Εκπαίδευση για την ιδιότητα του πολίτη Να αποκτήσουν οι μαθητές πολιτική μόρφωση Να αναπτύξουν συμπεριφορές και αξίες που χρειάζονται για να γίνουν υπεύθυνοι πολίτες Να προωθήσουν την ενεργό τους συμμετοχή στη σχολική ζωή και στη ζωή της κοινότητας
γνώση και κατανόηση: θέματα όπως οι νόμοι και οι κανόνες, η δημοκρατική διαδικασία, τα μέσα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ποικιλομορφία, η οικονομία, η βιώσιμη ανάπτυξη και ο κόσμος ως παγκόσμια κοινότητα και για τις έννοιες, όπως η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, η ισότητα, η ελευθερία, η αρχή και το κράτος δικαίου δεξιότητες και ικανότητες: κριτική σκέψη, ανάλυση πληροφοριών, έκφραση απόψεων, συμμετοχή στις συζητήσεις και τις διαμάχες, διαπραγμάτευση και επίλυση συγκρούσεων και συμμετοχή στην κοινοτική δράση στάσεις και συμπεριφορές: σεβασμός της δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, της ειλικρίνειας, της ανοχής, του θάρρους να υπερασπιστεί μια άποψη και μιας προθυμίας να ακούει, της αλληλεγγύης.
Ειδικότερα, μέσα από αυτή την εκπαιδευτική διαδικασία οι νέοι αναμένεται να ευαισθητοποιηθούν, γνωρίσουν, κατανοήσουν και συνειδητοποιήσουν: Τα σύγχρονα τοπικά και παγκόσμια ζητήματα. Τα δικαιώματα και τις ευθύνες που έχουν τα άτομα και οι ομάδες στις δημοκρατικές κοινωνίες. Τις δυνατότητες ατόμων και ομάδων να παρέμβουν και να αλλάξουν προς το καλύτερο τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Τους αγώνες που πρέπει να δίνουν για την προώθηση ζητημάτων, όπως είναι η κοινωνική δικαιοσύνη και η αειφόρος ανάπτυξη. Τα αίτια που οφείλονται κυρίως σε οικονομικούς παράγοντες και οδηγούν σε κοινωνικές συγκρούσεις, ευεργετικές πολλές φορές για το κοινωνικό σύνολο. Τα εμπόδια που δημιουργούν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις στο δικαίωμα της ιθαγένειας, της αυτοαντίληψης και της αυτοδιάθεσης των ανθρώπων, εμπόδια που οφείλονται στις κοινωνικοοικονομικές περιστάσεις, στα κέντρα και στον τρόπο λήψης αποφάσεων, στις διακρίσεις που υφίστανται τα άτομα εξαιτίας φύλου, χρώματος, θρησκείας, πολιτικών, σεξουαλικών κ.ά. προτιμήσεων. Την αλληλεξάρτηση του ενός από τον άλλον και τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης στις σύγχρονες κοινωνίες.
Ομάδα: δημιουργία, σκοπός, λειτουργία
ανάγκη αλληλεξάρτησης και συνεργασίας Υποχρεωτική 10χρονη εκπαίδευση Σχολείο: κοινότητα Θρησκευτική ελευθερία
κοινωνικός ρόλος της Εκκλησίας Βασικά στοιχεία ομάδας Προϋποθέσεις συμμετοχής: προτιμήσεις κοινά ενδιαφέροντα αποδοχή
Αναγνώριση χαρακτηριστικών ομάδας Ταυτότητα
Από την γέννηση όλοι έχουν το δικαίωμα της ιθαγένειας Στοιχεία για την απόκτηση ιθαγένειας Από την γέννηση όλοι έχουν το δικαίωμα της ιθαγένειας
Ιθαγένεια βασικό και αναφαίρετο δικαίωμα πολίτης Κτήση ελληνικής ιθαγένειας Μελέτη περίπτωσης κτήσης ελληνικής ιθαγένειας με πολιτογράφηση : Προϋποθέσεις
Ανάδειξη πολυπολιτισμικότητας της τάξης Λόγοι πολιτογράφησης Ανάδειξη πολυπολιτισμικότητας της τάξης
Πολιτειακή ιδιότητα
Όλοι όσοι ζουν στην Ελλάδα απολαμβάνουν τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα κι έχουν ανάλογες υποχρεώσεις Διαφοροποίηση ως προς τα πολιτικά δικαιώματα
Ιστοριογραμμή Εξέλιξη Συμμετοχή
Συστατικά στοιχεία του κράτους
Όργανα του κράτους Γνώση των υποχρεώσεων του κράτους προς τους πολίτες Διεκδίκηση
Υποχρεώσεις των πολιτών Τήρηση νόμων Ενεργός συμμετοχή Τα έθνη είναι σύνθετα μορφώματα που σχηματίζονται από πολιτισμικούς, πολιτικούς και ψυχολογικούς παράγοντες
