Βιοποικιλότητα & καινοτόμες μέθοδοι διδασκαλίας Ευαγγελία Μαυρικάκη, Επίκ. Καθηγήτρια, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ Γαύριο, 28/6-1/7/2013

FLIPPED LEARNING Η τάξη ανάποδα

Αντιστροφή της τάξης Μάθηση μέσω δραστηριοτήτων Χρησιμοποιεί Μαθησιακό περιβάλλον Εκπαιδευτική τεχνολογία Χρησιμοποιεί Παρέχει ευκαιρίες για Επηρεάζει Επηρεάζει

Οι σκεπτικιστές εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τον συγκεκριμένο τρόπο διδασκαλίας Πόσα μαθήματα είναι πράγματι κατάλληλα ώστε να διδαχθούν ακολουθώντας μια τέτοια προσέγγιση; Πώς λειτουργεί για τους μαθητές που δεν έχουν υπολογιστές στο σπίτι ή που ζουν σε απαγορευτικές συνθήκες για την εμπέδωση ενός τέτοιου υλικού; Τι γίνεται με τους καθηγητές που παρουσιάζουν εμπνευσμένες παρουσιάσεις στην τάξη;  H ζωντάνια και η αμεσότητα δεν χάνονται όταν μαγνητοσκοπούνται;

Από την άλλη πλευρά, οι υποστηρικτές αυτής της μεθόδου δηλώνουν ότι: Oι εκπαιδευτικοί βρίσκουν τρόπους να την εφαρμόσουν σε όλα τα μαθήματα. Υπάρχουν τρόποι να επιλυθούν τα επιμέρους προβλήματα.  Για παράδειγμα, οι καθηγητές μπορούν να δημιουργήσουν ποικίλο υλικό για το σπίτι, ή να παρέχουν ώρα στο σχολείο για να παρακολουθήσουν οι μαθητές το οπτικοακουστικό υλικό.  

Η Πολιτισμικη-Ιστορικη Θεωρια τησ Δραστηριοτητασ (Cultural – Historical Activity Theory) CHAT)

Βασίζεται στις ιδέες του Vygotsky αλλά παράλληλα ενσωµατώνει στη θεωρία αυτή στοιχεία από τη Θεωρία της ∆ραστηριότητας (Activity Theory) του Leont’ev (1978). Η πολιτισµική-ιστορική θεωρία της δραστηριότητας επεκτείνει το βασικό διαµεσολαβητικό τρίγωνο (Υποκείµενο-Εργαλείο-Αντικείµενο όπου το εργαλείο διαµεσολαβεί τη σχέση του υποκειµένου µε το αντικείµενο) σε ένα ευρύτερο τρίγωνο που απαρτίζεται από αλληλοσυσχετιζόµενα τρίγωνα. Το νέο αυτό σχήµα αντιπροσωπεύει το ευρύτερο πλαίσιο και την πρακτική εντός του οποίου πραγµατώνεται και περιλαµβάνει εκτός από το υποκείµενο, τα διαµεσολαβητικά εργαλεία και το αντικείµενο της δραστηριότητας, µια κοινότητα, κανόνες και την κατανοµή ρόλων µεταξύ του υποκειµένου και των λοιπών µελών της κοινότητας (Cole & Engeström, 1993; Cole, 1996; Engeström, 1987; 1999). Η µονάδα ανάλυσης είναι όλο το πλαίσιο στο οποίο δρα το υποκείµενο και κατ’ επέκταση το πλαίσιο ενοποιείται ως ένα σύστηµα δραστηριότητας»

(αναλυτικό πρόγραμμα, πειθαρχία…) Κανόνες Εργαλεία-μέσα Καταμερισμός έργου Υποκείμενο Αντικείμενο Κοινότητα Αποτέλεσμα Κανόνες (αναλυτικό πρόγραμμα, πειθαρχία…) Εργαλεία-μέσα (εγχειρίδια, αναλυτικό πρόγραμμα, λογισμικά, προσωπικό…) Καταμερισμός έργου (εκπαιδευτικοί, υποστηρικτικό προσωπικό, εκπαιδευόμενοι) Εμπλεκόμενοι στην παιδαγωγική διαδικασία (δάσκαλοι, μαθητές…) Αντικείμενο – Αύξηση μάθησης εξ’ αποστάσεως Κοινότητα (σχολείο) Αποτέλεσμα ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ HENDERSON CREEK

