ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑΣ ΜΑΡΙΑ ΜΠΑΤΣΙΚΟΥΡΑ
Από το ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ Στο ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ Με το Δημόσιο Λογιστικό όλα τα οικονομικά μεγέθη καταγράφονται με την απλογραφική μέθοδο. Το σύνολο των κανόνων που το διέπουν μπορεί να ομαδοποιηθεί σε τρεις κατηγορίες. Α. Κανόνες που ρυθμίζουν θέματα διαχειριστικά (διαχείριση περιουσίας, πόροι, δανεισμός, βεβαίωση εσόδων, παραγραφή απαιτήσεων, συμβάσεις, δημόσιοι υπόλογοι, διαχειριστές παγίων προκαταβολών). Β. Κανόνες που ρυθμίζουν θέματα χρηματοοικονομικής διαχείρισης (Προϋπολογισμός, Απολογισμός, Ισολογισμός, Λογιστικές αρχές και παραδοχές, λογιστικό σύστημα, τηρούμενα βιβλία, εκδιδόμενα στοιχεία ). Γ. Κανόνες που ρυθμίζουν θέματα ελεγκτικής (όργανα, τρόπος, μορφή και έκταση ελέγχου).
Προϋπολογισμός &Δημόσιο Λογιστικό Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 3 του Ν.Δ.496/74, ο Προϋπολογισμός είναι Διοικητική πράξη με την οποία προσδιορίζονται τα έσοδα & καθορίζονται τα όρια των εξόδων ή πιστώσεων, για κάθε οικονομικό έτος Πίστωση, είναι το ποσόν που προβλέπει ο προϋπολογισμός για ένα είδος εξόδου. Ο προϋπολογισμός είναι ένας πίνακας που παρουσιάζει τα έσοδα που υπολογίζεται να εισπραχθούν στο επόμενο οικονομικό έτος σε συνδυασμό με την ανάλυση του είδους και ύψους των εξόδων. Τα έσοδα και έξοδα ταξινομούνται στον προϋπολογισμό κατ’ είδος, ομάδες, και κατηγορίες, ανάλογα με την αιτία και την φύση τους.
έσοδο, έξοδο στο Δημόσιο Λογιστικό ΕΞΟΔΟ = ΠΛΗΡΩΜΗ κατά την διάρκεια του έτους. Στην Λογιστική Έξοδο= κόστος που εκπνέει (υλικό αγαθό ή υπηρεσία) με την προσδοκία δημιουργίας εσόδου. Για παράδειγμα, αγοράσθηκε υγειονομικό και φαρμακευτικό υλικό, που θα χρησιμοποιηθεί στην παροχή νοσηλείας. Στο Δημόσιο Λογιστικό αυτό θα γίνει έξοδο την στιγμή που θα πληρωθεί, ενώ στην Λογιστική την στιγμή που θα αναλωθεί για νοσηλεία. ΕΣΟΔΟ = ΕΙΣΠΡΑΞΗ κατά την διάρκεια του έτους. Στην Λογιστική το έσοδο δημιουργείται την στιγμή που καθίσταται απαιτητό. Για παράδειγμα, ασθενής, ασφαλισμένος στο ΙΚΑ, παίρνει εξιτήριο και το Νοσοκομείο υπολογίζει τα νοσήλια που θα χρεώσει στο ταμείο του. Για την Λογιστική το έσοδο πραγματοποιείται εκείνη την στιγμή που γίνεται απαιτητό, ενώ για το δημόσιο Λογιστικό την στιγμή που θα το εισπράξει.
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Η εκτέλεση του προϋπολογισμού γίνεται κατά την διάρκεια του έτους στο οποίο αναφέρεται. Περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων: Την εκτέλεση του προϋπολογισμού των εξόδων. Την εκτέλεση του προϋπολογισμού των εσόδων. Την αναμόρφωσή του. Την μεταφορά πιστώσεων από μια κατηγορία σε άλλη. Την αναθεώρηση του ύψους των δαπανών. Την προσαρμογή των πιστώσεων στα έσοδα.