Έκφραση και αποδοχή εθνολογικής διαφορετικότητας Συνεργασία Αλληλεγγύη
Ανάπτυξη δράσης Ενεργός συμμετοχή
Οι ανάγκες δημιουργούν δικαιώματα και σε κάθε δικαίωμα αντιστοιχεί και μια υποχρέωση
Η ικανοποίηση των βασικών αναγκών είναι κοινή για όλους τους ανθρώπους
Η μη τήρηση των υποχρεώσεων έχει επιπτώσεις
Ιστορική εξέλιξη δικαιωμάτων
Ανάδειξη της αναγκαιότητας των δικαιωμάτων
Σωματική τιμωρία Ενδοοικογενειακή βία
Η ενδοοικογενειακή βία δεν νομιμοποιείται Ανίχνευση βιωμάτων
Δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων Ελεύθερη υποταγή σε συλλογικούς κανόνες
Μελέτη περίπτωσης: ο φόβος για το « άλλο» οδηγεί σε συγκρούσεις Δημιουργική αντιπαράθεση Βελτίωση ανθρώπινων σχέσεων Κατοχύρωση δικαιωμάτων
Αυτονομία και δυναμικότητα πολιτών Επιπτώσεις αδράνειας
Διαπραγμάτευση Συλλογική επίλυση προβλημάτων
Διαδικασία λήψης απόφασης σε ατομικό επίπεδο
Διαδικασία λήψης απόφασης σε συλλογικό επίπεδο
Επιχειρηματολογικός λόγος Διαπραγμάτευση Λήψη απόφασης
Ενδεικτική Βιβλιογραφία Arnot, M. & Dillabough, J. A., (2000), Challenging Democracy. London: Routledgefalmer. Benoche, B., (1997), Τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αθήνα: Πατάκης. Bottomore, T.B., (1974), Κοινωνιολογία. Αθήνα: Gutenberg, Canivez, P., (2000), Ποια Αγωγή για τον Πολίτη. Αθήνα: SCRIPTA. Cummins, J., (2003), Ταυτότητες υπό διαπραγμάτευση. Εκπαίδευση με σκοπό την ενδυνάμωση σεμια κοινωνία της ετερότητας. Αθήνα: Gutenberg. Karen O΄Shea, (2003), Δημοκρατική αγωγή του πολίτη 2001-2004, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Στρασβούργο Schnapper, D., (2000), Η Κοινωνία των πολιτών. Δοκίμια πάνω στην ιδέα του σύγχρονου έθνους.Αθήνα: Gutenberg. Taylor, Ch.,(1997), Πολυπολιτισμικότητα: Εξετάζοντας την πολιτική της αναγνώρισης. Αθήνα: Πόλις. Βερνίκος, Ν., & Δασκαλοπούλου, Σ., (2002), Πολυπολιτισμικότητα: οι διαστάσεις της πολιτισμικής ταυτότητας. Αθήνα: Κριτική. Βλαχοδημήτρης, Θ., (μτφ.), Οικουμενική διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Από τα Ηνωμένα Έθνη την 10-12-1948 . Αθήνα: Παπαδήμας Γκόβαρης, Χρ., (2001), Εισαγωγή στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Αθήνα: Ατραπός. Γκότοβος, Α., (2002), Εκπαίδευση και Ετερότητα. Ζητήματα Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής. Αθήνα:Μεταίχμιο. Διεθνής Αμνηστία, (2007), Πρώτα Βήματα. Εγχειρίδιο για τη βασική εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αθήνα: Πατάκης. Eυρυδίκη, (Ιούνιος 2005), Η Εκπαίδευση για την Ιδιότητα του Πολίτη στην Ευρώπη. Ευρωπαϊκή Επιτροπή, (2000) Προς μια ευρωπαϊκή διάσταση εκπαίδευσης και ενεργού συμμετοχής του πολίτη, Λουξεμβούργο Καζαμίας, Α. & Πετρονικολός, Λ., (επιμ), (2003), Παιδεία και πολίτης: Η Παιδεία του Πολίτη της Ελλάδας και του Κόσμου. Αθήνα: Ατραπός. Καραγιαννοπούλου – Λελούδα, Ι., (1979), Σημειώσεις Συνταγματικού Δικαίου. Αθήνα: Σάκκουλας. Καρακατσάνη, Δ., (2004), Εκπαίδευση και Πολιτική Διαπαιδαγώγηση. Αθήνα: Μεταίχμιο. Μάραντος, Π. & Κουλουμπαρίτση Α., (υπό δημοσίευση), Παιδεία για τον ενεργό και υπεύθυνο πολίτη: Θεωρητικές παραδοχές και σύγχρονες τάσεις στο διαθεματικό πρόγραμμα και στα νέα σχολικά βιβλία. Μέντορας. Ράικος, Γ. Α., (1979), Παραδόσεις Συνταγματικού Δικαίου, τόμοι Α΄& Β΄. Αθήνα: Σάκκουλας Σάκκουλας, (εκδ.), (2008), Σύνταγμα και Κανονισμός της Βουλής. Αθήνα: Σάκκουλας.