Διδάσκοντες:Συμεών Ρετάλης Γραφείο:506, Κτ. Ανδρούτσου Μάθημα: Ψηφιακή Μάθηση: Πολιτικές και Εφαρμογή

Σκοπός του μαθήματος Να παρουσιάζετε τρόπους αξιοποίησης και εφαρμογής μιας σειράς από θεωρίες και παιδαγωγικά μοντέλα στην εκπαιδευτική πράξη με τη χρήση εκπαιδευτικών εργαλείων Να σχεδιάζετε μαθησιακές δραστηριότητες υιοθετώντας, προσαρμόζοντας και μετατρέποντας πρωτογενές ψηφιακό υλικό Να σχεδιάζετε και να αναπτύσσετε μια εκπαιδευτική πολυμεσική/υπερμεσική εφαρμογή με εργαλεία συγγραφής Να επιλέγετε τα κατάλληλα εκπαιδευτικά εργαλεία για την υποστήριξη της διδακτικής διαδικασίας Να αξιολογείτε την επίδοση μαθητών σε τεχνολογικά υποστηριζόμενα περιβάλλοντα

Θεματικές Ενότητες Τεχνολογικά υποστηριζόμενη μάθηση σε μια σύγχρονη κοινωνία Σύγχρονα παιδαγωγικά μοντέλα και ο ρόλος της εκπαιδευτικής τεχνολογίας Εργαλεία για τη σχεδίαση μαθησιακών δραστηριοτήτων Σχεδίαση μαθησιακού υλικού για διδακτικά συστήματα που βασίζονται στις προηγμένες μαθησιακές τεχνολογίες Συστήματα διαχείρισης τάξης Συνεργατική δράση και μάθηση: ζητήματα, συστήματα και τάσεις Συστήματα δημιουργίας δραστηριοτήτων αυτοαξιολόγησης Προτυποποίηση μαθησιακών τεχνολογιών Αξιολόγηση της μαθησιακής αποτελεσματικότητας Παιχνίδια στην εκπαιδευτική διαδικασία Εικονικά πανεπιστήμια

Βιβλιογραφία Grainne Conole, Designing for Learning in an Open World, Springer, 2013 Laurilland, D. (2010). Rethinking University Teaching – A Framework for the Effective Use of Educational Technology. Routledge- Taylor and Francis Group Σ. Ρετάλης (επιμέλεια έκδοσης) (2005). Οι Προηγμένες Τεχνολογίες Διαδικτύου στην Υπηρεσία της Μάθησης, Εκδόσεις Καστανιώτης, ISBN X.

Αξιολόγηση - Βαθμολογία Η αξιολόγηση στο κομμάτι που αφορά τις ενότητες που θα διδάξω, θα γίνει με βάση την επίδοσή τους σε ένα ατομικό παραδοτέο: Τελικός Βαθμός = (βαθμός ατομικού μέρους εργασίας) * Θα υπάρχει μία εξέταση και από τον κ. Λιοναράκη

Εργασία Η εργασία θα αφορά στη σχεδίαση μαθησιακών δραστηριοτήτων και στην κατασκευή εκπαιδευτικού υλικού για μαθήματα Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου το οποίο θα αξιοποιεί τις εκπαιδευτικές τεχνολογίες.  Δείτε τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών όπως τα περιγράφει το ΙΕΠ στο σύστημα Αίσωπος Ο τρόπος υλοποίησης της εργασίας θα ακολουθήσει τη μεθοδολογία CADMOS.

Τι πρέπει να κάνετε στην εργασία…

Από τις θεωρίες μάθησης στις μαθησιακές στρατηγικές

Πανεπιστήμια - before 1500 University of Bologna, Bologna, Italy, founded in 1088 University of Paris, Paris, France, founded c (now split among several autonomous universities) University of Oxford, Oxford, England, founded before 1167 (1117) University of Cambridge, Cambridge, England, founded c University of Salamanca, Salamanca, Spain, founded in 1218 University of Montpellier, Montpellier, France, founded in 1220 University of Padua, Padua, Italy, founded in 1222 University of Naples Federico II, Naples, Italy, founded in 1224 University of Toulouse, Toulouse, France, founded in 1229 University of Siena, Siena, Italy, founded in 1240 University of Coimbra, Coimbra, Portugal, founded in 1290 in Lisbon Universidad Complutense de Madrid, Madrid, Spain, founded in 1293 in Alcalá de Henares University of Lleida, Lleida, Spain, founded in 1300 University of Rome La Sapienza, Rome, Italy, founded in 1303 University of Perugia, Perugia, Italy, founded in 1308 University of Camerino, Camerino, Italy, founded in 1336 University of Pisa, Pisa, Italy, founded in 1343 University of Valladolid, Valladolid, Spain, founded in 1347

