Σχετικά με τη ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Αντώνιος Γ. Περδικάρης Σχολικός Σύμβουλος (ΠΕ04) Ιονίων Νήσων
Ορισμός της Διδακτικής Διδακτική είναι η επιστήμη, που ασχολείται είτε με τα προβλήματα της διδασκαλίας γενικά (Γενική Διδακτική) είτε με τα προβλήματα της διδασκαλίας ειδικά του κάθε μαθήματος (Ειδική Διδακτική). Η Διδακτική ενώ παλαιότερα θεωρούνταν κλάδος της παιδαγωγικής επιστήμης, σήμερα αποτελεί αυτόνομο επιστημονικό πεδίο.
Λίγα ιστορικά στοιχεία Ο όρoς διδακτική χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά απο τον Γερμανό μεταρυθμιστή Βόλφανγκ Ράτκε (W. Ratichius ή Ratke, ) στο βιβλίο του «Nova Ditactica» (=Νέα Διδακτική) Λίγο αργότερα ο όρος χρησιμοποιήθηκε επίσης απο τον γνωστό θεολόγο από τη Βοημία Τζον Άμος Κομένιους (J. Comenius ή Komensky, ) στο βιβλίο του με τίτλο «Didactica Magna» (=Μεγάλη Διδακτική). Λίγο αργότερα ο όρος χρησιμοποιήθηκε επίσης απο τον γνωστό θεολόγο από τη Βοημία Τζον Άμος Κομένιους (J. Comenius ή Komensky, ) στο βιβλίο του με τίτλο «Didactica Magna» (=Μεγάλη Διδακτική).
J. Comenius ή Komensky,
Τι είναι όμως διδασκαλία; Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί, που εξαρτώνται κυρίως από τη μορφή και το τύπο της διδασκαλίας. Ενας περισσότερο αποδεκτός ορισμός: Διδασκαλία είναι το σύνολο των προγραμματισμένων και συντονισμένων δραστηριοτήτων με τις οποίες προσπαθεί ο εκπαιδευτικός να εμπλέξει το μαθητή σε δραστηριότητες που θα βοηθήσουν στην υλοποίηση των σκοπών του αναλυτικού προγράμματος
Έχει έννοια να ερευνούμε τη διδακτική; Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες κυριαρχούσε η άποψη ότι ο καλός δάσκαλος γεννιέται και ότι η διδασκαλία είναι τέχνη η οποία δεν διδάσκεται. Η σύγχρονη έρευνα όμως απέδειξε ότι: α) η ποιότητα της διδασκαλίας δεν είναι μόνο θέμα του εκπαιδευτικού, αλλά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και β) ο εκπαιδευτικός είναι δυνατόν να βελτιώσει τη διδασκαλία του αν είναι γνώστης των ερευνητικών δεδομένων και συνεργάζεται με άλλους εκπαιδευτικούς, ακαδημαϊκούς κ.λ.π.
Φυσικές Επιστήμες Λέγονται οι επιστήμες που ασχολούνται με την παρατήρηση των φυσικών φαινομένων. Μέσω των Φυσικών Επιστημών ο άνθρωπος προσπαθεί να κατανοήσει τα φαινόμενα που παρατηρεί στην καθημερινή ζωή του. Κυριώτερες Φυσικές Επιστήμες είναι:
Η Φυσική
Η Χημεία
Η Βιολογία
Η Γεωλογία
Η Αστρονομία
Διδακτική των φυσικών επιστημών Διδακτική των φυσικών επιστημών είναι ο επιστημονικός κλάδος που έχει ως σκοπό τη μελέτη και βελτίωση της διδασκαλίας των φυσικών επιστημών (φυσική, χημεία, βιολογία, γεωλογία). Κάτι τέτοιο θεωρείται πως γίνεται εφικτό μέσα από τη μελέτη υπαρχόντων διδακτικών τεχνικών, αλλά και τη διερεύνηση και δοκιμαστική εφαρμογή νέων. Για προφανείς μάλλον λόγους, ο επιστημονικός αυτός κλάδος συχνά διαχωρίζεται σε διδακτική της φυσικής, διδακτική της χημείας, διδακτική της βιολογίας και διδακτική της γεωλογίας.
Σχέση με άλλες επιστήμες Η διδακτική των φυσικών επιστημών κάνει χρήση των πορισμάτων πολλών επιστημών και κυρίως των: φυσικών επιστημων (φυσικής, χημείας, βιολογίας, γεωλογίας κ.ά) παιδαγωγικής επιστήμης ψυχολογίας (γνωστικής/κοινωνική ς) ψυχολογίας (γνωστικής/κοινωνική ς) ιστορίας και φιλοσοφίας των φυσικών επιστημών τεχνολογίας
Ιστορική αναδρομή Η διδασκαλία των φυσικών επιστημών εντάχθηκε στα συστήματα υποχρεωτικής εκπαίδευσης διαφόρων χωρών από το 19ο αιώνα. Ωστόσο, ανάδεικνύεται ως ξεχωριστό πεδίο έρευνας, στα μέσα του 20ου αιώνα. Επομένως όταν αναφερόμαστε σε έτη πριν από το 1950 δεν μιλάμε για διδακτική των φ.ε. αλλά για ρεύματα της διδασκαλίας.
1)Το παραδοσιακό ρεύμα Η γνώση των φυσικών επιστημών θεωρείται "πακέτο" το οποίο ζητείται να μεταφερθεί από το διδάσκοντα στους μαθητές. Η διδασκαλία τους βασίζεται κυρίως στο βιβλίο του μαθητή και τις διαλέξεις που πραγματοποιεί ο διδάσκων, και δευτερευόντως σε εργαστηριακές πρακτικές. Κριτήριο επιτυχίας της διδασκαλίας αποτελεί η ποσότητα πληροφοριών που έχουν συγκρατήσει οι μαθητές μετά το πέρας της διδασκαλίας.
Μια αντίληψη που έρχεται από παλιά Ζήνων ο Στωικός Κιτίο Κύπρου ( π.Χ.) «Μια φύση ευγενική με μέτρια εξάσκηση και με τη συνδρομή ενός δασκάλου μπορεί πολύ εύκολα να πετύχει την τέλεια αρετή»
2)Το ανακαλυπτικό ρεύμα Οι μαθητές είναι δυνατό να οδηγηθούν μόνοι τους στη γνώση των φυσικών επιστημών, να την "ανακαλύψουν", αν τους δοθούν τα κατάλληλα μέσα και τους υποβληθούν οι κατάλληλες καθοδηγητικές ερωτήσεις Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο μαθηματικό φορμαλισμό, ενώ η διδασκαλία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εργαστηριακές δραστηριότητες και σε μια φιλοσοφία επίλυσης προβλημάτων που είναι σχεδιασμένη να ενθαρρύνει τους μαθητές να συμπεριφέρονται σαν επιστήμονες.
Ανακαλυπτικό ρεύμα (συνέχεια…) Στόχος της διδασκαλίας των φ.ε. κατά τους υποστηριχτές του ανακαλυπτικού ρεύματος είναι η ‘παραγωγή’ νέων και ικανών επαγγελματιών επιστημόνων. Ο μαθητής αποτελεί πλέον το επίκεντρο της διδακτικής διαδικασίας και αποδίδεται μεγάλη σημασία στην αλληλεπιδραστική του σχέση με τα διδακτικά υλικά.
Μια άποψη του προηγούμενου αιώνα…. Marie Skłodowska – Curie (Βαρσοβία) Για μια διετία (1907-8) η Μ.Curie σε συνεργασία με άλλα μεγάλα πνεύματα της εποχής, έδινε τη δυνατότητα σε παιδιά να εκτελούν πειράματα Φυσικής και Χημείας και με κατάληλες ερωτήσεις τα ωθούσε στην ανακάλυψη των βασικών αρχών των Φυσικών Επιστημών
…που άργησε να αναγνωρισθεί Οι εφημερίδες των αρχών του 20 ου αιώνα διακωμωδούσαν την εισβολή των παιδιών στα επιστημονικά εργαστήρια Το συμβάν που άλλαξε αυτή την αντίληψη για τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών ήρθε 50 χρόνια αργότερα, το 1957, όταν στις 4 Οκτωβρίου εκείνης της χρονιάς, η Σοβιετική Ένωση έθεσε με επιτυχία σε τροχιά γύρω από τη Γη το δορυφόρο Sputnik Ι.
