ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Εισαγωγή στην αναζήτηση και υποβολή χρηματοδοτικών προτάσεων

Ορισμός : Έργο (1) Γενικά, ένα έργο (project) αποτελείται από μια σειρά δράσεων με συγκεκριμένο χρονικό σημείο εκκίνησης και χρονικό σημείο ολοκλήρωσης, που στοχεύει στην επίτευξη ενός προκαθορισμένου στόχου, λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς του χρόνου, των χρημάτων και των πόρων, καθώς και τους στόχους ( γενικούς / ειδικούς ) του προγράμματος στο οποίο υποβλήθηκε.

Ορισμός : Έργο (2) Ο τρόπος με τον οποίο τα έργα σχεδιάζονται και υλοποιούνται ακολουθεί μια διαδοχή βημάτων, ξεκινώντας από μια συμπεφωνημένη στρατηγική μεταξύ των εταίρων ενός δικτύου / σύμπραξης ( π. χ. ΟΤΑ, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, ΜΚΟ, επιχειρήσεις κλπ ), που οδηγεί σε ένα σχέδιο δράσεων, προσανατολισμένο στην επίτευξη ειδικότερων στόχων που διατυπώνονται, υλοποιούνται, αξιολογούνται και αναδιαμορφώνονται. Το π ικές ανάγκες Περιορισμοί π ροδιαγραφών Έργο Πόροι

Ορισμός : Έργο (3) Ο κύκλος ενός έργου (project cycle) μας παρέχει τη δομή διαβούλευσης με τους δικαιούχους του ( π. χ. μέλη τοπικών κοινωνιών ) και τη βάση επαρκούς πληροφόρησης, ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται με τεκμηριωμένο τρόπο στα κρίσιμα στάδια της ζωής ενός έργου. Τα δε βασικά στάδια της ζωής ενός έργου είναι τα εξής :  Προγραμματισμός  Προσδιορισμός δικαιούχων και δράσεων ( Αναγνώριση )  Υποβολή της πρότασης  Αξιολόγηση  Υλοποίηση  Διαχείριση ( Η διάρκεια και η σημασία του κάθε σταδίου ποικίλλει από έργο σε έργο, π. χ. η αξιολόγηση για ένα ερευνητικό, η προετοιμασία για ένα κατασκευαστικό κλπ )

Α. Προγραμματισμός (1) Στο στάδιο του Προγραμματισμού γίνεται μια καταγραφή των βασικών προβλημάτων, των μακροπρόθεσμων προτεραιοτήτων και του περιβάλλοντος στο οποίο θα υλοποιηθεί η πρόταση σε σχέση με τις προτεραιότητες και τις ανάγκες του βασικού χρηματοδότη (funding line, πρόγραμμα, tender κλπ )

Α. Προγραμματισμός (2) Η εμπειρία έχει δείξει ότι τα επιλεγόμενα σχέδια που τελικά χρηματοδοτούνται οφείλουν να διαθέτουν πέντε βασικά χαρακτηριστικά :   Να υποστηρίζουν τη γενική και ειδική στοχοθεσία και πολιτική του χρηματοδότη, αλλά και των συμφερόντων των άλλων δυνητικών χρηματοδοτών που καλούνται εναλλακτικά να συνεισφέρουν, είτε σε είδος, είτε σε χρήμα για την υλοποίησή τους ( π. χ. χορηγών, τοπικών επιχειρηματικών φορέων ).  Να σχετίζονται με μια από κοινού συμπεφωνημένη στρατηγική ( μεταξύ των βασικών εταίρων της σχεδιαζόμενης πρωτοβουλίας – αποδεικνύει ωριμότητα ).  Να έχουν πιθανότητες βιωσιμότητας και διάρκειας πέρα από τον προγραμματισμένο χρόνο υλοποίησής τους.  Να είναι εφικτά και υλοποιήσιμα εντός του συγκεκριμένου Κοινοτικού χρηματοδοτικού πλαισίου και των άλλων προτεινόμενων από τον ενδιαφερόμενο εναλλακτικών τύπων χρηματοδότησης ( όταν δεν καλύπτει το 100% του προϋπολογισμού ).  Να είναι κατανοητά σε όλους, κυρίως σε εκείνους που θα το χρηματοδοτήσουν ( και κυρίως σε εκείνους που θα τα αξιολογήσουν ).

