Αξιολόγηση / Αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου (ΑΕΕ) στη σχολική μονάδα: Υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα και στον ευρωπαϊκό χώρο. Δυνατότητες προσαρμογής στην Ειδική Αγωγή Επιμέλεια: Γαλανοπούλου Δήμητρα (A.M. 11) Πέδου Ειρήνη (A.M. 49) Στροφύλλα Ειρήνη (A.M. 57) Τζουρά Γαϊτάνω (A.M. 62) Τράκα Βασιλική (A.M. 63) Π.Μ.Σ. Εξειδίκευση στις Τ.Π.Ε.και Ειδική Αγωγή- Ψυχοπαιδαγωγική της Ένταξης Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. “Δημόκριτος” 1 1 1 1

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ 2 2 2 2

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ορισμοί: Η εκπαιδευτική αξιολόγηση είναι μια συστηματική διεργασία που αποσκοπεί στην αποτίμηση και στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας όλων των συνδετικών κρίκων που αποτελούν την πεμπτουσία της εκπαίδευσης. Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου αναφέρεται στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και διδακτικού έργου του εκπαιδευτικού και, επίσης, σε συγκεκριμένες ενέργειες ή δραστηριότητές του, ενταγμένες σε χωροχρονικά πλαίσια και συγκεκριμένες συνθήκες εργασίας και δράσης. 3 3 3 3 3 3

ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1/5) ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1/5) Ο όρος εκπαιδευτικό έργο άρχισε να χρησιµοποιείται συστηµατικά στη δεκαετία του ’80, σε μια προσπάθεια να επαναπροσδιοριστεί το περιεχόμενο και η διαδικασία της αξιολόγησης στην εκπαίδευση. Με το νόμο 1304/82 εισάγεται ο θεσμός του Σχολικού Συμβούλου με σκοπό «την επιστημονική – παιδαγωγική καθοδήγηση, τη συμμετοχή στην αξιολόγηση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, καθώς και την ενθάρρυνση κάθε προσπάθειας για επιστημονική έρευνα στο χώρο της εκπαίδευσης», ενώ οι ∆ιευθυντές Εκπαίδευσης και οι Προϊστάµενοι ∆ιευθύνσεων και Γραφείων ασκούν την οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης σε τοπικό επίπεδο. 4 4

ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (2/5) ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (2/5) Νόµος 2525/1997: ορίζει ότι ως αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου νοείται η διαδικασία αποτίμησης της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης και του βαθμού υλοποίησης των σκοπών και των στόχων της. Επίσης, προβλέπεται η σύσταση Σώματος Μονίμων Αξιολογητών,αλλά και η διαδικασία πλήρωσης των θέσεων των μονίμων αξιολογητών. 5 5 5 5 5

ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (3/5) ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (3/5) Προεδρικό Διάταγμα 140/1998: Ορίζεται ότι  αναγκαία προϋπόθεση για τη μονιμοποίηση και υπηρεσιακή εξέλιξη των εκπαιδευτικών είναι η σύντα-ξη εκθέσεων αξιολόγησης της παιδαγωγικής και διδακτικής τους  επάρκειας  από: Τους διευθυντές των σχολικών μονάδων, τους σχολικούς συμβούλους και  τους μόνιμους αξιολογητές. 6 6 6 6 6

ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (4/5) ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (4/5) Στο Ν. 2986/2002 συγκεκριμένα στα άρθρα 4 και 5 προσδιορίζονται ο σκοπός, οι στόχοι και ο χαρακτήρας της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών, όπως επίσης και τα υπηρεσιακά όργανα στα οποία ανατίθεται η ανάπτυξη, η υποστήριξη και η αξιολόγηση της όλης διαδικασίας. ΣΚΟΠΟΣ 1.η ενίσχυση της αυτογνωσίας του εκπαιδευτικού 2.ο σχηματισμός θεμελιωµένης εικόνας για την απόδοση στο έργο του 3. η προσπάθεια βελτίωσης της προσφοράς του στον μαθητή 4. η επισήμανση των αδυναμιών του 5. η αναγνώριση του έργου του εκπαιδευτικού και η παροχή κινήτρων για εξέλιξη 6. η καλλιέργεια κλίματος αλληλοσεβασμού και εμπιστοσύνης 7 7 7 7 7

ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (5/5) Οι φορείς αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου είναι: α) το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας (Κ.Ε.Ε.): αναλαμβάνει την ανάπτυξη και εφαρµογή προτύπων δεικτών και κριτηρίων για τη δυναµική αποτύπωση της κατάστασης τον έλεγχο της αξιοπιστίας του συστήµατος αποτύπωσης και παρακολούθησης του εκπαιδευτικού έργου τόσο στο επίπεδο της σχολικής µονάδας και της περιφέρειας όσο και σε εθνικό επίπεδο. β) το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο αναλαμβάνει την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών µε σκοπό να συµβάλει στην αναβάθµιση της παρεχόµενης εκπαίδευσης και στην επιµόρφωση των εκπαιδευτικών. 8 8

ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (1/2) Η εκπαιδευτική αξιολόγηση διακρίνεται σε τρεις μορφές: Διαγνωστική ή αρχική (diagnostic) πραγματοποιείται πριν την έναρξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας ή του προγράμματος Σκοπός: συλλογή σημαντικών πληροφοριών και δεδομένων Διαμορφωτική ή συνεχής (formative) πραγματοποιείται καθ' όλη τη διάρκεια της διδακτικής διαδικασίας Σκοπός: ανατροφοδότηση και βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας 9 9 9 9 9 9

ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (2/2) Αθροιστική ή τελική (summative) πραγματοποιείται μετά το πέρας της διδακτικής διαδικασίας ή του προγράμματος Σκοπός: Συνολική αποτίμηση των αποτελεσμάτων Οι παραπάνω μορφές λειτουργούν συνδυαστικά προκειμένου να είναι αποτελεσματική η διαδικασία της αξιολόγησης 10 10 10 10 10 10

ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (1/7) Έχει καταγραφεί ποικιλία μοντέλων αξιολόγησης από το 1933 έως σήμερα. Το εκάστοτε μοντέλο λαμβάνει υπόψιν: Το θεωρητικό πλαίσιο της αξιολόγησης Τον σκοπό της Τους στόχους της Τους ρόλους που πραγματεύεται Τους ρόλους των συμμετεχόντων Τις ερευνητικές μεθόδους και τα ερευνητικά εργαλεία που αξιοποιούνται Το εύρος της εφαρμογής της Την αξία και τη χρήση των αποτελεσμάτων της 11 11 11 11 11 11

ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (2/7) Τα μοντέλα της αξιολόγησης διακρίνονται ποικιλοτρόπως, αφού υπάρχουν πολλές κατηγοριοποιήσεις. Μια από τις βασικότερες είναι η ακόλουθη: Το μοντέλο των παραδοσιακών αξιολογήσεων με βάση την επιστημονική προσέγγιση στη διοίκηση (Ιεραρχικό μοντέλο που βασιζόταν στον δημόσιο διοικητικό έλεγχο και στόχευε στην παροχή ίσων ευκαιριών στους μαθητές, αγνοώντας βασικούς παράγοντες. Σ' αυτό εντάσσεται η ιεραρχική εσωτερική αξιολόγηση.) 12 12 12 12 12

ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (3/7) Το μοντέλο του «επιστηµονικού» ή λογιστικού απολογισµού µε βάση τη νεοεπιστηµονική προσέγγιση (Δίνεται έμφαση στον έλεγχο και στην απόδοση λόγου αλλά και στον βαθμό απόδοσης της εκπαίδευσης.Ο εκπαιδευτικός αξιολογείται με απρόσωπο τρόπο, κυρίως μέσω της αποδοτικότητας των μαθητών. Στο εξωτερικό, δεν λαμβάνουν υπόψιν άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την επίδοση των μαθητών.) 13 13 13 13 13

ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (4/7) Το μοντέλο της συλλογικής εσωτερικής αξιολόγησης (Εσωγενές μοντέλο που στοχεύει στη συμμετοχική δράση προκειμένου να βελτιώνεται το εκπαιδευτικό έργο. Συνδέεται άμεσα με την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Η αυτοαξιολόγηση και η ετεροαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο της συλλογικής εσωτερικής αξιολόγησης.) 14 14 14

ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (5/7) Μια άλλη κατηγοριοποίηση μοντέλων αναφέρεται σε 6, τα οποία είναι τα εξής: Στοχοκεντρικά Ελέγχουν την επίτευξη των στόχων Κύριοι εκπρόσωποι: Tyler, Provus κ.α. Αποφάσεων- Διοίκησης Αφορούν τη συλλογή, την επεξεργασία και την ανάλυση δεδομένων προκειμένου να ληφθεί η σωστή απόφαση από τη διοίκηση της εκπαίδευσης Κύριοι εκπρόσωποι: Alkin, Stufflebeam 15 15 15 15 15 15

ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (6/7) Επιστημονικής κρίσης/ Κρισεοκεντρικά Δίνουν έμφαση στην επιστημονική κρίση και εμπειρία του αξιολογητή ώστε η αξιολόγηση να είναι μια αξιόπιστη και αντικειμενική διαδικασία Κύριοι εκπρόσωποι: Scriven, Borich, Eisner Συμμετοχικά Έχουν ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και εστιάζουν στην αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων Κύριοι εκπρόσωποι: Stake, Guba 16 16 16 16 16 16

ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (7/7) Μέτρησης της εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας Εστιάζουν στους παράγοντες στους οποίους οφείλονται τα αποτελέσματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας Κύριοι εκπρόσωποι: Creemers & Kyriakides Αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας Δίνουν έμφαση στην αυτοαξιολόγηση και στη βελτίωση της ποιότητας της προσφερόμενης εκπαίδευσης Κύριος εκπρόσωπος: MacBeath 17 17 17 17 17 17

ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ (1/3) Η αξιολόγηση έχει κάποια βασικά πεδία, κάποια απ' τα οποία αξιολογούνται από τον Διευθυντή της σχολικής μονάδας και τα υπόλοιπα από τον Σχολικό Σύμβουλο Διευθυντής σχολικής μονάδας Αξιολογεί κυρίως, την υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια του εκπαιδευτικού (τυπικές υπαλληλικές υποχρεώσεις, συμμετοχή στη λειτουργία της σχολικής μονάδας, συνεργασία με γονείς και φορείς) Πεδίο 4 18 18 18 18 18 18

ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ (2/3) Σχολικός Σύμβουλος Αξιολογεί κυρίως με άμεση παρακολούθηση: Το εκπαιδευτικό περιβάλλον (διαπροσωπικές σχέσεις και προσδοκίες, παιδαγωγικό κλίμα, οργάνωση της σχολικής τάξης) Πεδίο 1 Τη διεξαγωγή και αξιολόγηση της διδασκαλίας (προετοιμασία των μαθητών για τη διδασκαλία, διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικά μέσα, μαθησιακές ενέργειες, εμπέδωση και αξιολόγηση της νέας γνώσης) Πεδίο 3 19 19 19 19 19 19

ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ (3/3) Αξιολογεί με βάση τη συζήτηση με τον εκπαιδευτικό και άλλα τεκμήρια: Τον σχεδιασμό, τον προγραμματισμό και την προετοιμασία της διδασκαλίας (μαθητής, στόχοι και περιεχόμενο, διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικά μέσα) Πεδίο 2 Τα τυπικά προσόντα και την επιστημονική και επαγγελματική ανάπτυξη (τυπικά προσόντα και επιστημονική ανάπτυξη, επαγγελματική ανάπτυξη) Πεδίο 5 20 20 20 20 20 20

ΦΑΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (1/3) Ο εκπαιδευτικός που αξιολογείται από τον Σχολικό Σύμβουλο μετέχει στις παρακάτω φάσεις αξιολόγησης: Προ-αξιολογητική (προγραμματισμός και προετοιμασία της διαδικασίας) Παρακολούθηση διδασκαλιών και αξιολόγησης (έμφαση στα Πεδία 1 και 3) Μετα- αξιολογητική συζήτηση και αναστοχασμός (ανατροφοδότηση, αναστοχασμός, κατάθεση σχετικών στοιχείων από τον εκπαιδευτικό, ολοκλήρωση αξιολόγησης των Πεδίων 2 και 5) 21 21 21 21 21 21

ΦΑΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (2/3) Η αξιολόγηση ανάλογα με το πότε γίνεται, διακρίνεται σε: Ετήσια (έμμεση και άμεση) Έμμεση: έκθεση αυτοαξιολόγησης σχολικής μονάδας και ατομικός φάκελος εκπαιδευτικού που αξιολογούνται από τον Διευθυντή και τον Σχολικό Σύμβουλο. Άμεση: αξιολόγηση από τον Διευθυντή του διοικητικού- υπηρεσιακού έργου και της επαγγελματικής συνέπειας του εκπαιδευτικού. Επιβεβαιώνουν τα θετικά στοιχεία και επισημαίνουν τις αδυναμίες στοχεύοντας στη βελτίωση. 22 22 22 22 22 22

ΦΑΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (3/3) Περιοδική Συνδέεται με την ανάπτυξη του εκπαιδευτικού σε επαγγελματικό επίπεδο και με τις υπηρεσιακές διαδικασίες του εκπαιδευτικού συστήματος. Η περιοδική αξιολόγηση πραγματοποίειται από τον Σχολικό Σύμβουλο, λαμβάνοντας υπόψιν και την ετήσια αξιολόγηση από τον Διευθυντή. Τα στοιχεία που συλλέγονται οδηγούν στο τελικό αποτέλεσμα της αξιολόγησης. 23 23 23 23 23 23

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΘΕΙ ΟΤΙ: Το εκπαιδευτικό έργο χαρακτηρίζεται από ένα ενιαίο (θεσμικό και επιστημονικό) πλαίσιο που εφαρμόζεται από ‘διαφορετικούς’ εκπαιδευτικούς, με ‘διαφορετικές’ προϋποθέσεις, σε ‘διαφορετικές’ συνθήκες, σε ‘διαφορετικούς’ μαθητές. ⇒ Συνεπώς, αυτό που αξιολογείται δεν (μπορεί να) είναι ο βαθμός απόδοσης του εκπαιδευτικού σε χαρακτηριστικά και παραμέτρους του (θεωρούμενου ως ενιαίου) εκπαιδευτικού έργου, αλλά ο βαθμός στον οποίο ο εκπαιδευτικός «διαθέτει/ κατέχει» συγκεκριμένες επιστημονικού χαρακτήρα ικανότητες και «αναπτύσσει/ εφαρμόζει/ προσαρμόζει» τις εκπαιδευτικές πρακτικές με βάση τις ιδιαιτερότητες της σχολικής μονάδας, της σχολικής τάξης και των μαθητών της τάξης. 24 24 24 24 24

ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ 25 25 25 25 25

ΟΡΙΣΜΟΣ Η Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου (ΑΕΕ) στη σχολική μονάδα αποτελεί συνεχή και δυναμική διαδικασία αυτοαξιολόγησης ενσωματωμένη στη λειτουργία του σχολείου. Περιλαμβάνει την αποτίμηση της υπάρχουσας σχολικής κατάστασης και συνδέεται με τον γενικότερο εκπαιδευτικό σχεδιασμό και την ανάπτυξη ειδικών Σχεδίων Δράσης.

Οι διαδικασίες της σχεδιάζονται, οργανώνονται, παρακολουθούνται και αξιολογούνται από παράγοντες της σχολικής μονάδας. Πραγματοποιείται εκ των έσω, από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, με αποτέλεσμα να ανατροφοδοτεί το εκπαιδευτικό έργο εντός της σχολικής μονάδας από τη βάση. 27 27 27 27 27

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Διαμόρφωση «κουλτούρας αξιολόγησης» στα σχολεία Διαμόρφωση «κουλτούρας αξιολόγησης» στα σχολεία Προώθηση και εδραίωση ενός «πολιτισμού εμπιστοσύνης» Ανάπτυξη σχέσεων ευθύνης και συνεργασίας μεταξύ σχολείου και εκπαιδευτικής κοινότητας 28 28 28 28 28

«ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ» Η κουλτούρα αξιολόγησης εισάγει και εμπεριέχει στοιχεία: Συλλογικών διαδικασιών Αξιολόγησης ομοτέχνων (peer evaluation) Από «κάτω προς τα πάνω» (bottom-up) αξιολόγησης Εφαρμογής της «έρευνας δράσης» (action research) Θεμελίωσης της ενδοσχολικής επιμόρφωσης 29 29 29 29 29

ΣΚΟΠΟΣ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Ο βασικός σκοπός της αυτοαξιολόγησης είναι η βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου. 30 30 30 30 30

ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ (1/4) Ανάδειξη της σχολικής μονάδας ως άξονα προγραμματισμού και αξιολόγησης του παραγόμενου εκπαιδευτικού της έργου Δημιουργία κουλτούρας αξιολόγησης στα σχολεία Συνεργασία και συμμετοχή μεταξύ των μελών του σχολείου 31 31 31 31 31

ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ (2/4) Χρήση καλών πρακτικών για την προβολή θετικών στοιχείων καθώς και τον εντοπισμό των αρνητικών Βελτίωση των εκπαιδευτικών πρακτικών, προώθηση καινοτομιών και αντισταθμιστικών πρακτικών Ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των εκπαιδευτικών 32 32 32 32 32

ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ (3/4) Καλλιέργεια αυτογνωσίας και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών Ανατροφοδότηση για το σχεδιασμό παρεμβάσεων επιμόρφωσης και εκπαιδευτικής πολιτικής Καλύτερη διοίκηση, λειτουργία και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού στη σχολική μονάδα. 33 33 33 33 33

ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ (4/4) Διαμόρφωση δράσεων με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου στο σχολείο Ενίσχυση της ανάληψης πρωτοβουλιών και της επίλυσης προβλημάτων 34 34 34 34 34

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Η ικανοποίηση του σκοπού και των στόχων της ΑΕΕ βασίζεται στα εξής έξι κρίσιμα ερωτήματα: Ποια είναι η ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου στο σχολείο μας σήμερα; Πού θέλουμε να φτάσουμε; Τι πρέπει και πώς πρέπει να το κάνουμε για να φτάσουμε εκεί που θέλουμε; Τι πρόοδο κάναμε; Πόσο και πώς ωφεληθήκαμε ως άτομα και ως σύνολο από την παραπάνω διαδικασία; Σε ποιους τομείς βελτιώθηκε η ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου και η εικόνα του σχολείου μας; 35 35 35 35 35

