ΙΣΣΑΡΗ ΜΑΡΙΑ ΜΠΟΥΡΑ ΜΑΡΙΑ Ζ’ Εξάμηνο,2016-17 ΙΑΔΠΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΙΣΣΑΡΗ ΜΑΡΙΑ ΜΠΟΥΡΑ ΜΑΡΙΑ Ζ’ Εξάμηνο,2016-17 ΙΑΔΠΑ

Τι είναι γενικώς οι μαθησιακοί στόχοι Αποτελούν προτάσεις που περιγράφουν κυρίως: Την επιθυμητή συμπεριφορά μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αναμένεται η εμφάνιση της συμπεριφοράς αυτής Τα κριτήρια με τα οποία θα ελέγξουμε την επίτευξη κάποιου στόχου/σκοπού ή όχι. Κριτήρια Ταξινόμησης μαθησιακών στόχων Γνωστικός τομέας Συναισθηματικός τομέας Ψυχοκινητικός τομέας

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: 1. Αρχαία Ελληνικά (Μτφρ.) Ομηρικά έπη: Οδύσσεια, Α΄ Γυμνασίου, Μετάφραση: Δ. Ν. Μαρωνίτης των Μαρίας Σαμαρά – Κωνσταντίνου Τοπούζη 2014. Βιβλίο μαθητή. 2. Αρχαία Ελληνικά (Μτφρ.) Ηροδότου ιστορίες Α΄ Γυμνασίου Mετάφραση: Hλίας Σ. Σπυρόπουλος της Ζωής Σπανάκου, 2015. Βιβλίο μαθητή. 3. Αρχαία Ελληνικά (Μτφρ.) Ομηρικά έπη: Ιλιάδα Β΄ Γυμνασίου, Μετάφραση Ιάκωβος Πολυλάς της Ζωής Σπανάκου 2015. Βιβλίο μαθητή. 4. Αρχαία Ελληνικά (Μτφρ.). Αρχαία Ελλάδα. Ο τόπος και οι άνθρωποι (Ανθολόγιο) Β΄ Γυμνασίου των Θεόδωρου Στεφανόπουλου και Ελένης Αντζουλή 2015. Βιβλίο μαθητή. 5. Δραματική Ποίηση. Ευριπίδη Ελένη Γ΄ Γυμνασίου, Mετάφραση: Τάσος Ρούσσος των Ν. Δεσύπρη, Δ. Παπαγεωργακάκη κ.ά. 2015. Βιβλίο μαθητή. 6. Ανθολόγιο Φιλοσοφικών κειμένων Γ΄ Γυμνασίου των Α. Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη, Χ. Σακελλίου, Ε. Λεοντσίνη 2015. Βιβλίο μαθητή.

Γενικοί Στόχοι Αρχαίων Ελληνικών από Μετάφραση να αντιληφθούν ότι τα κείμενα από μετάφραση ανήκουν στην αρχαία ελληνική γραμματεία και όχι στη νεοελληνική. να αποκτήσουν επίγνωση της ιδιοτυπίας που παρουσιάζει η αρχαία γραμματεία και στη μορφή και στο ιδεολογικό της περιεχόμενο( πολιτική/κοινωνική οργάνωση, αξίες, ιδέες, στάσεις, βασικές αντιλήψεις, ανθρωποκεντρισμός, θεοκεντρισμός , θεολογία στον αρχαίο κόσμο). να μυηθούν σταδιακά, στη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οργανώνεται το κείμενο και να προχωρήσουν στην ερμηνεία του. να προσεγγίζουν τα κείμενα σε όσο γίνεται μεγαλύτερη έκταση, με τη βοήθεια του απολύτως απαραίτητου υπομνηματισμού. να ανακαλύψουν τις ενδιάμεσες γέφυρες που ενώνουν την εποχή μας με την εποχή των κειμένων. να δημιουργούν ομαδοσυνεργατικά το διάγραμμα του κειμένου, εννοιολογικούς χάρτες κ.ά. να αξιοποιούν κριτικά τα κείμενα αναφοράς (τα κείμενα των σχολικών εγχειριδίων) αλλά και κείμενα υποστηρικτικά τα οποία φιλοξενούνται στο διαδίκτυο (κριτικός γραμματισμός).

