Μερικά βασικά χαρακτηριστικά της ελληνικής αγοράς εργασίας: εργατικό δυναμικό, δομή της απασχόλησης, ανεργία Συνεχής αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας Ποσοστ΄εργαζομένων/πληθυσμό 1981→ 56,5% 2011 → 67,6% Γυναίκες: αύξηση συμμετοχής 1981 →35% 2011 →57,6% Αλλαγές στη διάρθρωση της οικονομικής δραστηριότητας (υπηρεσίες) Θεσμικές αλλαγές Κοινωνικοοικονομικές αλλαγές (εκπαίδευση, εσωτερική μετανάστευση)

Αριθμός επιχειρήσεων και απασχόληση στην Ελλάδα και ΕΕ-27 (2010)   Αριθμός Επιχειρήσεων Απασχόληση Ελλάδα ΕΕ-27 Αριθμός Μερίδιο(%) Πολύ μικρές επιχειρήσεις 719.952 96,5 92,1 1.447.218 57,6 29,7 Μικρές 22.832 31,5 6,6 438.792 17,5 20,4 Μεσαίες 2.893 0,4 1,1 264.427 10,5 16,8 Μικρές και μεσαίες 745.677 99,9 99,8 2.150.438 85,6 66,9 Μεγάλες 563 0,1 0,2 362.055 14,4 33,1 Σύνολο 746.240 100 100,0 2.512.493 Πηγή: Observatory of European SMEs, European Commission.

Κατηγορία επιχείρησης Υπάλληλοι (μέχρι) Κύκλος Εργασιών Σύνολο ισολογισμού Μεσαία 250 50 εκατ. ευρώ 43 εκατ. ευρώ Μικρή 50 10 εκατ. ευρώ Πολύ μικρή 10 2 εκατ. ευρώ

Μισθωτοί: 1998→ 56% 2011 → 63,7%

Αύξηση απασχόλησης 2008 → 4.555.600 2009 (γ΄τρίμηνο) →3.932.000 Αποτέλεσμα: Δημοσιονομικιής εξυγίασνης Πιστωτικής πολιτικής Μείωση συνολικής ζήτησης

Εμπόριο,τουριστικές επιχειρήσεις Χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες   Σύνολο εργαζομέ νων Γεωργία αλιεία Βιομηχανία, Κατά σκευές Εμπόριο,τουριστικές επιχειρήσεις Χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες ΄Αλλες υπηρεσίες 2000 4.088.500 706.3 630.3 300.1 1,219.2 308.5 924.0 2001 4.086.300 658.1 633.5 306.8 1,230.0 327.4 930.5 2002 4.175.800 649.6 634.4 318.9 1,250.4 346.6 975.8 2003 4.274.500 656.1 620.9 345.8 1,292.9 356.8 1,001.9 2004 4.313.200 543.9 616.9 350.3 1,298.7 393.6 1,109.7 2005 4.369.000 542.0 618.3 361.7 1,345.7 399.8 1,101.5 2006 4.452.300 533.3 362.4 1,368.6 404.4 1,162.7 2007 4.509.900 519.7 620.8 394.7 1,376.8 411.5 1,186.4 2008 4.559.400 516.8 621.4 395.1 1,411.1 455.9 1,159.2 2009 4.508.700 536.6 586.8 368.8 1,407.1 447.5 1,161.9 2010 4.388.600 549.8 542.5 322.1 1,373.6 433.8 1,166.8 2011 4.079.300 504.1 483.3 241.8 1,307.9 430.8 1,111.5

Μείωση της σημασίας του πρωτογενούς τομέα Ενίσχυση της συμβολής του τομέα των υπηρεσιών (εμπόριο, τουρισμός, χρηματοοικονομικός τομέας