Οι μαθητές όχι μόνο επέλεξαν το αντικείμενο των πράξεών τους (π. χ Οι μαθητές όχι μόνο επέλεξαν το αντικείμενο των πράξεών τους (π.χ. να αποκτήσουν γνώσεις και να σώσουν τον όρμο) αλλά επίσης και τα μέσα με τα οποία θα έπρεπε να τα αναπαραστήσουν. Στην πραγματικότητα, οι μαθητές όχι μόνο συμμετείχαν σε δράσεις αλλά ενεπλάκησαν στην πραγματοποίηση μιας συλλογικά προσδιορισμένης δραστηριότητας στο δημοτικό συμβούλιο, κινητοποιημένοι από ένα συλλογικό, κοινωνικό ενδιαφέρον για το φυσικό περιβάλλον. Αυτή η δραστηριότητα ήδη υπάρχει στην κοινότητά τους, με τα χαρακτηριστικά της ενδιαφέροντα, έννοιες και στόχους ή κίνητρα. Οι μαθητές δεν μαθαίνουν να απομνημονεύουν στείρες γνώσεις για να προετοιμάζονται για το επόμενο ακαδημαϊκό επίπεδο ούτε απλά για να περάσουν τα τεστ ή να πάρουν βαθμούς. Αντ’ αυτού οι μαθητές μαθαίνουν ΦΕ (και άλλα περιεχόμενα με πολιτισμική αξία) επειδή επεκτείνει τις δυνατότητες δράσης τους, αλλά και για την παραγωγή γνώσης και τεχνουργημάτων από τα οποία τελικώς επωφελείται η κοινότητά τους.

Στη διάρκεια της δράσης με τον προσκεκλημένο κόσμο τα προϊόντα των δράσεων και της γνώσης των μαθητών επανεισάγονται στην κοινότητα, όπου μετατρέπονται σε νέους κοινωνικούς και υλικούς πόρους που θα επεκτείνουν τη μάθηση άλλων, μεταξύ των οποίων και των περιβαλλοντολόγων, επισκεπτών, γονέων και παιδιών. Έτσι, τα προϊόντα των δράσεών τους ανταλλάσσονται σε συζητήσεις και διανέμονται στην κοινότητα, που έτσι καταναλώνει αυτό που τα παιδιά έχουν παράξει και μάθει. Με τη δημοσίευση των ευρημάτων τους και την αναγνώριση της δουλειάς τους στην τοπική εφημερίδα, οι μαθητές επίσης γίνονται γνωστοί ως αυτοί που συνέβαλλαν στο σκοπό που η περιβαλλοντική ομάδα είχε ζητήσει από την κοινότητα. Έτσι, η ταυτότητα των μαθητών έχει αλλάξει από απλούς μαθητές γυμνασίου σε νέους ενεργούς πολίτες που ενδιαφέρονται για την προστασία του περιβάλλοντος της κοινότητάς τους.

Βιβλιογραφια Ελληνιάδου, Ε., Κλεφτάκη, Ζ., & Μπαλκίζας, Ν. (2008). Η συμβολή των παιδαγωγικών προσεγγίσεων στην κατανόηση του φαινομένου της μάθησης. Ανακτήθηκε στις 28/4/2013 από http://users.sch.gr/nikbalki/files/LearningTheories.pdf Καρασαββίδης, Η. & Κόμης, Β. (χ.χ). Θεωρητικά Θέµατα για την Υποστήριξη της Συνεργασίας και της Μάθησης Ανακτήθηκε στις 28/4/2013 από http://karagian.users.uth.gr/cscl/01-Karasavvidis- Komis.pdf Engeström, Y., Miettinen,R., Punamäki, RL (eds) (1999). Perspectives on Activity Theory. Cambridge: Cambridge University Press. Kirsten A. Foot Cultural-Historical Activity Theory as Practical Theory: Illuminating the Development of a Conflict Monitoring Network Published in Communication Theory, Vol. 11, No. 1, February 2001, pp. 56-83