Α. Προγραμματισμός : Επιλογή Χρηματοδοτικής Πρόσκλησης Πηγές χρηματοδότησης και διαφορές  Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα vs ΕΚΤ ( ΕΤΠΑ )  Χρηματοδοτικά Προγράμματα από Ευρωπαϊκά Ταμεία που προκηρύσσονται από Εθνικές Αρχές  Ευρωπαϊκά Προγράμματα με υποβολή σε Ελληνικές Αρχές vs Ευρωπαϊκά Προγράμματα με υποβολή κατευθείαν στις Ευρωπαϊκές Αρχές  Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας

Α. Προγραμματισμός : Επιλογή Χρηματοδοτικής Πρόσκλησης Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα vs ΕΚΤ ( ΕΤΠΑ ) ΕυρωπαϊκάΕΚΤ Πιλοτικά έργα ( όχι υποδομής ) Κυρίως έργα υποδομής Συνήθως απαιτείται διακρατική συνεργασίαΣυνήθως υλοποιούνται από έναν φορέα, τον τελικό δικαιούχο Αξιολόγηση πρότασης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο ή εντεταλμένους φορείς Αξιολόγηση πρότασης σε εθνικό επίπεδο συνήθως από ενδιάμεσες διαχειριστικές αρχές Υποβολή με προτυποποιημένα έντυπα που συχνά απαιτούν μεγαλύτερη προσπάθεια για την οργάνωση και συγγραφή Υποβολή με προτυποποιημένα Τεχνικά Δελτία. Στις πιο πολλές περιπτώσεις απαιτούν λιγότερους πόρους για την συγγραφή Μεσαία πολυπλοκότητα διαχείρισηςΥψηλή πολυπλοκότητα διαχείρισης ( διαδικασίες διαγωνισμών και προκηρύξεων ) Στις πιο πολλές περιπτώσεις απαιτούν ίδια συμμετοχή Συνήθως χρηματοδότηση 100% ( όχι για σχέδια επιχειρήσεων )

Α. Προγραμματισμός : Επιλογή Χρηματοδοτικής Πρόσκλησης Χρηματοδοτικά Προγράμματα από Ευρωπαϊκά Ταμεία που προκηρύσσονται από Εθνικές Αρχές Παραδείγματα  ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΝΤΑΞΗΣ : Υπουργείο Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης Γενική Γραμματεία Πληθυσμού & Κοινωνικής, Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής Τμήμα Κοινωνικής Ένταξης ( μέχρι 2015)  Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης : Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης ( Τομέας Προστασίας του Πολίτη )(2016-)  EEA Grants - Χρηματοδοτικός Μηχανισμός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου : Ίδρυμα Μποδοσάκη

Α. Προγραμματισμός : Επιλογή Χρηματοδοτικής Πρόσκλησης Ευρωπαϊκά Προγράμματα με υποβολή σε Ελληνικές Αρχές vs Ευρωπαικά Προγράμματα με υποβολή κατευθείαν στις Ευρωπαϊκές Αρχές Erasmus + - Υποβολή σε ΙΚΥ και Ίδρυμα Νεότητας Erasmus + - Υποβολή σε EACEA (Education, Audiovisual and Culture Executive Agency) Υποβολές επηρεάζονται από την πολιτική εύνοια και την κατάσταση της χώρας (Youth υποβολές δεν έγιναν από 2 ο εξάμηνο του 2015) Δεν επηρεάζονται από τις εθνικές και τοπικές συνθήκες Μικρότερα έργα μικρότεροι προϋπολογισμοί Μεγαλύτεροι προϋπολογισμοί, μεγαλύτερος ανταγωνισμός Μεσαίο επίπεδο πολυπλοκότητας διαχείρισης