Πανεπιστήμια - after 1500 Americas: Universidad Autonoma de Santo Domingo, Dominican Republic, 1538 Argentina: Universidad Nacional de Córdoba, 1610 Canada: Université Laval, 1663; University of New Brunswick is the oldest English language university in Canada, founded in 1785 China: Nanking University, the first school officially called university in English in China, It's also the first to offer doctoral education in China, Colombia: Universidad del Rosario, 1653 Greece: University of Athens, 1837 Ireland: Trinity College, Dublin, 1592 Japan: University of Tokyo, 1877 Korea: Soongsil University, 1897 Lebanon: American University of Beirut, 1866 Malta: University of Malta, 1769, successory to Collegium Melitense 1592 Mexico: National Autonomous University of Mexico, 1551 North America: National Autonomous University of Mexico, 1551 Pakistan: University of the Punjab, 1882 Peru: National University of San Marcos, 1551

Μετά το διαφωτισμό, οι νέοι τρόποι μάθησης…

Το τραπέζι του μαθητή το 2000 (όπως το είχαν φανταστεί το 1965)

E-learning: Ένας ορισμός “the systematic use of networked multimedia computer technologies to  empower learners,  improve learning,  connect learners to people and resources supportive of their needs, and  to integrate learning with performance and individual with organisational goals.” P. Goodyear (2002)

E-learning: Ένας ορισμός Το E-learning αποτελεί τη συστηματική χρήση διαδικτυακών πολυμεσικών τεχνολογιών στηριζόμενων στους Η/Υ, με σκοπό  την ενδυνάμωση των εκπαιδευόμενων,  τη βελτίωση της μάθησης,  τη σύνδεση εκπαιδευόμενων με άλλα άτομα (συνεκπαιδευόμενους, εκπαιδευτές, ειδικούς) και πηγές που υποστηρίζουν τις ανάγκες τους, και  την σύνδεση της μάθησης με την απόδοση και των προσωπικών στόχων με τους επαγγελματικούς στόχους». P. Goodyear (2002)

Περιβάλλον ηλεκτρονικής μάθησης Εκπαιδευτικός Εκπαιδευόμενος Διαδίκτυο Εργαλεία Μάθησης Υλικό Μαθήματος Συστήματα Τηλε-συνεργασίας "Κοινότητες" Πρακτικής Ηλ. Βιβλιοθήκες Σύστημα Διαχείρισης Μάθησης

Θεωρίες μάθησης και μαθησιακές τεχνολογίες Βασικές θεωρίες μάθησης  πως οι θεωρίες αυτές επιδρούν στο σχεδιασμό μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστή  μοντέλα σχεδίασης και οι συνεπαγόμενες αρχές ανάπτυξης εκπαιδευτικών εφαρμογών  βασικές κατηγορίες εφαρμογών και χρήσεις στη διδασκαλία και τη μάθηση

Θεωρίες Μάθησης και υπολογιστικά περιβάλλοντα Τρεις (3) κύριες ψυχολογικές θεωρίες στην ανάπτυξη υπολογιστικών περιβαλλόντων μάθησης: Συμπεριφοριστικές θεωρίες (behaviorism) Γνωστικές θεωρίες  τον οικοδομισμό ή δομητισμό (constructivism) με τις διάφορες εκδοχές του (κλασικός οικοδομισμός και κονστρακτιονισμός (constructionism))  θεωρία επεξεργασίας της πληροφορίας κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης  Κοινωνιογνωστικές θεωρίες (κοινωνική αλληλεπίδραση – διερευνητική μάθηση)  Θεωρία της δραστηριότητας (activity theory)  Κατανεμημένη γνώση (distributed cognition)  Εγκαθιδρυμένη γνώση (situated cognition)

Πρόβλημα ποια θεωρία να διαλέξω? πώς να την υλοποιήσω?  descriptive vs. prescriptive υπάρχουν εργαλεία να με βοηθήσουν στην εφαρμογή?

“Here we are, standing in front of the Eiffel Tower.”

Οι συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις δίνουν έμφαση στην αναμετάδοση της πληροφορίας και στην τροποποίηση της συμπεριφοράς. Το πλαίσιο αυτό προσφέρει μια πολύ «τεχνική» προσέγγιση των αντίστοιχων εκπαιδευτικών εφαρμογών αυτό που προέχει είναι ο ξεκάθαρος και λειτουργικός ορισμός των παιδαγωγικών και διδακτικών στόχων που πρέπει να επιτευχθούν.