εκτέλεση Προϋπολογισμού & έξοδα Η πραγματοποίηση ενός εξόδου προϋποθέτει: Αναγραφή ποσού για το συγκεκριμένο είδος εξόδου, στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό. Ανάληψη της υποχρέωσης για την δαπάνη. Αποτελεί δέσμευση ποσού από την πίστωση που έχει εγκριθεί για το συγκεκριμένο είδος εξόδου. Ενταλματοποίηση της δαπάνης. Δηλαδή τον προσδιορισμό των δικαιωμάτων των προμηθευτών. Η φάση αυτή ολοκληρώνεται με την έκδοση του χρηματικού εντάλματος πληρωμής. Πληρωμή της δαπάνης. Γίνεται εξόφληση του χρηματικού εντάλματος, αφού ολοκληρωθεί ο έλεγχος που προβλέπεται για κάθε περίπτωση.
εκτέλεση Προϋπολογισμού & έσοδα Η είσπραξη ενός εσόδου προϋποθέτει: Αναγραφή ποσού για το συγκεκριμένο είδος εσόδου, στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό. βεβαίωση του εσόδου. Με την βεβαίωση γίνεται εκκαθάριση απαίτησης και καθορισμός του οφειλέτη. Το έσοδο γίνεται απαιτητό. Είσπραξη του εσόδου. Σε κάθε περίπτωση είσπραξης χρημάτων εκδίδεται Γραμμάτιο Είσπραξης. Πρέπει να σημειωθεί ότι επιτρέπεται η είσπραξη ποσού, χωρίς προηγουμένως να έχει βεβαιωθεί ή να εισπραχθεί ποσόν μεγαλύτερο απ το βεβαιωμένο.
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ κατάσταση που παρουσιάζει με απόλυτη ακρίβεια τα πραγματοποιηθέντα έσοδα και έξοδα μέχρι το τέλος του έτους. Ειδικότερα εμφανίζει : 1. Τα αρχικώς προϋπολογισμένα έσοδα και έξοδα. 2. Τις τροποποιήσεις που έγιναν αργότερα. 3. Τα έσοδα και τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν. 4. Το πλεόνασμα ή το έλλειμμα που τελικά προέκυψε.
Τα δεν του Δημόσιου Λογιστικού δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες διαχείρισης και λειτουργίας, ούτε μπορεί να καλύψει τις ανάγκες για οικονομική πληροφόρηση και διαφάνεια χρηματοοικονομικής διαχείρισης δεν αντιμετωπίζει τους δημόσιους οργασνισμούς σαν μονάδες που παράγουν κοινωνικό έργο, αλλά σαν μονάδες διεκπεραίωσης Δεν χρησιμοποιείται ως εργαλείο στην άσκηση διοικητικού έργου, αλλά έχει σχεδιαστεί και είναι απλώς ένα σύστημα ταμιακής διαχείρισης, που καλύπτει τις υποχρεώσεις από την νομοθεσία του δημόσιου λογιστικού. Δεν έχει ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης υλικών και αποθήκης. δεν μπορεί να γίνει εσωλογιστική κοστολόγηση & έλεγχος κόστους των κλινικών του νοσοκομείου, τμημάτων, διαγνωστικών εργαστηρίων, διακομιδή ασθενών Δεν προβλέπεται τρόπος παρακολούθησης της διάρθρωσης και αξίας των παγίων περιουσιακών στοιχείων. (Εδαφικές εκτάσεις, Κτίρια, Μηχανολογικός και Ιατρικός εξοπλισμός, Μεταφορικά Μέσα). Υπάρχει αδυναμία προσδιορισμού της διάρθρωσης και του ύψους της καθαρής περιουσίας.
η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης & Ελέγχου (ΕΛΤΕ) - Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας – έχει σκοπό την καθιέρωση συγκεκριμένων διαδικασιών προς τη μεγιστοποίηση του κοινωνικού οφέλους. Ένα από τα πρώτα μέτρα είναι η εισαγωγή & καθιέρωση του διπλογραφικού συστήματος στις οικονομικές μονάδες του δημοσίου τομέα (Π.Δ. 205/98), στα δημόσια Νοσοκομεία & σε όλους τους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας. (Π.Δ. 146/2003). Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς για την συστηματική παρακολούθηση της περιουσίας των Οικονομικών Οργανισμών.
