ΓΕΛ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΔΙΕΡΕΥΝΙΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Β’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ Β1 2013 -2014 ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΑ

Ονόματα Μαθητών/τριών Αβραμίδης Αλέξανδρος Αλεξανδρίδου Ιωάννα Απένταρου Παρασκευή Ασέλα Βασιλική Βολτσίνη Παρασκευή Βολτσίνης Νικόλαος Γέρος Ιωάννης Γεωργιάδου Ευμορφία Γεωργίου Κων/νος Γεώργου Πέτρος Γιάκα Ρεβέκκα Γιώσκος Αναστάσιος Γούλιος Νικόλαος Γούλιου Ελένη Δημητριάδου Ιωάννα Δημολιού Ελπινίκη Δούμκου Ναταλία Δούμκου Σουλτάνα Εξαρχόπουλος Σωτήριος Ζέζιου Ζωή Ζιούρης Αναστάσιος Ηλιάδου Ελένη Ηλιάδου Φρειδερίκη Επιβλέπων Καθηγητής Νερατζάκης Χαράλαμπος

Εισαγωγή Στην ερευνητική μας εργασία το ζήτημα ήταν να μάθουμε για την ιστορία και την παράδοση του καρναβαλιού σε παγκόσμια και εγχώρια κλίμακα. Έχει ενδιαφέρον γιατί μεγάλη μερίδα των μαθητών συμμετέχει στα καρναβάλια της περιοχής που λαμβάνουν χώρα στις αποκριές. Κατά την διάρκεια της έρευνας επικεντρωθήκαμε στην ιστορία των καρναβαλιών από την Ν. Αμερική, στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Σκοπός της έρευνας είναι να ενημερωθούμε για το θέμα, να δημιουργήσουμε σχέσεις συνεργασίας μέσω των ομάδων και να εξοικειωθούμε με την καθοδηγούμενη ανακάλυψη και διερευνητική μάθηση. Το αποτέλεσμα της έρευνάς μας αναμένουμε να είναι ενημερωτικό και διαφωτιστικό για το θέμα των καρναβαλιών και ιδιαίτερα για την εναντίωση της Εκκλησίας απέναντί τους. Είναι σημαντικό να εμβαθύνουμε στο λόγο πραγματοποίησης των καρναβαλικών εκδηλώσεων ώστε να καλυφθεί η άγνοια των περισσότερων πάνω στο θέμα αυτό. Η διάρθρωση τη έρευνας διεξήχθη ως εξής : Ιστορική αναδρομή στα καρναβάλια των άλλων χωρών αλλά και του τόπου μας έπειτα συζήτηση με αρμόδιους του πολιτιστικού συλλόγου της περιοχής αλλά και με ιερείς ώστε να ακουστούν όλες οι απόψεις και να επιτευχθεί μια σφαιρική οπτική του θέματος.

Καρναβάλια στο εξωτερικό Χαλοουιν - Hallowe’en Το Χαλοουίν (Halloween ή Hallowe'en) είναι γιορτή του δυτικού κόσμου που γιορτάζεται την νύχτα της 31ης Οκτωβρίου, κατά την οποία τα μικρά παιδιά μεταμφιέζονται, κατά κανόνα σε κάτι «τρομαχτικό» και επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας γλυκά, ενέργεια γνωστή ως φάρσα ή κέρασμα. Η γιορτή έχει περισσότερο μυστικιστική χροιά. Έχει ειδωλολατρικές ρίζες και σχετίζεται με τη λατρεία των Δρυίδων από τους Κέλτες στην Ιρλανδία. Τη γιορτή έφεραν στην Αμερική ιρλανδοί μετανάστες κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα.

Το Χαλοουίν συνδέεται με την υπερφυσική δραστηριότητα Το Χαλοουίν συνδέεται με την υπερφυσική δραστηριότητα. Πιστεύεται ότι οι ψυχές των ανθρώπων που πέθαναν κατά τη διάρκεια του έτους ψάχνουν να μπουν σ' ένα σώμα για να κερδίσουν την αθανασία. Οι ζωντανοί από την πλευρά τους, ντυμένοι με παράξενα κοστούμια και κάνοντας θόρυβο, προσπαθούν να φοβίσουν και να διώξουν τα πνεύματα. Πολλές πολιτιστικές παραδόσεις θεωρούν την ημέρα αυτή ως μία από τις ελάχιστες μέρες που μπορεί να επιτευχθεί επαφή με τον κόσμο των πνευμάτων.

Το κυρίαρχο στοιχείο στη γιορτή αυτή είναι οι κολοκύθες έθιμο της κολοκύθας έχει ρίζες από παλιούς Ιρλανδικούς μύθους. Ένας τεμπέλης αλλά πανέξυπνος αγρότης που τον έλεγαν Τζακ κατάφερε να ξεγελάσει και να παγιδεύσει τον Διάβολο με έναν σταυρό. Ο Τζακ αρνήθηκε να τον απελευθερώσει μέχρι να καταλήξουν σε κάποια συμφωνία. Ο Τζακ δέχτηκε να τον απελευθερώσει με την προϋπόθεση ότι όταν πεθάνει, ο Διάβολος να μην τον αφήσει να μπει στην Κόλαση. Πεθαίνοντας λοιπόν ο Τζακ, η συμφωνία τηρήθηκε και έτσι δεν μπορούσε να πάει στην Κόλαση. Από τότε, ο Τζακ, φτιάχνει αυτά τα φανάρια από κολοκύθα, βάζει ένα κερί μέσα τους και περιπλανιέται στη Γη για να βρει ένα μέρος να αναπαυθεί.