Συμπεριφορισμός ή Θεωρία της Συμπεριφοράς Μάθηση είναι τροποποίηση της συμπεριφοράς (behaviorism) Πρόδρομος αυτής της σχολής ο I. Pavlov Βασικοί εκπρόσωποί της οι J.B. Watson, E.L. Thorndike, και B. F. Skinner

Λέξεις-κλειδιά Πληροφορία Έλεγχος Ανάδραση (feedback) Σε αυτές τις θέσεις στηρίχθηκε και η εφαρμογή του συμπεριφορισμού στην εκπαίδευση

Μηχανοποίηση της εκπαίδευσης

Προγραμματισμένη διδασκαλία Διδακτικές μηχανές

Ποιος έχασε τη μάχη του Μαραθώνα? > Ο Ομέρ Βρυώνης Όχι, προσπάθησε ξανά > Οι Πέρσες Μπράβο! Συμπεριφοριστικό Εκπαιδευτικό Λογισμικό

Αρχές μαθησιακής σχεδίασης κατά το συμπεριφορισμό τη δόμηση της διδακτέας ύλης σε σύντομες διδακτικές ενότητες τη βαθμωτή πρόοδο της διδασκόμενης ύλης σύμφωνα με τους ρυθμούς του μαθητή  γραμμική οργάνωση την άμεση επαλήθευση της απάντησης του μαθητή, την ενίσχυση της σωστής απάντησης στην τιθέμενη ερώτηση. Η αλληλουχία της ύλης είναι με τέτοιο τρόπο σχεδιασμένη ώστε να μπορούν να την ακολουθήσουν όλοι οι μαθητές

Κοινωνικογνωστική μάθηση ως θεωρία επεξεργασίας των πληροφοριών - R. Gagnè Υποστηρίζει ότι ο εκπαιδευτικός πρέπει να αρχίζει με την ανάλυση των σκοπών και των στόχων που έχει θέσει για να πετύχει ο εκπαιδευόμενος και ποια ικανότητα να αποκτήσει (ικανότητα: η δυνατότητα του μαθητή να κάνει κάτι συγκεκριμένο υπό ορισμένες συνθήκες). Ετοιμότητα για μάθηση : προηγείται της διδασκαλίας. περιλαμβάνει τρεις παράγοντες [εσωτερικές καταστάσεις] : ενδιαφέρον, παρωθητικά κίνητρα, επίπεδο νοητικής εξέλιξης (τι πραγματικά γνωρίζει ο μαθητής και τι απομένει να μάθει για να κατακτήσει τη μάθηση). Ικανότητες που αναπτύσσουν οι μαθητές: νοητικές, γνωστικές στρατηγικές, λεκτικές, κινητικές, στάσεις.

Στόχος Που πηγαίνω; Πώς θα πάω; 1 Προσοχή Ενδιαφέρον Ενεργοποίηση μαθητών 2 Πληροφόρηση Μαθητών για στόχους 3 Κατεύθυνση Προσοχής μαθητών 4 Ανάκληση στη Μνήμη συγγενών παραστάσεων 5 Καθοδήγηση μάθησης 6 Ενίσχυση Συγκράτηση μάθησης 7 Παρώθηση Μεταβίβαση μάθησης 8 Εκτέλεση Άσκηση Ανατροφοδότηση Στόχος Πού; Πώς; Πώς ξέρω Ότι έφτασα; Το διδακτικό πρότυπο του R.Gagne

Οι οικοδομητιστικές (γνωστικές) προσεγγίσεις αναγνωρίζουν ότι οι εκπαιδευόμενοι ήδη διαθέτουν γνώσεις και αυτό που χρειάζεται είναι να βοηθηθούν ώστε να οικοδομήσουν νέες γνώσεις πάνω σε αυτές που ήδη κατέχουν. Οι εκπαιδευόμενοι, κάτω από αυτό το πρίσμα, συμμετέχουν ενεργά στην οικοδόμηση των γνώσεών τους. Το πλαίσιο αυτό οδηγεί στην άποψη ότι η εκπαίδευση πρέπει να έχει ως κύριο σκοπό να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στις άτυπες και τις τυπικές γνώσεις τους.

