Γερμανικός Κλασικισμός: Ο Faust του Johann Wolfgang von Goethe

Στα πλαίσια του μαθήματος των Βιωματικών Δράσεων της Β΄ Γυμνασίου ασχοληθήκαμε με τη μελέτη του Γερμανικού Κλασικισμού και ειδικότερα με το θεατρικό έργο του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε, το Φάουστ.

Αρχικά, όμως, μάθαμε πώς να γράφουμε εργασίες με επιστημονικό τρόπο, να συγκεντρώνουμε και να επεξεργαζόμαστε τη βιβλιογραφία, να γράφουμε χρησιμοποιώντας και αναφέροντας τη βιβλιογραφία στις εργασίες μας, να γράφουμε παραπομπές και να μην αντιγράφουμε απλά ό,τι διαβάζουμε. Έτσι τεκμηριώνουμε ό,τι γράφουμε χωρίς να κατηγορηθούμε για λογοκλοπή!

Ας περάσουμε όμως στο θέμα μας: Ο Γερμανικός Κλασικισμός είναι μια σημαντικότατη περίοδος της Γερμανικής Λογοτεχνίας και Τέχνης. Στη λογοτεχνία οι δύο σημαντικότεροι εκπρόσωποι του είναι ο Johann Wolfgang von Goethe και ο Friedrich Schiller.

Εμείς ασχοληθήκαμε με το Γκαίτε. Ο Γκαίτε γεννήθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα και πέθανε το 1832 στη Γερμανία. Θεωρείται ο σημαντικότερος Γερμανός λογοτέχνης αυτής της χώρας και διακρίθηκε μεταξύ άλλων ως συγγραφέας, ποιητής, δραματουργός, φιλόσοφος, επιστήμονας και πολιτικός. Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο! Αφού απέρριψε τη βιαιότητα της Γαλλικής Επανάστασης, στράφηκε σε πρότυπα, όπως η αρχαία ελληνική γραμματεία και τέχνη! Σημαντική είναι και η φιλία όπως και η ανταλλαγή απόψεων και η συνεργασία του με το Schiller! Ακόμα σε αυτόν οφείλεται η ύπαρξη του όρου Παγκόσμια Λογοτεχνία!

Εμείς μελετήσαμε το έργο του Γκαίτε Faust Εμείς μελετήσαμε το έργο του Γκαίτε Faust. Βασίζεται στο μύθο του Φάουστ, από τον οποίο έχουν εμπνευστεί πολλοί σημαντικοί συγγραφείς, όπως ο Τόμας Μαν. O ΦΑΟΥΣΤ είναι πιθανότατα ιστορικό πρόσωπο που έζησε το 16ο αιώνα στη Γερμανία και αποτελεί χαρακτηριστικό εκπρόσωπο του ανήσυχου και ερευνητικού πνεύματος του ανθρώπου της Αναγέννησης. Ήταν ένας παράξενος άνθρωπος που περιόδευε στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις και εμφανιζόταν ως γιατρός, αλχημιστής, αστρολόγος, θαυματοποιός και μάγος. Γρήγορα απόχτησε μεγάλη φήμη και τα κατορθώματά του έγιναν λαϊκός θρύλος. Το 1587 μάλιστα τυπώθηκε και μια λαϊκή φυλλάδα που απέδιδε τα κατορθώματά του στη συμμαχία του με το διάβολο, στον οποίο είχε πουλήσει την ψυχή του. Αναπλάθοντας αυτούς τους θρύλους δυο αιώνες αργότερα ο Γκαίτε δημιουργεί το δικό του Φάουστ, ένα από τα μεγαλύτερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Ο Φάουστ του Γκαίτε είναι ένας σπουδαίος επιστήμονας, ο οποίος αναζητεί το νόημα της ζωής! Στην προσπάθεια του αυτή κάνει μια συμφωνία με το διάβολο, ο οποίος ονομάζεται Μεφιστοφελής. Ο Μεφιστοφελής ενσαρκώνει ένα διχασμένο, αλλά και αξεδιάλυτο και ανυπέρβλητο συστατικό στοιχείο της ίδιας του της ύπαρξης, ένα alter ego του Φάουστ σύμφωνα με την ψυχαναλυτική ανάλυση του έργου.

Το έργο αποτελείται από δύο μέρη και ο Γκαίτε ασχολήθηκε με τη συγγραφή του 60 χρόνια! Στο δεύτερο μέρος εμφανίζονται πολλές μορφές από την κλασική αρχαιότητα, όπως η ωραία Ελένη, ο Πάρης, η Σφίγγα, οι Σειρήνες, οι Νύμφες, ο Χείρων, ο Νηρέας, ο Θαλής, ο Αναξαγόρας, Νηριήδες, Τρίτωνες και πολλές άλλες! Στο τέλος του έργου η ψυχή του Φάουστ σώζεται, ο Μεφιστοφελής χάνει το στοίχημα και μένει άπραγος!

«Διάολε φουκαρά, τί να μου δώσεις; Το νου με τις πολλές διακλαδώσεις Μπορείς στην ορμή του να τον πιάσεις; Μήπως έχεις φαγητό να με χορτάσεις; […] Το στοίχημα σου πάει! Κι αν τύχει μια στιγμή να πω, Μείνε! Η ύπαρξη σου με μεθάει! Στα δεσμά σου τυλιγμένος ας βρεθώ, Και η ψυχή μου στα τάρταρα ας πάει! Τότε, πένθιμη καμπάνα ας ηχήσει, […] Το ρολόι ας σταθεί, ο δείκτης ας λυγίσει Κι ας έρθει πια για μένα η ώρα της σιωπής!» Φάουστ

“Τίποτε τρομερότερο από την αμάθεια”. Τελειώνοντας την εργασία μας θα παραθέσουμε μερικά από τα αποφθέγματα του Γκαίτε που μας άρεσαν περισσότερο: “Ό,τι είναι ο νους και η καρδιά για τον άνθρωπο, είναι και η Ελλάδα για την οικουμένη”. “Τίποτε τρομερότερο από την αμάθεια”. “Το ταλέντο του ανθρώπου αναπτύσσεται μέσα στην απομόνωση, ο χαρακτήρας του όμως διαμορφώνεται μέσα στις τρικυμίες της ζωής”.

“Ο άνθρωπος καταλαβαίνει τον εαυτό του, όχι με τις σκέψεις, αλλά με τις πράξεις . Μόνο με την προσπάθεια καταλαβαίνει ο άνθρωπος την αξία του”. “Ο πιο ευτυχισμένος -βασιλιάς ή χωριάτης- είναι αυτός που βρίσκει γαλήνη στο σπίτι του”. “ Η επιστήμη και η τέχνη ανήκουν σε όλο τον κόσμο, και μπροστά τους εξαφανίζονται όλα τα σύνορα”. “Όποιος δεν κάνει τίποτε για τους άλλους, δεν κάνει τίποτε για τον εαυτό του”.

Στα πλαίσια του μαθήματος ένα από τα τμήματα της Β΄ Γυμνασίου είχε και τη χαρά να γνωρίσει τη συγγραφέα, κ. Κάλλια Παπαδάκη, και να παρακολουθήσει ένα εργαστήρι δημιουργικής γραφής!

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας!