Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ Το παραμύθι: «Η Σταχτοπούτα… σε νέες περιπέτειες!!!» Επιμέλεια Δαδαρούκα Μαρία Καρβουνίδου Μάρθα Μητσιάνης Σωτήρης Σχολική Μονάδα που υλοποιήθηκε το έργο Εργαστήρι Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης Νάουσας Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) Φορέας Λειτουργίας: Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) Φορέας Λειτουργίας: Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) Φορέας Λειτουργίας: Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 1

Πλαίσιο που υπάγεται η δράση Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Πλαίσιο που υπάγεται η δράση Είναι μια εφαρμογή των διαφόρων μορφών σχολικών δραστηριοτήτων. Πιο συγκεκριμένα, η δράση δημιουργήθηκε στα πλαίσια Προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τίτλο «Εξοικονόμηση Φυσικών Πόρων». Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 2

Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Περίληψη της καινοτόμου δράσης Το περιεχόμενο του παραμυθιού αποτελεί συνέχεια του κλασικού παραμυθιού. Προβάλλονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, προτείνονται λύσεις, τονίζεται η αναγκαιότητα της ευαισθητοποίησης των πολιτών απέναντι στα περιβαλλοντικά προβλήματα και της ενεργούς δράσης τους για την επίλυσή τους. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 3 3

Πώς προέκυψε η καινοτόμος δράση; Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Πώς προέκυψε η καινοτόμος δράση; Ήταν ανάγκη να βρεθεί ένας ελκυστικός τρόπος, που θα κρατούσε ζωντανό το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή των μαθητών στο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Οι όμορφες εικαστικές δημιουργίες των μαθητών στο μάθημα των καλλιτεχνικών έδωσαν την ιδέα για τη δημιουργία ενός παραμυθιού. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 4

Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Πώς προέκυψε η καινοτόμος δράση; Η συγγραφή του παραμυθιού ήταν κίνητρο για τους μαθητές να διερευνήσουν ευχάριστα τα σχετικά θέματα με το πρόγραμμα, να προβληματιστούν, να αναζητήσουν και να προτείνουν λύσεις, να εργαστούν μεθοδικά και ομαδικά, ενισχύοντας τη συνεργασία και την κοινωνικοποίησή τους και μέσα από το αποτέλεσμα της δουλειά τους, να αναπτύξουν την αυτοεκτίμησή και την αυτοπεποίθησή τους. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 5

Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα Η περιβαλλοντική ομάδα αποτελούνταν από 10 μαθητές και 2 εκπαιδευτικούς, η οποία: συναντιούνταν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, συζητούσε τα θέματα που απασχολούσαν το πρόγραμμα, πρότεινε ιδέες με τη μέθοδο του καταιγισμού ιδεών και υλοποιούσε τις αποφάσεις που έπαιρνε η πλειοψηφία. αποδέχτηκε την πρόταση για τη δημιουργία του παραμυθιού και τη συνεργασία με την καθηγήτρια των καλλιτεχνικών για την εικονογράφησή του. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 6

Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα προβληματίστηκε αν θα γραφτεί καινούριο παραμύθι ή θα βασιστεί σε κάποιο γνωστό και τελικά αποφάσισε να βασιστεί στη «Σταχτοπούτα», γιατί την ιστορία της γνώριζαν οι περισσότεροι, όχι όμως όλοι, γι αυτό και διαβάστηκε σε όλους. επέλεξε να συνεχίσει την ιστορία του παραμυθιού μετά από αρκετή κουβέντα και πολλές ιδέες για το περιεχόμενο. κατέληξε η πλοκή να βασιστεί στην αδυναμία τεκνοποίησης της Σταχτοπούτας εξαιτίας της μόλυνσης του περιβάλλοντος και στη λύση του προβλήματος μετά τη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών με τα άμεσα μέτρα που θα εφάρμοζε η πολιτεία. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 7

Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα προσάρμοσε τα στοιχεία του αρχικού παραμυθιού, τα γοβάκια, την καλή νεράιδα, τον τελάλη, τις κακές αδερφές και τη μητριά στο νέο παραμύθι που δημιούργησε. συζήτησε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το περιβάλλον και τους κανόνες που πρέπει να θεσπιστούν για να γίνει η ζωή στον πλανήτη καλύτερη. συγκέντρωσε υλικό που αφορούσε τα παραπάνω από το διαδίκτυο, χρησιμοποίησε ενημερωτικό έντυπο για καθημερινές πρακτικές που βοηθούν στην προστασία του περιβάλλοντος και τα προσάρμοσε στο περιεχόμενο του παραμυθιού. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 8

Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα πρότεινε, μέσα από το παραμύθι, στους σύγχρονους ανθρώπους να εφαρμόσουν πρακτικές που προστατεύουν το περιβάλλον και κατ’ επέκταση την ίδια τη ζωή τους. διάλεξε, όπως ταιριάζει σε κάθε παραμύθι, ένα ευτυχισμένο τέλος. Η Σταχτοπούτα απέκτησε το πολυπόθητο παιδί μέσα σε ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον. όταν ολοκληρώθηκε η συγγραφή του, το έδωσε μαζί με οδηγίες για την εικονογράφηση στη ζωγράφο, καθηγήτρια των καλλιτεχνικών, και συνεργάστηκε μαζί της για το τελικό αποτέλεσμα. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 9

Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Εφαρμογή της δράσης στο σχολικό πρόγραμμα ή στη σχολική κοινότητα Οι εκπαιδευτικοί: είχαν την αρχική ιδέα, έγραψαν το τελικό κείμενο του παραμυθιού, το αντέγραψαν στον Η/Υ, σκάναραν τις πρωτότυπες ζωγραφιές, τις σύνδεσαν με τα κείμενα, διαμόρφωσαν την τελική του μορφή, το εκτύπωσαν και το πλαστικοποίησαν. Οι μαθητές: πρότειναν ιδέες, έψαξαν υλικό, χρωμάτισαν τα αρχικά σκίτσα του παραμυθιού κι έκαναν ο καθένας το δικό του παραμύθι. παρουσίασαν το παραμύθι σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς μαζί με όλες τις δράσεις του σχολείου στο τέλος της χρονιάς. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 10

Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Τρόποι δυνατής διεύρυνσης της εφαρμογής και σε άλλους τομείς/αντικείμενα της σχολικής μονάδας Το συγκεκριμένο παραμύθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί με την παρουσίασή του στην: κοινωνικοποίηση των μαθητών της ομάδας, απομυθοποίηση του όρου «ειδική αγωγή», αποδοχή του «διαφορετικού άλλου», ισότιμη συμμετοχή στις δράσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 11

Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Προϋποθέσεις που θεωρούνται απαραίτητες για την καλύτερη ανάπτυξής της στο σχολείο η συνεργασία και η ομαδικότητα η χρήση νέων διδακτικών μεθόδων (καταιγισμός ιδεών) Η/Υ και η καλή γνώση χρήσης του η αξιοποίηση εξειδικευμένων λογισμικών το διαδίκτυο εκτυπωτής, μελάνια, φωτοτυπικό μηχάνημα, χαρτί, πλαστικοποιητής Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 12

Γενικότερα συμπεράσματα Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Γενικότερα συμπεράσματα Οι μαθητές με τη συγγραφή του παραμυθιού: διερεύνησαν και έμαθαν για τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η γη έψαξαν, διάβασαν και πρότειναν καθημερινές πρακτικές που βοηθούν στην προστασία του περιβάλλοντος εμπέδωσαν τη γνώση με την ενεργό συμμετοχή τους Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 13

Γενικότερα συμπεράσματα Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Γενικότερα συμπεράσματα ευαισθητοποιήθηκαν στα περιβαλλοντικά προβλήματα λειτούργησαν ομαδικά πρότειναν σημαντικές και πρωτότυπες ιδέες, που χρησιμοποιήθηκαν στη συγγραφή του παραμυθιού ικανοποιήθηκαν από τη συμμετοχή και τη δημιουργικότητά τους Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 14

Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Τεκμηρίωση της δράσης σε ότι αφορά τον καινοτόμο χαρακτήρα του υποβαλλόμενου έργου στο σχολείο μας εφαρμόστηκε πρώτη φορά οργανώθηκε, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε εξ’ ολοκλήρου από τους εκπαιδευτικούς του σχολείου Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 15

Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Τεκμηρίωση της δράσης σε ότι αφορά τη συμβολή του έργου στη βελτίωση της διδακτικής πράξης ήταν κίνητρο για την ενεργή συμμετοχή των μαθητών οι μαθητές ανέπτυξαν τις γνωστικές, νοητικές, συναισθηματικές και κοινωνικές ικανότητές τους Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 16

Τεκμηρίωση της δράσης σε ότι αφορά την παιδαγωγική αξία του έργου Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Τεκμηρίωση της δράσης σε ότι αφορά την παιδαγωγική αξία του έργου προβλήθηκαν οι δυνατότητές των μαθητών με την παρουσίαση του έργου σε άλλους μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς και έτσι τονώθηκε η αυτοπεποίθησή και η αυτοεκτίμησή τους γνώρισαν κλασικά παραμύθια όσοι μαθητές δεν τα γνώριζαν η ικανοποίηση των μαθητών από τη συμμετοχή τους και το τελικό αποτέλεσμα είναι κίνητρο για επόμενες δράσεις Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 17

Τεκμηρίωση της δράσης σε ότι αφορά την παιδαγωγική αξία του έργου Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Τεκμηρίωση της δράσης σε ότι αφορά την παιδαγωγική αξία του έργου ο τρόπος που προσεγγίστηκε η γνώση ήταν για τους μαθητές ευχάριστος, ελκυστικός και αποτελεσματικός λειτούργησε ως ισχυρό κίνητρο για να ανακαλύψουν οι μαθητές μόνοι τους τη γνώση σε έντυπα και στο διαδίκτυο Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 18

Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Τεκμηρίωση της δράσης σε ότι αφορά τη συμβολή στη λειτουργία της σχολικής τάξης/μονάδας όλοι οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και η διεύθυνση του σχολείου ήταν πρόθυμοι και συνεργάσιμοι οι γονείς ικανοποιήθηκαν και χάρηκαν με το αποτέλεσμα ένα παραμύθι με ευτυχισμένο τέλος είναι από όλους καλοδεχούμενο Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 19

Βασικές Βιβλιογραφικές Αναφορές Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Βασικές Βιβλιογραφικές Αναφορές Jarvis P., Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση και Κατάρτιση, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2003. Γερογιάννης Κ. & άλ., Ενέργεια, Μουζάκι, ΚΠΕ Μουζακίου, 2006 Γκριμ Αδερφοί, Η Σταχτοπούτα, μτφρ. Μάρα Ειρήνη, Αθήνα, Κέδρος, 1993 Ζαχαρογεωργά – Πολυχρονοπούλου, Παιδιά και Έφηβοι με Ειδικές Ανάγκες και Δυνατότητες, Αθήνα, 1995 Κολλιάδης Εμ., Θεωρίες Μάθησης και Εκπαιδευτική Πράξη, Τόμ. Β΄, Αθήνα, Παπαδάμης, 1991. Κωνσταντίνου Χ., Σχολική Πραγματικότητα και Κοινωνικοποίηση του Μαθητή, Αθήνα, Gutenberg, 1998. Ματσαγκούρας Η., Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία, Αθήνα, Γρηγόρης, 1987. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 20

Βασικές Βιβλιογραφικές Αναφορές Θεσμός Αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Βασικές Βιβλιογραφικές Αναφορές Ματσαγκούρας Η., Στρατηγικές Διδασκαλίας, Αθήνα, Gutenberg, 1987. Μπακιρτζής Κ. Ν., Επικοινωνία και Αγωγή, Αθήνα, Gutenberg, 2002. Ροντάρι Τ., Γραμματική της Φαντασίας, Αθήνα, Τεκμήριο, 1985 Τζουριάδου Μ., «Παιδιά με Ειδικές Ανάγκες στο Περιθώριο της Σχολικής Ζωής. Η Κοινωνική Κατασκευή της Αναπηρίας» στο Α. Κυπριωτάκης (Επιμ.») Πρακτικά Συνεδρίου Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες στην Ενωμένη Ευρώπη Σήμερα», Ρέθυμνο, 2000, σελ. 129-137 Χρηστάκης Κ., «Η Κοινωνική Ενσωμάτωση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες», Σχολείο και Ζωή Τ. 4-6 (1989). Χρυσαφίδης κ., Βιωματική – Επικοινωνιακή Διδασκαλία, Αθήνα, Gutenberg,1994. Φορέας Λειτουργίας : Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΕΔ) 21