Οι κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις δεν μπορούν να δουν τη μαθησιακή δραστηριότητα έξω από το κοινωνικό, ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαδραματίζεται. Οι γνωστικές διεργασίες δεν νοούνται συνεπώς ως αυτόνομες οντότητες αλλά συστατικά ενός οργανωμένου όλου, του νου, ο οποίος λειτουργεί και αναπτύσσεται μέσα σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον ιστορικά προσδιορισμένο.

Οι επιρροές του κοινωνικού περιβάλλοντος Vygotsky, Bruner, κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες

Η ανακαλυπτική μάθηση (discovery learning) J. Bruner (γνωστικός ψυχολόγος της μάθησης)  Έμφαση στη διευκόλυνση της μάθησης μέσω της κατανόησης των δομών και των επιστημονικών αρχών ενός γνωστικού αντικειμένου Ανακαλυπτική μέθοδος Καθοδηγούμενη ανακάλυψη αιρετική άποψη: όλοι μπορούν να μάθουν οτιδήποτε και σε οποιαδήποτε ηλικία (με κατάλληλη δομή και οργάνωση της ύλης - ανάλογη μεθόδευση της διδασκαλίας) ο εκπαιδευόμενος πρέπει να έρχεται αντιμέτωπος με προβληματικές καταστάσεις

Θεωρία του C. Rogers Η αυτοπραγμάτωση περιλαμβάνει την συνεχή προσπάθεια του ατόμου να επιτύχει την ανάπτυξη των δυνατοτήτων του στο έπακρο Περιλαμβάνει τον άνθρωπο ως ολότητα Βασική η επικοινωνία, διαπροσωπικές σχέσεις, ικανότητα να «ακούς» τον άλλο, να δέχεσαι και να δίνεις αγάπη, να εκτιμάς τον άλλο, να παρέχεις περιθώρια ελευθερίας έκφρασης Απαραίτητη η ελευθερία του προσώπου (ελευθερία επιλογής, προσωπική ελευθερία). Καθένας να δέχεται τον εαυτό του και τον άλλο όπως είναι, χωρίς να προσπαθεί να τον αλλάξει, γιατί έχει αξία ως μοναδικό πρόσωπο. Ο ρόλος του εκπαιδευτή είναι διευκολυντικός (διευκολύνει την μάθηση) Η μάθηση πρέπει να συντελείται σε ατμόσφαιρα γνήσιων σχέσεων & ελευθερίας. «Η ελευθερία προς μάθηση απαιτεί σεβασμό και προς εκείνους που δεν επιθυμούν την ελευθερία αυτή». Η πιο χρήσιμη κοινωνική μάθηση είναι «η μάθηση της διαδικασίας της μάθησης» (δηλ. ένα διαρκές άνοιγμα στην εμπειρία)

Β. Οι κοινωνικο- πολιτισμικές θεωρίες L. Vygotsky, A. Luria (σοβιετική σχολή) Ενδιαφέρον στην επικοινωνιακή και πολιτισμική διάσταση της μάθησης

Kοινωνικογνωστική σύγκρουση  ασυμφωνία ανάμεσα σε υποκείμενα ανάλογων νοητικών δυνατοτήτων πάνω στη λύση προβλήματος ή την κρίση πάνω σε ένα γνωστικό αντικείμενο  διαδικασία κατά την οποία, όταν το άτομο αντιμετωπίζοντας ένα πρόβλημα διατυπώνει κάποια εκτίμηση, δέχεται από το κοινωνικό περιβάλλον μια συγκροτημένη αντίδραση που υπερασπίζεται με σαφήνεια αντίθετες από τη δική του απόψεις  το υποκείμενο συνειδητοποιεί ότι εκτός από τη δική του άποψη υπάρχουν και άλλες θεωρήσεις ενώ ταυτόχρονα η κοινωνικογνωστική σύγκρουση του παρέχει και νέες πληροφορίες καθιστώντας το ικανό για διαφορετικές απαντήσεις

Φύση της δια βίου μάθησης η μάθηση έχει πάνω από όλα κοινωνική και εμπλαισιωμένη φύση σε συνάφεια με το κοινωνικοπολιστισμικό πλαίσιο Σχεδιάζουμε τις δραστηριότητες  σε κοινωνικό επίπεδο (ανάμεσα σε άτομα)  και στη συνέχεια σε ατομικό επίπεδο (μέσα στο ίδιο τον εκπαιδευόμενο)

