STEPHEN P. ROBBINS, DAVID A. DECENZO, MARY COULTER Διοίκηση επιχειρήσεων Αρχές και εφαρμογές

1 Κεφάλαιο Οι μάνατζερ και το μάνατζμεντ

Μαθησιακά αποτελέσματα Πείτε ποιοι είναι οι μάνατζερ και πού εργάζονται Ορίστε το μάνατζμεντ Περιγράψτε τις αρμοδιότητες των μάνατζερ Εξηγήστε γιατί είναι σημαντική η μελέτη του μάνατζμεντ Περιγράψτε τους παράγοντες που αναμορφώνουν και επανακαθορίζουν το μάνατζμεντ 1-3

Ποιοι είναι οι μάνατζερ; Πού εργάζονται ; Οργανισμός – Μια εκούσια σύνθεση ατόμων που συνενώνονται για την επίτευξη συγκεκριμένου σκοπού Κοινά χαρακτηριστικά των οργανισμών – Ευδιάκριτος σκοπός – Άνθρωποι που συνεργάζονται – Εκούσια και συστηματική δομή 1-4

1-5

Σε τι διαφέρουν οι μάνατζερ από το μη διοικητικό προσωπικό; Εργαζόμενοι σε μη διοικητικές θέσεις – Άνθρωποι που αναλαμβάνουν απευθείας την εκπόνηση μιας εργασίας ή καθήκοντος και δεν φέρουν ευθύνη για την επιστασία της δουλειάς άλλων Μάνατζερ – Άτομα σε έναν οργανισμό που κατευθύνουν και επιβλέπουν τις δραστηριότητες άλλων ατόμων στον ίδιο οργανισμό 1-6

1-7

Τι τίτλους έχουν οι μάνατζερ; Μάνατζερ κορυφής – Υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων για την πορεία του οργανισμού – Παραδείγματα: πρόεδρος, γενικός διευθυντής, αντιπρόεδρος Μάνατζερ μεσαίας βαθμίδας – Διευθύνουν άλλους μάνατζερ – Παραδείγματα: υπεύθυνος έργων, διευθυντής τμήματος Μάνατζερ πρώτης γραμμής – Υπεύθυνοι για την καθοδήγηση μη διοικητικών εργαζομένων – Παραδείγματα: επόπτης, επικεφαλής ομάδας 1-8

Τι είναι το μάνατζμεντ; Μάνατζμεντ – Η διαδικασία διεκπεραίωσης των εργασιών, αποτελεσματικά και αποδοτικά, με και μέσω άλλων ανθρώπων Αποτελεσματικότητα – Η σωστή διεκπεραίωση των εργασιών ή η ολοκλήρωση δραστηριοτήτων, ώστε να κατακτώνται οι στόχοι του οργανισμού Αποδοτικότητα – Η σωστή εκτέλεση του έργου και διασφάλιση της μέγιστης δυνατής παραγωγής με την ελάχιστη εισροή στοιχείων 1-9

1-10

Τι κάνουν οι μάνατζερ; Σύμφωνα με τη θεωρία των λειτουργιών του γάλλου βιομηχάνου Henri Fayol, όλοι οι μάνατζερ εκτελούν συγκεκριμένες δραστηριότητες ή λειτουργίες 1-11

Οι τέσσερις λειτουργίες του μάνατζμεντ Προγραμματισμός – Καθορισμός στόχων και μέσων για την επίτευξή τους Οργάνωση – Ο προσδιορισμός των απαιτούμενων εργασιών και του τρόπου εκτέλεσής τους για την επίτευξη των στόχων Καθοδήγηση – Η διεύθυνση των εργασιακών δραστηριοτήτων του προσωπικού Έλεγχος – Η παρακολούθηση των δραστηριοτήτων, για να διασφαλιστεί η σύμφωνη με το σχέδιο υλοποίησή τους 1-12

1-13

Ποιος είναι ο ρόλος των μάνατζερ; Σύμφωνα με τη μελέτη του Henry Mintzberg, η δουλειά των μάνατζερ μπορεί να περιγραφεί από του δέκα ρόλους που αναλαμβάνουν συγκεκριμένες σε τρεις συγκεκριμένες κατηγορίες διοικητικών ενεργειών ή συμπεριφορών Διαπροσωπικός ρόλος – Ρόλος «βιτρίνας» (figurehead), ηγέτη (leader) και συνδετικού κρίκου (liaison) Πληροφοριακός/ενημερωτικός ρόλος – Ρόλος ελεγκτικού οργάνου, διανεμητή και εκπροσώπου Τύπου Λήψη αποφάσεων – Ρόλος επιχειρηματία, διαχειριστή κρίσεων, διανεμητή/κατανομέα πόρων και διαπραγματευτή 1-14