ΟΡΑΜΑ Ο ίδιος ο θεσμός της αξιολόγησης, η στοχοθεσία και η φιλοσοφία της αποτελούν και το όραμα του εγχειρήματος Προσωποκεντρική και Ανθρωποκεντρική προσέγγιση της μαθησιακής-εκπαιδευτικής διαδικασίας Κοινωνικά κριτικός και ιδεολογικός προσανατολισμός της εκπαίδευσης Μέσα από τον κριτικό αναστοχασμό του εκπαιδευτικού, τον προβληματισμό και την διαλεκτική αναδόμηση, επέρχεται βελτίωση στο σύνολο της εκπαιδευτικής διαδικασίας 36 36 36 36 36

ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ (1/3) Γενική εκτίμηση της εικόνας του σχολείου: Γίνεται αποτίμηση 15 δεικτών ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου. Δίνεται έτσι μια συνολική εικόνα της κατάστασης του σχολείου. Αναδεικνύονται επιτεύγματα του σχολείου και επισημαίνονται αδυναμίες με στόχο την ανάληψη πρωτοβουλιών και δράσεων βελτίωσης. 37 37 37 37 37

ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ (2/3) 2. Επιλογή και διαμόρφωση Σχεδίου δράσης: 2. Επιλογή και διαμόρφωση Σχεδίου δράσης: Κάθε σχολείο επιλέγει δράσεις βελτίωσης ανάλογα με τις δυνατότητες και τις ιδιαιτερότητές του. Το σχέδιο δράσης θα υλοποιηθεί το επόμενο σχολικό έτος. 38 38 38 38 38

ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ (3/3) Ετήσια Έκθεση Αξιολόγησης του σχολείου: Ετήσια Έκθεση Αξιολόγησης του σχολείου: Στο τέλος του σχολικού έτους κάθε σχολική μονάδα υποβάλλει Ετήσια Έκθεση Αξιολόγησης. Τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα αξιοποιούνται στον ετήσιο προγραμματισμό του επόμενου έτους και στον γενικότερο εκπαιδευτικό σχεδιασμό του σχολείου. Ο Διευθυντής υποβάλλει την Έκθεση ηλεκτρονικά στο Δίκτυο Πληροφόρησης της ΑΕΕ. Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), έχει την επιστημονική εποπτεία και την παρακολούθηση της εφαρμογής της ΑΕΕ. 39 39 39 39

ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 40 40 40 40 40

Η εφαρμογή της ΑΕΕ στα σχολεία είναι υποχρεωτική και οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων με την επιστημονική-παιδαγωγική στήριξη των Σχολικών Συμβούλων και τη διοικητική στήριξη των Διευθυντών Διευθύνσεων έχουν την ευθύνη της υλοποίησης. Η διαδικασία πραγματοποιείται από ομάδες εκπαιδευτικών τις οποίες ορίζει ο Σύλλογος Διδασκόντων. Συνιστάται να λαμβάνονται υπόψη οι σχετικές επιθυμίες των εκπαιδευτικών. 41 41 41 41 41

Η ΑΕΕ στηρίζεται στην παραγωγή και αξιοποίηση εκπαιδευτικών τεκμηρίων από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς.   Λαμβάνονται υπόψη τεκμήρια τόσο από τον ατομικό φάκελο (portfolio) όσο και από τη σχολική μονάδα (ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία για το παρεχόμενο εκπαιδευτικό έργο). 42 42 42 42 42

Διαδικασίες του σχολείου Αποτελέσματα του σχολείου Τα τεκμήρια αυτά αντιστοιχούν στις ακόλουθες αναλυτικές-ερμηνευτικές κατηγορίες του εκπαιδευτικού έργου: Δεδομένα του σχολείου Διαδικασίες του σχολείου Αποτελέσματα του σχολείου 43 43 43 43 43

Σε καθεμιά από τις παραπάνω κατηγορίες, υπάρχουν Σε καθεμιά από τις παραπάνω κατηγορίες, υπάρχουν τρία επίπεδα ανάλυσης: A. Τομείς B. Δείκτες ανά τομέα Γ. Κριτήρια ανά δείκτη Οι τομείς, οι δείκτες και τα κριτήρια δεν είναι ισότιμα μεταξύ τους. Η αξία τους επηρεάζεται από τις διαφορές μεταξύ των σχολικών μονάδων. 44 44 44 44 44

Υπάρχουν 7 Τομείς Αξιολόγησης Δείκτες ανά τομέα Εξειδίκευση των Τομέων σε Δείκτες-Ουσιαστικό επίπεδο Αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου. 45 45 45 45 45

Κριτήρια ανά δείκτη Αποτίμηση των δεικτών με βάση κάποια κριτήρια τα οποία μπορούν να εκτιμηθούν είτε με την αξιοποίηση ποσοτικών δεδομένων άμεσα διαθέσιμων (καταγεγραμμένων) είτε με την αξιοποίηση ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων που συγκεντρώνονται μέσω άλλων ερευνητικών μεθόδων και εργαλείων (πχ:ερωτηματολόγια). 46 46 46 46 46

Α. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 1Ος Τομέας: Μέσα και Πόροι. Δείκτης 1.1: Σχολικός χώρος, υλικοτεχνική υποδομή και οικονομικοί πόροι. Κριτήρια: Επάρκεια και καταλληλότητα σχολικών χώρων. Επάρκεια και καταλληλότητα εξοπλισμού και μέσων του σχολείου. Επάρκεια οικονομικών πόρων. 47 47 47 47 47

Α. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 1Ος Τομέας: Μέσα και Πόροι Δείκτης 1.2: Στελέχωση του σχολείου. Κριτήρια: Επάρκεια διδακτικού προσωπικού (αριθμός, σύνθεση, επιστημονική και παιδαγωγική κατάρτιση, εμπειρία των εκπαιδευτικών). Επάρκεια λοιπού προσωπικού. 48 48 48 48 48

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 2Ος Τομέας: Ηγεσία και Διοίκηση του Σχολείου Δείκτης 2.1: Οργάνωση και συντονισμός της σχολικής ζωής. 49 49 49 49 49

Διαμόρφωση και εφαρμογή ενός λειτουργικού σχολικού προγράμματος. Κριτήρια: Διατύπωση των βασικών επιδιώξεων του σχολείου (όραμα, αξίες και στόχοι του σχολείου). Διαμόρφωση συμμετοχικού, συλλογικού και συνεργατικού πλαισίου εργασίας όλων των παραγόντων της σχολικής μονάδας. Διαμόρφωση και εφαρμογή ενός λειτουργικού σχολικού προγράμματος. 50 50 50 50 50