Διδακτικά γεγονότα -Gagné et al. Διέγερση της προσοχής–ενδιαφέροντος του εκπαιδευόμενου Πληροφόρηση για τους μαθησιακούς σκοπούς και στόχους, Πρόκληση ανάκλησης προϋπάρχουσας γνώσης Παρουσίαση ενδιαφέροντος μαθησιακού υλικού Καθοδήγηση στη μάθηση Εφαρμογή αποκτημένης γνώσης (πρακτική) Επικοινωνία και ανταπόκριση σε εκκλήσεις για βοήθεια ή τυχόν απορίες, Αξιολόγηση της επίδοσης του φοιτητή Ενίσχυση της συγκράτησης και της μεταφοράς της μάθησης

Από τις θεωρίες στις στρατηγικές Μία στρατηγική μάθησης(learning strategy) είναι μία περιγραφή ενός σχήματος διδασκαλίας, μια ακολουθία από αλληλένδετες δραστηριότητες που εκτελούν οι εκπαιδευόμενοι και ο εκπαιδευτικός (περισσότερο ή λιγότερο σύνθετη), οι οποίες επιλέγονται με βάση μία παιδαγωγική θεώρηση και έχουν ως σκοπό να καταστήσουν τη μαθησιακή διαδικασία ελκυστική και αποτελεσματική.  Μία Στρατηγική μάθησης ορίζεται η συγκροτημένη συνακολουθία αλληλεποικο-δομούμενων διδακτικο-μαθησιακών δραστηριοτήτων, που οργανώνει ο εκπαιδευτικός με βάση συγκεκριμένες αρχές, κατά τη διεξαγωγή του «μαθήματος», με σκοπό να επιτύχει συγκεκριμένους στόχους (Ματσαγγούρας, 2000).

Τα WebQuests Τα WebQuest αποτελούν ένα τύπο δραστηριότητας που γνωρίζει ανάπτυξη σε σχολεία και επιστημονικά ιδρύματα των αγγλόφωνων χωρών, με σκοπό  την αξιοποίηση της πληθώρας των πληροφοριών που παρέχει το Διαδίκτυο και  την αναμόρφωση των διδακτικών προγραμμάτων σύμφωνα με τις επιταγές του εποικοδομισμού και της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση.

A Typical WebQuest Main Web Page 1. Introduction 2. Task 3. Process 4. Information/Resources 5. Evaluation 6. Conclusions Supplemental Web Pages Other Material (books, film, etc.) Filtered Websites

Διερευνητική Μάθηση (2) Ο μαθητής: εγείρει ερευνητικά ερωτήματα διατυπώνει υποθέσεις ελέγχει τις υποθέσεις του δημιουργεί και αναλύει επιχειρήματα ανταλλάσσει τα επιχειρήματα του με τους άλλους συμμαθητές του εφαρμόζει τις γνώσεις που απέκτησε

Συνεργατική μάθηση

Συνεργατική μάθηση: οφέλη συμβάλλει στην ανάπτυξη αισθήματος κοινής ευθύνης, αλληλοϋποστήριξης και καλλιεργεί κλίμα που ενθαρρύνει τη μάθηση ευνοεί την κοινωνικοποίηση των ατόμων και την διατύπωση απόψεων προωθεί δεξιότητες που σχετίζονται με την οργάνωση και την εργασία στο πλαίσιο ομάδων

Συνεργατικές στρατηγικές Είναι ένα σχήμα διδασκαλίας, μια ακολουθία περισσότερο ή λιγότερο σύνθετη, από διδακτικο- μαθησιακές δραστηριότητες  που έχουν ως σκοπό να καταστήσουν τη διδασκαλία αποτελεσματική μέσω υλοποίησης των διδακτικών στόχων

TPS: Thinking, forming pairs and sharing Ατομικός στοχασμός (Think) Συνεργασία σε ζεύγη (Pair) Διαμοιρασμός ιδεών (Share)

Στρατηγική jigsaw (συναρμολόγηση) Σύσκεψη “Εδικών ομάδων” (Expert groups) Επεξεργασία προβλήματος στα πλαίσια της “ομάδας Jigsaw

Το παράδειγμα ενός εκπαιδευτικού σεναρίου με TPS+JIGSAW

Βήματα Επίλυσης Ορισμός Προβλήματος, Σχεδίαση Στρατηγικών, Οργάνωση Πληροφοριών Κατανομή των Πηγών Πληροφόρησης, Έλεγχος & Αξιολόγηση της πορείας Επίλυσης eAMRA: Συνεργατική Επίλυση Προβλημάτων

eARMA- Επίλυση Προβλήματος στο Synergo καθώς αντλούνται πληροφορίες από το Moodle

Six Hats

Scamper

Παραδειγματικό Εκπαιδευτικό Σενάριο με μίξη στρατηγικών (Ι)