«Ανάπτυξη υποστηρικτικών δομών για την ένταξη και συμπερίληψη στην εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες - Μετατροπή του Ειδικού Σχολείου και σε Κέντρο Υποστήριξης Ειδικής Αγωγής Εκπαίδευσης» στους Άξονες Προτεραιότητας 1, 2 και 3, με κωδικούς MIS, 446749 και 457263 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθησης.

Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ Ανδριάνα Καλούδη Κοινωνική Λειτουργός-MSc Ειδική Αγωγή andrkalou@yahoo.gr

Ο διακριτός ρόλος του Κοινωνικού Λειτουργού Οι πρακτικές διασύνδεσης των ΣΜΕΑΕ με το γενικό σχολείο. Η παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών προς το σχολείο. Η ανάπτυξη στρατηγικών διασύνδεσης του σχολείου με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον του μαθητή.

Από το ειδικό σχολείο ……….. στο γενικό ΕΔΕΑΥ ΕΔΕΑΥ ΕΔΕΑΥ ΣΔΕΥ ΚΕΝΤΡΟ ΣΜΕΑΕ ΕΔΕΑΥ ΕΔΕΑΥ ΕΔΕΑΥ

Ειδική Διαγνωστική Επιτροπή Αξιολόγησης και Υποστήριξης Καινοτόμος θεσμός του εκπαιδευτικού μας συστήματος Κανονισμός Λειτουργίας ΚΥΑ 17812/Γ6 /12-2-2014 (ΦΕΚ 315/τ. Β΄/ 12-02-2014) Αρθ. 39 του ν. 4115 (ΦΕΚ 24 /τ. Α’ / 30-01-2013) Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ( ΟΗΕ) που κυρώθηκε με το ν. 4074/2012 (ΦΕΚ 88/τ. Α΄/11-4-2012). Προϋποθέτει τη Διεπιστημονική Συνεργασία στο πλαίσιο του γενικού σχολείου

Αποσκοπεί …. α) στην αντιμετώπιση των δυσκολιών ή εμποδίων και επίλυση των προβλημάτων εκπαίδευσης και την ανταπόκριση στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μαθητών στο γενικό σχολείο β) στην ανάπτυξη ενός σχολείου για όλους τους μαθητές χωρίς διακρίσεις. Αξιοποιεί ……………… την προηγούμενη γνώση και εμπειρία.

Καθήκοντα και αρμοδιότητες Κοινωνικού Λειτουργού των ΕΔΕΑΥ 1. Υπεύθυνος εφαρμογής της κοινωνικής εργασίας και προσφοράς υποστηρικτικών υπηρεσιών με σκοπό : α) την πρόληψη ή αντιμετώπιση ανθρώπινων αναγκών και κοινωνικών προβλημάτων, την άμβλυνση ή/και επίλυση διαπροσωπικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και συναφών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα άτομα (μαθητές και οικογένειες τους) και επηρεάζουν αρνητικά τη ζωή τους β) την αλλαγή των παραγόντων και των συνθηκών της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής των μαθητών ώστε να βελτιωθεί η κοινωνική λειτουργία της οικογένειας και των μελών της, την ενδυνάμωση ή αποκατάσταση της ικανότητας κάλυψης των αναγκών τους και εκπλήρωσης του ρόλου ανατροφής, φροντίδας και προστασίας των παιδιών τους.

Καθήκοντα και αρμοδιότητες Κοινωνικού Λειτουργού των ΕΔΕΑΥ 2. Εστιάζει ιδιαίτερα: α) σε κοινωνικούς, οικονομικούς, πολιτισμικούς, περιβαλλοντικούς και οικογενειακούς παράγοντες που εμποδίζουν την πρόσβαση στο σχολείο, επηρεάζουν την ομαλή σχολική φοίτηση, τη μελέτη στο σπίτι, τη συμμετοχή στη μάθηση και σχολική επίδοση των μαθητών, β) σε παράγοντες στο περιβάλλον της οικογένειας και της εξωσχολικής ζωής που προκαλούν διακρίσεις, εμπόδια, ανισότητα και αδικίες σε βάρος των δικαιωμάτων των μαθητών ΑμεΑ ή άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τους παραμελούν, περιθωριοποιούν ή αποκλείουν, από ευκαιρίες συμμετοχής σε κοινωνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες με συνομηλίκους ή και ενήλικες,