Μια άποψη της εποχής της Τεχνολογικής Επανάστασης Το γεγονός αυτό που θεωρήθηκε αφετηρία για τη λεγόμενη «Επιστημονική και Τεχνολογική Επανάσταση», οδήγησε μέσω αυτής στην άποψη ότι υπάρχει ανάγκη για παραγωγή από το εκπαιδευτικό σύστημα σχετικά καταρτισμένων τεχνιτών και επιστημόνων. Έτσι αναγνωρίσθηκε κεντρικός ρόλος στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών από παιδαγωγική άποψη, καθώς θεωρήθηκε ότι αυτή μπορεί να είναι πολύ περισσοτερο αποδοτική στη μόρφωση και στην πνευματική ανάπτυξη των μαθητών, από μια εκπαιδευτική διαδικασία επικεντρωμένη στα φιλολογικά/γλωσσικά μαθήματα. Πρώτη η Αμερικάνικη κυβέρνηση με σημείο εκκίνησης τη δεκαετία του 1960, ξεκίνησε μία πρωτόγνωρη στα χρονικά οικονομική υποστήριξη και εξασφάλιση υποδομών και εκπαιδευτικού εξοπλισμού για τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών, μια προσπάθεια που βρήκε και αλλού μιμητές.
3) Το εποικοδομητικό ρεύμα Θεωρεί ότι πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν στη διδασκαλία των φ.ε. οι προϋπαρχουσες ιδέες των μαθητών σχετικά με τα φυσικά φαινόμενα τα οποία θα διδαχθούν. Επομένως ο σχεδιασμός της διδακτικής πρακτικής πρέπει να γίνεται με βάση τον τρόπο που οι ίδιοι οι μαθητές κατανοούν τις φυσικές έννοιες και με βάση τον τρόπο που ερμηνεύουν τα φαινόμενα της φύσης, όταν δεν έχουν μυηθεί ακόμη στον επιστημονικό τρόπο ερμηνείας τους.
Κατά τις απόψεις του εποικοδομητικού ρεύματος: Είναι απαραίτητος για τη διδασκαλία ο διδακτικός μετασχηματισμός των φυσικών επιστημών σε «σχολική επιστήμη», δηλαδή σε γνώση κατάλληλη να διδαχθεί στους μαθητές, με βάση τις προϋπάρχουσες αντιλήψεις τους. Πρέπει να επιλέγονται για τη διδασκαλία εκείνα τα πειράματα και τα φαινόμενα στα οποία εξασφαλίζεται η ενεργή συμμετοχή των μαθητών, με την έννοια ότι οι ίδιοι ενεργητικά κατασκευάζουν (οικοδομούν) τη γνώση, βασιζόμενοι στις προϋπάρχουσες ιδέες και εμπειρίες τους.
Μεταγνώση Σημαντικό χαρακτηριστικό της εποικοδομητικής προσέγγισης συνιστά η επισήμανση της μεταγνωστικής διαδικασίας. Με τον όρο μεταγνώση εννοείται η επίγνωση της μαθησιακής διαδικασίας από τον ίδιο το μαθητή, όρος που ίσως με απλούστερο τρόπο δηλώνεται μέσα από τη φράση ‘να γνωρίζουμε τί γνωρίζουμε, να γνωρίζουμε τί δε γνωρίζουμε’. Έτσι εισάγονται στη διδασκαλία διαδικασίες που βοηθούν και ενθαρρύνουν το μαθητή να έχει γνώση της γνωστικής του πορείας κατά τη διάρκειά της. Τέτοιες διαδικασίες περιλαμβάνουν π.χ: την ανάδειξη των γνώσεων του μαθητή την ανάδειξη των γνώσεων του μαθητή την εξάσκηση του στο να μιλάει για τις σκέψεις του την εξάσκηση του στο να μιλάει για τις σκέψεις του τη διατήρηση ενός ‘τετραδίου σκέψεων’ τη διατήρηση ενός ‘τετραδίου σκέψεων’ την αυτο-αξιολόγηση κτλ. την αυτο-αξιολόγηση κτλ.
Μια θεωρία σχετικά πρόσφατη John Hurley Flavell (Rockland,Massachusets 1928) καθηγητής γνωστικής Ψυχολογίας καθηγητής γνωστικής Ψυχολογίας Το εποικοδομητικό ρεύμα για τη διδασκαλία και τη μάθηση στις φυσικές επιστήμες εμφανίσθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄80 σαν αποτέλεσμα των επιστημονικών εξελίξεων της εποχής εκείνης στον τομέα της γνωστικής ψυχολογίας.
