ΚΟΡΩΝΕΙΑ-ΒΟΛΒΗ Από τις μαθήτριες: Καλλέργη Βικτώρια Καρατζίκου Αγγελική Ξανθοπλά Χριστίνα

ΛΙΜΝΗ ΒΟΛΒΗ Η λίμνη Βόλβη, γνωστή παλαιότερα και ως Λίμνη Μπεσικίων, βρίσκεται στον νομό Θεσσαλονίκης ανατολικά από την πόλη της Θεσσαλονίκης σε απόσταση 35 χλμ. και 8 χλμ. δυτικά από την θάλασσα του Στρυμονικού κόλπου, στη λεκάνη της Μυγδονίας, στον Δήμο Βόλβης. Είναι διατεταγμένη σε σειρά με την λίμνη Κορώνεια και σε απόσταση 11,5 χλμ. από αυτήν. Μαζί οι δυο λίμνες σύμφωνα με τη σύμβαση Ραμσάρ αποτελούν υγρότοπο διεθνούς σημασίας με την ονομασία «Λίμνες Κορώνεια - Βόλβη». Από τη βόρεια πλευρά της περνάει η Εγνατία οδός και στα ανατολικά της βρίσκονται τα στενά της Ρεντίνας. Η λίμνη Βόλβη έχει σχήμα επίμηκες, διεύθυνση ανατολικά-δυτικά, το μέσο μήκος είναι 19,5 χλμ και το μέσο πλάτος της 3,4 χλμ. Η επιφάνεια της λίμνης, για μέση στάθμη 37 μέτρα, έχει έκταση 70,8 τετ. χλμ. αντιστοιχώντας σε συνολικό μήκος ακτογραμμών 54,4 χλμ., στοιχείο που την καθιστά τη μεγαλύτερη λίμνη της Μακεδονίας και τη δεύτερη μεγαλύτερη της χώρας και με μέγιστο βάθος 23 μέτρα.

Ονομασία Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, η Βόλβη ήταν Νύμφη, κόρη του Ωκεανού και της Τηθύος, που ζούσε στα νερά της λίμνης, την οποία και προστάτευε. Σύμφωνα με τον Αθήναιο, απέκτησε με τον Ηρακλή έναν γιό, τον Όλυνθο. Από αυτήν την Νύμφη πήρε το όνομά της η λίμνη Βόλβη , η οποία αναφέρεται από το Στράβωνα. Ο Ξενοφών την αναφέρει με το όνομα Βολυκή. Ο Αισχύλος στην τραγωδία Πέρσαι αναφέρει τη λίμνη Βόλβη στην περιγραφή της πορείας που ακολούθησαν οι ηττημένοι Πέρσες:

ΛΙΜΝΗ ΚΟΡΩΝΕΙΑ Η λίμνη Κορώνεια (ή Λίμνη Λαγκαδά) βρίσκεται στο Νομό Θεσσαλονίκης, στην λεκάνη της Μυγδονίας, στην επαρχία Λαγκαδά. Ονομάζεται επίσης και λίμνη Αγίου Βασιλείου (από το ομώνυμο χωριό). Βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα ανατολικά από τη Θεσσαλονίκηκαι από την βόρεια πλευρά της περνάει η Εγνατία οδός. Η λίμνη τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα αποξήρανσης. Πριν αρχίσει να έχει σοβαρές απώλειες υδάτων καταλάμβανε έκταση 42,5 km2 και ήταν η 5η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας σε έκταση.

Μεταβολές στην στάθμη της λίμνης Τη δεκαετία του 1950 ήταν από τις πιο παραγωγικές λίμνες της Ελλάδας σε αλιεύματα. Τη δεκαετία του 1970 είχε έκταση 45.000 στρέμματα και μέσο βάθος 5 μέτρα. Στις αρχές της δεκαετίας του νέου αιώνα η έκτασή της είχε μειωθεί σε 10.000 στρέμματα και μέσο βάθος 0,5-1 μέτρο. Η τελευταία εμφάνιση ψαριών έγινε το 1995. Το καλοκαίρι του 1999 (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος) η λίμνη ήταν πλέον εντελώς αποξηραμένη. Τα επόμενα χρόνια πήρε κάποια ποσότητα νερού. Το καλοκαίρι του 2007, 30.000 πουλιά πέθαναν και το 2008 αποξηράνθηκε για μια ακόμη φορά. Για μεγάλο χρονικό διάστημα κανένα αποδημητικό πουλί δεν ερχόταν στην λίμνη, προτιμώντας την λίμνη Βόλβη, που όμως η εκεί τροφή δεν επαρκεί για τόσο μεγάλο αριθμό αποδημητικών πουλιών.Για να αυξηθεί η στάθμη των υδάτων της λίμνης, έχουν γίνει έργα εκτροπής των νερών από τους χειμάρρους στο Σχολάρι και στα Λαγκαδίκια. Σε φυσιολογικές συνθήκες τα νερά της λίμνης κατευθύνονται ανατολικά, μέσω τάφρου μήκους 4,5χλμ., και φτάνουν σε μικρό τεχνητό φράγμα. Από εκεί συνεχίζουν ανατολικά για άλλα 11χλμ. μέχρι την Λίμνη Βόλβη, απ' την οποία χύνονται στη θάλασσα μέσω του Ρήχιου ποταμού. Όταν υπάρχουν έντονες βροχοπτώσεις, τα πλεονάζοντα νερά των δύο χειμάρρων συγκεντρώνονται στο φράγμακαι καθώς η στάθμη των νερών ανεβαίνει, ακολουθούν αντίθετη πορεία στην τάφρο και χύνονται στην λίμνη Κορώνεια.