Ένας από τους μύθους που συνδέεται με το Χάλλοουιν είναι αυτός του Ακέφαλου Καβαλάρη. Ο μύθος λέει πως ένας αγρότης, σε μια μικρή περιοχή της Αγγλίας, πέθανε (αποκεφαλίστηκε) ενώ καβαλούσε το άλογό του στο δάσος του Scunthorpe. Το πτώμα του βρέθηκε ακέφαλο πάνω στο άλογό του. Λέγεται από τους ανθρώπους της περιοχής πως τις νύχτες του Hallowe’en φαίνεται ακόμα να τριγυρίζει το φάντασμα του καβαλάρη πάνω στο άλογο του και ψάχνει το χαμένο του κεφάλι.

Ομάδα εργασίας Βολτσίνη Παρασκευή Ηλιάδου Ελένη

Καρναβάλια στη Ν. Αμερική και στην υπόλοιπη Ευρώπη Σας παρουσιάζουμε τα 10 καλύτερα καρναβάλια που διαδραματίζονται στο εξωτερικό.

Ρίο Ντε Τζανέιρο, Βραζιλία Παγανιστικής προέλευσης, το καρναβάλι αφομοιώθηκε από τους μαύρους που είχαν μεταφερθεί ως σκλάβοι στη Βραζιλία και οι οποίοι προσέθεσαν σε αυτό τα στοιχεία των δικών τους προγονικών εορτών. Το καρναβάλι του Ρίο είναι η καρδιά ολόκληρης της υφηλίου τις ημέρες των αποκριών. Samba, salsa, λαμπερά κοστούμια, ατελείωτος χορός και ξεφάντωμα. Αυτό που συμβαίνει στο Ρίο της ημέρες των αποκριών δεν είναι απλά ένα καρναβάλι. Είναι μια γιορτή που η πόλη ζει και κινείται μόνο για αυτήν καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Σημείο αναφοράς το περίφημο Sambodrome, ένα τεράστιο στάδιο που δημιουργήθηκε ειδικά για τις εκδηλώσεις του καρναβαλιού. Εδώ γίνεται και η περίφημη παρέλαση των σχολών της σάμπας, όπου κάθε ομάδα εστιάζει την παρουσίασή της σε ένα συγκεκριμένο θέμα, ιστορικό γεγονός, μύθο ή πρόσωπο. Όμως η γιορτή δεν σταματάει μόνο εκεί. Απλώνεται σε κάθε δρόμο, σε κάθε γωνιά της πόλης. Το επίκεντρο της γιορτής αρχικά ήταν το πολυτελέστατο ξενοδοχείο Copacabana Palace, από το οποίο πέρασαν τεράστιες προσωπικότητες όπως η Εντιθ Πιάθ.

Βενετία, Ιταλία Αρλεκίνοι, δόγηδες, κοντεσίνες, σάτυροι, μαρκήσιοι, καζανόβες ντυμένοι με τα παραδοσιακά βενετσιάνικα κοστούμια συναντιούνται στους δρόμους της Βενετίας για να προσδώσουν στην πανέμορφη πόλη ακόμα περισσότερη ζωντάνια. Το καρναβάλι της Βενετίας είναι η μεγαλύτερη και πιο σημαντική γιορτή της πόλης που προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες από κάθε γωνιά του πλανήτη. Οι εκδηλώσεις ποικίλουν και εξαπλώνονται σε όλες τις γωνιές της πόλης. Αριστοκρατικοί χοροί σε παλάτια, πάρτι στους δρόμους και στα μπαρ πλαισιώνουν την ήδη γιορτινή ατμόσφαιρα . Πάντα βέβαια με αίγλη και φινέτσα χωρίς ακρότητες.

Νίκαια, Γαλλία Το Καρναβάλι της Νίκαιας διαθέτει ιδιαίτερη αίγλη και είναι το σημαντικότερο γεγονός στη Γαλλική Ριβιέρα. Οι παρελάσεις του καρναβαλιού διοργανώνονται από το 1876. Ο φημισμένος λουλουδοπόλεμος είναι μια από τις πιο φαντασμαγορικές εκδηλώσεις. Ο Βασιλιάς Καρνάβαλος πρωταγωνιστεί παντού, αυτός οδηγεί τις παρελάσεις και τους χορούς. Εκτός από τη «Μάχη των Λουλουδιών» γίνονται παρελάσεις μεταμφιεσμένων, αλλά και νυχτερινές, στους ολόφωτους, στολισμένους δρόμους. Στην περίφημη Λεωφόρο των Αγγέλων, με φόντο το γαλάζιο της θάλασσας, παρελαύνουν άρματα λουλουδιών προσφέροντας ένα θέαμα μοναδικής ομορφιάς.