Διδακτική Μεθοδολογία Μεθοδολογία που θα χρησιμοποιηθεί: Κειμενοκεντρική - Μαθητοκεντρική Διερευνητική- ανακαλυπτική μάθηση Ανάπτυξη δημιουργικής και κριτικής σκέψης Ομαδοσυνεργατική μέθοδος Εποικοδομητική διδακτική προσέγγιση Συνερευνητική μέθοδος Ουσιαστικά γίνεται ο συνδυασμός των παραπάνω. Φροντίζει ο εκπαιδευτικός να εμπλέξει τους μαθητές σε μια διαδικασία διερεύνησης-συνεργατικής μάθησης-δημιουργίας και οι δραστηριότητες που τίθενται 1.να είναι ισοδύναμες στα φύλλα εργασίας 2.να αντιστοιχούν στους στόχους που έχουμε θέσει

Βασική αρχή των μεθόδων είναι η απόλυτη και συνειδητή συμμετοχή σε όλη τη διαδικασία της μάθησης Σε κάθε διδασκαλία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη: Τι πρέπει να μαθαίνει ο μαθητής Τι ενδιαφέρεται να μάθει ο μάθητής Τι μπορεί να μαθαίνει ο μαθητής Πως και πότε πρέπει να το κάνει Ο δάσκαλος παρακολουθεί τη δραστηριότητα των μαθητών και τους καθοδηγεί μόνο αν το ζητήσουν. Τους ενθαρρύνει να εκφράζουν τις απόψεις τους, να παίρνουν μέρος σε συζήτηση ,δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουν το πλάνο εργασίας

Δηλαδή δεν τηρεί μία αυστηρά οργανωμένη διδασκαλία με προκαθορισμένη πορεία και ρυθμό. Συνεργάζεται με τους μαθητές καθοδηγώντας τους όταν κρίνει ότι είναι απαραίτητο. Ο μαθητής συμμετέχει ενεργά σε όλη τη διαδικασία της διδασκαλίας και με τη διαδικασία που ακολουθείται δεν αποκτά μόνο γνώσεις αλλά και ικανότητες να ερευνά μόνος του στηριζόμενος στις δυνάμεις του. Η διδασκαλία έχει σκοπό να προσφέρει στο μαθητή τις απαραίτητες γνώσεις και να τον μάθει να επεκτείνει και να γενικεύει τις γνώσεις μόνος του , αλλά και στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.

Διάγραμμα Μαθήματος Αξιολόγηση(15%) Προσδιορισμός διδακτικών στόχων(5%) Εισαγωγή για το αντικείμενο της διδασκαλίας[σύνδεση με τα προηγούμενα (10%)] Κύριο μέρος διδασκαλίας [ ανάγνωση, καταγραφή της πρώτης ανταπόκρισης από τους μαθητές 5΄-7΄(70%)] Αξιολόγηση(15%)

Διδακτική αρχή είναι να παρουσιάζει ο ίδιος ο καθηγητής το νέο μάθημα, αλλά μετά το πρώτο τρίμηνο μπορεί να εμπλέξει στην ανάγνωση και τους μαθητές του. Πρέπει να δημιουργούνται συνθήκες που να εμπλέκουν τους μαθητές στη μελέτη του κειμένου προσεγγίζοντας επαγωγικά τα θέματα και τα προβλήματα που ανακύπτουν(αποφυγή άμεσου διδακτισμού). Η ερμηνευτική διαδικασία του κειμένου ξεκινάει από μια συνολική θεώρησή του επισημαίνοντας τα κύρια θέματα και τη δομή του, προχωράει αναλυτικά στη διερεύνηση του περιεχομένου ( στάσεις, συμπεριφορές, αιτίες, συνέπειες, αξίες, ιδέες) σε συνάρτηση με τη μορφή του(αφηγηματική τέχνη, τεχνική, εκφραστικοί τρόποι κλπ.) και κλείνει με τη συνολική συνθετική εκτίμηση των ουσιωδών στοιχείων του. Βασική διδακτική-ερμηνευτική αρχή είναι η ένταξη του κειμένου στο κοινωνικό,πολιτικό πολιτισμικό πλαίσιο δημιουργίας του. Η εισαγωγή αξιοποιείται διδακτικά κατά τη διδασκαλία του κειμένου και όχι ανεξάρτητα, καθώς οι μαθητές ανατρέχουν συνεχώς σε αυτή. Τα εισαγωγικά σημειώματα των κειμενικών αποσπασμάτων αποτελούν στοιχεία αναφοράς κατά την επεξεργασία, δηλαδή αξιοποιούνται, αλλά δεν απομνημονεύονται. Οι ενότητες που θα διδαχθούν ενδείκνυνται για διαθεματική προσέγγιση και σε άλλα μαθήματα, χρειάζοντας πολλές φορές να ανακαλέσουν γνώσεις από αυτά.

