Grigorios Zarotiadis, Eirini Ozouni, Department of Economics, Aristotle University of Thessaloniki, ASECU 1

 Οριζόντια Συγκριτικά Πλεονεκτήματα :  Συσσωρευμένη πολυποικιλότητα – γεωμορφολογική, κλιματική, κοινωνική, πολιτισμική, παραγωγική.  Ανθρώπινο δυναμικό.  Δομές έρευνας και ανώτατης εκπαίδευσης.  Ιστορικό πολιτικοοικονομικό κεκτημένο.  Γεωπολιτική θέση.  Ο ρόλος της Ελληνικής Οικονομίας  Παραγωγή εξειδικευμένων ποιοτήτων αντί της παραγωγής κλίμακας.  Κέντρο ανώτατης εκπαίδευσης.  Εργαστήρι Έρευνας και Ανάπτυξης ( σε εξειδικευμένη ποιότητα ).  Σταυροδρόμι ανθρώπων και πολιτισμών, προϊόντων και κεφαλαίων. G. Zarotiadis, E. Ozouni, Extroversion Within a New Economic Paradigm, in P. Petrakis (ed) “A New Growth Model for the Greek Economy: Requirements for Long-Term Sustainability”, Palgrave MacMillan. 2

 Διαφοροποίηση ποιότητας, « ενδοκλαδικό » εμπόριο, οριζόντια συγκριτικά πλεονεκτήματα.  Υποκατάσταση του « προστατευτισμού » και της εμμονής στην « ανταλλακτική αξία » με μια στρατηγική ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας παραγωγής επικεντρώνοντας στην « αξία χρήσης ».  Αντιστροφή των συγκριτικών μειονεκτημάτων σε συγκριτικά πλεονεκτήματα :  Π. χ. η συγκεντρωμένη πολυποικιλότητα, από αδυναμία παραγωγής οικονομιών κλίμακας σε δυνατότητα παραγωγής εξειδικευμένων, ποικίλων ποιοτήτων.  Αντιστοίχως, η εντατικοποίηση των προσφυγικών ροών, από πρόβλημα, ευκαιρία ( βλέπε τα σχετικά οριζόντια συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας ). 3

 Η συστημική οικονομική κρίση, κατόπιν της διάψευσης των προσδοκιών της νεοφιλελεύθερης συνταγής αντιμετώπισής της, μετατρέπεται ολοένα και πιο ξεκάθαρα σε περιφερειακές ( αρχικά ) πολιτικές συγκρούσεις και στρατιωτικές συρράξεις.  Επιδείνωση της κατάστασης, κοινωνικοοικονομικά και πολιτικά, στη Μέση Ανατολή και αναμενόμενη περαιτέρω εντατικοποίηση των προσφυγικών ρευμάτων.  Αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαμορφώσει ένα πλαίσιο βιώσιμης αντιμετώπισης του προσφυγικού – καθώς οι χώρες με αναπτυξιακό δυναμικό και πλεονάζουσα ζήτηση εργασίας διαπίστωσαν την δυσεπίλυτη μαζικότητα των ροών, προκαλώντας ένα αντίστροφο ρεύμα κλεισίματος όλων των συνόρων που παρεμβάλλονται στην χερσαία οδό προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη.  Προκύπτει λοιπόν ξεκάθαρα η απειλή για ραγδαία επιδείνωση μιας κρίσης ανθρωπιστικής, συνδυαζόμενης και αλληλοτροφοδοτούμενης με μια πολιτική κρίση, τόσο στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών κρατών – φασισμοί και φοβικοί εθνικισμοί – όσο και στις διακρατικές σχέσεις, στο εσωτερικό της Ε. Ε. και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. 4

 Η Ελλάδα, σταυροδρόμι ανθρώπων, πολιτισμών, προϊόντων και κεφαλαίων.  Η Ελλάδα, φάρος αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, πρότυπο ανοικτής, μη - φοβικής κοινωνίας, κόντρα στο ρεύμα συντηρητικοποίησης και εκφασισμού της Ευρώπης, κοιτίδα φιλοξενίας και διαχείρισης προσφυγικών ροών.  Η Ελλάδα πρωτοπόρος της ανασυγκρότησης του συνεργατικού πλαίσίου κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιο - Ανατολικής Ευρώπης, της Παρευξείνιας Ζώνης και της Μέσης Ανατολής. 5

 Πρόκληση / πρόσκληση όλων των φορέων – διοικητικών, επιστημονικών, παραγωγικών, κοινωνικών – σε επίπεδο αστικών κέντρων της χώρας, προεξάχουσας της Θεσσαλονίκης, σε μια αρχική, ανοικτή σύσκεψη με σκοπό να συζητηθεί ένα « στρατηγικό, ολοκληρωμένο σχέδιο αστικής φιλοξενίας προσφύγων ».  Συγκρότηση μιας κατάλληλα διαμορφωμένης αστικής επιτροπής συντονισμού.  Αξιοποίηση όλων των « δυνάμεων - και των χώρων που διαθέτουν τα ( μεγάλα ) αστικά κέντρα : ενδεικτική αναφορά, τα στρατόπεδα, τα πάρκα της Πανεπιστημιούπολης, χώροι της ΔΕΘ, εκστρατευτικό υλικό του Στρατού ( σκηνές κλπ ), διαθεσιμότητες των νοσοκομείων και των κλινικών της πόλης.  Εμπλοκή των διαφόρων πρωτοβουλιών της πόλης, του Εργατικού Κέντρου, των Επιμελητηρίων και της επιχειρηματικής κοινότητας, στη συγκρότηση ενός συνεκτικού σχεδίου εθελοντικής συμμετοχής.  Άνοιγμα των χερσαίων συνόρων στον Έβρο και σύσταση μιας δομής ελέγχου, καταγραφής και κατανομής εκεί. 6