Κολωνία, Γερμανία Το καρναβάλι της Κολωνίας είναι ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο παράξενα καρναβάλια της Ευρώπης. Κάθε χρόνο στις 11/11, στις 11:11 ξεκινά πρώιμα η καρναβαλική περίοδος στην τα οποία κορυφώνονται την εβδομάδα πριν την έναρξη της Σαρακοστής, σαράντα ημέρες πριν το Πάσχα των Καθολικών. Πρώτες μπαίνουν στο χορό οι κυρίες με την παρέλασή τους στις 15 του μήνα, την οποία συνοδεύει η καρναβαλική τριαρχία, ο Πρίγκιπας, ο Χωρικός και η Παρθένος και στις 18 ακολουθούν οι μαθητές. Τα καλύτερα έπονται στη μεγάλη παρέλαση της Καθαρής Δευτέρας, όταν το μασκαρεμένο πλήθος κραυγάζει Alaaf και Strubjer απαιτώντας γλυκά και λουλούδια.

Τενερίφη, Κανάρια Νησιά Το καρναβάλι της Τενερίφης είναι από τα πιο φημισμένα της Ευρώπης και μάλιστα κάποιοι το κατατάσσουν δεύτερο σπουδαιότερο μετά από εκείνο του Ρίο. Σε γεωγραφική θέση κλειδί, η Τενερίφη, ήταν παλιότερα το σταυροδρόμι των καραβιών, που ταξίδευαν στην Ευρώπη και την Αμερική και απέκτησε έντονα στοιχεία από την Καραϊβική, που γλεντούσε ξέφρενα το Καρναβάλι.

Λουκέρνη, Ελβετία Οι κάτοικοι σηκώνονται από τις 5 τα χαράματα για να υποδεχτούν τον Fritschi, το σύμβολο του καρναβαλιού της Λουκέρνης και τη συνοδεία του.Η πιο ιστορική καρναβαλική πόλη της Ελβετίας, με παράδοση στις μασκαράτες ήδη από το Μεσαίωνα, ντύνεται αλλόκοτα και ξεφαντώνει στη γραφική παλιά πόλη και στις όχθες της λίμνης. Η Λουκέρνη γιορτάζει με χορούς και ξεφάντωμα στα δρομάκια της παλιάς πόλης ενώ τα μπαράκια γεμίζουν από το πρωί.Αποκορύφωμα όλων των εκδηλώσεων είναι οι δύο μεγάλες καρναβαλικές παρελάσεις, που ξεκινούν στις 5 το πρωί και συμμετέχουν σ’ αυτές αποκριάτικα πληρώματα και μουσικές μπάντες που δημιουργούν κυριολεκτικά κομφούζιο στο πέρασμα τους. Το κλείσιμο των εκδηλώσεων γίνεται με την φαντασμαγορική τελετή λήξης που κρατά τους πάντες άγρυπνους ως τις 4 το πρωί.

Ριέκα, Κροατία Για ένα μήνα ζει στον ρυθμό του Καρναβαλιού η πόλη Ριέκα της Κροατίας. Ξεκινά κάθε χρόνο με το διαγωνισμό για την ανάδειξη της βασίλισσας, με τον οποίο το κοινό επιλέγει την πιο όμορφη κοπέλα, η οποία θα συμμετέχει σε όλες τις καρναβαλικές εκδηλώσεις. Ο δήμαρχος παραδίδει τα κλειδιά της πόλης στον «Αρχηγό του Καρναβαλιού» και ξεκινά επίσημα το καρναβάλι. Η παράδοση θέλει τους κατοίκους της Ριέκα να φορούν μάσκες με άσχημες μορφές και να κάνουν θορύβους για να διώξουν τις κακές δυνάμεις και να καλέσουν την άνοιξη.

Νέα Ορλεάνη, ΗΠΑ Για το τέλος αφήσαμε ένα από τα πιο γνωστά καρναβάλια στον κόσμο. Εγχώριες μπάντες πνευστών, γυρνούν τους δρόμους της πόλης παίζοντας μουσικές ενώ και οι κάτοικοι της περιοχής,μεταμφιέζονται,συμμετέχοντας σε ένα από τα πιο διάσημα Καρναβάλια του πλανήτη. Αποκορύφωμα των εορτασμών είναι η λεγόμενη Αμαρτωλή Τρίτη,Mardi Gras, η τελευταία Τρίτη πριν από τη νηστεία της Σαρακοστής, όπου όλοι τρώνε κρέας.Η Λεωφόρος του Αγίου Καρόλου είναι ο κύριος δρόμος των παρελάσεων του Καρναβαλιού. Οι παρελάσεις, οι χοροί και οι πανηγυρισμοί στη Νέα Ορλεάνη γίνονται με πρωτοβουλία και έξοδα των κατοίκων της.Τα τεράστια διακοσμημένα άρματα για τις παρελάσεις του Mardi Gras, φτιάχνονται επί μήνες ολόκληρους πριν τη μεγάλη γιορτή, που είναι και η τελευταία πριν τη Σαρακοστή

Ομάδα Εργασίας Βολτσίνης Νικόλαος Γιόσκος Αναστάσιος Αβραμίδης Αλέξανδρος Γεωργίου Κων/νος

