ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΕΙΤΤ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ Μάθημα: ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Διδάσκων: Δρ. Φώτιος Σπυρόπουλος ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Καινοτομία είναι η διαδικασία μετατροπή μιας νέας ιδέας σε προϊόν ή υπηρεσία που θα διατεθεί στην αγορά ή σε ανάπτυξη νέων ή βελτιωμένων διαδικασιών. Η εφεύρεση είναι η δημιουργία μιας νέας ιδέας, ενός νέου concept. Η καινοτομία είναι η ανάπτυξη του νέου αυτού concept που οδηγεί σε εμπορική επιτυχία ή διευρυμένη χρήση.
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ H ανανέωση και η διεύρυνση του φάσματος προϊόντων και υπηρεσιών και των συναφών αγορών, η καθιέρωση νέων μεθόδων σχεδιασμού, παραγωγής, εφοδιασμού και διανομής, η εισαγωγή αλλαγών στη διαχείριση, την οργάνωση της εργασίας, τις συνθήκες εργασίας και τις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού. (OECD,2005)
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Αποτελεί διαδικασία εφαρμογής και διαχείρισης μιας νέας ιδέας ή εφεύρεσης. Για το λόγο αυτό, δεν (πρέπει να) ταυτίζεται με τη νέα ιδέα ή εφεύρεση. Αποτελεί μια συνολική διαδικασία που περιλαμβάνει τη γένεση, την αξιολόγηση, την εφαρμογή, και τη διαχείριση μιας νέας ιδέας. Δεν ταυτίζεται απαραίτητα με κάποιο τεχνολογικό επίτευγμα. Μπορεί, όμως κάποιες φορές να προϋποθέτει τη χρησιμοποίηση τεχνολογίας για να αναπτυχθεί και να υλοποιηθεί. Μπορεί, επίσης, να αναφέρεται στην χρήση της ήδη υπάρχουσας τεχνολογίας με διαφορετικό τρόπο.
ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Καινοτομία σε προϊόν ή υπηρεσία (για νέα ή βελτιωμένα προϊόντα ή υπηρεσίες). Διαχειριστική καινοτομία: Αφορά σε νέες ή βελτιωμένες διαδικασίες της επιχείρησης που συνδέονται με αλλαγές στη παραγωγικές της διαδικασίες, δηλαδή στις διαδικασίες παραγωγής και διάθεσης του προϊόντος ή υπηρεσίας.
ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ Οριακή (ή βηματική ή σταδιακή): Αφορά στη βελτίωση των τεχνικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών των υπαρχόντων προϊόντων / υπηρεσιών ή διαδικασιών. Οι βελτιώσεις αυτές συνήθως στηρίζονται σε υπάρχουσα γνώση. Ριζική: Αφορά σε νέα τεχνικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά προϊόντων/υπηρεσιών ή νέες διαδικασίες. Για την επίτευξή τους απαιτείται νέα γνώση
ΒΗΜΑΤΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ 1) Καινοτόμος ιδέα 2) Αξιολόγηση ιδέας 3)Σχεδιασμός 4) Εφαρμογή
ΧΡΥΣΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Η στρατηγική σκέψη Η διαφορετική σκέψη Η σκέψη για το όφελος του πελάτη Προσοχή στη λεπτομέρεια Τα εσωτερικά θέματα Η γνώση Οι άνθρωποι
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ PORTER Σύμφωνα με τον Porter, οι επιχειρήσεις που καινοτομούν είναι νέες επιχειρήσεις που εισέρχονται σε μια νέα δραστηριότητα, ενώ έχουν ήδη εδραιωθεί σε μια άλλη δραστηριότητα. «Η καινοτομία είναι ο τρόπος με τον οποίο μια επιχείρηση κερδίζει και διατηρεί ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα » αναφέρει χαρακτηριστικά ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ KIRTON Σύμφωνα με τον Kirton, κάποιοι άνθρωποι από την φύση τους με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας τους προσαρμόζονται, ενώ κάποιοι άλλοι καινοτομούν. Μετέπειτα ερευνητές αμφισβήτησαν τη θεωρία του Kirton.