Γνωστική Ψυχολογία Επιστημονική προσέγγιση της ψυχολογίας που προτάθηκε από τον Ulrich Neisser το 1967 και προσπαθεί να κατανοήσει τις νοητικές διεργασίες που υποστηρίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, τι συμβαίνει δηλαδή, μέσα σε ένα άτομο όταν μαθαίνει. Σαν προσέγγιση έρχεται σε σύγκρουση με τον συμπεριφορισμό ο οποίος αντιμετωπίζει το άτομο αυτό σαν «μαύρο κουτί».
4)Το ρεύμα του επιστημονικού αλφαβητισμού Θεωρεί ότι στις συνθήκες της «παγκοσμιοποίησης» ο επιστημονικός λόγος μπορεί να λειτουργήσει σαν γλώσσα επικοινωνίας μεταξύ τελείως διαφορετικών κουλτούρων και πολιτισμών αφού είναι μία παγκόσμια γλώσσα. Επομένως οι σύγχρονη διδακτική των φ. ε. πρέπει να αποσκοπεί κυρίως στο να αναδείξει την σχέση των επιστημών αυτών, τόσο με την εκάστοτε τοπική κοινωνία (π.χ εφευρίσκοντας μεθόδους διδασκαλίας για τους μαθητές των μειονοτήτων), όσο και με τις υπόλοιπες μορφές γνώσης (π.χ. τη τέχνη ή τη θρησκεία).
Η Διαθεματικότητα Η άποψη αυτή μας οδηγεί σε ένα διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας, καθώς προτείνει διαθεματική προσέγγιση της γνώσης. Ως «διαθεματικότητα» ορίζεται η θεώρηση της γνώσης σαν μια ενιαία ολότητα, που κατακτιέται μέσα από τη διερεύνηση των συγκεκριμένων θεμάτων, ζητημάτων ή προβλημάτων που απασχολούν τους μαθητές
Επιπλέον……. Το «ρεύμα του επιστημονικού αλφαβητισμού» θεωρεί ότι δεν είναι τόσο σημαντική η δημιουργία μελλοντικών επιστημόνων (βλ. ανακαλυπτικό ρεύμα) όσο η δημιουργία αυτών των μελλοντικών πολιτών, οι οποίοι θα είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση της τεχνολογίας, που αποτελεί το βασικό εκφραστή της επιστημονικής δραστηριότητας στην καινούρια παγκόσμια αγορά.
Η αλλαγή του ρόλου της Τεχνολογίας Μ’ αυτή τη λογική αναβαθμίζεται η σημασία της τεχνολογίας στη διδασκαλία των φ. ε. και παύει να περιορίζεται στο ρόλο ενός απλού εργαλείου για τη διδασκαλία τους. Η Τεχνολογία αναδεικνύεται σε αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο και εντάσσεται στα Αναλυτικά Προγράμματα πολλών χωρών του πλανήτη.
Μια σύγχρονη άποψη Το ρεύμα του επιστημονικού αλφαβητισμού έχει τις ρίζες του στα τέλη του 20 ου αιώνα και στις επιρροές που δέχθηκε η διδακτική των φ.ε από την επικράτηση της πολιτισμικής και οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Πολιτισμική παγκοσμιοποίηση: η ραγδαία τόνωση της επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών. Οικονομική παγκοσμιοποίηση: η δημιουργία ενός παγκόσμιου αγοραστικού κοινού
Δεν είμαστε μόνοι μας Στα τέλη του 20 ου αιώνα αναγνωρίζεται παγκόσμίως η αξία της σύγκρισης των εκπαιδευτικών συστημάτων των διάφορων χωρών με βάση τα αποτελέσματα στα διεθνή test αξιολογήσης των μαθητών της. Η χαμηλή σε θέματα φ.ε. βαθμολογία των μαθητών της Ελλάδας στα διεθνή αυτά test προβληματίζει την εκπαιδευτική κοινότητα της χώρας μας. Παράδειγμα το πρόγραμμα PISA (Program for International Student Assessment) του Ο.Ο.Σ.Α. Ο κ. Αngel Gurria γ.γ του Ο.Ο.Σ.Α.