1-15

Ποιες δεξιότητες χρειάζονται οι μάνατζερ; Ο Robert L. Katz και άλλοι υποστηρίζουν ότι οι μάνατζερ πρέπει να διαθέτουν τέσσερις κρίσιμες διοικητικές δεξιότητες: Νοητικές δεξιότητες – Χρησιμοποιούνται για την ανάλυση και διάγνωση περίπλοκων καταστάσεων Διαπροσωπικές δεξιότητες – Οι μάνατζερ χρειάζεται να επικοινωνούν, να παρακινούν, να συμβουλεύουν και να αναθέτουν εργασίες Τεχνικές δεξιότητες – Συνίστανται στις εξειδικευμένες επαγγελματικές γνώσεις που απαιτούνται για την εκτέλεση εργασιακών καθηκόντων Πολιτικές δεξιότητες – Για την οικοδόμηση μιας βάσης ισχύος και την εδραίωση των κατάλληλων διασυνδέσεων 1-16

Η εργασία του μάνατζερ είναι σφαιρική και διαρκής; Μέχρι τώρα, έχουμε πραγματευτεί το επάγγελμα του μάνατζερ ως γενική δραστηριότητα. Στην πραγματικότητα η εργασία των μάνατζερ διαφοροποιείται σε διάφορες πτυχές Βαθμίδα στον οργανισμό – οι μάνατζερ κορυφής ασχολούνται με το σχεδιασμό περισσότερο από τους επιβλέποντες Κερδοσκοπικός έναντι μη κερδοσκοπικού οργανισμού – Διαφοροποίηση στον τρόπο εκτίμησης της απόδοσης 1-17

Η εργασία του μάνατζερ είναι σφαιρική και διαρκής; (συν.) Μέγεθος του οργανισμού – Ο σημαντικότερος ρόλος του μάνατζερ σε μια μικρή επιχείρηση είναι εκείνος του συμβούλου δημοσίων σχέσεων Εθνικά σύνορα – Οι περισσότερες από τις έννοιες που μελετώνται στα ακόλουθα κεφάλαια ισχύουν κυρίως για τις αγγλόφωνες χώρες και ίσως πρέπει να πρέπει να προσαρμοστούν σε άλλα διεθνή περιβάλλοντα 1-18

1-19

1-20

Γιατί να μελετήσει κανείς μάνατζμεντ; Είναι προς το συμφέρον όλων μας η βελτίωση των τρόπων διοίκησης των οργανισμών Οι οργανισμοί που διοικούνται αποτελεσματικά επινοούν τρόπους να ευημερήσουν ακόμα και σε οικονομικά δυσχερείς καιρούς Μετά την αποφοίτησή τους, οι περισσότεροι διοικούν ή διοικούνται 1-21

Τι μπορούν να μάθουν οι σπουδαστές του μάνατζμεντ από άλλα μαθήματα; Ανθρωπολογία – Η μελέτη των κοινωνιών, η οποία συμβάλει στη γνώση των ανθρώπινων όντων και των δραστηριοτήτων τους Οικονομικά – Επιτρέπουν την κατανόηση της μεταβαλλόμενης οικονομίας και του ρόλου του ανταγωνισμού σε παγκόσμιο πλαίσιο 1-22

Φιλοσοφία – Εξετάζει τη φύση των πραγμάτων, ιδιαίτερα τις αξίες και τα ήθη Πολιτικές επιστήμες – Αφορούν τη μελέτη της συμπεριφοράς των ατόμων και των ομάδων μέσα σε ένα πολιτικό περιβάλλον Ψυχολογία – Η επιστήμη που επιδιώκει να αξιολογήσει, να ερμηνεύσει και να μεταβάλει τη συμπεριφορά των ανθρώπων Κοινωνιολογία – Η μελέτη των ανθρώπων σε σχέση με τους συνανθρώπους τους 1-23 Τι μπορούν να μάθουν οι σπουδαστές του μάνατζμεντ από άλλα μαθήματα; (συνέχεια)

Ποιοι παράγοντες αναμορφώνουν και επαναπροσδιορίζουν το μάνατζμεντ; Καλώς ήρθατε στον νέο κόσμο του μάνατζμεντ! Στον σύγχρονο κόσμο, οι μάνατζερ διαχειρίζονται: – Μεταβαλλόμενους εργασιακούς χώρους – Ζητήματα ήθους και εμπιστοσύνης – Παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα – Τεχνολογία που αλλάζει 1-24

