ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΕ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ Νεοελληνική Γλώσσα Α’ Λυκείου Θεματική ενότητα: ΜΟΔΑ-ΝΕΟΙ Εκπαιδευτικός: Ελευθεριάδου Ευθυμία (2o ΓΕΛ Κατερίνης)

Προϋποθέσεις υλοποίησης α. Κατάκτηση του γλωσσικού γραμματισμού (δομή των κειμένων, γνώση των κειμενικών ειδών και των χαρακτηριστικών τους...) β. Εξοικείωση των μαθητών στη χρήση Η/Υ

Δύναμη μαθητών: 27 μαθητές (3 ομάδες 5 ατόμων και 2 ομάδες 6 ατόμων) Οι μαθητές χωρίζονται σε πέντε ομάδες: τρεις πενταμελείς που χρησιμοποιούν δύο υπολογιστές δύο (εξαμελείς) που χρησιμοποιούν τρεις υπολογιστές Προβλεπόμενη χρονική διάρκεια: 6 διδακτικές ώρες

Αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων α. Σύνδεση διαδικτύου: i. ανοιχτό διερευνητικό περιβάλλον της «Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα» ii. ηλεκτρονική έκδοση ημερήσιου Τύπου ii. μηχανή αναζήτησης google.gr β. επεξεργαστής κειμένου γ. συσκευή αποθήκευσης USB

Γενικός σκοπός Να κατανοούν οι μαθητές τα νοήματα διαφόρων τύπων κειμένων Με τρόπο επαγωγικό και ομαδοσυνεργατικό να εντοπίζουν και να αιτιολογούν α. τον ιδιαίτερο σημασιολογικό ρόλο των επιθέτων β.τη συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας σε περιγραφικά και δημοσιογραφικά κείμενα.

Ειδικότεροι στόχοι Α. Γνωστικοί στόχοι Ενδυνάμωση του γλωσσικού γραμματισμού που έχει αποκτηθεί τα προηγούμενα χρόνια σε μια κατεύθυνση περισσότερο κοινωνιοκεντρική (Πρόγραμμα Σπουδών Ν.Ε.Γλώσσας Α’Λυκείου) Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές ότι μπορούν να ανατρέξουν στον ηλεκτρονικό Τύπο, προκειμένου να αντλήσουν και να επεξεργαστούν πληροφορίες για σύγχρονα και όχι μόνο κοινωνικά φαινόμενα και τάσεις της εποχής Να κατανοήσουν οι μαθητές την αναγκαιότητα της χρήσης του επιθέτου στη δομή της γλώσσας, προκειμένου να γίνει ο λόγος πιο ακριβής, σαφής και συγκεκριμένος Να αντιληφθούν ότι η συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας επηρεάζει το ύφος ενός κειμένου και ελκύει περισσότερο τους αναγνώστες Να διαχειρίζονται τη γλώσσα ανάλογα με τις επικοινωνιακές περιστάσεις (άρθρο, επιστολή, προφορική εισήγηση κ.ά.) και να κατανοούν ότι αυτή συνδέεται με την/τις ταυτότητα/-ες των χρηστών της.

Β. Παιδαγωγικοί στόχοι Να αντιληφθούν οι μαθητές τις διάφορες διαστάσεις -οπτικές της μόδας και τις διαφορετικές κοινωνικές τάσεις απέναντι σ’ αυτήν Να καλλιεργήσουν κριτική στάση απέναντι στη μόδα Να καλλιεργήσουν αξίες, συμπεριφορές και θέσεις που έχουν σχέση και με την κοινωνία

Γ. Στόχοι σχετικοί με τις ΤΠΕ Εξοικείωση των μαθητών με τις ΤΠΕ και χρήση ανοιχτού διερευνητικού περιβάλλοντος μάθησης Αξιοποίηση του περιβάλλοντος των ηλεκτρονικών λεξικών ως εργαλείων αναφοράς από την «Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα» Να μάθουν να αξιοποιούν ηλεκτρονικά εργαλεία, όπως τα Σώματα κειμένων.

Μεθοδολογία Ομαδοσυνεργατικός και διερευνητικός τρόπος εργασίας των μαθητών χωρισμένων σε ομάδες και με διακριτικά καθοδηγητικό ρόλο του διδάσκοντα, σύμφωνα με τη μέθοδο της ερευνητικής εργασίας (project) Επαγωγική διδακτική μέθοδος, ώστε οι μαθητές αντλώντας στοιχεία από παραδειγματικό υλικό σε ηλεκτρονικά περιβάλλοντα να οδηγηθούν στη διατύπωση κανόνων