Καθήκοντα και αρμοδιότητες Κοινωνικού Λειτουργού των ΕΔΕΑΥ 2. γ) στην ανάπτυξη ενός εξωσχολικού περιβάλλοντος και μιας κοινότητας στην περιοχή ζωής του μαθητή με βάση τις αρχές της συμπερίληψης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και κοινωνικής αλληλεγγύης για την κάλυψη αναγκών φροντίδας και προστασίας των παιδιών 3. Συνεργάζεται με τα άλλα μέλη της ΕΔΕΑΥ για τη σύνταξη του Ατομικού Τριμηνιαίου Προγράμματος Διεπιστημονικής και Διαφοροποιημένης Υποστήριξης του κάθε μαθητή.

Καθήκοντα και αρμοδιότητες Κοινωνικού Λειτουργού των ΕΔΕΑΥ 4. Συντάσσει το κοινωνικό ιστορικό του μαθητή, που πρόκειται να ενταχθεί στην ΕΔΕΑΥ σε συνεργασία με τους γονείς. Υποστηρίζει την οικογένεια στις ειδικές ανάγκες της για την καλύτερη προσαρμογή του μαθητή στο σχολικό πλαίσιο. 5. Στηρίζει συστηματικά και προγραμματισμένα, σε ατομική και ομαδική βάση, τους μαθητές, που αντιμετωπίζουν προσωπικά ή άλλου είδους προβλήματα.

Καθήκοντα και αρμοδιότητες Κοινωνικού Λειτουργού των ΕΔΕΑΥ 6. Προετοιμάζει μαθητές που πρόκειται να αποφοιτήσουν και συνεργάζεται με τον επαγγελματικό σύμβουλο και τις αρμόδιες υπηρεσίες για την κοινωνική ή εργασιακή αποκατάσταση, ενισχύοντάς τους όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά. 7. Συνεργάζεται με την οικογένεια (γονείς, αδέλφια, ευρύτερη οικογένεια), με στόχο τη θετική τους στάση στη δυσκολία του μαθητή, τη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής συμβίωσης και την αντιμετώπιση προβλημάτων προσωπικής ή κοινωνικής φύσης. Για την επίτευξη των σκοπών αυτών χρησιμοποιεί και τις τρεις μεθόδους κοινωνικής εργασίας, με άτομα, ομάδες και κοινότητα.

Καθήκοντα και αρμοδιότητες Κοινωνικού Λειτουργού των ΕΔΕΑΥ 8. Ενημερώνει, διασυνδέει και διευκολύνει την οικογένεια στην επικοινωνία της με τους φορείς παροχής κοινωνικών επιδομάτων, υπηρεσιών υποστήριξης, ανακούφισης οικογενειών για τα ΑμεΑ. Συνοδεύει το μαθητή και την οικογένειά του κατά την επαφή με αρμόδιους φορείς, όταν χρειάζεται, ιδίως σε έκτακτες ανάγκες. 9. Σε περίπτωση που προκύπτουν σαφείς ενδείξεις οικογενειακής παραμέλησης ή κακοποίησης ή άλλων σοβαρών προβλημάτων συνεργάζεται με αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες του οικείου Δήμου και τις αρμόδιες δικαστικές αρχές.

Καθήκοντα και αρμοδιότητες Κοινωνικού Λειτουργού των ΕΔΕΑΥ 10. Συντάσσει έκθεση κοινωνικού ιστορικού, όπου περιγράφονται οι παράγοντες, που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζουν την ομαλή προσαρμογή του μαθητή στο περιβάλλον του και την γενική του εξέλιξη. Ενημερώνει τον ατομικό φάκελο που τηρείται στο αρχείο του σχολείου. 11. Α) Για τη σύνταξη του κοινωνικού ιστορικού απαιτείται: α) συγκέντρωση κοινωνικών δεδομένων, βάσει συγκεκριμένων κοινωνικών κριτηρίων (επάγγελμα γονέων, υποαπασχόληση ή ανεργία, μορφωτικό επίπεδο, ηλικία γονέων, τόπος κατοικίας, οικονομική κατάσταση της οικογένειας, αριθμός μελών, ύπαρξη διευρυμένης οικογένειας, σοβαρή ασθένεια ή θάνατος γονέα ή άλλου μέλους κ.α.).