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 2Ος Τομέας: Ηγεσία και Διοίκηση του Σχολείου Δείκτης 2.2: Διαχείριση και αξιοποίηση μέσων και πόρων. 51 51 51 51 51

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κριτήρια: Ορθολογική διαχείριση οικονομικών πόρων. Αξιοποίηση των διαθέσιμων χώρων και του εξοπλισμού. Προσβασιμότητα και ασφάλεια των μαθητών σε όλους τους χώρους του σχολείου. Ένταξη και αξιοποίηση των ΤΠΕ στη λειτουργία του σχολείου. 52 52 52 52 52

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 2Ος Τομέας: Ηγεσία και Διοίκηση του Σχολείου Δείκτης 2.3: Αξιοποίηση, υποστήριξη και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού. 53 53 53 53 53

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κριτήρια: Αξιοποίηση της εμπειρίας και των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών. Υποστήριξη της συνεχούς επιστημονικής και παιδαγωγικής εξέλιξης των εκπαιδευτικών. Υποστήριξη του έργου των εκπαιδευτικών και των συνεργασιών μεταξύ τους. 54 54 54 54 54

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 3Ος Τομέας: Διδασκαλία και Μάθηση Δείκτης 3.1: Ανάπτυξη και εφαρμογή διδακτικών πρακτικών. Κριτήρια: Σχεδιασμός/δόμηση της διδασκαλίας και αξιοποίηση του διδακτικού χρόνου. 55 55 55 55 55

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Καταλληλότητα και ποικιλία διδακτικών προσεγγίσεων. Χρήση διαθέσιμου εξοπλισμού και μέσων από εκπαιδευτικούς και μαθητές. Διάδραση εκπαιδευτικού-μαθητή και ενεργός συμμετοχή του μαθητή στη διαδικασία της μάθησης. 56 56 56 56 56

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 3Ος Τομέας: Διδασκαλία και Μάθηση Δείκτης 3.2: Ανάπτυξη και εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών και πρακτικών αξιολόγησης των μαθητών. Κριτήρια: Ενίσχυση της παιδαγωγικής σχέσης δασκάλου-μαθητή 57 57 57 57 57

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Χρήση ποικίλων μεθόδων αξιολόγησης Συστηματική παρακολούθηση της προόδου και ανατροφοδότησης των μαθητών για την ποιότητα της εργασίας τους Αξιοποίηση δεδομένων αξιολόγησης για ανατροφοδότηση της διδασκαλίας 58 58 58 58 58

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 4Ος Τομέας: Κλίμα και Σχέσεις του Σχολείου Δείκτης 4.1: Σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών- μαθητών και μεταξύ των μαθητών. Κριτήρια: Αποτελεσματική διαχείριση της συμπεριφοράς των μαθητών. 59 59 59 59 59

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Ανάπτυξη πρωτοβουλιών για δημιουργική συνεργασία εκπαιδευτικών-μαθητών. Συμμετοχή των μαθητών στη διαμόρφωση των ρυθμιστικών πρακτικών που διέπουν τη σχολική ζωή. Παροχή ευκαιριών για δημιουργική συνεργασία και συλλογική δράση των μαθητών. 60 60 60 60 60

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 4Ος Τομέας: Κλίμα και Σχέσεις του Σχολείου Δείκτης 4.2: Σχέσεις του σχολείου με γονείς και συνεργασίες με εκπαιδευτικούς-κοινωνικούς φορείς 61 61 61 61 61

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κριτήρια: Διαμόρφωση μηχανισμών τακτικής και αμφίδρομης επικοινωνίας με τους γονείς. Ποιότητα ενημέρωσης των γονέων σχετικά με την πρόοδο των παιδιών τους. Οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας με άλλα σχολεία, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς. 62 62 62 62 62

Β.ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 5ος Τομέας: Προγράμματα, Παρεμβάσεις και Δράσεις Βελτίωσης Δείκτης 5.1: Εκπαιδευτικά προγράμματα και καινοτομίες, υποστηρικτικές και αντισταθμιστικές παρεμβάσεις 63 63 63 63 63

Β.ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κριτήρια: Υλοποίηση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων για τον εμπλουτισμό του Προγράμματος Σπουδών. Ανάληψη καινοτόμων πρωτοβουλιών και υποστήριξη καινοτομικών παρεμβάσεων. Υλοποίηση ειδικών υποστηρικτικών- αντισταθμιστικών προγραμμάτων για ορισμένες κατηγορίες μαθητών. Υιοθέτηση μέτρων και παρεμβάσεων στο σχολείο για την αντιμετώπιση προβλημάτων φοίτησης και διαρροής. 64 64 64 64 64

Β.ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 5ος Τομέας: Προγράμματα, Παρεμβάσεις και Δράσεις Βελτίωσης Δείκτης 5.2: Ανάπτυξη και εφαρμογή σχεδίων δράσης για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου 65 65 65 65 65

Β.ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κριτήρια: Υποστήριξη μιας συνεχούς και συστηματικής διαδικασίας προγραμματισμού και βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου Διευρυμένη συμμετοχή των μελών της σχολικής κοινότητας στη διαμόρφωση, εφαρμογή και αξιολόγηση σχεδίων δράσης Αξιοποίηση και βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων των σχεδίων δράσης 66 66 66 66 66

Γ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 6ος Τομέας: Εκπαιδευτικά αποτελέσματα Δείκτης 6.1: Φοίτηση και διαρροή των μαθητών. Κριτήρια: Υψηλά επίπεδα φοίτησης των μαθητών σε όλες τις τάξεις του σχολείου. Περιορισμένη διαρροή μαθητών. 67 67 67 67 67

Γ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 6ος Τομέας: Εκπαιδευτικά αποτελέσματα Δείκτης 6.2: Επιτεύγματα και πρόοδος των μαθητών. 68 68 68 68 68

Γ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κριτήρια: Εκπαιδευτικά επιτεύγματα των μαθητών που ανταποκρίνονται στους στόχους του Προγράμματος Σπουδών. Πρόοδος όλων των μαθητών σε σχέση με προηγούμενα επιτεύγματά τους. Μείωση της διαφοράς στις επιδόσεις των μαθητών κατά τη διάρκεια της χρονιάς. 69 69 69 69 69

