Ε. Θηραίος Γενικός Ιατρός – Δ/ντής ΕΣΥ, Κέντρο Υγείας Βάρης WHO NCD/PHC Consultant Γενικός Γραμματέας Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών Οι επιπτώσειςτης κρίσης και των μεταρρυθμίσεων στην άσκηση της ιατρικής

Οι προτεραιότητες στην άσκηση της ιατρικής σήμερα

Ref: The world health report 2008 : primary health care now more than ever. Geneva WHO 2008

 Αυξανόμενη συχνότητα διεθνώς ◦ 20-40% του πληθυσμού της Ε.Ε άνω των 15 ετών θεωρείται ότι πάσχει από ένα ή περισσότερα χρόνια νοσήματα  Τα χρόνια νοσήματα ευθύνονται σήμερα για το: ◦ 80% των επισκέψεων στην ΠΦΥ ◦ 60% των νοσοκομειακών εισαγωγών ◦ 60% των θανάτων παγκοσμίως Πηγή: Robert Beaglehole, et al. (Chronic Disease Action Group). Prevention of Chronic Diseases: A Call to Action. Lancet 2007, 370:

Help at Home Social center Private Clinic Primary Care HOSPITAL Από την ασυντόνιστη και επεισοδιακή (κατά κρίσεις) νοσοκομείο-κεντρική φροντίδα Στην ασθενο-κεντρική, συνολική, συντονισμένη, εξω-νοσοκομειακή φροντίδα e-Health Unit Co-ordination Center Αναγνώριση / αποζημίωση του όγκου των υπηρεσιών Αναγνώριση / αποζημίωση αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών Από τη πελατειακή σχέση ασφαλιστικού οργανισμού / φορέα παροχής φροντίδας Στη συνεργατική σχέση (partnership) με μοίρασμα του ρίσκου Integrated Care

Η πρόσβαση στα δεδομένα υγείας είναι το κλειδί για την αλλαγή και βελτίωση των συστημάτων υγείας Big data Cloud Ubiquitous computing Web3.0 SemanticWeb Open data OpenTrials IAAS/SAAS Data mining Interoperability

Το πλαίσιο άσκησης της ιατρικής σήμερα στην Ελλάδα

1 ΑΛΛΕΡΓΙΟΛΟΓΟΣ 5.185,34 2 ΙΑΤΡΟΣ 4.117,52 3 ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ 4.832,61 4 ΓΕΝΙΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ ,12 5 ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ-ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ 1.575,11 6 ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ-ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ 2.887,61 7 ΕΛΕΓΚΤΗΣ 6.699,49 8 ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ 5.240,46 9 ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ 5.626,26 10 ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ ,44 11 ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ 2.023,79 12 ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ 2.809,83 13 ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ 1.210,00 14 ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ,51 15 ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ 3.155,33 16 ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ-ΦΥΜΑΤΙΟΛΟΓΟΣ 4.947,87 17 ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ,68 19 ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ 664,31 20 ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ 5.487,27 21 ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΟΣ 696,83 22 ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ 871,58 23 ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ,56 24 ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΗΣ 987,33 25 ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ-ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ 2.498,80 26 ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΣ 1.023,32 27 ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ 178,03 28 ΙΑΤΡΙΚΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 504,27 29 ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΗΣ 5.733,76 30 ΙΑΤΡΙΚΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ 4.506,48 31 ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΟΣ 438,48 32 ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΟΣ 2.296,85 33 ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ 439,12 34 ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ ,52 35 ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ 36,93 36 ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ 9,22 37 ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΟΣ 80,44 38 ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΩΝ 274,13 39 ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ 459,95 40 ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ 135,54 41 ΦΥΣΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ-ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 1.385,54 42 ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΘΩΡΑΚΟΣ 396,01 43 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ,10 44 ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ-ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ,97 45 ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ ,68 46 ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 218,28 48 ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ 1.697,63 49 ΑΝΕΥ 3.227,44 Πλαφόν ανά μήνα με βάση το μέσο όρο ανά ειδικότητα

Ποσοστό χρήσης γενοσήμων-εκτός πατέντας ανά ΔΥΠε Ποσοστό χρήσης Γενοσήμων-εκτός πατέντας ΕΣΥ % ,83% ,30%

Απουσία μιας … Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των Χρονίων Νοσημάτων

ιατρικές συσκευές, βοηθητικές συσκευές και εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας, αποτελούν σημαντικές συνιστώσες της τεχνολογίας υγείας, που έχουν τη δυνατότητα να σώσουν ζωές και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής

Απουσία ενός … Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου

Οι ηλεκτρονικές εφαρμογές υγείας

 Μέτρα και πολιτικές, στο πλαίσιο μιας δέσμης διαρθρωτικών αλλαγών, που άρχισαν να εφαρμόζονται από το 2010, σε απάντηση συσσωρευμένων προβλημάτων ετών, έφεραν μια σειρά αλλαγών: ◦ Δημιουργία μηχανισμών ελέγχου (ESY.net, εφαρμογή διπλογραφικού, ολοκληρωμένα πληροφοριακά συστήματα, μηνιαία αξιολόγηση, ΚΕΝ/DRGs, κ.λπ.), ◦ Ειδικές πολιτικές και στόχους στην παροχή και την ενοποίηση της χρηματοδότησης του συστήματος υγείας και της ΠΦΥ (ΕΟΠΥΥ/ΠΕΔΥ), ◦ Ολοκληρωμένες πολιτικές φαρμάκων (τιμολόγηση, ηλεκτρονική συνταγογράφηση, κατευθυντήριες οδηγίες, θεραπευτικά πρωτόκολλα συνταγογράφησης κλπ.) και μέτρα προμηθειών (κεντρικά, περιφερειακά, τοπικά) με βασική επιδίωξη, πέρα από την επίτευξη του στόχου της συγκράτησης της δημόσιας δαπάνης υγείας, στην αύξηση των δεικτών ποιότητας της παρεχόμενης υγειονομικής φροντίδας.

Στην κατεύθυνση αυτή καίρια παρέμβαση αποτελεί η ανάπτυξη προτύπων Κλινικής Διακυβέρνησης (Clinical Governance), το φάσμα δηλαδή των δραστηριοτήτων που απαιτούνται για να βελτιωθεί η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας σε ένα σύστημα υγείας, με όρους αποτελεσματικής διαχείρισης των προβλημάτων υγείας των ασθενών και αποδοτικής χρήσης των πόρων.

Εργαλεία Κλινικής Διακυβέρνησης  Κύρια στοιχεία αυτής της παρέμβασης αποτελούν:  η Κλινική Αποτελεσματικότητα και Τεκμηριωμένη Ιατρική Φροντίδα (Evidence-based Medicine),  τα Θεραπευτικά-Κλινικά Πρωτόκολλα και Κλινικές Οδηγίες,  η ανάπτυξη Μητρώων Δεδομένων Ασθενών (Patient Registries)  η υιοθέτηση Δεικτών Ποιότητας και Αξιολόγησης της Απόδοσης του Κλινικού Έργου (Clinical/Medical Audit, KPIs),  η Αξιολόγηση της Τεχνολογίας Υγείας (HTA), για τον εξορθολογισμό της δαπάνης και τον προσδιορισμό του κόστους διαχείρισης των νοσημάτων  η ανάπτυξη του ESY.net ώστε να αποτελέσει ένα σύγχρονο Business Intelligence and Management Information System για το Υπουργείο  η ανάπτυξη Patient Summary και Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Ασθενή,  η εφαρμογή Προτύπων Διασφάλισης της Ποιότητας (Quality Assurance), για την πρόσβαση στα δεδομένα υγείας και την αποτελεσματική διαχείρισή τους Ηλεκτρονικής Κλινικής Διαχείρισης στο πλαίσιο μιας Ηλεκτρονικής Κλινικής Διαχείρισης.

 Το ΕΣΥ χρηματοδοτούνταν με ένα μοντέλο υπο-κοστολογημένης αμοιβής ανά ημέρα και αμοιβής κατά πράξη.  Κρίθηκε απαραίτητη η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός νέου συστήματος αποζημίωσης με βάση τα DRGs για να: ◦ αποζημιώνονται σταθερά τα λειτουργικά έξοδα των νοσοκομείων, ◦ γίνει ορθότερη και αποτελεσματικότερη η διαδικασία καταρτισμού (κλειστών) προϋπολογισμών και απολογισμών, ◦ βελτιωθεί η καταγραφή του έργου των νοσοκομείων, ◦ μετρηθεί η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα του συστήματος.

