Σκοποί αγωγής υγείας-συμβουλευτικής Διατήρηση σωματικής ισορροπίας ατόμου: υγιεινή, διατροφή, άσκηση Διατήρηση ψυχικής-κοινωνικής ισορροπίας ατόμου- οικογένειας: διαπροσωπικές σχέσεις - εργασία, αντιμετώπιση stress, συμβουλευτική πένθους Προαγωγή υγείας και πρόληψη ασθένειας: αποφυγή επιβλαβών συνηθειών, διαχείριση παραγόντων κινδύνου, προσυμπτωματικός έλεγχος Αποκατάσταση υγείας: εκπαίδευση σε θεραπευτικά σχήματα, πρακτικές αυτοφροντίδας, ενθάρρυνση ανεξαρτησίας, αναζήτηση κατάλληλης βοήθειας
Για να επιτευχθούν αυτοί οι σκοποί ο νοσηλευτής πρέπει να λάβει υπόψη του τις ακόλουθες αρχές μάθησης: Η μάθηση είναι πιο αποτελεσματική όταν ανταποκρίνεται σε αποδεκτή ανάγκη του ατόμου Η ενεργός συμμετοχή του ατόμου είναι σημαντικό στοιχείο της μάθησης Η μάθηση διεξάγεται αποδοτικότερα όταν το υλικό εμπίπτει στα ενδιαφέροντα του ατόμου
Η μάθηση γίνεται ευκολότερη όταν το υλικό που προσφέρεται για διδασκαλία σχετίζεται με τις γνώσεις των ατόμων Η μάθηση εμπεδώνεται όταν οι προσφερόμενες γνώσεις τεθούν γρήγορα σε εφαρμογή Η μάθηση πρέπει να ανατροφοδοτείται Η μάθηση γίνεται ευκολότερη όταν ο ασθενής είναι ενήμερος για την πρόοδό του αλλά και τα ελλείμματα γνώσης του
Διεργασία διδασκαλίας/μάθησης 1.Ανάγκες ασθενή 2.Ασθενής: προθυμία και ικανότητα μάθησης, στάσεις και κίνητρα 3. Περιβαλλοντολογικές συνθήκες 4. Διδάσκων: ικανότητα εκπαίδευσης, διάθεση, λοιπός φόρτος εργασίας Προγραμματισμένη ή μη διδασκαλία Ατομική ή ομαδική διδασκαλία
Αρχές διδασκαλίας-μάθησης ασθενή Η διδασκαλία διευκολύνεται από την ανάπτυξη θεραπευτικής σχέσης, εμπιστοσύνης και αποτελεσματικής επικοινωνίας Λεπτομερής αξιολόγηση αναγκών των ασθενών και των παραγόντων που ενδέχεται να επηρεάσουν τη μάθηση Ο ασθενής πρέπει να θεωρεί σημαντικούς τους εκπαιδευτικούς σκοπούς Εφαρμογή πλάνου διδασκαλίας με πολλαπλές στρατηγικές, που λαμβάνει υπόψη τις προηγούμενες εμπειρίες του ασθενή Οι αλλαγές συμπεριφοράς πρέπει να είναι ρεαλιστικές βάσει των χρονικών και άλλων περιορισμών
Συμβουλευτική ασθενών Διάγνωση αναγκών ασθενούς: έλλειψη γνώσεων, δεξιοτήτων ή στάσεων Οι νοσηλευτές δε μπορούν να διδάξουν γνώσεις και δεξιότητες, αν δεν τις γνωρίζουν καλά οι ίδιοι Συμβουλευτική μικρής διάρκειας: άμεσο πρόβλημα ασθενή-οικογένειας, περιστασιακή κρίση, καθοδήγηση λήψης απόφασης Συμβουλευτική μεγάλης διάρκειας: συναντήσεις κατά διαστήματα, φροντίδα στην κοινότητα, προσαρμογή στο πρόβλημα Συμβουλευτική κινητοποίησης: συζήτηση κινήτρων και συναισθημάτων, στάσης απέναντι στη ζωή, συμμόρφωση/συμμετοχή στη θεραπεία
Παράδειγμα: διδασκαλία μέτρησης Α.Π. (1) Γνώση φυσιολογικού εύρους τιμών Γνώση προειδοποιητικών συμπτωμάτων (κεφαλαλγία, τάση για έμετο) και αιτιών υψηλής/χαμηλής ΑΠ Γνώση αποφυγής παραγόντων που μεταβάλλουν προσωρινά την ΑΠ πριν τη μέτρησή της (άσκηση, κάπνισμα, συγκίνηση, καφεΐνη) Γνώση χρήσης κατάλληλου εξοπλισμού (περιχειρίδα κατάλληλου μεγέθους) Εκτίμηση προηγούμενης γνώσης και εμπειρίας σχετικά με τη μέτρηση της ΑΠ Επίδειξη ορθής τεχνικής μέτρησης και επανάληψη από τον ασθενή (όσες φορές χρειαστεί)
Παράδειγμα: διδασκαλία μέτρησης Α.Π. (2) Κατανόηση συχνών λαθών κατά τη μέτρηση της ΑΠ (ακατάλληλη θέση βραχίονα ή τοποθέτηση περιχειρίδας, ταχεία έξοδος αέρα κλπ) Εκτίμηση οπτικής και ακουστικής οξύτητας ασθενούς ή ατόμου που τον φροντίζει Γνώση αποφυγής της μέτρησης επί αντενδείξεων (χειρουργημένος μαστός, fistula) Δυνατότητα αναγνώρισης ελαττωματικού εξοπλισμού Θέσπιση προγράμματος τακτικών μετρήσεων σε ημερήσια βάση (σε καθορισμένες ώρες) Αναγνώριση παθολογικών τιμών και γνώση αναζήτησης βοήθειας, όταν απαιτείται