Εξωτερικές Σχέσεις της ΕΕ καθηγητής: Σ. Μπλαβούκος Λαμπράκη Δήμητρα Παντινάκη Χριστίνα Δέσποινα

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003 Δόγμα ασφάλειας της ΕΕ με τίτλο «Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ασφάλειας» Δόγμα ασφάλειας/ στρατηγικής: Επίσημο κείμενο πολιτικής όπου αναφέρονται οι απειλές που η κάθε χώρα (εδώ η ΕΕ) κρίνει ότι αντιμετωπίζει καθώς και οι τρόποι αντιμετώπισης των εν λόγω απειλών

Υπόβαθρο Εκτός ΕΕ: 2001 χτύπημα στους δίδυμους πύργους 2001 ενεργοποίηση ΝΑΤΟ και επέμβαση στο Αφγανιστάν με ενεργή συμμετοχή ΕΕ 2003 μη νομιμοποιημένη εισβολή ΗΠΑ στο Ιράκ εντός ΕΕ: Διεργασίες για ένταξη δέκα ανατολικών κρατών Δ.Δ. για Συνταγματική Συνθήκη (2004)

Ποιες είναι οι απειλές;  Τρομοκρατία (συνδέεται με βίαιο θρησκευτικό εξτρεμισμό)  Εξάπλωση όπλων μαζικού ολέθρου (π.χ. Ιράν, Β.Κορέα)  Περιφερειακές συγκρούσεις  μεταναστευτικές ροές  Αποσάθρωση κρατικών δομών (π.χ. Αφγανιστάν, Σομαλία, Βαλκάνια)  Οργανωμένο έγκλημα (π.χ. διακίνηση ναρκωτικών, εμπόριο λευκής σαρκός)

Αντιμετώπιση απειλών Αποτελεσματική πολυμερής προσέγγιση i. Πλήρης χρήση όλου του φάσματος των διαθέσιμων μέσων ii. Δυνατότητα πρόληψης συγκρούσεων και απειλών iii. Ανάγκη αύξησης πόρων για την αντιμετώπιση των απειλών Δραστηριοποίηση στα πλαίσια Διεθνούς Δικαίου i. Νομιμοποίηση δράσεων μέσω του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ

Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ασφάλειας 2008 Πώς διαμορφώνονται οι απειλές; 1) Διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής 2) Τρομοκρατία και οργανωμένο έγκλημα 3) Ασφάλεια στον κυβερνοχώρο 4) Ενεργειακή ασφάλεια 5) Αλλαγή του κλίματος

Αντιμετώπιση απειλών Μεμονωμένες στρατηγικές i. Αντιτρομοκρατική στρατηγική της ΕΕ ii. Ενωσιακή στρατηγική για ασφαλή κοινωνία της πληροφορίας iii. Έκθεση για ενοποιημένη ενεργειακή αγορά iv. Στρατηγική για καταπολέμηση συσσώρευσης και διακίνησης SALW (φορητά όπλα και ελαφρύς οπλισμός) Αποτελεσματική πολυμέρεια

Ανάγκη για αλλαγή Τι ζητήματα ανακύπτουν σήμερα ;  ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ-ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗ ΚΡΙΣΗ  ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ  ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΓΕΙΤΝΙΑΣΗΣ  ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Περιφερειακές συγκρούσεις – Προσφυγική κρίση

Συγκρούσεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Β.Αφρικής (Συρία, Ισραήλ-Παλαιστίνη) Διακυβερνητικά προβλήματα που αφορούν την περιοχή της Υποσαχάριας Αφρικής ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Τρομοκρατία Η τρομοκρατία και με αφορμή τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, παραμένει στο προσκήνιο  Αναγκαιότητα καταπολέμησης των τρομοκρατικών ενεργειών που συνδέονται με το θρησκευτικό εξτρεμισμό  Έλεγχος των μεταναστευτικών ροών