Α. Προγραμματισμός : Επιλογή Χρηματοδοτικής Πρόσκλησης Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας Τρεις διαστάσεις της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας  Διασυνοριακή Συνεργασία : συμβάλει στη μετατροπή των περιφερειών εκατέρωθεν των εσωτερικών ή εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ισχυρούς οικονομικούς και κοινωνικούς πόλους. Συγκεκριμένα, ενθαρρύνονται δράσεις στους τομείς επιχειρηματικότητας, βελτίωσης της κοινής διαχείρισης φυσικών πόρων, ενίσχυσης δεσμών μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών, βελτίωσης της πρόσβασης σε δίκτυα μεταφορών και επικοινωνίας, ανάπτυξης της κοινής χρήσης υποδομών, διοικητικής συνεργασίας, απασχόλησης, διάδρασης μεταξύ κοινοτήτων, πολιτισμού και κοινωνικής συνοχής. Η διασυνοριακή συνεργασία στόχο έχει την « κάλυψη των κενών ». Το επιτυγχάνει μέσω συμφωνημένων διασυνοριακών στρατηγικών « ανάλυσης και απάντησης », ειδικά σχεδιασμένων για κάθε παραμεθόρια περιοχή.  Διακρατική Συνεργασία : προωθεί τη συνεργασία μεταξύ ευρύτερων ευρωπαϊκών περιφερειών, ( π. χ. Βαλτική, Βόρεια Θάλασσα, Μεσόγειος,, Άλπεις ) και διευκολύνει συντονισμένες στρατηγικές απαντήσεις σε κοινές προκλήσεις, όπως η διαχείριση πλημμυρών, οι μεταφορές, διεθνείς επιχειρηματικοί και ερευνητικοί δεσμοί, αστική ανάπτυξη κτλ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις υπερπόντιες και νησιωτικές περιοχές της ΕΕ ( π. χ. Ινδικός Ωκεανός, Καραϊβική, Βόρεια Περιφέρεια κτλ ).  Διαπεριφερειακή Συνεργασία : παρέχει ένα πλαίσιο για την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ φορέων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο από ολόκληρη την Ευρώπη, με στόχο να συμβάλει στις ευρωπαϊκές στρατηγικές για την παραγωγή, την απασχόληση και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, στοχεύει στην εξάλειψη των ανισοτήτων μέσω της διασύνδεσης λιγότερο έμπειρων με πιο αναπτυγμένες περιφέρειες σε διάφορους τομείς δράσεις, όπως η καινοτομία, η δημογραφική αλλαγή, η αγορά ενέργειας και η κλιματική αλλαγή.

Α. Προγραμματισμός : Επιλογή Χρηματοδοτικής Πρόσκλησης Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας Πολυμερή ΠρογράμματαΔιμερή διασυνοριακά Προγράμματα Αδριατική Μαύρη Θάλασσα Interreg IVC MED MED ENPI SEE Βαλκανική - Μεσόγειος Ελλάδα - Βουλγαρία Ελλάδα - Ιταλία Ελλάδα - Κύπρος Ελλάδα - Αλβανία Ελλάδα - πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας mes/ html eral-cooperation-programmes.html

Χάρτης Εδαφικής Συνεργασίας

Α. Προγραμματισμός : Επιλογή Χρηματοδοτικής Πρόσκλησης Πηγές χρηματοδότησης που παρακολουθώ  Ενημέρωση από Υπουργεία  EU agencies portals  Networks  Διαχειριστικές Αρχές  ΕΟΕΣ Αμφικτυονία

Β. Προσδιορισμός δικαιούχων και δράσεων ( Αναγνώριση ) (1) Βασικά Βήματα 1. Καλή κατανόηση των γενικών και ειδικών στόχων μίας προκήρυξης (call) 2. Κατανόηση των επιλέξιμων ενεργειών 3. Ποιοι οργανισμοί είναι επιλέξιμοι στο συγκεκριμένο call (leader –partners) 4. Ποιο είναι το ύψος του προϋπολογισμού στο οποίο μπορεί να φτάσει η πρόταση ( χαμηλό υψηλό ) 5. Για πόσα χρόνια ( άλλο διάρκεια του προγράμματος άλλο του έργου )

Β. Προσδιορισμός δικαιούχων και δράσεων ( Αναγνώριση ) (2) Problem Tree Ορισμός του προβλήματος Με απλό, κατανοητό και περιγραφικό τρόπο θα πρέπει να προσδιορίσουμε επακριβώς τις ανάγκες μας που πρέπει να ικανοποιήσουμε μέσα από το συγκεκριμένο Πρόγραμμα. Σε αυτό το σημείο πρέπει να είμαστε σε θέση να αναδείξουμε τις βασικότερες αιτίες και παραμέτρους του προβλήματος, λαμβάνοντας υπόψη το τοπικό, περιφερειακό και εθνικό κοινωνικο - οικονομικό πλαίσιο, και να εστιάσουμε την προσοχή μας στις σημαντικότερες από αυτές.