Γ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 6ος Τομέας: Εκπαιδευτικά αποτελέσματα Δείκτης 6.3: Ατομική και κοινωνική ανάπτυξη των μαθητών. 70 70 70 70 70

Γ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κριτήρια: Ανάπτυξη του δυναμικού κάθε μαθητή, ανεξαρτήτως ικανοτήτων, γένους, κοινωνικής, πολιτισμικής προέλευσης ή άλλων ιδιαιτεροτήτων. Ανάπτυξη των ατομικών και κοινωνικών ικανοτήτων των μαθητών. Ικανοποίηση των μαθητών από την εκπαιδευτική διαδικασία. 71 71 71 71 71

Γ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 7Ος Τομέας: Αποτελέσματα του σχολείου Δείκτης 7.1: Επίτευξη των στόχων του σχολείου 72 72 72 72 72

Γ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κριτήρια: Ανταπόκριση του σχολείου στις θεσμικές του υποχρεώσεις Επίτευξη των ετήσιων στόχων του σχολείου Αποτελεσματικότητα των σχεδίων δράσης Ικανοποίηση των αναγκών όλων των μελών της σχολικής κοινότητας 73 73 73 73 73

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Η Αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, πραγματοποιείται σε δύο επάλληλους κύκλους: στον κύκλο της ετήσιας λειτουργίας και στον κύκλο των Σχεδίων Δράσης. Κάθε κύκλος, απαιτεί χρονικό διάστημα μιας διετίας. Κάθε διετής κύκλος αποτελείται από 4 στάδια διάρκειας ενός τετραμήνου. 74 74 74 74 74

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Α’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ Μία γενική εκτίμηση της εικόνας του σχολείου: Τα μέλη της σχολικής κοινότητας αποκτούν μια συνολική εικόνα της κατάστασης του σχολείου. Αναδεικνύονται επιτεύγματα και επισημαίνονται αδυναμίες. Ενδελεχής διερεύνηση επιλεγμένων τομέων: Συστηματική και σε βάθος αξιολόγηση, με δείκτες και κριτήρια, ώστε να περάσουμε από την απλή εντύπωση στην έγκυρη γνώση. 75 75 75 75 75

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Β’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ Με βάση τα αποτελέσματα του 1ου τετραμήνου, όπως προκύπτουν από την Ετήσια Έκθεση Αξιολόγησης, επιχειρείται να απαντηθεί το ερώτημα «πού θέλουμε να φτάσουμε;» και προγραμματίζονται Σχέδια Δράσης, αφού πρώτα τεθούν στόχοι που θεωρούνται απαραίτητοι και ρεαλιστικοί. 76 76 76 76 76

Δίνεται έμφαση στην ενσωμάτωση μιας καινοτομίας στο πρόγραμμα του σχολείου, η οποία απαιτεί περισσότερο χρόνο, οπότε η διαδικασία συνεχίζεται και σε επόμενα τετράμηνα. Ορίζονται όμως υπο-δράσεις, που θα πρέπει να ολοκληρωθούν στο συγκεκριμένο κύκλο αξιολόγησης. 77 77 77 77 77

Στρατηγικές εφαρμογής Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης Πόρους που απαιτούνται Τα Σχέδια Δράσης θα συμπεριληφθούν στην Ετήσια Έκθεση Αξιολόγησης αλλά και στην τελική της διετίας. Πρέπει να περιλαμβάνουν: Στόχους Κριτήρια επιτυχίας Τελικά αποτελέσματα Στρατηγικές εφαρμογής Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης Πόρους που απαιτούνται Διαδικασίες παρακολούθησης και αξιολόγησης των Σχεδίων Δράσης Υπεύθυνο Σχεδίου Δράσης 78 78 78 78 78

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Γ’ ΚΑΙ Δ’ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Διαδικασίες υλοποίησης, παρακολούθησης και αξιολόγησης Σχεδίου-ων Δράσης. Η Έκθεση Αξιολόγησης πρέπει να προσφέρει τεκμηριωμένη εικόνα του έργου της Σχολικής Μονάδας και να διευκολύνει την αξιοποίηση των στοιχείων της. Τόσο η Ετήσια όσο και η Τελική Έκθεση, υποβάλλονται στον Σχολικό Σύμβουλο της Περιφέρειας για περαιτέρω αξιοποίηση. 79 79 79 79 79

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων, τα αποτελέσματα της αξιολόγησης (ετήσιας και τελικής) δημοσιοποιούνται και αναρτώνται στην ιστοσελίδα του σχολείου. 80 80 80 80 80

να ομαδοποιούν τα στοιχεία και να τα προωθούν ιεραρχικά Τα όργανα της πολιτείας (σχολικός σύμβουλος, προϊστάμενος παιδαγωγικής καθοδήγησης της περιφέρειας, περιφερειακός διευθυντής, παρατηρητήριο αξιολόγησης, διευθύνσεις Υπουργείου Παιδείας), με εμπιστευτικό κωδικό, μπορούν να: ενημερώνονται, να ομαδοποιούν τα στοιχεία και να τα προωθούν ιεραρχικά 81 81 81 81 81

κάνει προτάσεις προς το Υπουργείο Παιδείας είτε Έτσι το παρατηρητήριο, στηριζόμενο σε στοιχεία, κάνει προτάσεις προς το Υπουργείο Παιδείας είτε για αλλαγές στην εκπαιδευτική πολιτική είτε για άμεσες διορθωτικές παρεμβάσεις. Παράλληλα, τα στοιχεία των εκθέσεων αξιοποιούνται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο (παροχή πόρων επιμορφώσεις όπου απαιτούνται, συνεργασία φορέων για καταπολέμηση διαρροής κτλ). 82 82 82 82 82

ΤΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΑΕΕ Σταθερή δομή ενίσχυσης και υποστήριξης του θεσμού της ΑΕΕ. Το Παρατηρητήριο λειτουργεί ως: Ιστοχώρος ενημέρωσης και πληροφόρησης της εκπαιδευτικής κοινότητας. Φόρουμ επικοινωνίας μεταξύ σχολικών συμβούλων, διευθυντών και εκπαιδευτικών για θέματα της ΑΕΕ. Δίκτυο πληροφόρησης σε εθνικό επίπεδο. 83 83 83 83 83

Π-Ε-Α-Ε-Α ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ/ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 84 84 84 84 84

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ενεργοποιούνται όλοι οι παράγοντες της εκπαιδευτικής κοινότητας. Ενισχύονται οι σχέσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαιότητας μεταξύ των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας. 85 85 85 85 85