Ο/η εκπαιδευτικός φροντίζει να εντάσσει τα επιλεγμένα προς αναλυτική επεξεργασία αποσπάσματα στο πλαίσιο του έργου που ανήκει, αξιοποιώντας τις περιληπτικές αναδιηγήσεις του περιεχομένου του κειμένου και ενθαρρύνοντας, κατά την κρίση του/της και σύμφωνα με τον διαθέσιμο διδακτικό χρόνο, την ανάγνωση ανθολογημένων αποσπασμάτων του εγχειριδίου. Το βοηθητικό υλικό (εικόνες, παράλληλα κείμενα) και πυκνός υπομνηματισμός σε κάθε ενότητα του σχολικού βιβλίου αξιοποιείται με μέτρο κατά τη διδασκαλία των ενοτήτων και κατά την κρίση του/της εκπαιδευτικού για την ενίσχυση της ενδοκειμενικής ερμηνείας. Οι διδακτικές προτάσεις που παρατίθενται πιο κάτω είναι μόνο ενδεικτικές. Αξιοποιήσιμο βοηθητικό υλικό περιλαμβάνεται και στο εμπλουτισμένο βιβλίο του μαθητή: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A115/461/3014,12200/ Ο/η εκπαιδευτικός για την επίτευξη των στόχων του Αναλυτικού Προγράμματος μπορεί να χρησιμοποιεί κατά τη διδακτική πράξη: βάσεις δεδομένων (εικόνες, βίντεο κ.ά.), εργαλεία Web (ιστοσελίδες εστιασμένης θεματολογίας, πλατφόρμες εκπαιδευτικού υλικού – αποθετήρια, όπως το αποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων «Πρωτέας», e-blogs, wikis), λογισμικά πολυτροπικής παρουσίασης, δυνατότητες σύγχρονης και ασύγχρονης επικοινωνίας και γενικά το διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού (μέσο όχι μόνο για ανάγνωση αλλά και για γραφή/δημιουργία και επικοινωνία), ασκώντας παράλληλα τους/τις μαθητές/τριες στην κριτική προσέγγιση και ανάγνωση του υλικού (τεχνολογικός και κριτικός γραμματισμός).

Τεχνικές Διδασκαλίας Παρουσίαση Περιγραφή-Εξήγηση Ερωτήσεις και συζήτηση Εργασίες Γραφής και Μελέτης ΜέθοδοςProject Επίδειξη – Πείραμα Δραματοποίηση- Παιχνίδι ρόλων Μελέτες περίπτωσης Επισκέψεις, παρακολουθήσεις θεατρικών έργων Ομάδες Φύλλο Εργασίας Φύλλο Αξιολόγησης

Εργασίες Γραφής και μελέτης Ατομικές ή ομαδικές στην τάξη ή στο σπίτι Οι πιο συνήθεις – επικρίνονται ως μη ανακαλυπτικές και άρα δεν βοηθούν στην ανάπτυξη της κρίσης Μια εποικοδομητική χρήση: Διατύπωση προβλήματος Υπόδειξη πιθανών πηγών για χρήση Ατομική ή ομαδική εργασία των μαθητών, με ή χωρίς τη συνεργασία με το δάσκαλο για τη διατύπωση υποθέσεων που θα βοηθούσαν στη λύση Παρουσίαση / αξιολόγηση των λύσεων που θα προκύψουν

Μέθοδος Project Επιλογή θέματος από μαθητές και εκπαιδευτικό Σχεδιασμός και χρονοδιάγραμμα Ορισμός ομάδων εργασίας και κατανομή εργασιών Προσδιορισμός Πηγών(ειδικοί, φορείς, τύπος, διαδίκτυο) Ταξινόμηση και ανάλυση πληροφοριών Συγγραφή αναφοράς από κάθε ή όλη την ομάδα Παρουσίαση του Project

Διαθεματική Διδασκαλία Με τη συνδρομή εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων Ανάλογα με τον προσανατολισμό του εκπαιδευτικού μπορεί να: Είναι ενιαία συγκεντρωτική διδασκαλία(επιλογή θέματος από τον διδάσκοντα ή το αναλυτικό πρόγραμμα) Μετατραπεί σε Project(επιλογή θέματος από μαθητές) Επισκέψεις, Παρακολουθήσεις Επισκέψεις σε μουσεία, πινακοθήκες , αρχαιολογικούς χώρους . Παρακολούθηση ταινιών, ντοκιμαντέρ, θεατρικών έργων Ενίσχυση πολιτισμικού κεφαλαίου των μαθητών (ειδικά αυτών που προέρχονται από χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα , οικονομικοί μετανάστες/πρόσφυγες) .

Δραματοποίηση- Παιχνίδι Ρόλων Ο εκπαιδευτικός μπορεί να ζητήσει από τους μαθητές να μετατρέψουν το γνωστικό υλικό μιας διδακτικής ενότητας σε δραματοποιημμένο κείμενο που αποδίδει τα βασικά νοήματα. Οι μαθητές συνεργάζονται μεταξύ τους ή και με τον καθηγητή για να ερμηνεύσουν τους ρόλους που προκύπτουν. Τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής Γραμματείας προσφέρουν πλούσιο υλικό για Δραματοποίηση. Αξιοποίηση ποικίλων εκφραστικών μέσων και αφηγηματικών τεχνικών . Καλύτερη κατανόηση πλοκής έργου , αξιών-ιδεολογίας που παρουσιάζονται και εμβάθυνση στην ψυχοσύνθεση των ηρώων. Προσπάθεια μαθητών να καταλάβουν την αξία και το ρόλο του έργου για τους σύγχρονους του αρχαίου κόσμου.