Καθήκοντα και αρμοδιότητες Κοινωνικού Λειτουργού των ΕΔΕΑΥ 11. Β) Συγκεντρώνει τα στοιχεία της έκθεσης του κοινωνικού ιστορικού μέσω α) ατομικών συνεντεύξεων με τους γονείς και τα άλλα μέλη της οικογένειας β) επισκέψεων στο σπίτι και γ) συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, όταν ο μαθητής ακολουθεί διαφοροποιημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Οι διαστάσεις του ρόλου του Κοινωνικού Λειτουργού (Hepworth et al, 2010) ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Μεσίτης/ Διαμεσολαβητής Συντονιστής Μεσολαβητής/Διαιτητής/Συ-νήγορος ΠΑΡΟΧΟΣ ΑΜΕΣΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Εξατομικευμένη συμβουλευτική υποστήριξη Οικογενειακή συμβουλευτική Συμβουλευτική σε ομάδες Εκπαιδευτής/διανομέας της πληροφορίας ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Αναλυτής/Εκτιμητής του οργανισμού Διευκολυντής Μέλος ομάδας Σύμβουλος/Συμβουλευόμενος ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Διευκολυντής στην ανάπτυξη προγράμματος Σχεδιαστής Προγραμματιστής/ Εφαρμοστής δράσεων και πολιτικών Συνήγορος /Υπερασπιστής ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Παροχή άμεσων υπηρεσιών κοινωνικής εργασίας Παροχή άμεσων υπηρεσιών κοινωνικής εργασίας Εξατομικευμένη συμβουλευτική υποστήριξη στο μαθητή Οικογενειακή συμβουλευτική υποστήριξη (σε άτομα ή στην ομάδα) Παρέμβαση σε κρίση Υπεύθυνος οργάνωσης και συντονιστής ομάδων ανάπτυξης δεξιοτήτων σε μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς με εστιασμένη στοχοθεσία (προσωπική ανάπτυξη, εκπαίδευση, συνεργασία, ευαισθητοποίηση, ενημέρωση κ.α.) Εκπαιδευτής/Διανομέας – Διαχειρίζεται και διαδίδει πληροφορίες στα ενδιαφερόμενα μέρη της σχολικής κοινότητας (γονεϊκές δεξιότητες, διαχείριση στρες, θέματα αναπηρίας και υγείας κ.α.) ,

Συνδετικός κρίκος μεταξύ των συστημάτων Διασύνδεση ατόμου με ποικίλα συστήματα και των συστημάτων μεταξύ τους - σχέση του ατόμου-σχολείο- οικογένεια- κοινότητα και ΕΔΕΑΥ) Διαμεσολαβητής (βοηθά στη σύνδεση των ανθρώπων με τους πόρους και τις υπηρεσίες) Συντονιστής-Διαχειριστής συγκεκριμένων περιπτώσεων με διυπηρεσιακή συμμετοχή (case work manager- case work co- ordinator) Διευκολυντής στην επικοινωνία και διασφάλιση πρόσβασης Συνήγορος του εξυπηρετούμενου (μαθητή, οικογένεια κ.α. )

Ανάπτυξη/Βελτίωση του συστήματος Διευκολυντής - Υπεύθυνος για την ανάπτυξη υπηρεσιών που απευθύνονται στις ανάγκες των μερών του συστήματος (άτομο-σχολείο-οικογένεια-κοινότητα και ΕΔΕΑΥ) Σχεδιαστής προγραμμάτων και δράσεων Προγραμματιστής – Υπεύθυνος εφαρμοστής πολιτικής, προγραμμάτων και σχεδίων δράσης - ανατροφοδότηση πολιτικών και διαδικασιών (ανάπτυξη προγραμμάτων εκπ/σης σε τομείς ψυχικής υγείας, κοινωνικής πρόνοιας κ.α.) Συνηγορία - ενδυνάμωση