Η υλοποίηση ολοκληρωμένου Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης θεσμοθετήθηκε με το νόμο 3892/2010 (ΦΕΚ Α΄ 189/ ) «Ηλεκτρονική καταχώριση και εκτέλεση ιατρικών συνταγών και παραπεμπτικών ιατρικών εξετάσεων» και υπό τη ρητή επιφύλαξη των διατάξεων του νόμου 2472/1997 (ΦΕΚ Α' ) «Προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

Verification of executed Prescription by scanning (off-line) INTERNET eP DATABASE Control / on-line payment / other HC ORGS / EOPPY Prescriber Pharmacy / Lab Η δομή του συστήματος της ΗΔΙΚΑ

Μηχανικά επεξεργάσιμη Πληροφορία

Η διαδικτυακή εφαρμογή ◦ ενιαία μορφή και κοινές κωδικοποιήσεις (ICD-10, ATC5), ◦ εύκολη δημοσίευσή τους σε κατάλληλο ιστότοπο, ◦ ταχεία και ευχερής χρήση τους από τους ενδιαφερόμενους χρήστες (ιατρούς) σε ψηφιακές συσκευές (υπολογιστή, tablet, smartphone, κτλ), ◦ εύκολη και τυποποιημένη αναφορά σε αυτά από άλλες εφαρμογές ή πληροφοριακά συστήματα.

 Πλαίσιο ανάπτυξης και εφαρμογής των ΘΠΣ ◦ μεθοδολογία ανάπτυξης θεραπευτικών πρωτοκόλλων, ◦ διαδικασίες επικαιροποίησης τους, τουλάχιστον μία φορά κάθε έτος, με την ενσωμάτωση όλων των νεότερων επιστημονικών δεδομένων, ◦ διαμόρφωση διαδικασιών ισχυρής επιστημονικής συναίνεσης στην ανάπτυξη των θεραπευτικών πρωτοκόλλων, με την συμμετοχή και άλλων επαγγελματιών υγείας, αλλά και ενώσεων ασθενών, ◦ καθορισμός και παρακολούθηση ενός μηχανισμού ελέγχου της εφαρμογής των θεραπευτικών πρωτοκόλλων (δείκτες audit).  Ενσωμάτωση ενός patient summary στην εφαρμογή της ΗΔΙΚΑ ◦ Ηλεκτρονική Κάρτα Υγείας (?)  Ανάπτυξη ενός Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Ασθενή για την ΠΦΥ  Δημιουργία Μητρώου Δεδομένων Ασθενών (patient registries), το οποίο διασυνδέεται με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα  Ανάπτυξη κλινικών/διαγνωστικών πρωτοκόλλων Εθνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας μέσα σε ένα Εθνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας.

Τα επόμενα βήματα

Evidence Based, Decision Support tools and DRG grouping Κλινικά πρωτόκολλα (clinical pathways)

Ολοκληρωμένη Κλινική Αρχιτεκτονική Active Ingredients Inactive Ingredients Route of Administration Interaction Classes Allergen Classes Disease Contraindications Indications Side Effects Dose Ranges Common Orders Age / Gender Contraindications Route Contraindications Lab Conflicts IV Compatibility Image and Imprints Warning Labels Reference Monographs Monitoring Parameters Medical Conditions Drug Interactions Allergies / Cross Sensitivities Duplicate Therapy ICD-9 / ICD-10 SNOMED External IDs Pricing External IDs ATC External IDs Drug Name Routed Drug Dose Form Drug Routed Dose Form Drug Drug DescriptorDrug ProductDrug Package Preg / Lact Contraindications Drug Concepts Drug Attributes Drug Classes Clinical Modules External Identifiers Therapeutic Classes

Επεισόδιο φροντίδας Αίτημα επαφής Εξέταση, Διάγνωση Αντιμετώπιση, πορεία αγωγής Αίτημα επαφής Εξέταση, Διάγνωση Αντιμετώπιση, πορεία αγωγής ΘεραπείαΘάνατοςΝέο επεισόδιο Αναγνώριση προβλήματος υγείας Αναγνώριση ανάγκης για αντιμετώπιση Επεισόδιο νόσου: ιατρικό πρόβλημα από την έναρξη του μέχρι την θεραπεία ή το θάνατο. Επεισόδιο ασθένειας: χρονικό διάστημα που ο ασθενής υποφέρει. Επεισόδιο φροντίδας Είναι το πρόβλημα υγείας ή μια ασθένεια από την πρώτη εμφάνιση της σε λειτουργό της υγείας μέχρι και την τελευταία συνάντηση για το συγκεκριμένο πρόβλημα ή ασθένεια.

Σύμπτωμα Επίσκεψη Εξετάσεις Αρχική διάγνωση Επίσκεψη με αποτελέσματα Νέα διάγνωση Φαρμακευτική αγωγή Επεισόδιο Φροντίδας – Episode of Care Επιπλοκή Νέα διάγνωση

PATIENT CLINICAL DATA Alerts Allergy Medical Alert Information (other alerts not included in allergies) History of past illness Vaccinations List of resold, closed or inactive problems Surgical Procedures prior to the past six months Medical Problems List of current problems / diagnoses Medical Devices and implants Major Surgical Procedures in the past six months Treatment Recommendations Autonomy / Invalidity Medication Summary List of current medicines (All prescribed medicines whose period of time indicated for the treatment has not yet expired whether it has been dispensed or not) Social History Social History Observations Pregnancy history Expected date of delivery Physical findings Vital Signs Observations Diagnostic tests Blood group

Εφαρμογή Μητρώου Χρονίως Πασχόντων

MEDICAL RECORDS Different systems for different medical specialties, Different vendors Systems must be able to extract coded info to the national EHR Hospital or Medical Practice ELECTRONIC HEALTH RECORD interoperability specifications AND a national service AND one or more Data Centers One provider - a competence center Receives coded info from interoperable medical records National Infrastructure PATIENT SUMMARY interoperability specifications AND a national service One provider - a competence center Receives coded info from EHR and possibly EMRs

 Μητρώα Δεδομένων Ασθενών (patient registries): ένα οργανωμένο σύστημα συλλογής δεδομένων (κλινικών ή άλλων), προκειμένου να αξιολογήσει σαφώς καθορισμένες εκβάσεις για έναν πληθυσμό που προσδιορίζεται από μία συγκεκριμένη νόσο ή κατάσταση,  τα οποία θα διασυνδέονται με τα θεραπευτικά/κλινικά πρωτόκολλα.

NEO:Αποτελέσματα Εξετάσεων Διαμόρφωση Φακέλου Ασφαλισμένου Φάρμακα Ασφαλισμένος Νοσηλείες Ιατρικές Πράξεις Ηλεκτρονική Διάθεση σε ασφαλισμένο Στοιχεία από Μονάδες Αιμοκάθαρσης Πάροχος Υγείας ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ Παροχές σε Είδος και Υλικά Άλλες πηγές

Η λειτουργία γίνεται σε ασφαλές περιβάλλον (αντίστοιχο με του Taxis, των Τραπεζών κλπ). Πρόσβαση έχουν αυστηρά εξουσιοδοτημένα στελέχη του Υπουργείου Υγείας και του ΕΟΠΥΥ με τη χρήση κωδικών πρόσβασης. Η αναζήτηση γίνεται με τη χρήση του ΑΜΚΑ και την επιλογή του επιθυμητού χρονικού διαστήματος.

Με την ενεργοποίηση της επιθυμητής επιλογής εμφανίζεται η ανάλογη πληροφορία σε πλήρη ανάλυση:  Ημερομηνία Εκτέλεσης  Περιγραφή Πράξης  Ποσότητα  Στοιχεία Παρόχου Η ενημέρωση και η αποτύπωση των στοιχείων γίνεται σε πραγματικό χρόνο, δηλαδή τη στιγμή της εκτέλεσης.

Η επένδυση σε εφαρμογές eHealth

 μπορεί να αποτελέσει διέξοδο, ◦ στη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας ως εργαλείου ριζικών μεταρρυθμίσεων σε όλα τα επίπεδα και την εφαρμογή cost-effective λύσεων (με μείωση λειτουργικού και διοικητικού κόστους των υπηρεσιών υγείας και με υποστήριξη της αποδοτικότητας και της δικτύωσης των συστημάτων υγείας), ◦ στην εφαρμογή πολιτικών καινοτομίας για τη γήρανση του πληθυσμού και τις χρόνιες παθήσεις (με την ανάπτυξη νέων ολοκληρωμένων μοντέλων περίθαλψης και φροντίδας, στη διαχείριση της πολυνοσηρότητας, στην πρόληψη, στην υποστήριξη των ηλικιωμένων ατόμων, αλλά και στη διασφάλιση της συνέχειας στην φροντίδα και της εξατομικευμένης φροντίδας), ◦ αλλά και να αποτελέσει πυλώνα αναπτυξιακής πολιτικής (με υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς της Ε.Ε.)

Σας ευχαριστώ πολύ