Καρναβάλια στην Ελλάδα Διάσημα Ελληνικά καρναβάλια Πατρινό Ξανθιώτικο

Πατρινό Καρναβάλι Η αφετηρία του Πατρινού Καρναβαλιού υπήρξε ο πρώτος αποκριάτικος χορός μετά την απελευθέρωση, που δόθηκε το 1829 στην οικία του εμπόρου Μωρέττη. Το καρναβάλι εμπλουτίστηκε από τα γύρω νησιά και από Ιταλικά «δάνεια» - στοιχεία που έφερναν οι έμποροι. Κατά τη διάρκεια των Παγκοσμίων πολέμων σταμάτησαν όλες οι εκδηλώσεις και η αναβίωση του ξεκίνησε περί την δεκαετία του ’50 και έκτοτε είναι ένα από τα πιο υπέροχα θεάματα σε όλα την Ελλάδα που πολλοί απολαμβάνουν κάθε χρόνο.

Οι εκδηλώσεις αρχίζουν στις 17 Ιανουαρίου και διαρκούν μέχρι την Καθαρή Δευτέρα. Το καρναβάλι της Πάτρας δεν είναι μόνο μια συγκεκριμένη εκδήλωση αλλά ένα σύνολο εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν χορούς, παρελάσεις, κυνήγι κρυμμένου θησαυρού, καρναβάλι των μικρών κ.ά. . Κορυφώνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς με τη νυχτερινή ποδαράτη παρέλαση των πληρωμάτων του Σαββάτου, τη φαντασμαγορική μεγάλη Παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων της Κυριακής και τέλος το τελετουργικό κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου.

Ξανθιώτικο καρναβάλι Ξεκίνησε το 1966. Μέχρι και την δεκαετία του 1950 οι αποκριάτικες εκδηλώσεις που διοργανώνονταν στην Ξάνθη είχαν κυρίως λαογραφικό χαρακτήρα, με έντονα προβεβλημένα τα παραδοσιακά θρακιώτικα στοιχεία. Συμμετείχαν κυρίως χορευτικά συγκροτήματα και όλοι οι πολιτιστικοί σύλλογοι των τριών νομών της Θράκης και κάποιοι γειτονικών περιοχών.

Το Ξανθιώτικο Καρναβάλι έχει να επιδείξει μια σειρά εκδηλώσεων γύρω από τη μουσική, το χορό και το θέατρο, εκθέσεις με εικαστικό ή άλλο περιεχόμενο, διαλέξεις, παρουσιάσεις βιβλίων και προβολές ταινιών. Στη διάρκεια των δύο αυτών εβδομάδων των καρναβαλικών εκδηλώσεων στην πόλη της Ξάνθης συρρέουν σπουδαίοι καλλιτέχνες για συναυλίες. Ο θεσμός κλείνει με την καρναβαλική παρέλαση και το έθιμο της καύσης του ομοιώματος του Τζάρου. Η ονομασία «Τζάρος» προέκυψε από τον ιδιόρρυθμο ήχο (τζ,τζ,τζ) που δημιουργούσε η καύση του θάμνου.

Ομάδα εργασίας Βολτσίνη Παρασκευή Ηλιάδου Ελένη

Καρναβάλια πρωτοχρονιάς στο Δ. Αμυνταίου Ξινό Νερό Τα καρναβάλια της πρωτοχρονιάς στο ξινό νερό είναι ένα έθιμο το οποίο κρατάει από την εποχή της τουρκοκρατίας. Βλέπουμε τούς άνδρες με τις παραδοσιακές φουστανέλες και καλυμμένο το πρόσωπο τους να περιφέρονται στα στενά του χωριού, που σκοπό έχουν να δείξουν στους διωγμένους κατοίκους του χωριού, που είχαν διαφύγει στα βουνά και οι οποίοι έβρισκαν ευκαιρία να κατέβουν στο χωριό μόνο σε κάποια κοινωνική εκδήλωση, γι’ αυτό και το έθιμο του γάμου

Λέχοβο Στο Λέχοβο η πρώτη μαρτυρία για διοργάνωση Καρναβαλιού καταγράφεται το 1860, όταν οι τότε τετραμελής δημογεροντία για να μην αποδώσει τον υπερβολικό φόρο στους εισπράκτορες των Οθωμανών, διοργάνωσε το Καρναβάλι με σκοπό να φοβίσει τους δεισιδαίμονες Τούρκους, ώστε να αποχωρήσουν μόνο με το ποσό που τους είχαν δώσει. Είχαν ντυθεί όλοι οι άρρενες, γυναίκες με μάσκες ως τράγοι και ο ένας κυνηγούσε τον άλλον προσπαθώντας να τον τσιμπήσει φωνάζοντας.