Π.Δ. 146/2003,καθιερώνεται το κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο Μονάδων Υγείας, με βάση το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα. Σκοποί: Η παρακολούθηση της περιουσίας Η διαφάνεια στην διαχείριση των διατεθειμένων πόρων. Η αύξηση της αποδοτικότητας. Η περιστολή δαπανών και εξοικονόμηση πόρων. Η ποιοτική ποσοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.
ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα θεωρείται σαν το σπουδαιότερο πληροφοριακό σύστημα σε κάθε οργανισμό διότι: Παράγει αξιόπιστες πληροφορίες, χρήσιμες στις διαδικασίες προγραμματισμού & ελέγχου. Δίνει την δυνατότητα σύνδεσης με άλλα πληροφοριακά συστήματα παραγωγής. Είναι το μοναδικό που δίνει στην διοίκηση αλλά και στους εκτός διοίκησης ενδιαφερόμενους την δυνατότητα δημιουργίας ολοκληρωμένης εικόνας για τον οργανισμό.
Χαρακτηριστικά Διπλογραφικού Λογιστικού Συστήματος Πρόκειται για την λογιστική μέθοδο η οποία βασίζεται στο δεδομένο ότι κάθε οικονομικό γεγονός μεταβάλει τουλάχιστον δύο λογαριασμούς από τους οποίους ο ένας χρεώνεται και ο άλλος πιστώνεται ισόποσα. Ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες κάθε οικονομικού οργανισμού και προσαρμόζεται με ευχέρεια στις ιδιαίτερες ανάγκες του Εξασφαλίζει, με τον εφαρμοζόμενο λογιστικό έλεγχο, την αριθμητική ακρίβεια των λογιστικών εγγραφών, ισόποσες χρεώσεις – πιστώσεις. Η ανάγκη παρακολούθησης των οικονομικών γεγονότων κατά χρονολογική σειρά μέσα σε μια επιχείρηση καθώς και η ανάγκη ελέγχου της ορθής καταχώρισής τους στους αντίστοιχους λογαριασμούς καλύπτονται με την τήρηση του βιβλίου που έχει τον τίτλο ημερολόγιο.
Ημερολόγιο λογιστικό βιβλίο στο οποίο καταχωρούνται, σύμφωνα με τις αρχές της διπλογραφικής μεθόδου, κατά χρονολογική σειρά οι οικονομικές πράξεις (λογιστικά γεγονότα) και στους κατάλληλους λογαριασμούς. Η καταχώριση κάθε λογιστικού γεγονότος στο ημερολόγιο ονομάζεται ημερολογιακό άρθρο ή ημερολογιακή εγγραφή. Απαράβατος κανόνας για κάθε ημερολογιακό άρθρο, αποτελεί το γεγονός ότι τα ποσά της χρέωσης είναι ίσα με τα ποσά της πίστωσης
Από το ημερολόγιο ενημερώνονται οι λογαριασμοί του γενικού και των αναλυτικών καθολικών. Γενικό καθολικό είναι το λογιστικό βιβλίο στο οποίο ανοίγονται και καταχωρούνται οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί, αυτοί δηλαδή που έχουν πρωταρχική πληροφοριακή αξία για τον οικονομικό οργανισμού. Στο ημερολόγιο τα λογιστικά γεγονότα καταχωρούνται με χρονολογική σειρά, ενώ στο Γενικό Καθολικό τα ίδια λογιστικά γεγονότα καταχωρούνται κατά λογαριασμούς και κατά χρονολογική σειρά μέσα σ’ αυτούς.
