ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ Ν. 3661/2008 Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) Π.Δ. Ενεργειακών Επιθεωρητών Για μια οικολογικά αποδοτική οικονομία ΑΘΗΝΑ 11- 01- 2010
Η σημερινή κατάσταση: Στόχος 20 -20-20 Απαιτείται: Γιγάντωση πόλεων, αύξηση αστικού πληθυσμού: Διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για κατανάλωση ενέργειας Αύξηση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και κυρίως διοξειδίου του άνθρακα Επιδείνωση ατμοσφαιρικής ρύπανσης Ενεργειακή εξάρτηση και ανασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού Εντεινόμενη περιβαλλοντική κρίση Κλιματική Αλλαγή Στόχος 20 -20-20 (20% της ενέργειας από ΑΠΕ - 20% εξοικονόμηση ενέργειας - 20% μείωση εκπομπών) Απαιτείται: Ορθολογική Χρήση & Εξοικονόμηση Ενέργειας Ενεργειακή απόδοση Εκμετάλλευση νέων καθαρών τεχνολογιών ΑΠΕ και συστημάτων
Ο κτιριακός τομέας σήμερα Απορροφά το 40% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας Συμβάλλει στην εντεινόμενη περιβαλλοντική υποβάθμιση & στο φαινόμενο της θερμικής νησίδας Συμβάλλει στο 14% των εκπομπών αερίων του Θερμοκηπίου Και στο 45% των εκπομπών CO2 Επιδιενώνει την Κλιματική Αλλαγή Συμβάλλει στην ένταση των προβλημάτων υγείας ΣΤΟΧΟΣ: ΚΤΙΡΙΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Περιορισμός της σπατάλης ενέργειας Περιορισμός των εκπομπών CO2 διοξειδίου του άνθρακα
Ο κτιριακός τομέας σήμερα Το 89% των κτιρίων κατασκευάστηκαν πριν από το 1980, ημερομηνία ισχύος του Κανονισμού Θερμομόνωσης Δηλαδή 3.700.000 κτίρια είναι θερμικά απροστάτευτα, άρα ενεργοβόρα (κτίρια υψηλής κατανάλωσης ενέργειας) Υπάρχει τεράστιο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας. Μόνο με τη θερμομόνωση των παλαιών κτιρίων εξοικονομείται ενέργεια κατά 42%
ΑΙΤΙΕΣ: ΕΛΛΑΔΑ: μια σπάταλη, ενεργειακά, χώρα Το κτιριακό απόθεμα της χώρας καταναλώνει, κατά μέσο όρο, 375-156 Kwh/m2 το έτος, ανάλογα με τον τύπο του κτιρίου Οι ετήσιες ενεργειακές δαπάνες δημοσίων κτιρίων, ξεπερνούν τα 450 εκατ. ευρώ Από το ποσοστό συνολικής κατανάλωσης ενέργειας που καταναλώνουν τα κτίρια, το 75% αφορά στα κτίρια κατοικιών Για θέρμανση, στα κτίρια κατοικιών, χρησιμοποιείται το 60% της ενέργιεας και στα κτίρια τριτογενή τομέα το 52% Το 30-50% των νέων ή ανακαινισμένων κτιρίων επηρεάζεται από το Σύνδρομο του Άρρωστου Κτιρίου Κακή μελέτη και μέθοδοι κατασκευής των κτιρίων, επηρεάζουν την υγεία των ενοίκων και οδηγούν σε δαπανηρή συντήρηση, υψηλό κόστος για θέρμανση, κλιματισμό, που θίγει δυσανάλογα τους ηλικιωμένους και τις λιγότερο εύπορες κοινωνικές ομάδες. ΑΙΤΙΕΣ: ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΜΗ ΕΠΑΡΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΑΧΥΤΑΤΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Η επιλογή «εξοικονομώ ενέργεια, σχεδιάζω Βιοκλιματικά, Χτίζω Οικολογικά»: Είναι μονόδρομος
Την εποχή της κλιματικής αλλαγής Επιτακτική ανάγκη να αντιμετωπίσουμε την μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας. 7
Της ενεργειακής εξάρτησης
και της περιβαλλοντικής κρίσης