Η κατάστασή της σήμερα Τόσο κατά την φθινοπωρινή και χειμερινή περίοδο του 2014 όσο και κατά την διάρκεια της επερχόμενης άνοιξης, λόγω των έντονων χιονοπτώσεων και βροχοπτώσεων, η στάθμη στη λίμνη Κορώνεια έφτασε τα 2 μέτρα σε ορισμένα σημεία, ενώ νερό υπάρχει και σε σημεία που δεν υπήρχε καθόλου. Οι υπεύθυνοι μελετών και έργων του Εθνικού Πάρκου Κορώνειας και Βόλβης χαρακτηρίσαν το 2015 ως εξαιρετικά υδρολογικό έτος. Έπειτα από διάστημα περίπου 10 ετών η περιοχή της λίμνης φιλοξένησε αρκετές χιλιάδες άγριων πτηνών που έμειναν στην περιοχή μέχρι την άνοιξη.

ΚΟΡΩΝΕΙΑ-ΒΟΛΒΗ Κατά την Πλειστόκαινο εποχή, η Λίμνη Κορώνεια μαζί με τη Λίμνη Βόλβη και όλη τη λεκάνη της Μυγδονίας, αποτελούσαν την μεγάλη Πλειστοκαινική Μυγδόνια λίμνη, που είχε βάθος 110m. Σταδιακά η έκταση της συνεχώς μίκραινε, ώσπου έμειναν οι δύο υπολειμματικές μορφές που είναι η Λίμνη Κορώνεια και η Λίμνη Βόλβη.

Πανίδα λιμνών Πλούσια είναι η χλωρίδα και πανίδα της περιοχής. Ο υγρότοπος των λιμνών αποτελείται κυρίως από πλευστόφυτα (πλέουν στην επιφάνεια του νερού), βενθόφυτα (ριζωμένα στον πυθμένα), καλάμια και βούρλα. Περιμετρικά των λιμνών αναπτύσσονται πλατάνια, ιτιές, λεύκες, σκλήθρα, και αναρριχώμενα φυτά. Δύο αξιόλογα δάση υπάρχουν στην περιοχή: το δάσος της Ρεντίνας (δεξιά και αριστερά από τον ποταμό Ρήχιο και το δάσος της Απολλωνίας δίπλα από τη λίμνη Βόλβη. Συνολικά από άποψη χλωρίδας στην ευρύτερη περιοχή έχουν καταγραφεί 336 είδη φυτών, ενώ 13 από αυτά θεωρούνται εξαιρετικά σπάνια.

Χλωρίδα λιμνών Συνολικά από άποψη χλωρίδας στην ευρύτερη περιοχή έχουν καταγραφεί 336 είδη φυτών, ενώ 13 από αυτά θεωρούνται εξαιρετικά σπάνια.  Μεταξύ των δύο λιμνών βρίσκονται δύο τεράστια υπεραιωνόβια πλατάνια τα οποία έχουν κηρυχθεί φυσικά μνημεία και φιλοξενούν πλήθος φωλιών από πουλιά της περιοχής.. Η περιοχή αποτελεί στάση στο μεταναστευτικό ταξίδι πολλών πουλιών αλλά και σημείο διαχείμασης και αναπαραγωγής για άλλα. Τα στενά της Ρεντίνας συγκεκριμένα, είναι σημαντικό πέρασμα για αρπακτικά όπως ο φιδαετός, ο χρυσαετός και ο σταυραετός. Στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής των λιμνών συγκαταλέγονται 19 είδη αμφιβίων και ερπετών, 34 είδη θηλαστικών και περισσότερα από 200 είδη πουλιών. Οι λίμνες και ιδιαίτερα η Βόλβη, αποτελούσαν κάποτε πλούσιους ιχθυότοπους. Σήμερα, τα ψάρια έχουν εξαφανιστεί εντελώς από την Κορώνεια, ενώ η Βόλβη καταφέρνει να διατηρεί ικανοποιητικούς, αν και συνεχώς μειούμενους πληθυσμούς. Ανάμεσα στα 24 είδη ψαριών που έχουν καταγραφεί στη Βόλβη συμπεριλαμβάνονται η λιπαριά, η γελάρτζα και το λακόψαρο, είδη που δεν συναντώνται σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Η ουσιαστική διακοπή της σύνδεσης της Βόλβης με το Στρυμονικό μέσω του Ρήχιου ποταμού έχει οδηγήσει στη σχεδόν ολοκληρωτική εξαφάνιση του πληθυσμού των χελιών που παλιότερα ήταν άφθονα.

ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΛΙΜΝΩΝ ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΒΟΛΒΗΣ Ο Φορέας Διαχείρισης λιμνών Κορώνειας Βόλβης είναι αρμόδιος για την προστασία και διαχείριση του Εθνικού Πάρκου Κορώνειας Βόλβης και Μακεδονικών Τεμπών. Αποτελεί νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, εποπτευόμενο από τον Υπουργό  ΠΕ.Κ.Α. Η έδρα του Φορέα βρίσκεται στο Λαγκαδά, ενώ υπό την αρμοδιότητά του λειτουργεί το κέντρο πληροφόρησης στην Απολλωνία του Δήμου Μαδύτου. Η χρηματοδότηση του Φορέα προέρχεται από Εθνικού πόρους και Κοινοτικά προγράμματα.

ΤΕΛΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