ΕΕ-27 Ελλάδα Ισπαν Πορτογ. Ιρλανδ. Γερμ. Ολλανδ. Φινλ. (1) (2) (3) (4)   ΕΕ-27 Ελλάδα Ισπαν Πορτογ. Ιρλανδ. Γερμ. Ολλανδ. Φινλ. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) 2000 8,8 11,2 11,7 4,5 4,2 8,0 3,1 9,8 2001 8,6 10,7 10,5 4,6 3,9 7,9 2,5 9,1 2002 8,9 10,3 11,4 5,7 8,7 2003 9,7 7,1 9,0 2004 9,2 10,9 7,5 5,1 2005 9,9 4,4 11,3 5,3 8,4 2006 8,3 8,5 7,7 2007 7,2 3,6 6,9 2008 6,3 6,4 2009 9,5 18,0 10,6 11,9 7,8 3,7 8,2 2010 12,6 20,1 12,0 13,7 2011 17,7 21,7 12,9 14,4 5,9 2000-08 10,4 3,8 2009-11 13,3 19,9 11,8 8,1

Ποσοστό ανεργίας για το σύνολο του πληθυσμού, για άνδρες-γυναίκες και νέους 15-29 ετών, 2000-2011   Έτος Σύνολο Άνδρες Γυναίκες Άτομα ηλικίας 15-29 ετών 2000 11,2 7,4 17,0 23,0 2001 10,4 6,9 15,9 21,5 2002 9,3 6,4 15,2 20,4 2003 10,2 6,0 14,3 19,5 2004 9,6 6,3 20,1 2005 5,8 18,8 2006 8,8 5,6 13,4 17,8 2007 8,1 5,0 12,6 2008 7,2 4,7 10,9 15,5 2009 8,9 12,5 17,7 2010 11,8 9,4 15,3 22,8 2011 16,3 13,7 20,0 32,9 Σημείωση: Τα στοιχεία αναφέρονται στο β΄τρίμηνο εκάστου έτους, Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ

Ελληνικό σύστημα εργασιακών σχέσεων Τι ίσχυε μέχρι αρχές 2012: Επαγγελμαγικές συμβάσεις: αντικείμενο διαπραγμάτευσεις μεταξύ εργαζομένων και οργανισμών εγοδοσίας Εθνική συλλογική σύμβαση (κατώτατος μισθός) ΓΣΕΕ,ΕΣΕΕ, ΓΣΒΕ,ΣΕΒ ΓΣΕΕ ΕΣΕΕ: Εθνική Συνομοσπονδία Ελλήνων Εμπόρων ΓΣΕΒΕΕ: Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδας

Κλαδικές συμβάσεις (τραπεζικοί…) Επιχειρησιακές συμβάσεις Αν σε κάποια επιχείρηση δεν υπάρχει σχετική σύμβαση ισχύει ισχύει η επιχειρησιακή που έχει υπογραφεί σε άλλες επιχειρήσεις του κλάδου

Νέες σχέσεις (μνημόνιο ΙΙ) Γενική κλαδική, ισχύει η ήδη υπάρχουσα με εισαγωγικό μισθό 586 ευρώ (22% κάτω) Για νέους κάτω των 25: εισαγωγικός μισθός 510 ευρώ (87% κάτω) Έχουν καταργηθεί οι επιχειρησιακές συμβάσεις Ατομικές συμβάσεις

D. Nicolitsas Evidence on Inter-industry Wage Differentials in Greece, KEPE 2011 Σκοπός: εξήγηση της διακλαδικής διασποράς μισθών 2006: +60% για τους εργαζόμενους στα διϋλιστίρια πετρελαίου, -20% στον κλάδο του ενδύματος. Μέγεθος της διαφοράς μισθών Έρευνα των αιτίων της διαφοράς μεταξύ κλάδων Στοιχεία από έρευνας για απασχόληση στις επιχειρήσεις που αντιστοιχεί το 75% της προστιθέμενης αξίας Ηλικίες 25-64 2480 επιχειρήσεις29.053 εργαζόμενοι Επιχειρήσεις : 1-714 εργαζομένους