Β. Προσδιορισμός δικαιούχων και δράσεων ( Αναγνώριση ) (3) Βασικά ερωτήματα 1. Τι θέλουμε να επιτύχουμε / Ποια είναι η ιδέα ; 2. Γιατί ; 3. Πως ; 4. Τι απαιτείται ; 5. Πού ; 6. Με ποιους ; 7. Πότε / Για πόσο ; 8. Τι οφέλη θα προκύψουν ; Ξεκάθαρη και συνοπτική διατύπωση μίας πρώτης πρότασης : - Έχουμε ένα αρχικό κείμενο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να βρούμε εταίρους

Problem Tree Μη ύπαρξη σημείου ενημέρωσης γυναικών μεταναστριών Έλλειψη εκπαίδευσης και τεχνογνωσίας προσωπικού Έλλειψη πόρων Δεν υπάρχει πληροφόρηση γυναικών μεταναστριών ( θέματα : ένταξης, συνεργασίας συμμετοχής )

Β. Προσδιορισμός δικαιούχων και δράσεων ( Αναγνώριση ) (4) Ο διακρατικός χαρακτήρας των περισσοτέρων ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών Προγραμμάτων προϋποθέτει τη συμμετοχή εταίρων από διαφορετικές χώρες. Κριτήρια επιλογής η γεωγραφική προέλευση των δυνητικών εταίρων για την υλοποίηση των στόχων, η σχέση τους με την πρόταση, αλλά και ο ρόλος που δύνανται να διαδραματίσουν στο έργο. Αναζήτηση Εταίρων  Από προηγούμενα έργα  Από δίκτυα στα οποία συμμετέχουμε  Από ειδικά portals search/

Β. Προσδιορισμός δικαιούχων και δράσεων ( Αναγνώριση ) (5) Καθορισμός των στόχων Οι στόχοι μιας πρότασης για χρηματοδότηση μπορεί να αφορούν στενά την τοπική κοινωνία ( ειδικοί στόχοι ) αλλά μπορεί να έχουν αντίκτυπο σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο ( γενικότεροι στόχοι ). Επιλογή των μέσων υλοποίησης των στόχων ( Ουσιαστικά απαντάει στο ΠΩΣ ) Εξηγούμε πώς θα υλοποιηθούν οι στόχοι :  Προδιαγραφές / Ενέργειες / Δράσεις  Καταγραφή ρόλων  Εταίροι ( π. χ. άλλοι ΟΤΑ, κοινωνικοί και οικονομικοί φορείς, πανεπιστήμια, ΜΚΟ, εθελοντές ) που μπορούν να αναλάβουν τους ρόλους μέσα από τους ρόλους μπορούμε να καταλήξουμε σε έναν αρχικό προϋπολογισμό ανά εταίρο

Objectives Tree Δημιουργία χώρου ενημέρωσης Λειτουργία από ειδικούς και εκπαίδευση προσωπικού Εξεύρεση πόρων από συγχρηματοδοτούμενο έργο Διευκόλυνση πληροφόρησης γυναικών μεταναστριών ( ένταξη, συμμετοχή ) Απόκτηση τεχνογνωσίας από προσωπικό : αειφορία

Γ. Τελική Διαμόρφωση Πρότασης  Καθορισμός πακέτων εργασίας  Καθορισμός παραδοτέων  Καθορισμός αποτελεσμάτων ( δείκτες, ποσοτικοποίηση )  Προϋπολογισμός

Γ. Τελική Διαμόρφωση Πρότασης Πακέτα εργασίας - Κατανομή των δράσεων σε ομάδες / πακέτα ( κατάτμηση σε μικρότερες εργασίες / στόχους ) - Εκτίμηση του χρόνου και των πόρων που χρειάζεται για την ολοκλήρωση ενός πακέτου εργασίας (timeplan/gantt) - Συχνή αλληλεξάρτηση πακέτων εργασίας ( ξεκινάει κάποιο όταν τελειώσει και παράξει αποτέλεσμα κάποιο άλλο ) καλό είναι να αποφεύγεται ( υψηλό ρίσκο καθυστερήσεων ) - Κάθε πακέτο εργασίας παράγει τουλάχιστον ένα παραδοτέο