Το ίδιο έκαναν και στους Τούρκους ρίχνοντάς τους σακιά με αλεύρι και στάχτη οι τελευταίοι τρομοκρατημένοι αποχώρησαν. Τα δρώμενα περιελάμβαναν προξενιό νύφης, δίκη από ψευτοδικαστές για μη απόδοση φόρων, αλευροπόλεμο, σταχτοπόλεμο ανάμεσα στην άνω και κάτω γειτονιά με έναρξη το χτύπημα της καμπάνας. Επίσης επισκεπτόταν κάθε σπίτι και παίδευαν τη νοικοκυρά μέχρι να τους ικανοποιήσει με τη προσφορά της. Ταυτόχρονα διατηρήθηκαν και τα Διονυσιακά δρώμενα. Oμάδα IV Ελένη Γούλιου Νίκη Δημολιού Τάνια Δούμκου Ιωάννα Αλεξανδρίδου

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2013-2014 Β’ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΑ ΞΙΝΟ ΝΕΡΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2013-2014 Β’ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΑ ΞΙΝΟ ΝΕΡΟ ΜΕΛΗ ΑΣΕΛΑ ΒΑΣΩ ΓΕΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΕΥΜΟΡΦΙΑ ΓΙΑΚΑ ΡΕΒΕΚΚΑ ΔΟΥΜΚΟΥ ΝΑΤΑΛΙΑ ΖΕΖΙΟΥ ΖΩΗ

Ξινό Νερό Φλώρινας Το Ξινό Νερό-παλαιότερη ονομασία Εξίσου και Άνω Βέρμπιανη (βουλγάρικα Екши Су, Εξί Σου) είναι χωριό του νομού Φλώρινας που ανήκει στον Δήμο Αμύνταιου. Το χωριό είναι χτισμένο σε ύψος 550 μέτρων και είναι ένα από τα κεφαλοχώρια του Νομού Φλώρινας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται σε 1081 κατοίκους. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Απέχει 34 χιλιόμετρα από την Φλώρινα και 5 από το Αμύνταιο.

ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ Ο παράγοντας που κάνει γνωστό το Ξινό Νερό σε όλη την Ελλάδα, είναι οι εκδηλώσεις του καρναβαλιού που γίνονται κάθε χρόνο στα τέλη Φεβρουαρίου και αρχές Μαρτίου. Οι εκδηλώσεις αυτές είναι γνωστές για το κέφι, το χορό, την πρωτοτυπία αλλά και την ζωντάνια αυτών που λαμβάνουν μέρος κάθε χρόνο αφιλοκερδώς. Οι εκδηλώσεις αυτές ξεκινούν την Τσικνοπέμπτη όπου γίνεται χορός μασκέ με ορχήστρα και παραδοσιακή μουσική. Επίσημα όμως ξεκινούν την επόμενη Πέμπτη με χορό στην πλατεία του χωριού και διαγωνισμό καλύτερης αμφίεσης σε επίπεδο γκρουπ. Το ίδιο γίνεται την Παρασκευή και το Σάββατο ενώ την Κυριακή το μεσημέρι διεξάγεται η παρέλαση των αρμάτων και των πεζοπόρων τμημάτων που πολλές φορές τα μέλη του κάθε γκρουπ ξεπερνούν τα είκοσι!

Η Αποκριά έχει ειδωλολατρική προέλευση. ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η Αποκριά έχει ειδωλολατρική προέλευση. Τέτοιες τελετές βρίσκουμε στους αρχαίους Έλληνες, με τις οργιαστικές τελετές προς τιμήν του θεού Διονύσου, καθώς και στα Κρόνια όργια, που γίνονταν στο τέλος κάθε χρόνου προς τιμή του θεού Κρόνου, του προστάτη της σποράς και της γονιμότητας. Οι γιορτές αυτές είναι των Ρωμαίων που είναι βελτιωμένη έκδοση των αρχαίων ειδωλολατρικών τελετών. Η λέξη "ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ" προέρχεται από την λατινική λέξη "CARNEVALE" που σημαίνει "ΑΝΤΙΟ ΚΡΕΑΣ". Εξ ου και το δικό μας "ΑΠΟΚΡΕΩ", με το οποίο ονόμαζαν οι Βυζαντινοί την τελευταία ημέρα της ΚΡΕΑΤΟΦΑΓΙΑΣ, χαρακτηρίζοντας έτσι μια περίοδο του εκκλησιαστικού εορτολογίου. Στις εορταστικές αυτές τελετές κάθε έννοια ηθικής καταργούνταν, καλύπτοντας την ταυτότητά τους πίσω από την μεταμφίεση.

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΟΥ 1. Την αμφισβήτηση των αξιών και της ιεραρχίας 2. Την κατάργηση των ορίων και των καθιερωμένων ηθικών νόμων. Κάνει πέρα όποια άλλη επιταγή και τα ορίζει όλα από την αρχή ανάποδα. Με τις παραπλανητικές μεταμφιέσεις και την εθιμοτυπία της «τρέλας» στο λαό με τον αποκαλυπτικό και τολμηρό λόγο του πρόστυχου, το αναποδογύρισμα έχει αρχίσει. Έτσι τα άτομα που συμμετέχουν στο καρναβάλι δεν μπορούν να καθοριστούν ούτε από φύλο, ούτε από ηλικία, αλλά η «τρέλα» αντικαθιστά τη σοβαρότητα, η κατάχρηση τη συνήθη τιμιότητα, ο αισθησιασμός την εγκράτεια, η ανεξέλεγκτη σεξουαλικότητα τον αυστηρό έλεγχο, η αταξία την τάξη.

ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ «Στήν Ἀρχαία Ἑλλάδα ἀπό τό μεσοχείμωνο μέχρι τήν ἄνοιξη, τελοῦντο πρός τιμήν τοῦ Διόνυσου ἤ Βάκχου οἱ Διονυσιακές ἤ Βακχικές γιορτές. Ὁ Διόνυσος ἦταν κατ’ ἐξοχήν «Θεός» τῶν λαϊκῶν στρωμάτων, Στη διάρκεια τῶν διονυσιακῶν γιορτῶν, οἰ ὀπαδοί τοῦ Διονύσου φοροῦσαν δέρματα ζώων, ἄλειφαν τό πρόσωπό τους μέ τήν τρυγία καί στεφανώνταν μέ κισσό καί προσπαθοῦσαν νά ἔχουν τήν μορφή Σατύρων. Στίς διονυσιακές γιορτές τραγουδοῦσαν τό «Διθύραμβο», οἱ μαλλιαροί σάτυροι χορευτές μεταμφιεσμένοι σέ «γάστρωνες. Οἱ παρέες αὐτές τῶν μεθυσμένων περιφέρονταν στούς δρόμους τῆς πόλης ἤ τοῦ χωριοῦ καί πετοῦσαν αἰσχρολογίες στούς συντοπίτες τους. Ἐπίσης, ἀνάλογες παρέες τριγυρνοῦσαν μέ ἄμαξες καί ξεστόμιζαν ἕνα σωρό βωμολοχίες καί αἰσχρά ἀστεῖα. Πρός τιμήν τοῦ Διονύσου τελοῦνταν 4 γιορτές: Τά μικρά ἤ κατ’ ἀγρούς Διονύσια, Τά Λήναια, Τά Ἀνθεστήρια Τά μεγάλα ἤ ἔν ἄστει Διονύσια. Τά Ἀνθεστήρια πού τελοῦνταν τό μῆνα Ἀνθεστηριῶνα ( ἀπό 18 Φεβρουαρίου – 17 Μαρτίου περίπου ), ἦταν ἡ ἀρχιαότερη ἀπό τίς βακχικές γιορτές καί κρατοῦσαν 3 μέρες. Τήν 2η μέρα γινόταν μιά πομπή πού συνέδευε τόν Διόνυσο, ἀνεβασμένο σέ ἕνα ἅρμα πού εἶχε σχῆμα πλοίου, τά μέλη τῆς ἀκολουθίας φοροῦσαν μάσκα. Στά σημερινά χρόνια ὑποκατάστατο τοῦ Διόνυσου θεωρεῖται ὁ βασιλιάς καρνάβαλος.

Μέ ποιούς τρόπους «ἑορτάζεται» τό Καρναβάλι; Μέ: Μεταμφιέσεις καί ψέματα Γύμνια καί ἔλλειψη αἰδοῦς Προκλητικές συμπεριφορές Χορούς καί μάλιστα συχνά ἔξαλλους Ἀσύδωτο φαγοπότι Μέθες Ξενύχτια-ξεφαντώματα Πειράγματα Βωμολοχίες Ἄσεμνες μουσικές καί θεατρικές παραστάσεις - ἐκδηλώσεις Ἀναβίωση ἀρχαίων παγανιστικῶν ἐθίμων Καθίβρυση-γελοιοποίση τῶν Ἱερῶν καί Ὅσιων σέ πάμπολες περιπτώσεις Καί ὅλα τά πιθανά παρελκόμενα ὅλων αὐτῶν, μέ συνήθεις, σέ ἐξέχουσα θέση, τίς σαρκικές ἀκολασίες.  

Ομάδα εργασίας Γεώργου Πέτρος Δημητριάδου Ιωάννα Ηλιάδου Φρειδερίκη Γούλιος Νίκος Απεντάρου Παρασκευή

Απόκριες Ιστορικά Στοιχεία Οι απόκριες εξαρτώνται από το πότε θα πέσει το Πάσχα, είναι 3 χαρούμενες εβδομάδες πριν από το πένθος και τη θλίψη της Μ. Σαρακοστής. Οι πατέρες της εκκλησίας για να αποκόψουν τους χριστιανούς από τα ειδωλολατρικά έθιμα τα συγκέντρωσαν όλα στις 3 εβδομάδες της αποκριάς.Η πρώτη εβδομάδα ονομάζονταν Προφωνή,η δεύτερη εβδομάδα είναι η Κρεατινή και η Τρίτη η Τυρινή. Από το όνομά τους φαίνεται τι είδους φαγητά μπορούν να καταναλώσουν οι χριστιανοί.

«Προφωνή» Την πρώτη εβδομάδα την ονόμαζαν Προφωνή καθώς προφωνούσαν την αρχή της αποκριάς, ώστε ο καθένας να φροντίσει να προμηθευτεί τα χρειαζούμενα. Οι βυζαντινοί παράγγελναν στο φτωχό να πουλήσει ακόμα και το σακάκι του προκειμένου να βρει χρήματα για να περάσει και αυτός τη γιορτή.

«Κρεατινή» Στην αποκριά μπαίνουμε για τα καλά την Πέμπτη της Κρεατινής, την Τσικνοπέμπτη. Τη μέρα αυτή ο καθένας θα ψήσει κρέας και η τσίκνα του, σπάνια εκείνη την εποχή, θα ευωδιάσει τον τόπο. Την Πέμπτη, το Σάββατο και την Κυριακή οι συγγενείς συγκεντρώνονται γύρω από το ίδιο τραπέζι, τρώνε, πίνουν, χορεύουν και τραγουδάνε. Στην ήπειρο γλεντούσαν οι μαστόροι και οι μαθητές τους.