Ολοκληρωμένος Ενεργειακός Σχεδιασμός Ενεργειακή Απόδοση Ολοκληρωμένος Ενεργειακός Σχεδιασμός Κτιρίων & Πόλεων Αειφόρος Aστικός Σχεδιασμός Βιοκλιματικός Σχεδιασμός Κτιρίων Ενεργειακά αποδοτικό κτιριακό κέλυφος Ενεργειακά αποδοτικές Η/Μ Εγκαταστάσεις (τεχνολογίες ΕΗΣ, ΕξΕ, ΟΧΕ, ΑΠΕ, Φ/Β) Συστήματα Ενεργειακής Διαχείρισης (Demand and Supply Management Systems) Ανάλυση Κόστους Κύκλου Ζωής Αξιοποίηση φυσικής ενέργειας για θέρµανση, ψύξη, ζεστό νερό χρήσης Εξασφάλιση άνετων συνθηκών διαβίωσης όλο το χρόνο Φυσικός αερισμός και δροσισμός Φυσικός φωτισµός Αποδοτική λειτουργία συσκευών Ευνοϊκό μικροκλίμα
Αειφόρος – Βιοκλιματικός Αστικός Σχεδιασμός Βέλτιστη Πολεοδομική Οργάνωση και διαμόρφωση ελεύθερων δημόσιων χώρων στις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού Κατάλληλη χωροθέτηση Κτιρίου – επιλογή βέλτιστου προσανατολισμού Διαμόρφωση ευνοϊκού μικροκλίματος Αειφόρος κατασκευή και δόμηση Άμβλυνση φαινομένου θερμικής νησίδας
Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων [ΚΕΝΑΚ] Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων [ΚΕΝΑΚ] Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης Δεν αναιρεί τις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, εκπονούμενες μελέτες. Αποτελεί συμπληρωματική μελέτη των μελετών Αρχιτεκτονικής, Διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου, Θέρμανσης, Ψύξης, Ζεστού νερού Χρήσης (ΖΝΧ) και Τεχνητού Φωτισμού
Μελέτη ενεργειακής απόδοσης κτιρίων Βιοκλιματική – αρχιτεκτονική – μελέτη α) Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός του κτιρίου για τη μέγιστη αξιοποίηση των τοπικών κλιματικών συνθηκών β) Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος γ) Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση των ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό ανάλογα με τις απαιτήσεις ηλιασμού, φυσικού φωτισμού και αερισμού δ) Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση και τις απαιτήσεις άνεσης (θερμικές, φυσικού αερισμού και φωτισμού) ε) Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων (ΠΗΣ) όπως: ανοίγματα άμεσου ηλιακού κέρδους, τοίχος μάζας, τοίχος Trombe, ηλιακός χώρος – θερμοκήπιο στ) Ηλιοπροστασία ζ) Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού η) Εξασφάλιση οπτικής άνεσης μέσω τεχνικών και συστημάτων φυσικού φωτισμού
Ενεργειακός Σχεδιασμός Η/Μ Εγκαταστάσεων Ενεργητικά – Θερμικά Ηλιακά Συστήματα Φωτοβολταϊκά Συστήματα Ηλεκτροδότηση Κτιρίων με ΑΠΕ
Ν. 3661/08 Εφαρμογη Οδηγιας 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακη αποδοςη των κτιριων κανονιςτικες ρυθμιςεις
Για την εφαρμογή του Ν. 3661/08: 1. Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) 2. Π.Δ. Ενεργειακών Επιθεωρητών - Εκπόνηση Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων - Διαδικασία ενεργειακής πιστοποίησης κτιρίων και έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης - Τακτική επιθεώρηση συστημάτων λεβήτων και εγκαταστάσεων κλιματισμού - Δημιουργία σώματος Ενεργειακών Επιθεωρητών - Ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για νέα και υφιστάμενα κτίρια άνω των 1.000 τ.μ. όταν ανακαινίζονται ριζικά
Ζώνη Α από 601 - 1100 ΒΗΘ Ζώνη Β από 1101 - 1600 ΒΗΘ Ζώνη Γ από 1601 - 2200 ΒΗΘ Ζώνη Δ >2201 ΒΗΘ Σημείωση: Οι βαθμοημέρες θέρμανσης (ΒΗΘ) είναι υπολογισμένες σε θερμοκρασία βάσης τους 18oC.
Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΜΕΑΚ) Η μελέτη λαμβάνει υπόψη: τις εξωτερικές κλιματολογικές, τις τοπικές συνθήκες, τις κλιματικές απαιτήσεις των εσωτερικών χώρων τη σχέση κόστους / οφέλους. ΠΟΤΕ;;; Σε κάθε νέο και σε κάθε υφιστάμενο κτίριο, άνω των 1.000 τ.μ., εφόσον ανακαινίζεται ριζικά, όπως αυτά ορίζονται στα άρθρα 4 & 5 αντίστοιχα, του ν. 3661/08 (με τις εξαιρέσεις του άρθρου 11) Η ΜΕΑΚ αποτελεί διακριτή μελέτη (επιπλέον των μελετών αρχιτεκτονικής, διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου, που όμως περιλαμβάνει τμήματα των υπολογισμών θέρμανσης, ψύξης, ζεστού νερού χρήσης και φωτισμού) Υποβάλλεται στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία για την έκδοση οικοδομικής άδειας Αντικαθιστά τη μελέτη θερμομόνωσης.
Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων Κάθε κτίριο πρέπει: (Α) να τηρεί ελάχιστες απαιτήσεις που περιλαμβάνουν: Το σχεδιασμό του κτιρίου Το κτιριακό κέλυφος (θερμικά χαρακτηριστικά των δομικών στοιχείων κτιριακού κελύφους) 3. Τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις (Β) Να συγκριθεί με Κτίριο Αναφοράς, (κτίριο με τα ίδια γεωμετρικά χαρακτηριστικά, θέση, προσανατολισμό, χρήση και χαρακτηριστικά λειτουργίας με το εξεταζόμενο κτίριο, το οποίο όμως έχει συγκεκριμένα τεχνικά χαρακτηριστικά) και είτε η συνολική κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας του να είναι μικρότερη ή ίση από τη συνολική κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας του κτιρίου αναφοράς είτε να πληροί τις προδιαγραφές του κτιρίου αναφοράς στο σύνολό τους
Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων Δικαίωμα υπογραφής της μελέτης ενεργειακής απόδοσης κτιρίου έχουν οι νομιμοποιούμενοι, μέχρι την έναρξη ισχύος της παρούσας, να υπογράφουν τις αντίστοιχες μελέτες Η αμοιβή για τη μελέτη ενεργειακής απόδοσης κτιρίου είναι: Επιφάνεια δαπέδου κτιρίου (Α) Ποσοστό επί συνολικής αμοιβής αρχιτεκτονικής και Η/Μ μελέτης Α ≤ 5000 τ.μ Α > 5000 τ.μ. 20 % 18%
Τήρηση ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης (ενεργειακή κατηγορία Β’) σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ. Σε νέα κτίρια άνω των χιλίων (1.000) τ.μ., θα αξιοποιούνται οι δυνατότητες εφαρμογής εναλλακτικών ενεργειακών συστημάτων.
Το πιστοποιητικό έχει ισχύ μέχρι δέκα (10) έτη ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Το πιστοποιητικό έχει ισχύ μέχρι δέκα (10) έτη Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τιμές αναφοράς και συστάσεις για την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, ώστε οι καταναλωτές να είναι σε θέση να υπολογίσουν την πραγματική τους κατανάλωση και τις τυχόν δυνατότητες βελτίωσης.