Δείγμα

Work package Project management : είναι σε πολλά προγράμματα υποχρεωτικό πακέτο εργασίας μαζί με το πακέτο Dissemination καθώς και Sustainability and valorization Ενδεικτική ανάλυση Τ 1 Ο verall Project and Administrative Coordination T2 Risk Assessment and Quality Assurance T3 Ethics Management Παραδοτέα  D1 Project management and quality assessment plan (R, CO, M3)  D2 6 Periodic management reports (R, CO, M6, submitted every 6 months until M36)  D3 Data management plan (R, CO, M6)  D4 Final report (R, PU and CO versions, M36)

Γ. Τελική Διαμόρφωση Πρότασης A ποτελέσματα ( δείκτες, ποσοτικοποίηση ) Σε μερικά προγράμματα είναι μέρος του τεχνικού δελτίου OUTPUT INDICATORS IndicatorsUnit of MeasurementTarget Number of projects contributing to the promotion of entrepreneurshipNumber1 Number of eco-tourist routesNumber0 Number of research projects and / or relative actions that contribute to the improvement of the quality of Life and have an environmental added value Number0 Number of projects respecting at least one of the following criteria: joint development, joint implementation, joint staffing, joint financing Number1 Number of projects respecting at least two of the following criteria: joint development, joint implementation, joint staffing, joint financing Number1

Γ. Τελική Διαμόρφωση Πρότασης A ποτελέσματα ( δείκτες, ποσοτικοποίηση ) Και σε άλλα προγράμματα γράφονται μαζί με τη μεθοδολογία για να έχει καλύτερη αξιολόγηση Engagement Phase (M13– M24) Mass media campaign News sites and blogs Articles on proposal outcomes (at least 4 per year) Magazines/newspaper Non-scientific articles (at least 1 per year) Promotion through the project’s communication channels Website Website updates of content + weekly news e-Newsletter Issue 3 at M16, issue 4 at M20, issue 5 at M24 Social media At least 1000 followers (all networks included) at M24 + weekly updates Distribution of promotional materials in external events for general public (event 1, event 2) Leaflet Updated version English + local language at M18 Poster Updated version English + local language at M18 Brochure Updated version English + local language at M22 printed in 2000 copies

Γ. Τελική Διαμόρφωση Πρότασης Προϋπολογισμός  Σε όλα τα προγράμματα προβλέπεται τυποποιημένο έντυπο για την συμπλήρωση του προϋπολογισμού  Παρά τις διαφορές που υπάρχουν ανά έργο οι κατηγορίες κόστους με ελάχιστες διαφοροποιήσεις είναι :  Προσωπικό  Μετακινήσεις  Έξοδα τρίτων / υπεργολαβίες  Λειτουργικά έξοδα / έμμεσες δαπάνες ( είτε με αποδείξεις είτε με flat rate) Στην αρχική περίοδο διαμόρφωσης της πρότασης είναι κατανοητό να έχουμε φτάσει μόνο στην κατανομή του προϋπολογισμού ανά εταίρο. Στην τελική φάση υποβολής όμως η κατανομή γίνεται ανά εταίρο / ανά κατηγορία κόστους και στη συνέχεια ανά πακέτο εργασίας και ανά παραδοτέο

Δείγμα Total Costs per Action / Budget Line Staff Costs Overhe ads Travel and accommodat ion External Expertise & Services Equipme nt Investm ents / Infrastru cture Others WP ,84 €2.130,00 €8.849,00 €8.953,88 €0,00 € Action ,40 €0,00 € Action ,72 €450,00 €0,00 €1.888,20 €0,00 € Action ,72 €1.230,00 €8.849,00 €4.865,68 €0,00 € Action ,00 €450,00 €0,00 €2.200,00 €0,00 € Action 1.5 0,00 € WP ,06 €1.350,00 €2.021,00 €28.623,00 €0,00 €

Ευσταθία Χατζή