Σχέση ημερολογίου & γενικού καθολικού προκύπτει ότι : Ο αριθμός & το περιεχόμενο των κάθε φορά κινουμένων στο Γενικό Καθολικό λογαριασμών εξαρτώνται αποκλειστικά από τα ημερολογιακά άρθρα και αυτό συμβαίνει γιατί καμία εγγραφή δεν γίνεται στο Γενικό Καθολικό αν δεν έχει γίνει στο ημερολόγιο. Προκύπτει αναγκαστικά μια σταθερή αριθμητική συμφωνία μεταξύ των δύο βιβλίων, η οποία και αποτελεί τη βάση για τον έλεγχο της αριθμητικής ακρίβειας των μεταφορών από το ημερολόγιο στο γενικό καθολικό. Για τον έλεγχο της ορθής μεταφοράς των ποσών από το ημερολόγιο στο γενικό καθολικό είναι απαραίτητη και η σύνταξη ενός πίνακα που λέγεται ισοζύγιο, στον οποίο καταγράφονται όλοι οι λογαριασμοί του γενικού καθολικού με τα αθροίσματα χρέωσης και πίστωσής τους καθώς και τα υπόλοιπά τους.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΤΟ ΚΛΑΔΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Πάγια περιουσιακά στοιχεία. Καταγράφονται αναλυτικά στο Μητρώο Παγίων (φαίνεται το κόστος κτήσεως, η θέση εγκατάστασης, ο σκοπός απασχόλησης, οι βελτιώσεις, οι προσθήκες, ο υπολογισμός των αποσβέσεων) Αποθέματα (υγειονομικό & φαρμακευτικό υλικό). Τηρούνται κατ’ είδος στην Γενική Λογιστική σε μερίδες αποθήκης & κατά προορισμό στην Αναλυτική Λογιστική με σκοπό την κοστολόγηση. Απαιτήσεις & Χρηματικά Διαθέσιμα. Αναλυτική παρακολούθηση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (από ασφαλιστικούς φορείς), χρεογράφων & χρηματικών διαθέσιμων. Καθαρή περιουσία & Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις. Ανάλυση της διάρθρωσης των ιδίων κεφαλαίων & των επιχορηγήσεων που έχουν ληφθεί για επενδύσεις.
Η Διοίκηση μπορεί να γνωρίζει σε κάθε στιγμή σε ποιους πόσα οφείλει. Διατίθενται πληροφορίες για όλα τα είδη και το ύψος των εξόδων. Παρακολούθηση των εσόδων ανάλογα με το είδος και την πηγή προέλευσης αυτών. Υπολογισμός & ανάλυση αποτελέσματος που προκύπτει από την δραστηριότητα του Δημόσιου Οργανισμού καθώς επίσης και η σύνταξη οικονομικών καταστάσεων (Ισολογισμός, Αποτελέσματα Εκμεταλλεύσεως και Χρήσεως). Εσωλογιστική κοστολόγηση.Το κόστος για παράδειγμα σε ένα νοσοκομείο μπορεί να υπολογισθεί ανά κλινική, ανά διαγνωστικό εργαστήριο, ανά εξέταση ανά ασθενή. Η βάση του συστήματος κοστολόγησης είναι ο ασθενής σαν μονάδα. Παρακολουθείται από την εισαγωγή του, κατά την διάρκεια της νοσηλείας του και μέχρι την έξοδό του από το Νοσοκομείο και την διαχειριστική του τακτοποίηση. Η εκτέλεση του προϋπολογισμού εσόδων – εξόδων και ο Απολογισμός παρακολουθείτε με την διπλογραφική μέθοδο σε ξεχωριστό λογιστικό κύκλωμα.
ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η Σύνταξη & δημοσίευση οικονομικών καταστάσεων (Ισολογισμός & Αποτελέσματα Χρήσεως), δίνει τη δυνατότητα παρουσίασης της πραγματικής οικονομικής κατάστασης, ανάλυσης & σύγκρισης των στοιχείων. Οι Διοικήσεις μπορούν να έχουν γρήγορη αξιόπιστη, ασφαλή πληροφόρηση για τα οικονομικά μεγέθη που αφορούν : α) τα πάγια στοιχεία, τα δικαιώματα, τις απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις τους, β) τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις οικονομικές τους δραστηριότητες, γ) το κόστος λειτουργίας ανά δραστηριότητα & το αποτέλεσμα που προέκυψα από αυτές. Η δυνατότητα προγραμματισμού των πληρωμών, εισπράξεων για σωστή ταμειακή διαχείριση. Η δυνατότητα άσκησης διαχειριστικού και διοικητικού έλεγχου. εκσυγχρονίζεται η διαδικασία παρακολούθησης των οικονομικών των Δημόσιων Οργανισμών