Αναθεώρηση των Ανατολικών πολιτικών γειτνίασης Αντιστάθμιση της αυξανόμενης στρατιωτικής δύναμης της Ρωσίας Αντίθεση απόψεων για τις σχέσεις Ρωσίας και ΕΕ (έπειτα από την προσάρτηση της Κριμαίας)

Διαδικτυακή ασφάλεια Ανάγκη ασφάλειας στον κυβερνοχώρο για:  Προστασία της ιδιωτικότητας και των εμπορικών ενδιαφερόντων  Προστασία από το έγκλημα που βασίζεται στο διαδίκτυο

Περαιτέρω προβληματισμοί Ενεργειακή κ Περιβαλλοντική πολιτική Αποσταθεροποίηση της ΕΕ (αλλαγές κ προβλήματα στο εσωτερικό της ΕΕ που επιβάλλουν αναθεώρηση στα θέματα της ευρωπαϊκής στρατηγικής ασφάλειας)

Εσωτερική διάσταση συνοχής 2008 αίτημα προς Επιτροπή για δημιουργία κειμένου για την ασφάλεια στο εσωτερικό της ΕΕ 2010 κείμενο από την Επιτροπή: “the EU internal strategy in action: five steps towards a more secure Europe” 2015 αναθεώρηση του κειμένου “the European Agenda on Security”

5 βασικές προκλήσεις 1. Εγκληματικά δίκτυα 2. Τρομοκρατικά δίκτυα 3. Έγκλημα στον κυβερνοχώρο 4. Εξωτερικά σύνορα 5. Κρίσεις και καταστροφές (εντοπίζονται από το το 2015 δίνεται περισσότερη έμφαση στα 1,2,3)

Πώς η ένωση θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις; 1. καταπολέμηση διεθνών εγκληματικών δικτύων μέσω : I. εντοπισμού και εξάρθρωσης τους II. προστασίας της οικονομίας από τη διείσδυση της εγκληματικότητας III. δήμευσης προϊόντων εγκλήματος

2. Πρόληψη τρομοκρατίας και αντιμετώπιση ριζοσπαστικοποίησης και στρατολόγησης τρομοκρατών μέσω : i. Παροχής µέσων σε κοινότητες για την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης και της στρατολόγησης τρομοκρατών ii. Αποκλεισμού των τρομοκρατών από πηγές χρηματοδότησης και υλικά και παρακολούθησης των οικονομικών τους συναλλαγών iii. Προστασίας των µεταφορών

3. Αύξηση των επιπέδων ασφάλειας των πολιτών και των επιχειρήσεων στον κυβερνοχώρο μέσω : i. ∆ηµιουργίας ικανοτήτων των αρχών επιβολής του νόµου και των δικαστικών αρχών ii. Συνεργασίας µε τη βιοµηχανία για την παροχή δυνατοτήτων και για την προστασία των πολιτών

4. Ενίσχυση της ασφάλειας και της διαχείρισης των συνόρων μέσω : I. Πλήρους αξιοποίησης του δυναµικού του EUROSUR (European external border surveillance system- 2011) II. Ενίσχυσης της συμβολής του Frontex στα εξωτερικά σύνορα III. Κοινής διαχείρισης κινδύνων για την κυκλοφορία εμπορευμάτων διαµέσου των εξωτερικών συνόρων IV. Βελτίωσης της διυπηρεσιακής συνεργασίας σε εθνικό επίπεδο

5. Αύξηση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης σε περιπτώσεις κρίσεων και καταστροφών μέσω : I. Πλήρους αξιοποίησης της ρήτρας αλληλεγγύης II. Προσέγγισης που λαµβάνει υπόψη κάθε πιθανό ενδεχόµενο κατά την εκτίµηση των απειλών και κινδύνων III. Σύνδεσης των κέντρων ευαισθητοποίησης για διάφορες καταστάσεις IV. Ανάπτυξης ευρωπαϊκής ικανότητας αντίδρασης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την αντιµετώπιση καταστροφών