώνες αργότερα σχετικά με τα θετικά αποτελέσματα της ένταξης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση: «Το μόνο που χρειάζεται πια ο κόσμος μας είναι να δώσουμε σε κάθε παιδί έναν φορητό υπολογιστή, κατεβάζοντας το κόστος του στα 100 δολάρια μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια» (Νίκολας Νεγρεπόντε, Το Βήμα 2-5-2004)

Ας συγκρίνουμε την άποψη του Θαμούς με αυτή που διατυπώθηκε αρκετά πρόσφατα από τα χείλη μιας γνωσιακής νευρολόγου: «Πόσα παιδιά σήμερα δεν γίνονται ο εφιάλτης του Σωκράτη, αποκωδικοποιητές πληροφοριών οι οποίοι δεν έχουν ούτε τον χρόνο ούτε το κίνητρο να σκεφτούν πέρα ή έξω από το ψηφιακό τους σύμπαν; Υπάρχει, άραγε, ο κίνδυνος να συνηθίσουν τόσο πολύ στην άμεση πρόσβαση στην πληροφορία που εμφανίζεται στην οθόνη του υπολογιστή τους, ώστε να μην ερευνούν πέρα από τη δεδομένη πληροφορία, στα βαθύτερα στρώματα της φαντασίας και της γνώσης που μας οδήγησαν σ’ αυτό το στάδιο της ανθρώπινης σκέψης;» (Μάριαν Γουλφ, Η Καθημερινή, 23-9-2007)

Δίλημμα;

Το ερώτημα παραμένει και αυτό καλούμαστε να διερευνήσουμε στο παρόν επιμορφωτικό πρόγραμμα: Αρκεί η ένταξη των ΤΠΕ στη διδασκαλία για να οδηγηθούν οι μαθητές από την πληροφόρηση στη γνώση, από την παθητική αποδοχή πληροφοριών στην κριτική ανάγνωση και ερμηνεία τους;

Βιβλιογραφία Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης της Επιμόρφωσης. Τεύχος 3, κλάδος ΠΕ02. Πάτρα: ΕΑΙΤΥ. 1910. σσ. 29-35.

αλφαβητισμός Η εκμάθηση της ανάγνωσης και γραφής

Γραμματισμός ή εγγραμματισμός (literacy) ικανότητα του εγγράμματου ατόμου να λειτουργεί αποτελεσματικά σε διάφορες καθημερινές κοινωνικές πρακτικές που συμπεριλαμβάνουν ανάγνωση και γραφή (και όχι μόνο) στις ποικίλες εκδοχές τους