Εργοδότες Χαρακτηριστικά: Γεωγραφική τοποθεσία Αριθμός εργαζομένων στην επιχείρηση Τόπος συλλογικής σύμβασης Βασική αγορά προϊόντος

εργαζόμενοι Δημογραφικά χαρακτηριστικά (γένος –ηλικία- εθνικότητα- οικογενειακή κατάσταση-περιοχή) Χαρακτηριστικά που επιδρούν στην παραγωγικότητα: εκπαίδευση, χρόνος προϋπηρεσίας στην επιχείρηση, είδος εργασιακής σύμβασης, επάγγελμα

Θεσμικά χαρακτηριστικά Συλλογικές συμβάσεις που υπογράφονται στο επίπεδο κλάδου ή επιχείρησης Βαθμίδες αμοιβών ανάλογα με: Τον τύπο της εργασίας Την προϋπηρεσία (επαγγελματική εμπειρία) Εκπαίδευση Επιδόματα οικογενείας Επιδόματα επικίνδυνης εργασίας

Από άλλες μελέτες: παρατηρούμενα χαρακτηριστικά εξηγούν μόνο το 30% της διασποράς της αμοιβής των εργαζομένων 70% δεν εξηγείται

Ο προσδιορισμός του μισθού των εργαζομένων Ln hwi=a+xiβ΄+ei Hwi: ωρομίσθιο του εργαζόμενου i X: μήτρα με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και τα χαρακτηριστικά παραγωγικότητας, e, είναι το κατάλοιπο Γίνεται εκτίμηση για το σύνολο των εργαζομένων, αλλά και χωριστά για άντρες-γυναίκες

Αποτελέσματα: (1η στήλη) η αμοιβή των γυναικών είανι κατά μέσον όρο χαμηλότερη κατά 12% απ’ ότι των ανδρών. Ηλικία, προϋπηρεσία , επιδρούν θετικά με μειούμενο ρυθμό Οι αμοιβές είναι χαμηλότερες στις περιοχές εκτός Αττικής Αυτοί που έχουν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης αμοίβονται καλύτερα Οι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι αμοίβονται καλύτερα (μηχανικοί, managers)

Οι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι αμοίβονται καλύτερα (μηχανικοί, managers) Οι καλύτερες αμοιβές αφορούν πρωταρχικά τις γυναίκες Το ποσοστό του μισθού των εργαζομένων που δεν εξηγεί από τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και τα χαρακτηριστικά παραγωγικότητας είναι περίπου 50%.

Ο προσδιορισμός της αμοιβής των εργαζομένων με επιδράσεις από χαρακτηριστικά εργοδοτών Ln hwi=a+xiβ΄+ ziγ΄ +siδ΄+ ui Μήτρα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εργοδοτών (μέγεθος επιχείρησης, συλλογικές συμβάσεις, ιδιοκτησία) S είναι μία μήτρα από k-1 ψευδομεταβλητές για κάθε επιχείρηση. K είναι ο συνολικός αριθμός των επιχειρήσεων

Αποτελέσματα Καλύτερη εξήγηση (μεγαλύτερο μέρος της διασποράς των αμοιβών εξηγείται) Οι επιδράσεις των δημογραφικών χαρακτηριστικών και των χαρακτηριστικών παραγωγικότητας δεν επηρεάζονται Το μέγεθος της επιχείρησης επιδρά θετικά στο μισθό Ιδιοκτησιακό καθεστώς δεν έχει σχέση Εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις όπου έχουν γίνει επιχειρησιακές συμβάσεις αμοίβονται καλύτερα.

Μη παρατηρούμενη ικανότητα Υπόθεση της μη παρατηρούμενης ικανότητας δεν μπορεί να απορριφθεί. Μη παρατηρούμενη ικανότητα εργαζόμενου: Μη παρατηρούμενη από τον ερευνητή Παρατηρούμενη από τον εργαζόμενο και τον εργοδότη.