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Οι μαθητές όλων των ομάδων έχουν κοινό τύπο ασκήσεων σε όλα τα φύλλα εργασίας με διαφορετικό όμως περιεχόμενο) 1ο φύλλο εργασίας Σε συγκεκριμένες ηλεκτρονικές διευθύνσεις συναντούν δημοσιογραφικά κείμενα από τον ηλεκτρονικό Τύπο με θέμα-περιεχόμενο σχετικό με την ενδυμασία και τη μόδα σε διάφορες ηλικίες και κατηγορίες ανθρώπων. Στη συνέχεια καλούνται να απαντήσουν με τον επεξεργαστή κειμένου σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχεται ο βαθμός κατανόησης του κειμένου κάνοντας αναφορές σε λέξεις-κλειδιά του κειμένου. Στο τέλος της διαδικασίας τα μέλη των ομάδων σε ολομέλεια προχωρούν σε διάλογο -με αφορμή τις απαντήσεις τους- σχετικά με το ρόλο και την αξία που έχει η μόδα και η επιλογή στον τρόπο ενδυμασίας στη ζωή του ανθρώπου.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΟΜΑΔΑ Α’ Να επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.sansimera.gr/articles/100 Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείμενο να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Η περιγραφή του τζιν γίνεται στον άξονα □ του χρόνου □ του χώρου □ και του χρόνου και του χώρου 2. Να γράψετε επιγραμματικά τις πληροφορίες που δίνονται για το τζιν ως ένδυμα; (Να κάνετε σχετικές αναφορές με λέξεις του κειμένου) 3. Ποια είναι η εξέλιξη σε ό,τι αφορά τη χρήση του τζιν; (Να κάνετε σχετικές αναφορές με λέξεις του κειμένου)

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΟΜΑΔΑ Β’ Να επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.tanea.gr/athlitismos/article/?aid=3968338 Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείμενο να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις κάνοντας σχετικές αναφορές με λέξεις του κειμένου: 1. Σύμφωνα με το συντάκτη του κειμένου, πού οφείλεται η συνεχής αλλαγή του ενδυματολογικού κώδικα στο χώρο του αθλητισμού; 2. Τι αντανακλούν οι ενδυματολογικές επιλογές των αθλητών;

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΟΜΑΔΑ Γ’ Να επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=103197&wordsinarticle=%ce%a7%ce%99%ce%a0%ce%97%ce%94%ce%95%ce%a3%3b%ce%a1%ce%9f%ce%a5%ce%a7%ce%91 Αφού διαβάσετε προσεκτικά τα κείμενα με τίτλους: α. Το κόστος μιας καθημερινής μαθητικής αμφίεσης β. Oι πανάκριβες μάρκες να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις κάνοντας σχετικές αναφορές και με λέξεις του κειμένου: 1. Κατά τη γνώμη του συντάκτη του κειμένου, οι έφηβοι μαθητές ενδιαφέρονται ή όχι για το σχολικό ντύσιμο; 2. Υπάρχει διαφορά στις ενδυματολογικές επιλογές ανάλογα με το φύλο των μαθητών; 3. Από πού δέχονται επιδράσεις οι μαθητές όσο αφορά στις ενδυματολογικές προτιμήσεις τους;

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΟΜΑΔΑ Δ’ Να επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=103197&wordsinarticle=%ce%a7%ce%99%ce%a0%ce%97%ce%94%ce%95%ce%a3%3b%ce%a1%ce%9f%ce%a5%ce%a7%ce%91 Αφού διαβάσετε προσεκτικά τα κείμενα με τίτλους: α. Τι ετοιμάζουν για το χειμώνα β. Τα παπούτσια και οι τσάντες να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις κάνοντας σχετικές αναφορές και με λέξεις του κειμένου: 1. Από πού δέχονται επιδράσεις οι μαθητές όσο αφορά στις ενδυματολογικές προτιμήσεις τους; 2. Σε τι διαφέρει συνήθως η εμφάνιση των κοριτσιών από αυτή των αγοριών; Πού οφείλεται η διαφορά; 3. Πώς αντιμετωπίζουν οι γονείς τις ενδυματολογικές απαιτήσεις των «νεαρών βλασταριών» τους;

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΟΜΑΔΑ Ε’ Να επισκεφθείτε τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις Α. http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4651135 Β. http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4632522 Αφού διαβάσετε προσεκτικά τα κείμενα να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις κάνοντας σχετικές αναφορές και με λέξεις του κειμένου: (ΚΕΙΜ. Α) 1. Η μόδα είναι συνάρτηση ποιων παραγόντων; (ΚΕΙΜ. Β) 2. Γιατί οι άνθρωποι της μόδας στη Μάλτα βλέπουν το μέλλον ζοφερό; 3. Ποια στοιχεία συνθέτουν τη μόδα από ανακυκλωμένα υλικά;

2ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σε μορφή ηλεκτρονικού αρχείου κειμένου εξετάζεται ο σημασιολογικός ρόλος του επιθέτου (ειδικά σε περιγραφικά σημεία του δοθέντος κειμένου) 1η άσκηση: Οι μαθητές αντιγράφουν το κείμενο του πρώτου φύλλου εργασίας με αντιγραφή → επικόλληση και χρωματίζουν τις λέξεις που είναι επίθετα. Στη συνέχεια μεταφέρουν πέντε από τα επίθετα που χρωμάτισαν σε πίνακα που δίνεται στο φύλλο εργασίας και τον συμπληρώνουν δηλώνοντας το σημασιολογικό ρόλο του επιθέτου, δηλ. αν κάθε επίθετο εκφράζει ιδιότητα, συναίσθημα, κρίση, αν υπερτονίζει ή καλύπτει ιδιότητες. 2η άσκηση: Οι μαθητές αποδομούν ένα απόσπασμα του κειμένου αφαιρώντας τα επίθετα που εντόπισαν και παρατηρώντας τη διαμόρφωση του νοήματος καταλήγουν στα συμπεράσματά τους σχετικά με την αναγκαιότητα του επιθέτου στο λόγο, προκειμένου να γίνει ο λόγος πιο ακριβής, σαφής και συγκεκριμένος. 3η άσκηση: οι μαθητές εντοπίζοντας στο αρχικό κείμενο μια περίπτωση παθητικής σύνταξης αντιλαμβάνονται με επαγωγικό τρόπο πώς η παθητική σύνταξη επηρεάζει το ύφος του κειμένου. Τέλος, καλούνται να μετατρέψουν την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

3ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ α. Συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας β. Συνώνυμα 1η άσκηση: Οι μαθητές εντοπίζουν στο αρχικό κείμενο δύο λέξεις ή φράσεις με συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας και δημιουργούν από μία φράση για την καθεμιά με την κυριολεκτική χρήση τους. Έτσι αντιλαμβάνονται πως η συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας επηρεάζει το ύφος ενός κειμένου σε βαθμό που ο λόγος γίνεται συγκινησιακός και ελκύει τους αναγνώστες περισσότερο από ό,τι η κυριολεκτική/δηλωτική χρήση της γλώσσας. 2η άσκηση: Στο πλαίσιο της συνυποδηλωτικής χρήσης της γλώσσας, οι μαθητές επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.google.gr/ και αναζητούν δύο παροιμίες με τη λέξη «ρούχο/-α», τις αντιγράφουν στο φύλλο εργασίας, συμπληρώνουν τη σημασία τους και τις εντάσσουν σε δική τους φράση. Σ’ αυτό το σημείο οι μαθητές σε ολομέλεια μπορούν να ανακοινώσουν τις παροιμίες που βρήκαν, τις σημασίες τους καθώς και τις φράσεις που δημιούργησαν. 3η άσκηση: Οι μαθητές επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα → Ηλεκτρονικά λεξικά → Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη) http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html όπου αναζητούν λέξεις συνώνυμες για πέντε λέξεις του κειμένου και συμπληρώνουν τον πίνακα στο φύλλο εργασίας

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Παραγωγή λόγου (με αφόρμηση το θέμα που επεξεργάστηκε κάθε ομάδα) Οι μαθητές κάθε ομάδας καλούνται να παράγουν διαφορετικό είδος κειμένου ως εξής: Α’ ΟΜΑΔΑ: Ως σχεδιαστές μόδας που παρευρίσκονται σε επίδειξη μόδας προτείνουν τη χρήση του τζιν ως ιδανικού τύπου ενδύματος για όλες τις ηλικίες και για κάθε περίσταση. Ο λόγος τους εστιάζει στα πλεονεκτήματα του τζιν και έχει μορφή και ύφος προσχεδιασμένου προφορικού λόγου. Β’ ΟΜΑΔΑ: Ως σχολιαστές ενός ποδοσφαιρικού αγώνα περιγράφουν την ενδυματολογική εμφάνιση μιας από τις αγωνιζόμενες ομάδες. Ο λόγος τους εστιάζει στα πλεονεκτήματα ή στα μειονεκτήματα της συγκεκριμένης εμφάνισης και έχει μορφή και ύφος προφορικού λόγου Γ’ ΟΜΑΔΑ: Ως δημοσιογράφοι συντάσσουν ένα σύντομο άρθρο όπου αναφέρονται στους παράγοντες που επηρεάζουν τους μαθητές στην επιλογή της καθημερινής μαθητικής αμφίεσης Δ’ ΟΜΑΔΑ: Ως σύλλογος Γονέων γράφουν μία επιστολή που θα απευθύνεται στον Υπουργό Παιδείας, προκειμένου να προτείνουν την καθιέρωση μιας ομοιόμορφης μαθητικής αμφίεσης. Ο λόγος τους εστιάζει στα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας εμφάνισης. Ε’ ΟΜΑΔΑ: Αναφέρουν τρόπους με τους οποίους μπορεί να υιοθετηθεί μια ισορροπημένη στάση απέναντι στη μόδα. Το κείμενό τους έχει μορφή ομιλίας (προσχεδιασμένου προφορικού λόγου) σε σχολικό ακροατήριο. Όταν ολοκληρωθεί η παραγωγή λόγου οι μαθητές ανταλλάσσουν τα κείμενά τους με συσκευή φορητής μνήμης (USB) και επιχειρούν κάποια βελτίωση του λόγου

Ευχαριστώ για την προσοχή σας