Ομάδες Δημιουργία μικρών ομάδων εργασίας Ενίσχυση της συμμετοχής και της ελεύθερης έκφρασης όλων, αμοιβαιότητα , συνευθύνη Κοινωνικοποίηση των μαθητών , καλλιέργεια επικοινωνιακών, συνεργατικών δεξιοτήτων Οι μαθητές όταν χωρίζονται σε ομάδες και αναλαμβάνουν ένα υπόθεμα μελέτης οφείλει ο καθηγητής να δίνει προσοχή στη σύνθεση της ομάδας να έχει δυναμική, δηλαδή να συγκροτείται από μαθητές διαφόρων επιπέδων και από τα 2 φύλλα.

Φύλλο Εργασίας Συγκέντρωση πληροφοριών για ένα ιστορικό γεγονός(Τρωικός Πόλεμος, Μηδικοί Πόλεμοι), συγγραφέα του έργου, λογοτεχνικό είδος που ανήκει το αντίστοιχο έργο. Εξάσκηση στην κριτική ανάγνωση παράλληλων κειμένων( ιστορικών πηγών, έργα αντίστοιχης ή μεταγενέστερης χρονικής περιόδου) Δημιουργία- Παραγωγή δικού τους κειμένου( γλωσσικό ή αναλογικό-κολλάζ/προβολή παρουσίασης ) Ανάκληση στη μνήμη στοιχείων της ιστορίας και της Αρχαίας ελληνικής Μυθολογίας Σύγκριση με ανάλογο γεγονός στη σύγχρονη εποχή (Νόστος Οδυσσέα – Ταξίδι Προσφύγων) Διαπίστωση ,μέσω διαθεματικών συσχετίσεων, της επίδρασης που άσκησαν αυτά τα είδη στη λογοτεχνία και την τέχνη , αρχαία ή νεότερη, ελληνική ή ευρωπαϊκή , ή τη θεματική συγγένεια μεταξύ τους.

Αξιολόγηση(βλ.Π.Δ.319/2000) 1η Ερώτηση : Αφορά το γραμματειακό είδος και το συγγραφέα του κειμένου (4 μονάδες) 2η Ερώτηση : Διερευνά την κατανόηση του κειμένου( περιεχόμενο, 4 μονάδες) 3η Ερώτηση : Αναφέρεται στη δομή του κειμένου που μπορεί να αναλύεται σε 2 ισοδύναμα ερωτήματα( ενότητες με αφηγηματικά κριτήρια, πλαγιότιτλοι, οπτική της αφήγησης, αφηγητής , πρόσωπα, της αφήγησης , χρόνος, εκφραστικοί τρόποι,6 μονάδες) 4η Ερώτηση: Αφορά χαρακτηρισμούς προσώπων , εντοπισμό και σχολιασμό στοιχείων του πολιτισμού και μπορεί να αναλύεται σε 2 ισοδύναμα ερωτήματα (6 μονάδες)

Τα εποπτικά μέσα στην υπηρεσία των τεχνικών διδασκαλίας Κλασικοί πίνακες Διαδραστικός πίνακας Πίνακας ανακοινώσεων Διάφορα έντυπα Προβολέας, video – προβολέας Εκπαιδευτικές ταινίες Ηλεκτρονικός υπολογιστής και Διαδίκτυο

Συμπέρασμα Ο εκπαιδευτικός έχει στη διάθεσή του πληθώρα εκπαιδευτικών μεθόδων με πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Η επιλογή της κάθε μεθόδου είναι βασικό για την επιτυχία της διδασκαλίας Μπορεί να γίνει συνδυασμός 2 ή περισσότερων τεχνικών , ανάλογα με τις ανάγκες. Δεν υπάρχουν αυστηροί κανόνες. Να γίνεται προετοιμασία για τη σωστή εφαρμογή της τεχνικής για καλύτερο μαθησιακό αποτέλεσμα. Για την εκπλήρωση των διδακτικών στόχων των Αρχαίων ελληνικών από Μετάφραση και την είσοδό των μαθητών στην αρχαιογνωσία πρέπει να προτιμώνται τεχνικές που ευνοούν την ενεργοποίηση και συμμετοχή των διδασκομένων, σε αντίθεση με τις πιο παραδοσιακές τεχνικές που χρησιμοποιούνται συνήθως , όταν οι γνώσεις των μαθητών δεν επαρκούν για την είσοδο στη νέα γνώση.