Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ : ΘΕΟΧΑΡΟΥΛΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ : ΘΕΟΧΑΡΟΥΛΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΣ ΧΑΝΙΩΝ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Β΄ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Γ.Ν.Ν. ΧΑΝΙΩΝ
ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ Καρκίνος είναι με την ευρεία έννοια η ανεξέλεγκτη αύξηση και εξάπλωση κακοηθών κυττάρων. Μπορεί να αναπτυχθεί οπουδήποτε στον ανθρώπινο οργανισμό, με διαφορετική ταχύτητα, να παρουσιάζει διάφορα συμπτώματα, να έχει διαφορετική πρόγνωση και διαφορετική απόκριση στη θεραπεία.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ Αποτελεί έναν από τους βασικότερους λόγους θανάτου. Είναι η δεύτερη αιτία θανάτου, μετά τις καρδιαγγειακές νόσους, στις αναπτυγμένες χώρες. Μπορεί να πλήξει οποιοδήποτε άτομο ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου. Κάθε χρόνο, ο καρκίνος αφαιρεί περισσότερες ζωές από ότι το AIDS, η φυματίωση και η ελονοσία μαζί, ενώ αναμένεται ότι στα επόμενα πέντε έτη ο καρκίνος θα πάρει τη θέση των καρδιαγγειακών παθήσεων ως το κύριο αίτιο θανάτου.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ – ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σε όλο τον κόσμο, κάθε χρόνο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, 7 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη μάχη με το θάνατο. Στην Ελλάδα, το 2005 πέθαναν 29.000 άτομα από καρκίνο, εκ των οποίων 10.000 ήταν ηλικίας κάτω των 70 ετών και τα υπόλοιπα 19.000 ήταν ηλικίας άνω των 70 ετών. 40% των περιστατικών καρκίνου μπορούν να προληφθούν.
ΣΥΧΝΟΤΕΡΟΙ ΤΥΠΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΥ Οι πιο συνηθισμένοι τύποι καρκίνου στους άνδρες είναι: ο καρκίνος του πνεύμονα, του στομάχου, του ήπατος, του παχέος εντέρου και του οισοφάγου. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι καρκίνου στις γυναίκες είναι: του μαστού, του πνεύμονα, του στομάχου, του παχέος εντέρου και του τραχήλου της μήτρας.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ Όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση της νόσου, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες ίασης του ασθενούς. Δεν αναπτύσσουν καρκίνο όλοι οι άνθρωποι με γενετική προδιάθεση, ενώ μπορεί να προσβληθούν και άνθρωποι χωρίς οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα κατά του Καρκίνου, πολλοί θάνατοι από καρκίνο θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Σημαντικός όμως, είναι και ο ρόλος της πρόληψης.
ΠΡΟΛΗΨΗ Οι βασικότεροι κανόνες πρόληψης : Διακοπή του καπνίσματος Πρόληψη της παχυσαρκίας Άσκηση Υγιεινή διατροφή Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο Εμβολιασμός κατά των ιών που προκαλούν καρκίνο (καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, καρκίνος του ήπατος) Αποφυγή των καρκινογόνων παραγόντων του περιβάλλοντος
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Πρόκειται για τον συνηθέστερο καρκίνο στις γυναίκες και η συχνότητα εμφάνισής του αυξάνει σταθερά. Σε ολόκληρο τον κόσμο περισσότερες από 400.000 γυναίκες πεθαίνουν από καρκίνο του μαστού το χρόνο (1), ενώ εκτιμάται ότι ποσοστό 8% με 9% των γυναικών θα αναπτύξουν καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ο καρκίνος του μαστού είναι μια ασθένεια που αφορά το 10% των Ελληνίδων, ενώ κάθε χρόνο εμφανίζονται περίπου 4.500 νέα κρούσματα.
ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Αναπτύσσεται στους γαλακτοπαραγωγούς αδένες του μαστού ή στους γαλακτοφόρους πόρους που μεταφέρουν το γάλα προς τις θηλές. Ο καρκίνος του μαστού πρώιμου σταδίου αναφέρεται στην περίοδο που ο καρκίνος περιορίζεται μόνο στο μαστό. Στη συνέχεια ενδέχεται να εξαπλωθεί στους γειτονικούς ιστούς του θωρακικού τοιχώματος (στην οποία περίπτωση, χαρακτηρίζεται ως τοπικά προχωρημένος) ή σε άλλα σημεία του σώματος (οπότε και αναφέρεται ως μεταστατικός καρκίνος του μαστού).