ΌΛΑ τα κτίρια ή τμήματα αυτών όταν πωλούνται ή εκμισθώνονται. Νέα κτίρια συνολικής επιφάνειας άνω των πενήντα (50) τ.μ., μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής Υφιστάμενα κτίρια, συνολικής επιφάνειας άνω των χιλίων (1.000) τ.μ. που υπόκεινται σε ριζική ανακαίνιση. ΌΛΑ τα κτίρια ή τμήματα αυτών όταν πωλούνται ή εκμισθώνονται. ΌΛΑ τα κτίρια του δημόσιου & ευρύτερου δημόσιου τομέα ΥΠΟΧΡΕΟΣ: Ο ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Ή Ο ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ
Κατηγορία Όρια κατηγορίας Α+ ΕΡ 0,33RR T 0,33 Α 0,33RR < ΕΡ 0,5RR 0,33 < T 0,50 Β+ 0,5RR < ΕΡ 0,75RR 0,50 < T 0,75 Β 0,75RR < ΕΡ 1,0RR 0,75 < T 1,00 Γ 1,0RR < ΕΡ 1,41RR 1,00 < T 1,41 Δ 1,41RR < ΕΡ 1,82RR 1,41 < T 1,82 Ε 1,82RR < ΕΡ 2,27RR 1,82 < T 2,27 Ζ 2,27RR < ΕΡ 2,73RR 2,27 < T 2,73 Η 2,73RR < ΕΡ 2,73 < T
Το ΠΕΑ τοποθετείται, σε ευδιάκριτη θέση στην είσοδο των κτιρίων Τα δημόσια κτίρια θα αποτελέσουν παράδειγμα στα περιβαλλοντικά και ενεργειακά ζητήματα και θα υπόκεινται σε τακτική πιστοποίηση. Δημιουργήθηκε ο θεσμός του ενεργειακού υπεύθυνου δημόσιων κτιρίων Θεσπίστηκαν ειδικές διατάξεις με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης
Ενεργειακοί Επιθεωρητές Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ικανό να διενεργεί ενεργειακές επιθεωρήσεις κτιρίων, λεβήτων & εγκαταστάσεων θέρμανσης ή/και εγκαταστάσεων κλιματισμού Εγγράφονται στο Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών Χορηγείται Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή Α΄ και Β΄ τάξης (με ισχύ δέκα ετών): (Α) Κτιρίου (Β) Λεβήτων & εγκαταστάσεων θέρμανσης (Γ) Εγκαταστάσεων Κλιματισμού, όπου Η Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή Κτιρίου Α’ τάξης, αφορά στη διενέργεια ενεργειακών επιθεωρήσεων μόνο σε κτίρια κατοικίας συνολικής επιφάνειας έως 1000m2 Η Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή Κτιρίου Β’ τάξης, αφορά στη διενέργεια ενεργειακών επιθεωρήσεων σε κτίρια ανεξαρτήτως επιφάνειας και χρήσης
Ενεργειακοί Επιθεωρητές Την ιδιότητα του Ενεργειακού Επιθεωρητή μπορούν να αποκτήσουν: (Α) Διπλωματούχοι μηχανικοί, απόφοιτοι Πολυτεχνείων και Πολυτεχνικών Σχολών της ημεδαπής, ή της αλλοδαπής που χορηγούν πτυχία ισότιμα και αντίστοιχα της ημεδαπής, (Β) Πτυχιούχοι Μηχανικοί Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (μόνο Α΄ τάξης δυνατότητα αναβάθμισης μετά από αποδεδειγμένη εμπειρία πέντε ετών), εφόσον: ι) Παρακολούθησαν και ολοκλήρωσαν επιτυχώς, κατόπιν εξετάσεων, εξειδικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο πραγματοποιείται από το ΤΕΕ. ιι) Διαθέτουν τουλάχιστον πενταετή αποδεδειγμένη επαγγελματική ή/και επιστημονική εμπειρία σε θέματα σχεδιασμού κτιρίων, συστημάτων Η/Μ εγκαταστάσεων, ενεργειακού σχεδιασμού κτιρίων, ελέγχων ενεργειακών εγκαταστάσεων, καθώς και ενεργειακών επιθεωρήσεων (Γ) Πιστοποιημένοι ενεργειακοί επιθεωρητές