Γιατί οι πελάτες είναι σημαντικοί στη δουλειά του μάνατζερ; Χωρίς αυτούς, οι περισσότεροι οργανισμοί δεν θα υπήρχαν Ανακαλύπτουμε πλέον ότι οι στάσεις και συμπεριφορές των εργαζομένων διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην ικανοποίηση των πελατών Οι μάνατζερ πρέπει να διαμορφώσουν έναν οργανισμό ευαίσθητο απέναντι στον πελάτη με εργαζομένους φιλικούς, ενημερωμένους, έτοιμους να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πελατών 1-25

Γιατί η καινοτομία είναι σημαντική στη δουλειά του μάνατζερ; «Τίποτα δεν είναι πιο επικίνδυνο από την απουσία καινοτομίας» Η καινοτομία δεν είναι σημαντική μόνο για τους οργανισμούς υψηλής τεχνολογίας Είναι ουσιώδης για όλα τα είδη οργανισμών 1-26

1-27 Μια σύντομη ιστορική ανασκόπηση της καταγωγής του μάνατζμεντ Μάθημα ιστορίας

Πρώιμο μάνατζμεντ Το μάνατζμεντ ασκείται εδώ και πολύ καιρό Οργανωμένες προσπάθειες τις οποίες κατηύθυναν άνθρωποι υπεύθυνοι για τον προγραμματισμό, την οργάνωση, την ηγεσία και τη διενέργεια ελέγχου υφίστανται εδώ και χιλιετίες 1-28

Κλασικές προσεγγίσεις Επιστημονικό μάνατζμεντ – Ο Frederick W. Taylor περιέγραψε το επιστημονικό μάνατζμεντ ως τη χρήση επιστημονικών μεθόδων για τον καθορισμό του «καλύτερου τρόπου» εκτέλεσης μιας εργασίας 1-29

Άλλες κλασικές προσεγγίνεις Γενική διοικητική θεωρία – Επικεντρώνεται στα χαρακτηριστικά του καλού μάνατζμεντ – Ο Max Weber (φωτό) περιέγραψε τη γραφειοκρατία ως ιδεατή, ορθολογική μορφή της οργανωσιακής δομής – Ο Henri Fayol προσδιόρισε πέντε διοικητικές λειτουργίες και 14 αρχές του μάνατζμεντ 1-30

Συμπεριφορικές προσεγγίσεις Εκπρόσωποι των πρώιμων συμπεριφορικών προσεγγίσεων: – Ο Robert Owen, τον οποίον απασχολούσαν οι οικτρές συνθήκες εργασίας – Ο Hugo Munsterberg, πρωτοπόρος στον τομέα της βιομηχανικής ψυχολογίας – Η Mary Parker Follett που αναγνώρισε ότι η θεώρηση των οργανισμών μπορούσε να γίνει τόσο από άποψη ατομικής όσο και ομαδικής συμπεριφοράς 1-31

Οι μελέτες Hawthorne Διεξήχθησαν στο Hawthorne Works της Western Electric Company – Προσέφεραν νέα διεισδυτική γνώση της ατομικής και ομαδικής συμπεριφοράς στον εργασιακό χώρο – Κατέληξαν στο πόρισμα ότι οι ομαδικές πιέσεις επηρεάζουν σημαντικά την ατομική παραγωγικότητα 1-32

1–33 Ποσοτική προσέγγιση – Εφάρμοσε ποσοτικές μεθόδους για τη βελτίωση της λήψης αποφάσεων. – Εξελίχθηκε από τις μαθηματικές και στατιστικές λύσεις που αναπτύχθηκαν για την αντιμετώπιση στρατιωτικών προβλημάτων κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. – Οι ιδέες των W. Edwards Deming και Joseph M. Duran αποτέλεσαν τη βάση για τη Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ)

Σύγχρονες προσεγγίσεις Επικεντρώνονταν στις υποθέσεις των μάνατζερ εντός του οργανισμού – Ο Chester Barnard έγραψε στο βιβλίο του The Functions of the Executive το 1938 ότι ο οργανισμός λειτουργεί ως συνεργατικό σύστημα – Ο Fred Feildler έκανε για πρώτη φορά δημοφιλή την ενδεχομενική προσέγγιση (ή καταστασιακή προσέγγιση), η οποία υποστηρίζει ότι οι οργανισμοί, οι εργαζόμενοι και οι καταστάσεις διαφέρουν και απαιτούν διαφορετικές μεθόδους διοίκησης 1-34

1-35 Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη, σύμφωνα με το Ν. 2121/1993 και τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με τον Ν. 100/1975)