Ενίσχυση- Συντήρηση του συστήματος Περιβάλλον – Σύστημα: (υποσυστήματα: άτομο-σχολείο- οικογένεια- κοινότητα και ΕΔΕΑΥ) Μελέτη και ανάλυση των χαρακτηριστικών του οργανισμού Διευκολυντής στην ανάπτυξη του οργανισμού Χρήση και αξιοποίηση των πόρων του οργανισμού και του συστήματος Σύμβουλος/συμβουλευόμενος (consultant- consaltee) Επόπτης/ εποπτευόμενος Μέλος ομάδας- υποομάδας

Έρευνα Ερευνητής (σχεδιαστής, εφαρμοστής, αναλυτής) Χρήστης προϊόντων έρευνας/ ερευνητικών δεδομένων

Πρακτικές και παρεμβάσεις ολοκληρωμένη και συνεχόμενη παρέμβαση που εστιάζει στην πρωτογενή πρόληψη, πρώιμη αξιολόγηση/εκτίμηση και παρέμβαση (άμεση παρέμβαση όσο και στην ανάπτυξη συστήματος) υπηρεσίες που απευθύνονται σε άτομα, ομάδες, οικογένειες διαβουλεύσεις μεταξύ των ανθρώπων του συστήματος το σχολείου (μαθητές, εκπ/κοί, γονείς, διοίκηση) προγράμματα ανάπτυξης δραστηριοτήτων που βοηθούν το σχολείο στην ανάπτυξη και διατήρηση Χρήση ολιστικών προσεγγίσεων Τοπικές ανάγκες και πόροι χρηματοδότησης δύναται να προσδιορίσουν τις παρεμβάσεις

Σύγχρονα Μοντέλα Παρέμβασης στην Εκπαίδευση Response To Intervention (RTI) δηλαδή στο πως τα άτομα ανταποκρίνονται στην παρέμβαση Clinical quadrant ( Frey & Dupper 2005) το πλαίσιο εργασίας του Κλινικού τεταρτημόριου

Response To Intervention (RTI) η πρακτική της παροχής αποτελεσματικής εκπαίδευσης και παρέμβασης στη συμπεριφορά που ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες του μαθητή, τη συχνή παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου προκειμένου να ενημερώσει σχετικά με την αναγκαιότητα λήψης αποφάσεων για αλλαγές στη διδασκαλία, τους στόχους ή τις στρατηγικές παρέμβασης (ανατροφοδότηση) Αξιοποίηση τα δεδομένων απόκρισης του μαθητή στην τροποποίηση του προγράμματος και τη λήψη ορθών αποφάσεων

Response To Intervention (RTI) Αυτή η προσέγγιση είναι κατάλληλη για την αναγνώριση μαθητών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. μπορεί να παρέχει ένα πλαίσιο για τον εντοπισμό των μαθητών που χρειάζονται εντατικά προγράμματα υποστήριξης σε ακαδημαϊκές δεξιότητες ή δεξιότητες συμπεριφοράς. στοχεύει στην ενδυνάμωση του συστήματος και την ενίσχυση της ικανότητας του προσωπικού του σχολείου να σχεδιάσει και να εφαρμόσει αποτελεσματικές πολιτικές και πρακτικές παρέμβασης.

Multitiried System Support Αποτελεί μια από τις διαστάσεις του RTI Περιλαμβάνει τρεις στρατηγικές πρόληψης που εστιάζουν στη βοήθεια συγκεκριμένων πληθυσμών. Πρωτοβάθμια πρόληψη: περιλαμβάνει την εφαρμογή στρατηγικών πρώιμης παρέμβασης που εφαρμόζεται σε ολόκληρο τον πληθυσμό και σχεδιάζεται για την πρόληψη των προβληματικών συμπεριφορών

Multitiried System Support Δευτεροβάθμια πρόληψη: περιλαμβάνει στοχευμένες παρεμβάσεις που υλοποιούνται σε πληθυσμό υψηλού κινδύνου για την πρόληψη ανάπτυξης ή διατήρησης – συντήρησης των προβληματικών καταστάσεων Τριτοβάθμια Πρόληψη: επικεντρώνεται σε άτομα που αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες και συνιστούν χρόνιες καταστάσεις. Προτείνονται όταν αποτύχουν προηγούμενες προσπάθειες και θεωρείται αναγκαία μια πιο εξειδικευμένη παρέμβαση για τους μαθητές ή διαπιστώνεται έλλειψη παρεμβάσεων σε προηγούμενα επίπεδα πρόληψης.