σε χώρες της ΕΕ (απαιτείται ισοτιμία και αντιστοιχία των πτυχίων τους ή/και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, αποδεδειγμένη πενταετή επαγγελματική εμπειρία, παρακολούθηση και επιτυχή ολοκλήρωση, κατόπιν εξετάσεων, εκπαιδευτικού προγράμματος) (Δ) Νομικά πρόσωπα της οποίας τα μέλη - εταίροι κατέχουν ατομική άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή, εγγεγραμμένα στο Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών
Υποστηρικτικές δραστηριότητες Λογισμικό Επιθεώρησης Κτιρίων, λεβήτων & εγκαταστάσεων θέρμανσης και εγκαταστάσεων κλιματισμού (θα διατίθεται σε συμβολική τιμή και θα χρησιμοποιείται και για τους υπολογισμούς της ενεργειακής μελέτης) 2. Ανάπτυξη Βάσης Δεδομένων για το Αρχείο των Επιθεωρήσεων Κτιρίων, λεβήτων & εγκαταστάσεων θέρμανσης και εγκαταστάσεων κλιματισμού 3. Ανάπτυξη Βάσης Δεδομένων για το Μητρώο των Ενεργειακών Επιθεωρητών 5. Σύσταση Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας για τον έλεγχο και την παρακολούθηση των Ενεργειακών Επιθεωρήσεων και Επιθεωρητών, την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, κλπ. Σύσταση Γνωμοδοτικής Επιτροπής Ενεργειακών Επιθεωρητών 7. Εκπαίδευση υπαλλήλων Πολεοδομικών Υπηρεσιών 8. Επεξεργασία Νομοθετικών Ρυθμίσεων στην κείμενη νομοθεσία 9. Επεξεργασία θεσμικών, διοικητικών και οικονομικών Κινήτρων
Οφέλη – επιπτώσεις Ενεργειακή απεξάρτηση και ασφάλεια Πολιτική για το Περιβάλλον Επίτευξη ενεργειακών στόχων για το 2020 (Κλιματική Αλλαγή, Στόχος 20-20-20, Φαινόμενο Θερμοκηπίου) Αειφόρος – πράσινη – ανάπτυξη οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά οφέλη αειφόρος ανάπτυξη Περιβαλλοντικά οφέλη: Ποιότητα κατασκευής – βέλτιστες εσωκλιματικές συνθήκες θερμικής και οπτικής άνεσης, Εξοικονόμηση Ενέργειας, Ελαχιστοποίηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μείωση εκμπομπών, βελτίωση αστικού μικροκλίματος, άμβλυνση φαινομένου θερμικής νησίδας Οικονομικά Οφέλη: Αναθέρμανση οικοδομικής δραστηριότητας, αύξηση ζήτησης οικοδομικών υλικών και εργασιών, μείωση κόστους Η/Μ, μείωση κόστους παραγωγής, περιορισμός λειτουργικών εξόδων και εξόδων συντήρησης, μείωση τιμών καθαρών τεχνολογιών και συστημάτων λόγω αύξησης της ζήτησης Κοινωνικά Οφέλη: διαφάνεια στην αγορά ακινήτων, εξασφάλιση νέων θέσεων εργασίας, βελτίωση ποιότητας ζωής, εξοικονόμηση χρημάτων, κλπ.
Απαραίτητη η συνδρομή όλων των φορέων (Πολιτεία, Επαγγελματικοί Φορείς, Κοινωνία των Πολιτών, Μέσα Ενημέρωσης) Προβολή, ενθάρρυνση και διαφήμιση του Βιοκλιματικού Σχεδιασμού Επιμόρφωση και εκπαίδευση των εμπλεκόμενων στη δόμηση (ΤΕΕ) Πανεπιστήμια Προώθηση μέσω γραφείων real-estate και ασφαλιστικών εταιριών Παραδειγματισμός μέσω των κυβερνητικών κτιρίων Συνειδητοποίηση του περιβαλλοντικού κόστους των επιλογών Περιβαλλοντική εκπαίδευση Δράσεις – εφαρμογές επίδειξης Ενημερωτικές καμπάνιες Σταδιακή ενίσχυση πολιτικής κινήτρων