 Το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Αστικής Φιλοξενίας Προσφύγων θα περιλαμβάνει :  Τη συγκρότηση μια συντονιστικής επιτροπής σε εθνικό επίπεδο και την λειτουργία μιας κρατικής κεντρικής επιτροπής για την διαχείριση των ροών από τα χερσαία και τα θαλάσσια σύνορα.  Την ανάληψη πρωτοβουλιών πανευρωπαϊκής εμβέλειας για την ασφαλή μετακίνηση και την οργανωμένη προώθηση / φιλοξενία των προσφύγων σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.  Τις επιμέρους επιτροπές ανάπτυξης και εφαρμογής των αστικών σχεδίων σε επίπεδο πόλεων με τους ακόλουθους τομείς δράσης :  τη δημιουργία ανοικτών / κλειστών χώρων φιλοξενίας,  την ανάπτυξη ενός συστήματος παροχής υπηρεσιών προς τους πρόσφυγες – σίτιση, υγεινομικές, ιατρικές υπηρεσίες, παιδαγωγική υποστήριξη, πολιστικές παρεμβάσεις κλπ.,  τη συντονισμένη δραστηριοποίηση των παραγωγικών μονάδων της περιοχής σε ένα σύστημα παραγωγής και διάθεσης απαραίτητων υλικών και προϊόντων,  την εφαρμογή ενός συστήματος καταγραφής και προώθησης – προέλευση, προσωπικά στοιχεία, επιδιωκόμενος προορισμός και λόγοι επιλογής του - με την ευθύνη και τη συνεργασία αρμοδίων φορέων ( αστυνομικές αρχές, τοπική αυτοδιοίκηση ) και σε αγαστή συνεργασία με την προαναφερόμενη κρατική, κεντρική επιτροπή διαχείρισης ροών και την εθνική συντονιστική επιτροπή. 7

 Διμερής διακρατική χρηματοδότηση – αξιοποίηση των πόρων για την μεταναστευτική πολιτική των χωρών όπου αποσκοπούν να καταλήξουν παραδοσιακά τα μεταναστευτικά ρεύματα.  Χρηματοδότηση μέσα από το πλαίσιο του Ευρωπαϊκού, Κοινοτικού Προϋπολογισμού.  Τεκμηρίωση για την αξιοποίηση μέρους των αναπτυξιακών πόρων που δικαιούται η χώρα ως άμεση χρηματοδότηση των εγχώριων παραγωγικών μονάδων που θα ενταχθούν στο σύστημα παραγωγής και διάθεσης απαραίτητων υλικών και προϊόντων. 8

 Αξιοποίηση υποδομών – διοικητικών και / ή υλικοτεχνικων – των εμπλεκομένων πόλεων, καθώς και σε εθνικό επίπεδο, που είτε βρίσκονται σε αδράνεια, είτε υποαπασχολούνται. Ως εκ τούτου, μετά την πάροδο της ισχύος των Ολοκληρωμένων Σχεδίων Αστικής Φιλοξενίας Προσφύγων θα προκύψει μια σημαντική υλικοτεχνική προίκα για την κάθε περιοχή.  Ανάπτυξη του παραγωγικού ιστού της περιοχής : διεύθρυνση της ζήτησης και του κύκλου εργασιών του, αξιοποίηση της πιστοποιημένης κοινωνικής ευθύνης που θα επιδείξουν οι τοπικές μονάδες στην περαιτέρω προώθησή τους στις ευρωπαϊκές αγορές.  Σύσταση διεθνών, στρατηγικών συνεργιών των φορεών που θα εμπλέονται στις επιμέρους επιτροπές για τα αστικά σχέδια με άλλες διευρωπαϊκές και διεθνείς δικτυώσεις και φορείς στην ανάπτυξη κοινωνικών και επιστημονικών δράσεων.  Αναδειξη του σύγχρονου ρόλου της Ελλάδας ως ανθρωπιστικό σταυροδρόμι και πρωτοπόρος του συνεργατικού πλαισίου στην ευρύτερη περιοχή, ανταποκρινόμενη πλήρως στα σχετικά, οριζόντια συγκριτικά πλεονεκτήματά της : ιστορικό πολιτικοοικονομικό κεκτημένο, γεωπολιτική θέση και ανθρώπινο δυναμικό.  Ενδεικτικά για την Θεσσαλονίκη, ανάδειξη του ρόλου της ως ένα κοινωνικοοικονομικό, πολιτιστικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας, ανάδειξη της ιστορίας και η προοπτική της. 9

Οι ιστορικές εξελίξεις απαιτούν ιστορικές πρωτοβουλίες. Ειδαλλιώς θα μας ξεπεράσουν, είτε τα βαθύτατα προβλήματα που ανοίγουν, είτε οι αναπόφευκτες λύσεις τους. 10