Καλλιεργείται η συνευθύνη και η αυτοδέσμευση. Οι εκπαιδευτικοί συνειδητοποιούν τις ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας του σχολείου. Δημιουργούνται προϋποθέσεις για ανάληψη πρωτοβουλιών και καινοτόμων δράσεων. Καλλιεργείται η συνευθύνη και η αυτοδέσμευση. 86 86 86 86 86

Αναδεικνύονται και διαχέονται θετικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Αναδεικνύονται και διαχέονται θετικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Εντοπίζονται αδυναμίες και δημιουργούνται συνθήκες βελτίωσης. Η εκπαιδευτική ιεραρχία βλέπει τα πεδία των παρεμβάσεων. Συμβάλλει στη βελτίωση των εκπαιδευτικών πρακτικών και στην αλλαγή της σχολικής κουλτούρας. 87 87 87 87 87

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Κίνδυνος γραφειοκρατικής αντιμετώπισης της όλης διαδικασίας. Πιθανότητα εσωτερικών συγκρούσεων. Έμφαση σε ανώδυνα ζητήματα. Δημιουργία τάσεων εσωστρέφειας στις σχολικές μονάδες. Υποκειμενική θεώρηση σε σχέση με την αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τον ίδιο τον αξιολογούμενο. 88 88 88 88 88

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ΑΕΕ έχει περιγραφικό και ποιοτικό χαρακτήρα με έμφαση στη διαδικασία του παραγόμενου εκπαιδευτικού έργου, παρά στην εξαγωγή ποσοτικών αποτελεσμάτων. Αφορά και προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες κάθε σχολικής μονάδας, ενώ τα αποτελέσματα της δεν προσφέρονται για συγκριτικού χαρακτήρα κατάταξη των διαφορετικών σχολείων της χώρας. Παρατηρούνται επιφυλάξεις εκ μέρους πολλών μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας. 89 89 89 89 89

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 90 90 90 90

ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (1/3) 1) Ταυτότητα του σχολείου: Γενικά χαρακτηριστικά του σχολείου Γενικά χαρακτηριστικά του μαθητικού δυναμικού Γενικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου δυναμικού 91 91 91 91 91

2) Αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών: ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (2/3) 2) Αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών: Καταγραφή των αναπηριών και ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών του μαθητικού δυναμικού. 92 92 92 92 92

ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (3/3) 3) Κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά των μαθητών και του σχολείου: Κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά του μαθητικού δυναμικού Κοινωνικό πλαίσιο του σχολείου 93 93 93 93 93

ΤΟΜΕΑΣ: Μέσα και Πόροι ΔΕΙΚΤΗΣ : Ο χώρος του σχολείου, υλικοτεχνική υποδομή και οικονομικοί πόροι Παραδείγματα: Έλεγχος της επάρκειας των οικονομικών πόρων για την κάλυψη των αναγκών του σχολείου, έλεγχος κατά πόσον οι υπάρχοντες χώροι του σχολείου, η υλικοτεχνική υποδομή και οι οικονομικοί πόροι ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών ΕΑΕ, στις ανάγκες των μαθητών και των εκπαιδευτικών. 94 94 94

ΤΟΜΕΑΣ: Μέσα και Πόροι Ράμπες για άτομα με αναπηρικό αμαξίδιο, ειδικά πλακίδια και ανάγλυφοι τοίχοι για την ευκολότερη μετακίνηση των τυφλών ατόμων, ηχητικά σήματα για τυφλούς και οπτικά για κωφούς, κατάλληλα διαμορφωμένες τουαλέτες και ντους, εύκολη προσβασιμότητα σε χώρους χωρίς να υπάρχουν εμπόδια, κατάλληλος φωτισμός, καλή ακουστική χώρου, πλέγματα ασφαλείας, ανελκυστήρες, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, μηχανές Braille, ειδικές οθόνες για άτομα με προβλήματα όρασης, ειδικός περιφερειακός εξοπλισμός στις θέσεις εργασίας για παιδιά με κινητικά προβλήματα 95 95

ΤΟΜΕΑΣ: Μέσα και Πόροι ΔΕΙΚΤΗΣ: Στελέχωση του σχολείου Παραδείγματα: Έλεγχος καταλληλότητας προσωπικού, επιμορφωτικά σεμινάρια και προγράμματα που έχουν παρακολουθήσει οι εκπαιδευτικοί, πτυχία και γνώσεις για εργασία σε σχολικές μονάδες Ειδικής Αγωγής, εξειδικεύσεις σε διάφορους τομείς της Ειδικής Αγωγής (π.χ. αυτισμός), ειδικό βοηθητικό προσωπικό, επιστημονική- διδακτική κατάρτιση, διδακτική πείρα 96 96 96 96

ΤΟΜΕΑΣ: Ηγεσία και Διοίκηση του Σχολείου ΔΕΙΚΤΗΣ: Διαχείριση και αξιοποίηση μέσων και πόρων Παραδείγματα: Ορθή διαχείριση των πόρων του σχολείου προς όφελος των μαθητών και των αναγκών τους, αγορά ειδικά σχεδιασμένων σχολικών εγχειριδίων και τεχνολογικών μέσων που θα διευκολύνουν τη διαδικασία της μάθησης, εκπαιδευτικές επισκέψεις σε χώρους, διοργανώσεις ενημερωτικών ημερίδων και εκδηλώσεων. 97 97 97 97

ΤΟΜΕΑΣ: Ηγεσία και Διοίκηση του Σχολείου ΔΕΙΚΤΗΣ: Οργάνωση και συντονισμός της σχολικής ζωής Παραδείγματα: Η διατύπωση οράματος για την εργασία του σχολείου με τον καθορισμό των βασικών επιδιώξεων των στόχων και των αξιών που διέπουν τη σχολική ζωή, η διαμόρφωση ενός συμμετοχικού, συλλογικού και συνεργατικού πλαισίου εργασίας όλων των παραγόντων της σχολικής μονάδας, η διαμόρφωση και η εφαρμογή ενός λειτουργικού σχολικού προγράμματος ΕΑΕ αποτελούν σημαντικά στοιχεία για την αποτίμηση του δείκτη. 98 98 98