Clinical quadrant (Frey & Dupper, 2005) Σε μια προσπάθεια για την καλύτερη εξομοίωση της σχολικής κοινωνικής εργασίας ανάμεσα στην οικοσυστημική προσέγγιση και τη σχολική πρόληψη και παρέμβαση Βοηθά τους επαγγελματίες να αξιολογήσουν πώς μπορούν να αξιοποιήσουν τις κλινικές τους δεξιότητες ώστε να αντιληφθούν τα πολλαπλά προβλήματα μέσα στα πολλαπλά περιβάλλοντα να διασφαλίσουν την αποτελεσματικότητα υλοποιώντας παρεμβάσεις που στοχεύουν σε πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου.

Β. Παρεμβάσεις που εμπλέκουν μεγάλες ομάδες ή ολόκληρο το σύστημα Οικολογικό συστημικό /περιβάλλον Β. Παρεμβάσεις που εμπλέκουν μεγάλες ομάδες ή ολόκληρο το σύστημα Στοχεύει στην αλλαγή του συστήματος Α. Παρεμβάσεις που εμπλέκουν άτομα, μικρές ομάδες ή οικογένειες Στοχεύει στις περιβαλλοντικές αλλαγές τάξης, σχολείου ή σπίτι Ενότητα επιθυμητής αλλαγής Άνθρωποι που εμπλέκονται Άτομα, μικρές Ομάδες ή Οικογένειες Μεγάλες ομάδες ή ολόκληρο το σύστημα Δ. Παρεμβάσεις που εμπλέκουν μεγάλες ομάδες ή ολόκληρο το σύστημα Στοχεύει στην αλλαγή των μαθητών χαρακτηριστικών/ιδιοτήτων και ικανοτήτων/δεξιοτήτων Γ. Παρεμβάσεις που εμπλέκουν άτομα, μικρές ομάδες ή οικογένειες Στοχεύει στην αλλαγή των μαθητών χαρακτηριστικών/ιδιοτήτων και ικανοτήτων/δεξιοτήτων Άτομα (ένας μαθητής ή Περισσότεροι μαθητές

Clinical quadrant (Frey & Dupper, 2005) Απεικονίζει δύο σημαντικές διαστάσεις Ο οριζόντιος άξονας διαιρεί τα καθήκοντα/δράσεις/παρεμβάσεις με βάση σε ποιους απευθύνεται ο Κ.Λ. Τα καθήκοντα/δράσεις/παρεμβάσεις στην αριστερή πλευρά απευθύνονται σε άτομα, οικογένειες και μικρές ομάδες Στη δεξιά πλευρά απευθύνονται σε μεγάλες ομάδες ή σε ολόκληρο το σύστημα

Clinical quadrant (Frey & Dupper, 2005) Ο κάθετος άξονας ταξινομεί τις δράσεις/παρεμβάσεις ανάλογα με το εάν επιδιώκουν να προωθήσουν αλλαγή στο εκπαιδευτικό περιβάλλον (σύστημα) ή στο άτομο (έναν ή περισσότερους μαθητές) Οι δράσεις/παρεμβάσεις στο τεταρτημόριο (Α & Β) απευθύνονται σε παράγοντες κινδύνου στο επίπεδο της τάξης, σχολείου ή σπίτι, προωθώντας την αλλαγή σε ολόκληρο το περιβάλλον. Οι παρεμβάσεις στο τεταρτημόριο (Γ & Δ) απευθύνονται σε παράγοντες κινδύνου στο επίπεδο του ατόμου, επιδιώκοντας την αλλαγή των χαρακτηριστικών/ιδιοτήτων και ικανοτήτων/δεξιοτήτων του παιδιού.