Με ποιο τρόπο πρέπει να διδάσκουμε; Κατά τις σύγχρονες παιδαγωγικές απόψεις, εξαρτάται από το : Κατά τις σύγχρονες παιδαγωγικές απόψεις, εξαρτάται από το : Πως αντιμετωπίζουμε τον μαθητή, Ποιος θεωρούμε ότι είναι ο ρόλος του δασκάλου. Ο σύγχρονος Άγγλος παιδαγωγός Ronald Meighan θεωρεί ότι υπάρχουν οι εξής τρόποι θεώρησης της σχέσης μαθητή-δασκάλου:
Ο μαθητής είναι: 1)το άδειο δοχείο που θα το γεμίσει ο εκπαιδευτικός με γνώσεις, 2) η άμορφη μάζα που πλάθεται από τον εκπαιδευτικό, (ή ο άγραφος πίνακας), 3)ο πελάτης ενός σχολείου, 4)ο συνεργάτης του εκπαιδευτικού, 5)ο αυτόνομος ερευνητής της γνώσης,
Ποια είναι η σωστή θεώρηση; Όλες ή ίσως καμία. Κάθε παραδοχή μας οδηγεί σε διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας. Ανεξάρτητα όμως από την επιλεγμένη μέθοδο πρέπει να υπάρχει ένας γενικός σχεδιασμός του μαθήματος
Τι περιλαμβάνει ο σχεδιασμός του μαθήματος; 1) Διατύπωση στόχων (-τι θέλω να διδάξω;) 2)Ποιο το επίπεδο των μαθητών μου; 3)Τρόπος παρουσίασης του μαθήματος 4)Σε ποιο χώρο θα διδάξω; 5)Υλικό που θα χρειασθώ 6)Πηγές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι μαθητές 7)Πως μπορεί να αξιολογηθεί το αποτέλεσμα του μαθήματος;
Σχέδιο μαθήματος Σχέδιο μαθήματος Η αξία του για την αποτελεσματική διδασκαλία μιας διδακτικής ενότητας αναγνωρίζεται σήμερα, ευρύτερα από τους ειδικούς. Η χρήση του παρέχει σημαντική βοήθεια τόσο στον άπειρο όσο και στον έμπειρο εκπαιδευτικό και αξιοποιεί τα προσωπικά χαρακτηριστικά του. Αποτελείται από τρία κυρίως μέρη: τους διδακτικούς στόχους, τη στρατηγική με την οποία θα επιδιωχθεί η επίτευξή τους και την αξιολόγηση με την οποία θα ελεγχθεί η επίτευξη των διδακτικών στόχων
Οι διδακτικοί στόχοι Προέρχονται από τους σκοπούς του Αναλυτικού Προγράμματος για τη συγκεκριμένη ενότητα. Αναφέρονται ή πρέπει να αναφέρονται στο οδηγό διδασκαλίας. Αναφέρονται ή πρέπει να αναφέρονται στο οδηγό διδασκαλίας. Διατυπώνονται με ρήματα και λέξεις οι οποίες καθιστούν σαφές το επιδιωκόμενο και κατά συνέπεια διευκολύνουν το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του κριτηρίου αξιολόγησης. Διατυπώνονται με ρήματα και λέξεις οι οποίες καθιστούν σαφές το επιδιωκόμενο και κατά συνέπεια διευκολύνουν το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του κριτηρίου αξιολόγησης.