ΤΟΜΕΑΣ: Ηγεσία και Διοίκηση του Σχολείου ΔΕΙΚΤΗΣ: Αξιοποίηση, υποστήριξη και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού Παραδείγματα: Τοποθέτηση εκπαιδευτικών σε κατάλληλες θέσεις ανάλογα με τα προσόντα τους, ευελιξία ωραρίων σε περιπτώσεις επιμόρφωσης εκπαιδευτικών, παροχή επιμορφωτικών σεμιναρίων για θέματα Ειδικής Αγωγής, δυνατότητα υλοποίησης καινοτόμων πρωτοβουλιών εκπαιδευτικών. 99 99 99 99

ΤΟΜΕΑΣ: Ηγεσία και Διοίκηση του Σχολείου Παραδείγματα: Έλεγχος των διαδικασιών που αναπτύσσονται στο σχολείο για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και τη βελτίωση της επιστημονικής και παιδαγωγικής τους κατάρτισης, η ουσιαστική υποστήριξή τους στην υλοποίηση του προγράμματος σπουδών ΕΑΕ, η υποστήριξη και ο συντονισμός της συνεργασίας μεταξύ του Προσωπικού του Σχολείου, η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού ανάλογα με την εμπειρία και τις ικανότητες του. 100 100 100

ΤΟΜΕΑΣ: Διδασκαλία και Μάθηση ΔΕΙΚΤΗΣ: Ανάπτυξη και εφαρμογή διδακτικών – παιδαγωγικών πρακτικών και πρακτικών αξιολόγησης των μαθητών Παραδείγματα: Εξατομικευμένη διδασκαλία ανάλογα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες του παιδιού, έμφαση σε θεματικές ενότητες που ενδιαφέρουν το παιδί,ΤΠΕ, εναλλαγή θεωριών μάθησης, διαθεματική διδασκαλία ενοτήτων, σύνδεση των όσων μαθαίνει με την καθημερινότητά του, εκμάθηση και κατάκτηση συγκεκριμένων καθημερινών ζητημάτων προκειμένου να εξυπηρετείται πιο εύκολα π.χ. να παραγγέλνει, να ψωνίζει κ.α. 101 101 101 101

ΤΟΜΕΑΣ: Διδασκαλία και Μάθηση ΤΟΜΕΑΣ: Διδασκαλία και Μάθηση Παραδείγματα: Έλεγχος της αποτελεσματικότητας του σχεδιασμού της διδασκαλίας, της ποικιλίας των διδακτικών προσεγγίσεων ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μαθητών, η διάδραση εκπαιδευτικού-μαθητή και η ενεργός συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία της μάθησης. 102 102 102

ΤΟΜΕΑΣ : Κλίμα και Σχέσεις του Σχολείου Η τακτική, αμφίδρομη και ολοκληρωμένη ροή πληροφοριών ανάμεσα στη ΣΜΕΑΕ και τους γονείς σχετικά με την ανάπτυξη και την πρόοδο των μαθητών όπως επίσης και η οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας με φορείς ΕΑΕ, άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα. 103 103

ΤΟΜΕΑΣ: Κλίμα και Σχέσεις του Σχολείου ΔΕΙΚΤΗΣ:Σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών – μαθητών και μεταξύ των μαθητών Παραδείγματα: Έλεγχος σεβασμού των ιδιαιτεροτήτων κάθε παιδιού από τον εκπαιδευτικό και τους υπόλοιπους μαθητές, ενημέρωση των μαθητών και των γονέων και κηδεμόνων τους για διάφορες αναπηρίες και θέματα μαθησιακών δυσκολιών προκειμένου να υπάρχει κατανόηση και σεβασμός προς το εκάστοτε άτομο. 104 104 104 104

ΤΟΜΕΑΣ : Κλίμα και Σχέσεις του Σχολείου ΔΕΙΚΤΗΣ: Σχέσεις του σχολείου με γονείς και συνεργασία με εκπαιδευτικούς – κοινωνικούς φορείς – φορείς ΕΑΕ Παραδείγματα: Έλεγχος των σχέσεων που αναπτύσσει το σχολείο με τους γονείς όπως επίσης και οι συνεργασίες του με εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς. 105 105 105

ΤΟΜΕΑΣ : Προγράμματα, Παρεμβάσεις και Δράσεις Βελτίωσης ΔΕΙΚΤΗΣ: Εκπαιδευτικά προγράμματα και καινοτομίες, υποστηρικτικές και αντισταθμιστικές παρεμβάσεις Παραδείγματα: Ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας με την εξέταση παραμέτρων, όπως είναι η ανάπτυξη και η εφαρμογή από τη ΣΜΕΑΕ προαιρετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων ΕΑΕ, ανάληψη καινοτόμων πρωτοβουλιών και υποστήριξη καινοτομικών αλλαγών. 106 106 106

ΤΟΜΕΑΣ : Προγράμματα, Παρεμβάσεις και Δράσεις Βελτίωσης Παραδείγματα: Κατά πόσο το σχολείο προωθεί την ένταξη των μαθητών και προσφέρει σε όλους τους μαθητές ίσες ευκαιρίες μάθησης με την υλοποίηση ειδικών υποστηρικτικών και αντισταθμιστικών προγραμμάτων ΕΑΕ για ορισμένες κατηγορίες μαθητών. 107 107 107

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (1/2) Βουλτσίδης, Π. κ.α. (2014). Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση στην Ηγεσία και Διοίκηση στην Εκπαίδευση. Αθήνα: Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης. Λουκέρης, Δ., Συρίου, Ι. & Κατσαντώνη, Σ. (2009). Αξιολόγηση του έργου του εκπαιδευτικού. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 15, 180-194. Μαντάς, Π., Ταβουλάρη, Ζ. & Δαλαβίκας, Θ., (2009). Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 15, 195-209. 108 108 108 108 108

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (2/2) Πασιάς , Γ. κ.α. (2012). Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της Σχολικής Μονάδας: Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης (ΑΕΕ). Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. (2012). Πρόταση για ένα σύστημα αξιολόγησης της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου (δομών, εκπαιδευτικού υλικού, διαδικασιών και ανθρώπινου δυναμικού). Αθήνα: αυτοέκδοση. ΥΠ.Ε.Π.Θ./ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2009). Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων. Τχ 15. Αθήνα. 109 109 109 109 109

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ http://aee.iep.edu.gr/ 110 110 110 110 110

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ! 111 111