Πολλοί Κ.Λ. αντιλαμβάνονται την εργασία τους μέσα από τη χρήση κλινικών δεξιοτήτων (π.χ. συνέντευξη, ενεργητική ακρόαση, ενσυναίσθηση), ώστε να επηρεάσουν το μίκρο ή μάκρο επίπεδο. Η εφαρμογή συστημικών παρεμβάσεων μπορεί να μειώσει την ένταση των δύσκολων καταστάσεων και τον αριθμό των μαθητών που απαιτούν επιπρόσθετη υποστήριξη. Ενισχύει και ενθαρρύνει τις θετικές ακαδημαϊκές και κοινωνικές δεξιότητες Ενισχύει τους δεσμούς και δημιουργεί ένα ασφαλές μαθησιακό περιβάλλον για την προώθηση θετικών συμπεριφορικών και ακαδημαϊκών επιτευγμάτων

Υπό το πρίσμα του κοινωνικού μοντέλου της αναπηρίας Η θεωρία του κοινωνικού μοντέλου της αναπηρίας θεωρεί ότι η αναπηρία δεν είναι φυσική αλλά κοινωνικά παραγόμενη από τις αντιλήψεις για το παθολογικό και φυσιολογικό, οι οποίες είναι ριζωμένες σε κοινωνικές πρακτικές και προσδιορίζονται ιστορικά και πολιτισμικά. Τοποθετεί την αναπηρία όχι σε ένα ανίκανο ή μη λειτουργικό σώμα, αλλά σε ένα απαγορευτικό και καταπιεστικό κοινωνικό περιβάλλον και διατείνονται ότι πολλοί περιορισμοί που επιβάλλονται σε άτομα με αναπηρία δεν αποτελούν φυσιολογική ή αναπόφευκτη συνέπεια της ανικακότητάς τους, αλλά είναι προϊόν ενός κοινωνικού περιβάλλοντος που αδυνατεί να λάβει υπόψη της συγκεκριμένα άτομα (Marks, 1999).

Η αναπηρία ως κοινωνική κατασκευή τη “βλάβη” (impairment) από την “αναπηρία” (disability) “αναπηρία” (disability) : αναφέρεται στον περιορισμό που η δυσλειτουργία αυτή προκαλεί στη ζωή των ατόμων που τη φέρουν, επειδή η εκάστοτε κοινωνική οργάνωση η οποία είναι ουσιαστικά εκείνη που καθιστά ανάπηρους τους ανθρώπους, δεν έχει λάβει καθόλου, -ή έχει λάβει μηδαμινή- μέριμνα για τα άτομα αυτά, αποκλείοντας τους από το δικαίωμα της πλήρους συμμετοχής τους στο κοινωνικοπολιτισμικό γίγνεσθαι.

Σχολείο και κοινωνική κατασκευή αναπηρίας Το σχολείο, αναπαραγάγει την κοινωνική κατασκευή της αναπηρίας, μέσα από το γνωσιοκεντρισμό των προγραμμάτων του και τη μεθοδολογία διδασκαλίας και αξιολόγησης, των στερεότυπων αντιλήψεων των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων, την αποσπασματική γνώση για τα ΑμεΑ και τις στρατηγικές εκπαίδευσής τους,

Σχολείο και κοινωνική κατασκευή αναπηρίας μέσα από τα εμπόδια στην προσβασιμότητά του, την έλλειψη σε πόρους την αδυναμία εκπ/κής διαφοροποίησης και την ανάπτυξη δικτύων

Βιβλιογραφία Kelly M., Raines J., Stone S. & Frey A. (2010): School Social Work- An Evidence- Informed Framework for Practice, Oxford Univercity Press. N. York White B. (2008): Comprehensive Handbook of Social Work and Social Welfare, John Wiley & Sons, Canada Hepworth D., Rooney R., Dewberry Rooney G., Strom- Gottfried K. & Larsen J. (2010): Direct social work practice : theory and skills, Brooks/Cole, Cengage Learning, Canada

Σας ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας. Καλή επιτυχία στο έργο σας.