Εκεί παράγεται το μητρικό γάλα. ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Ο Μαστός αποτελείται από αδένες, εκφορητικούς πόρους, λιπώδη ιστό και μύες. Αυτοί οι τελευταίοι δίδουν την φόρμα του μαστού. Ο μαστός περιέχει ένα ποικίλο αριθμό αδένων που παράγουν γάλα, και αγωγών οι οποίοι καταλήγουν στην θηλή. Εκεί παράγεται το μητρικό γάλα. ΘΗΛΗ ΑΛΛΩΣ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΛΟΒΟΣ ΑΓΓΕΙΑ ΠΛΕΥΡΑ και ΘΩΡΑΚΙΚΟΙ ΜΥΕΣ
Εντοπισμός του καρκίνου του μαστού στα τεταρτημόρια αυτού ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Εντοπισμός του καρκίνου του μαστού στα τεταρτημόρια αυτού Κάτω από την θηλή 17% Διαιρώντας τον μαστό στα τέσσερα παρατηρούμε ότι η πλειονότης των αγωγών ανευρίσκεται στο άνω έξω τεταρτημόριο του μαστού (πλησίον της μασχάλης). Εκεί είναι όπου αναπτύσσεται η πλειονότης των κακοηθών νεοπλασιών του μαστού (σε ποσοστό 50%).
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΣΤΟΥΣ ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΣΤΟΥΣ Επειδή με την αυτοεξέταση αρχίζουμε να μαθαίνουμε την φυσιολογική σύσταση του μαστού και μπορούμε έτσι να ανακαλύψουμε κάθε ανωμαλία που θα παρουσιαστεί. Το 95% των περιπτώσεων καρκίνων του μαστού μπορεί να ιαθεί αν διαγνωσθεί εγκαίρως. Διεθνείς Ιατρικοί σύλλογοι συνιστούν η εξέταση των μαστών να αρχίζει στην ηλικία των 20 ετών. Είναι διαπιστωμένο ότι μία στις 10 γυναίκες μπορεί να παρουσιάσει καρκίνο του μαστού σε κάποια στιγμή της ζωής της, ιδιαίτερα μεταξύ 40 και 65 ετών.
ΠΟΤΕ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΣΤΟΥΣ Πρέπει να ψηλαφούμε τους μαστούς μια φορά τον μήνα, με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει αυτοματισμός. Κατά προτίμηση μια εβδομάδα προ της περιόδου διότι η φυσιολογική διόγκωση των μαστών την οποία υφίστανται οι μαστοί λόγω ορμονών υποχωρεί τότε. (Εκείνη την περίοδο οι μαστοί είναι διογκωμένοι και πονούν). Εάν για διαφόρους λόγους δεν υπάρχει περίοδος π.χ. λόγω κύησης, η άλλης αιτίας, θα πρέπει να διαλέξουμε μια ευκόλως ενθυμούμενη ημερομηνία. Να μην ξεχνάμε ότι και οι άντρες εμφανίζουν καρκίνο του μαστού, αλλά σε πολύ μικρότερο ποσοστό.
ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ Επιθεώρηση Στήσιμο μπροστά σ’ ένα καθρέφτη και παρατήρηση των μαστών στην αρχή με τα χέρια κάτω, μετά με τα χέρια στη μέση(αυτή η στάση συσπά τους θωρακικούς μύες) και τέλος με τα χέρια ψηλά πάνω από το κεφάλι. Παρατηρήστε τους μαστούς για να διαπιστώσετε: Διαφορές μεταξύ τους, διαφορές στο μέγεθος, στο σχήμα και στο περίγραμμα κάθε μαστού (μέγεθος, διόγκωση, εισολκή της θηλής). Το δέρμα για να δούμε για ραβδώσεις, εξελκώσεις, έκζεμα... Ανακαλύψατε καμιά αλλοίωση σε κανένα μαστό, καμιά αλλοίωση στους ιστούς του δέρματος η των θηλών;
ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ ΨΗΛΑΦΗΣΗ A Θα πρέπει να γίνεται ξαπλωμένη, διότι σ’ αυτή τη στάση οι μύες είναι χαλαροί και έτσι διευκολύνεται η ψηλάφηση. Εάν εξετάσουμε πρώτα τον δεξί μαστό θα πρέπει να βάλουμε ένα μικρό μαξιλαράκι κάτω από τον δεξί ώμο, και να βάλουμε τον βραχίονα μας κάτω από το κεφάλι μας στο ύψος του αυχένα… Εν συνεχεία, με τα τρία μεσαία δάχτυλα ενωμένα και την παλάμη του αριστ. χεριού, κάντε κινήσεις κυκλικές γύρω από τον μαστό σπειροειδείς προς το κέντρο πιέζοντας απαλά αλλά σταθερά με τα άκρα των δαχτύλων και ΄σε φορά της κινήσεως των δεικτών του ωρολογίου.
ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ ΨΗΛΑΦΗΣΗ B Κάντε εν συνεχεία κάθετες κινήσεις, γι’ αυτό σύρατε το χέρι σας προς τα πάνω και προς τα κάτω καλύπτοντας όλο τον μαστό. Συνεχίστε να κάνετε κεντρομόλες και φυγόκεντρες κινήσεις έως ότου καλύψετε όλο τον μαστό.
ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ ΨΗΛΑΦΗΣΗ C Παραμένοντας στην ίδια θέση θα πρέπει να ψηλαφίσετε την σύστοιχο μασχάλη για να διαπιστώσετε την εμφάνιση διογκώσεων, γι’ αυτό μετακινήστε το χέρι σ’ όλη τη μασχάλη κάνοντας κυκλικές κινήσεις προς κάθε κατεύθυνση πιέζοντας την περιοχή λίγο πιο δυνατά από ότι στον μαστό.
ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ ΨΗΛΑΦΗΣΗ D Στην ίδια θέση όντας .πιέστε την θηλή του μαστού μεταξύ του δείκτου και του αντίχειρας . Παρατηρήστε εάν υπάρχει εκροή υγρού από την θηλή και εάν υπάρχει σύμφυση η εισολκή της θηλής.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΝΩΜΑΛΙΩΝ ΕΑΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΑΤΕ ΣΚΛΗΡΙΕΣ Ή ΚΑΠΟΙΟ ΕΚΚΡΙΜΑ ΝΑ ΤΡΕΧΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΗΛΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Ή ΜΙΑ ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ Ή ΤΗΣ ΘΗΛΗΣ ΜΗΝ ΠΑΝΙΚΟΒΛΗΘΕΙΤΕ ΔΙΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ. ΠΑΝΤΩΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΑΜΕΣΩΣ ΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΘΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΡΑΠΟΝΤΑ ΙΑΤΡΟ ΣΑΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΣΑΣ ΠΡΟΩΘΗΣΕΙ ΣΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΝΑ ΣΑΣ ΒΓΑΛΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ.
ΑΣ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ…!!! Μόνο το 20% των γυναικών πραγματοποιούν αυτοεξέταση μαστών. Κάντε την αυτοεξέταση των μαστών σας μηνιαίως και κάντε την μια συνήθεια...
Το ιδανικό είναι να ανακαλυφθεί ο καρκίνος προτού γίνει ψηλαφητός. Εάν είσαστε άνω των 40 ετών μην ξεχνάτε να συμβουλεύεστε τον γυναικολόγο σας τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο. Το ιδανικό είναι να ανακαλυφθεί ο καρκίνος προτού γίνει ψηλαφητός. Η μαστογραφία μετά από ιατρική συμβουλή, είναι το μόνο μέσο για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Πρώιμη ήβη (προ των 12 ετών) Καθυστερημένη εμμηνόπαυση (μετά τα 55 χρόνια) Άτεκνες γυναίκες , η τοκετός πρώτου παιδιού μετά τα τριάντα. Στρες . Έκθεση σε ακτινοβολία. Καθιστική ζωή. Διατροφή πλούσια σε λιπαρά. Μεγάλη κατανάλωση οινοπνεύματος (άνω των 3 ποτών την εβδομάδα). Κάπνισμα. Καλοήθη άλγη μαστού (κύστεις). Ορμονική θεραπεία (υπό έρευνα) Καρκίνος μαστού στην μητέρα, στην κόρη, στην αδελφή προ της εμμηνόπαυσης. Καρκίνος του μαστού στις γιαγιές, θείες, και εξαδέλφες. Λήψη αντισυλληπτικών φαρμάκων (υπό έρευνα).
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