Έθιμα Χαρακτηριστικό των αποκριών είναι οι μασκαράδες. Οι μασκαράδες μεταμφιέζονται κατά ομάδες και καθένας παριστάνει κάποιο πρόσωπο και παίζει κάποιο ρόλο σε ένα είδος παράστασης. Στην Δερβίτσανη της Ηπείρου το απόγευμα της Τυρινής Κυριακής διοργάνωναν έναν ψευτογάμο, χόρευαν και τραγουδούσαν. Ύστερα γύριζαν στην πλατεία, τύλιγαν έναν άνθρωπο με μία κάπα, τον μοιρολογούσαν κοροϊδευτικά και έκαναν πως τον θάβουν. Όμως ο νεκρός σηκώνονταν και ξεσπούσαν σε γέλια.

Στη Βιζύη της Θράκης την Δευτέρα της Τυρινής παιζόταν μια δραματική παράσταση. Τα πρόσωπα ήταν τα εξής: 2 Καλόγεροι, 2 Κορίτσια, η Μπάμπο (η μαμή) με το εφταμηνίτικο παιδί της, 2 Κατσίβελοι (γύφτοι) και 2 ζαπτιέδες (χωροφύλακες). Όλοι αυτοί εκλέγονταν από τους προεστούς του τόπου. Για τον κάθε χαρακτήρα υπήρχε ένα χαρακτηριστικό που τον ξεχωρίζει από τα άλλα πρόσωπα της παράστασης. Τέτοια παρόμοια έθιμα γίνονταν και σε άλλα μέρη της Ελλάδας π.χ. έχουμε τον κούκερο ο οποίος ντύνονταν με δέρματα και φορτωμένος με κουδούνια και με την ακολουθία του τριγυρνούσαν στο χωριό κάνοντας τελετές πανάρχαιες ώστε να προκαλέσουν καλή σοδειά.

Η τρίτη Εβδομάδα Η Τρίτη εβδομάδα της αποκριάς είναι η πιο ξεφαντωτική. Οι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να ξεσπάσουν πιο έντονα. Οι μασκαράδες τριγυρνούν όλη την ημέρα χορεύουν και τραγουδούν. Οι συγγενείς τρώνε γύρω από το ίδιο τραπέζι, παίζοντας διάφορα παιχνίδια. Το απόγευμα όλοι πάνε στην εκκλησία, αλληλοσυγχωρούνται και μετά την απόλυση στήνουν χορό που τον σέρνει ο παπάς. Τη νύχτα ανάβουν φωτιές και όταν οι φλόγες κατακαθίσουν, μικροί και μεγάλοι, πηδούν πάνω από τη φωτιά.

Παραδόσεις Στη Θήβα την Καθαρή Δευτέρα γίνεται ο βλάχικος γάμος που τελειώνει με το λείψανο, δηλαδή κάποιος ξαπλώνει κάτω νεκρός και οι άλλοι ανάβουν κεριά και τον μοιρολογούν , όμως ο νεκρός ανασταίνεται. Στην Κορώνη και στα λευκόγεια της Κρήτης γίνονταν κηδεία του καρνάβαλου. Οι μαντείες ήταν ένα αναπόσπαστο κομμάτι των αποκρεών καθώς ο καθένας γύρευε απαντήσεις για το πώς θα εξελιχθεί η χρονιά για τον ίδιο και για τους οικείους του.

Γεγονότα Μ.Σαρακοστής Η Μ. Σαρακοστή διαρκεί 50 ημέρες, από την Καθαρή Δευτέρα μέχρι το Μ. Σάββατο. Τον καιρό εκείνο δεν υπήρχαν ημερολόγια, έτσι οι άνθρωποι σχεδίαζαν μια γυναίκα, σαν καλόγρια με 7 πόδια. Στο τέλος κάθε εβδομάδας έκοβαν και ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μ. Σάββατο. Η πρώτη εβδομάδα της Σαρακοστής περνούσε με αυστηρή νηστεία. Την καθαρή Τετάρτη πια έτρωγαν ειδικά φαγητά όπως καρυδόπιτα, σούπα με φασόλια και πετιμέζι. Στη Σινώπη συνήθιζαν να μοιράζουν για ψυχικό στους γείτονες και τα παιδιά ένα ειδικό φαγητό, το ξυνοφάι.