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ SCHUMPETER Ο Schumpeter υποστήριξε ότι οι καινοτομίες εμφανίζονται κατά κύματα, στα οποία οι επιχειρηματίες – καινοτόμοι μπορούν να πραγματοποιήσουν σημαντικά κέρδη και να αναλάβουν νέες επενδυτικές πρωτοβουλίες, οι οποίες οδηγούν την οικονομία σε ανάπτυξη. ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ DRUCKER Ο Drucker (1985) στην εργασία του "καινοτομία και επιχειρηματικότητα" αναφέρει ότι υπάρχουν πηγές καινοτομίας στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης. Το απρόσμενο ή απροσδόκητο γεγονός μπορεί να οδηγήσει σε μια παραγωγική πηγή ευκαιρίας και η δυσαρμονία στις ποιοτικές εκτιμήσεις και στις οικονομικές εκθέσεις αποτελεί σύμπτωμα κάποιας αλλαγής και συνεπώς μιας καινοτόμου ευκαιρίας. ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ EDQUIST Ο Edquist (1997) υποστηρίζει ότι δεν μπορούμε να ορίσουμε ένα ιδανικό "σύστημα καινοτομίας", διότι η καινοτομία ακολουθεί μια εξελικτική διαδικασία και συνεχώς μεταβάλλεται. Οι εταιρείες όταν καινοτομούν συνεργάζονται λίγο πολύ με άλλες οργανώσεις όπως πανεπιστήμια, σχολεία, ιδρύματα κατάρτισης και εξειδίκευσης, κυβερνητικά εργαστήρια, δημόσια και ιδιωτικά ερευνητικά ιδρύματα.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ H Δημιουργία και διάθεση «μελλοντικών» προϊόντων και υπηρεσιών χωρίς να υπάρχει βεβαιότητα για το τελικό αποτέλεσμα της προσπάθειας. Επιτυγχάνεται με την κινητοποίηση όλων των απαραίτητων διαθέσιμων πόρων και με προσεκτική ανάλυση της διαδικασίας ανακάλυψης ευκαιριών, της αξιολόγησης και αξιοποίησής τους. [Πηγή: Π. Ε. Πετράκης «Επιχειρηματικότητα» (2004)]
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: - Σηματοδοτεί τον τρόπο οργάνωσης και συνδυασμού των συντελεστών της παραγωγής για τη δημιουργία αγαθών και υπηρεσιών - Εμπεριέχει το στοιχείο της εισαγωγής και εφαρμογής καινοτομιών καθώς και της δημιουργικής μίμησης κάθε πρωτοποριακής επιχειρηματικής προσπάθειας. - Εμπεριέχει το στοιχείο της αναληψης του επιχειρηματικού ρίσκου - κινδύνου. - αποτυπώνει την ικανότητα του επιχειρηματία να διαβλέπει, να αναγνωρίζει και να αξιοποιεί τις ευκαιρίες κέρδους που δημιουργούνται στην αγορά. - Συνδυάζει όλα τα παραπάνω. [Χρηστάκης Μ., Γ.Γ.Δ.Β.Μ,(2013)]
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Η καινοτομία δίκαια θεωρείται το απαραίτητο υπόβαθρο πάνω στο οποίο οι εθνικές οικονομίες στηρίζουν την αύξηση της παραγωγικότητας και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους. Αρκετές μελέτες βασισμένες σε εμπειρικά δεδομένα συνέδεσαν σε διάφορα επίπεδα ανάλυσης (επιχείρηση, κλάδο, οικονομία) την καινοτομία με την ανάπτυξη. Ένα άλλο σημαντικό συμπέρασμα πολλών μελετών είναι ότι η καινοτομία σπάνια αποτελεί προϊόν της προσπάθειας μιας μεμονωμένης επιχείρησης. Αντίθετα, τις περισσότερες φορές είναι αποτέλεσμα συνεργασίας όπου κάθε εταίρος μαθαίνει τόσο από τον άλλο όσο και από την μεταξύ τους αλληλεπίδραση.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Επιχειρηματικό κλίμα Οργανωσιακή κουλτούρα (housekeeping της επιχείρησης) Οργανωτή Δομές Διανοητικό Κεφάλαιο και Έρευνα & Ανάπτυξη
Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΩΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Συμβάλλει στην προσαρμοστικότητά τους στο μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον. Αυξάνει την παραγωγικότητά τους Αυξάνει την κερδοφορία τους Αυξάνει την ευελιξία της παραγωγικής διαδικασίας Αυξάνει την ποιότητα των προσφερόμενων προϊόντων/υπηρεσιών Συμβάλλει στην αύξηση της ικανοποίησης των πελατών Συμβάλλει στη διατήρηση ή αύξηση του μεριδίου αγοράς και Μπορεί να δημιουργήσει νέες αγορές