Η διδακτική στρατηγική Είναι ακολουθία σταδίων των οποίων ο αριθμός μπορεί να αλλάζει συνήθως όμως είναι 3-7. Σε κάθε στάδιο επιτυγχάνεται ένας ενδιάμεσος στόχος και χρησιμοποιούνται διαφορετικοί χειρισμοί** από τον δάσκαλο και διαφορετικά μαθησιακά* έργα. * Μαθησιακά έργα είναι πχ η απάντηση σε ερώτηση, η επίλυση προβλήματος, η παρατήρηση ενός πειράματος επίδειξης, η μελέτη μιας παραγράφου και η εξαγωγή της περίληψης, ο σχεδιασμός μιας πειραματικής διάταξης, η πραγματοποίηση ενός απλού πειράματος, η συζήτηση των μαθητών σε ομάδες, κλπ. * Μαθησιακά έργα είναι πχ η απάντηση σε ερώτηση, η επίλυση προβλήματος, η παρατήρηση ενός πειράματος επίδειξης, η μελέτη μιας παραγράφου και η εξαγωγή της περίληψης, ο σχεδιασμός μιας πειραματικής διάταξης, η πραγματοποίηση ενός απλού πειράματος, η συζήτηση των μαθητών σε ομάδες, κλπ. ** Οι χειρισμοί μπορεί να είναι η διατύπωση μιας ερώτησης, η παροχή οδηγιών, η διαχείριση ενός διαλόγου μεταξύ μαθητών, η σύντομη ανάπτυξη ενός θέματος, η υποδειγματική σχεδίαση ενός μοντέλου, η εκτέλεση ενός πειράματος επίδειξης, κλπ. ** Οι χειρισμοί μπορεί να είναι η διατύπωση μιας ερώτησης, η παροχή οδηγιών, η διαχείριση ενός διαλόγου μεταξύ μαθητών, η σύντομη ανάπτυξη ενός θέματος, η υποδειγματική σχεδίαση ενός μοντέλου, η εκτέλεση ενός πειράματος επίδειξης, κλπ. σχεδίαση ενός μοντέλουπειράματος επίδειξηςσχεδίαση ενός μοντέλουπειράματος επίδειξης
Η αξιολόγηση Έχει ως αφετηρία τους διδακτικούς στόχους και ελέγχει κατά πόσο αυτοί επιτεύχθηκαν. Κατά κανόνα είναι ένα τεστ σύντομης διάρκειας στο οποίο οι διαφόρων τύπων ερωτήσεις, οι ασκήσεις, κλπ ελέγχουν αν επιτεύχθηκαν οι στόχοι. Ανάλογα με το αποτέλεσμα: α) προχωρούμε στο σχεδιασμό της επόμενης διδασκαλίας, β) επανερχόμεθα στο ίδιο μάθημα για επιτευχθούν οι στόχοι που δεν επιτεύχθηκαν χρησιμοποιώντας διαφορετικά μαθησιακά έργα, γ) αναθεωρούμε τη διδακτική στρατηγική που ακολουθήσαμε
Το πείραμα Η υπό του ανθρώπου μεθοδική αναπαραγωγή ενός φαινομένου με στόχο την εξακρίβωση της φύσης του, των αιτιών που το προκαλούν και των νόμων από τους οποίους διέπεται αυτό το φαινόμενο. Στη διδακτική εντάσσεται στις διερευνητικές μεθόδους διδασκαλίας, όπου εμπλέκονται οι μαθητές σε δραστηριότητες που έχουν σκοπό την διευκόλυνση και την εμπέδωση της γνώσης.
Στόχος του πειράματος Να αποδείξει ο διδάσκων κάποια θεωρία. (προσέγγιση του Παραδοσιακού Ρεύματος) Να ανακαλύψει μόνος του ο μαθητής κάποιο φυσικό νόμο που δεν γνωρίζει. (προσέγγιση Ανακαλυπτικού Ρεύματος) Να φέρει τους μαθητές σε κατάσταση «γνωστικής σύγκρουσης», προκειμένου να αναδομήσουν τη γνώση τους. (προσέγγιση Εποικοδομητικού Ρεύματος)
Προσοχή ! Έχει μεγάλη σημασία το πείραμα να μην εξαντλείται στον εντυπωσιασμό των μαθητών. Στο τέλος του πειράματος πρέπει να υπάρξει μέριμνα για χρόνο σχολιασμού των παρατηρήσεων και των συμπερασμάτων των μαθητών. Αυτός ο χρόνος είναι πολύτιμος, καθώς θα δοθεί έτσι η ευκαιρία να τονισθούν οι τυχόν παρανοήσεις και οι λανθασμένες απόψεις που κάποιοι μαθητές έχουν.
Φύλλο Εργασίας Για να υπάρχουν οφέλη πρέπει κάθε πείραμα να συνοδεύεται από φύλλο εργασίας στο οποίο οι μαθητές θα καλούνται να σημειώσουν τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά τους. φύλλο εργασίας φύλλο εργασίας Αν οι μαθητές συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας κατά τη διάρκεια διδακτικής ώρας θα πρέπει τούτο να γίνει αυστηρά σε καθορισμένο χρονικό διάστημα, π.χ. σε 10min. (Είναι προτιμότερο οι μαθητές να συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας σε άλλο χρόνο, αν υπάρχει η δυνατότητα). Το φύλλο εργασίας οφείλει να είναι σαφές και συγκεκριμένο.
Ευχαριστώ για τη προσοχή σας!