Των Αγίων Θεοδώρων,τα κορίτσια κάνοντας μια τελετή περιμένουν να δουν στον ύπνο τους αυτόν που θα παντρευτούν. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας η εκκλησία και ο λαός γιορτάζουν γιατί η Ορθοδοξία θριάμβευσε έναντι των αιρέσεων. Την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως οι πιστοί προσκυνούν το σύμβολο της χριστιανικής πίστης δηλαδή τον Σταυρό. Την ημέρα αυτή ο παπάς μοιράζει στους πιστούς κλαδάκια από δενδρολίβανο ή λουλούδια. Οι χριστιανοί τα φυλάνε για να ξεματιάξουν ή ακόμα και να θεραπεύσουν αρρώστους. Τις 5 πρώτες Παρασκευές της Μ. Σαρακοστής γίνεται η ακολουθία των χαιρετισμών. Πρόκειται για έναν ύμνο στην Παναγία που αποτελείται από 24 Οίκους δηλαδή τροπάρια, όσα και τα γράμματα του αλφάβητου. Κάθε στοίχος αρχίζει με την λέξη <<χαίρε>> εξού και το όνομα χαιρετισμοί. Επειδή όταν ψάλονται στην εκκλησία οι πιστοί μένουν όρθιοι, έτσι πήρε το όνομα Ακάθιστος Ύμνος. Τέλος, την Τετάρτη της Μ. Σαρακοστής ψάλλεται ο Μεγάλος Κανόνας.Την ημέρα αυτή οι γυναίκες ζυμώνουν λειψόπιτες και κουλούρια και τα μοιράζουν στους φτωχούς. Μάλιστα στη Σκύρο τα κουλούρια τα κάνουν αρμαθιές και τα περνάνε στον λαιμό των παιδιών για το καλό.

Ομάδα εργασίας Εξαρχόπουλος Σωτήριος Ζιούρης Αναστάσιος

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Η εκκλησία έχοντας επίγνωση του μαγικο-θρησκευτικού πυρήνα πίσω από τον οποίο κρύβονταν οι αρχέγονες δοξασίες και δεισιδαιμονίες είχε τρεις επιλογές. Η πρώτη ήταν να τις απορρίψει, καταδικάζοντάς τες, ως ειδωλολατρικές. Η δεύτερη, να τις υιοθετήσει και να τις ενσωματώσει μέσα στη νέα πίστη. Και η τρίτη, να τις αγνοήσει, κρατώντας απέναντι τους μια στάση ουδετερότητας αλλά χωρίς να παύει σε κάθε ευκαιρία να τονίζει την παγανιστική τους προέλευση. Η τρίτη επιλογή κρίθηκε ατύπως προτιμότερη, γιατι ο λαός κουβαλώντας μια προγονική παράδοση αιώνων, δεν θα ακολουθούσε εύκολα Βεβαίως πρέπει να αναφέρουμε πως η Εκκλησία καταδίκασε και απέρριψε τις γιορτές του καρναβαλιού με την 6η Οικουμενική Σύνοδο του 692, όμως με μια υπέροχη στάση ανοχής και αγάπης παρακολούθησε το λαό να το συνδέει, έστω και τυπικά, με το εορτολόγιο της Εκκλησίας, μέσω της εξαγνιστικής Σαρακοστής. Δηλαδή συνδυάζεται το γλέντι ο χορός και το ξεφάντωμα, με την αυστηρή νηστεία και τη λατρεία της Μ. Τεσσαρακοστής, η οποία θα επακολουθήσει

ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ Το 1984,ο Καντιώτης αφόρισε τους κατοίκους του χωριού  Ξινό Νερό της Φλώρινας επειδή αναβίωσαν το καρναβάλι. Οι καρναβαλιστές, όχι μόνο οργάνωσαν αποκριάτικη παρέλαση, αλλά σατίρισαν και την εκκλησία και τους ιερείς. Οι αποκριάτικες εκδηλώσεις θεωρήθηκαν ειδωλολατρικές και οι κάτοικοι υπέστησαν τις συνέπειες. Στο βίντεο που ακολουθεί περιγράφονται όλες τις κυρώσεις που επέβαλε στους κατοίκους,οι οποίοι τις «πληρώνουν» μέχρι σήμερα.. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Πήραμε συνέντευξη στις 02/05/14 από τον κύριο Κων/νο Κρυστάμτση (μέλος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξινού Νερού) και αντλήσαμε πληροφορίες σχετικά με την ιστορία του εθίμου και την εξέλιξη του. Με λίγα λόγια ενημερωθήκαμε για την παράδοση του καρναβαλιού,τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στις μέρες μας,για την στήριξη του κόσμου και των δημοτικών αρχών,το περιεχόμενο του και τις στολές που επιλέγουν οι συμμετέχοντες.

Έρευνα των μαθητών που αποσκοπεί να αναδείξει το πώς η κοινωνία αντιλαμβάνεται το καρναβάλι Ξέρετε από πού προέρχεται η λέξη καρναβάλι

Συμμετέχετε στα καρναβάλια;

Ξέρετε τι ακριβώς γιορτάζουμε τα καρναβάλια;

Διασκεδάζετε την περίοδο των καρναβαλιών;

Ξέρετε πόσο διαρκούν;

Επισκέπτεστε διάφορες εκδηλώσεις καρναβαλιών σε άλλα μέρη της Ελλάδος;

Επισκέπτεστε διάφορες εκδηλώσεις καρναβαλιών σε χωριά του Δ. αμυνταίου;

Γνωρίζετε για το έθιμο του καρναβαλιού της πρωτοχρονιάς;

Πιστεύετε ότι οι νέοι συμμετέχουν;

Πιστεύετε ότι τα καρναβάλια απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες;

Πιστεύετε ότι οι έννοιες καρναβάλι και χριστιανισμός συγκρούονται;

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας Τέλος Παρουσίασης Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας