1 ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ μια νόσος της εποχής

2 Αθηροσκλήρωση Αθηροσκλήρωση (ή αρτηριοσκληρωτική αγγειακή νόσος) είναι μια κατάσταση όπου στις αρτηρίες εμφανίζεται στένωση και σκλήρυνση που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση πλάκας γύρω από το εσωτερικό τοίχωμα της αρτηρίας. Η ασθένεια διαταράσσει τη ροή του αίματος στο σώμα, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται σοβαρές καρδιαγγειακές επιπλοκές.

3 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ

4 Signs & Symptoms None Chest Pain Shortness Of Breath Heart Attack ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ – ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ

5 Οι επιπλοκές της αθηροσκλήρωσης Οι επιπλοκές της αθηροσκλήρωσης εκδηλώνονται κυρίως στο καρδιαγγειακό σύστημα. Οι επιπλοκές είναι κυρίως η στεφανιαία νόσος, το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος, διάφορες καρδιακές αρρυθμίες, καρδιακή ανεπάρκεια, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, περιφερική αγγειοπάθεια με διαλείπουσα χωλότητα, διαβητικό πόδι και ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής, στένωση νεφρικής αρτηρίας, με νεφρική ανεπάρκεια και ανθεκτική-αιφνίδια αρτηριακή υπέρταση.

6 ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ – ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ

7 Η ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ

8 Αθηροσκλήρωση Οι αρτηρίες έχουν αυτό που ονομάζεται ενδοθήλιο, ένα λεπτό στρώμα κυττάρων που κρατά την αρτηρία ομαλή και επιτρέπει στο αίμα να ρέει εύκολα. Η αθηροσκλήρωση αρχίζει όταν το ενδοθήλιο έχει υποστεί τοπική ζημιά (κυρίως λόγω φλεγμονής ή/και καπνίσματος), επιτρέποντας στην κακή χοληστερόλη να συσσωρεύεται στο τοίχωμα της αρτηρίας. Το σώμα αντιδρά και στέλνει μακροφάγα λευκά αιμοσφαίρια για να καθαρίσει (φαγοκυτταρώσει) τη χοληστερόλη τοπικά, ενώ προστατευτικό ρόλο παίζει και η HDL.

9

10 Αθηροσκλήρυνση Η αθηροσκλήρυνση προκαλεί πολλούς θανάτους από κάθε άλλη παθολογική κατάσταση. Η αθηροσκληρυντική καρδιοπάθεια που προσβάλλει τις στεφανιαίες αρτηρίες είναι η συχνότερη αυτοτελής αιτία θανάτου, ευθυνόμενη για το 1/3 όλων των θανάτων (Στεφανιαία καρδιοπάθεια), ενώ η αθηροσκληρυντικής αιτιολογία παρεμπόδιση της αιμάτωσης του εγκεφάλου (που προκαλεί εγκεφαλικό επεισόδιο) είναι η Τρίτη σε συχνότητα θανάτου μετά τον καρκίνο.

11

12 Αθηροσκλήρωση Με την πάροδο του χρόνου η αντίδραση αυτή οδηγεί στο να σχηματίζεται πλάκα που «χτίζεται» τοπικά και αποτελείται από χοληστερόλη και νεκρά μακροφάγα λευκά αιμοσφαίρια. Η πλάκα φράζει την αρτηρία, διαταράσσοντας τη ροή του αίματος. Αυτό ενδεχομένως προκαλεί θρόμβους στο αίμα και μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, όπως καρδιακή προσβολή (έμφραγμα), αποφρακτική ή αιματηρό εγκεφαλικό επεισόδιο και άλλες παθήσεις.

13

14 Αθηροσκλήρωση Ποια είναι η διαφορά μεταξύ αρτηριοσκλήρωσης και Αθηροσκλήρωσης? Αρτηριοσκλήρωση είναι η σκλήρυνση ή σκλήρωση των αρτηριακών τοιχωμάτων. Η αθηροσκλήρωση είναι η στένωση της αρτηρίας, λόγω της συσσώρευση πλάκας. Όλοι οι ασθενείς με αθηροσκλήρωση έχουν αρτηριοσκλήρωση, αλλά εκείνοι με αρτηριοσκλήρωση μπορεί να μην έχουν απαραίτητα αθηροσκλήρωση. Ωστόσο, οι δύο όροι που χρησιμοποιούνται συχνά με την ίδια σημασία.

15 Παράγοντες κινδύνου Η αθηροσκλήρωση οδηγεί σε στενώσεις και ασβεστώσεις των αγγείων. Οι συνέπειες είναι π.χ. το έμφραγμα του μυοκαρδίου, το εγκεφαλικό επεισόδιο ή η ελλιπής αιμάτωση των κάτω άκρων. Οι παράγοντες κινδύνου είναι: - Συστηματικό Κάπνισμα - Διατροφή υψηλή σε θερμίδες - Αυξημένες τιμές των λιπιδίων του αίματος - Υπέρταση - Διαβήτης - Ελλιπής άσκηση. Αν και θεωρείται κυρίως νόσος των ηλικιωμένων, προσβάλλει όλες τις ηλικίες.

16

17 Screening and Diagnosis StressTestmeasuresblood supply to heart Coronary CoronaryAngiography specificshowscoronaries Narrowing in Sites of Electro-cardiogrammeasureselectrical impulses

18 Το «μπαλονάκι» Αγγειοπλαστική, το κοινά αποκαλούμενο ‘μπαλονάκι’ ονομάζεται η τεχνική της μηχανικής διαστολής των στενωμένων αγγείων της καρδιάς (στεφανιαίες αρτηρίες) ή και άλλων αγγείων, με τη χρήση ειδικού μπαλονιού προσαρμοσμένου σε καθετήρα. Πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία και παρακέντηση (τρύπημα με βελόνη) αρτηρίας, στο μηρό είτε στο χέρι. Δια μέσου της οπής, κατευθύνεται με ακτινοσκόπηση στο ένας καθετήρας με μπαλόνι στο άκρο του. Κατόπιν το μπαλόνι διαστέλλεται στο σημείο της στένωσης με εξωτερικούς χειρισμούς αποκαθιστώντας τη βατότητα του αγγείου και την αποκατάσταση της ανεμπόδιστης ροής του αίματος.

19 Το «μπαλονάκι» Αρχικά, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της απλής αγγειοπλαστικής με μπαλόνι ήταν τα σχετικά υψηλά ποσοστά επαναστένωσης του αγγείου που υποβαλλόταν στη μηχανική διαστολή. Ωστόσο, με τη βοήθεια της τεχνολογίας επινοήθηκαν μεταλλικοί νάρθηκες, σαν ελατήρια, τα λεγόμενα στέντ, τα οποία πάλι μέσω ειδικών καθετήρων προωθούνται και εκπτύσσονται στο σημείο του στενώματος εμποδίζοντας σε σημαντικό βαθμό την μελλοντική επαναστένωση.

20

21 Εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς Τι είναι αορτοστεφανιαία παρακάμψη ή Bypass? Είναι γνωστό ότι η στεφανιαία νόσος οφείλεται σε στενώσεις των στεφανιαίων αρτηριών. Η εγχειρητική τεχνική παράκαμψης των στεφανιαίων στενώσεων ονομάζεται αορτοστεφανιαία παρακάμψη. Η παράκαμψη (υπερπήδηση), με φλεβικά ή αρτηριακά μοσχεύματα, γίνεται συνήθως από την αορτή προς την στεφανιαία αρτηρία μετά την στένωση (το ένα άκρο της φλέβας ή της αρτηρίας συρράπτεται στην αορτή και το άλλο στην στεφανιαία αρτηρία μετά την στένωση.

22

23 Εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς Για να εκτελεστεί μια καρδιακή επέμβαση χρειάζεται η καρδιά να είναι ακίνητη. Αυτό επιτυγχάνεται με μηχανική υποκατάσταση της καρδιάς και των πνευμόνων, διά της χρησιμοποιήσεως της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας. Η μηχανή αυτή προσφέρει πίεση και οξυγόνο στο αίμα, αφού, όπως αναφέραμε πιο πάνω, η καρδιά και οι πνεύμονες έχουν σταματήσει να λειτουργούν κατά τη διάρκεια της καρδιακής επέμβασης.

24

25 Πρόληψη αθηροσκλήρυνσης Οι τροποποιήσεις των παραγόντων κινδύνου, ιδιαίτερα στην αρχή της ενήλικης ζωής, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις πιθανότητες ανάπτυξης αθυροσκλήρυνσης ή, τουλάχιστον, πρώιμης εμφάνισης των εκδηλώσεών της. Στα πλαίσια αυτών των μέτρων περιλαμβάνονται η διακοπή του καπνίσματος, η τακτική μέτρηση της πίεσης του αίματος και η αντιμετώπιση της υπέρτασης. Θα πρέπει επίσης η δίαιτα να είναι πτωχή σε κεκορεσμένα λίπη και να καταπολεμάται σταδιακά η παχυσαρκία. Αν οι συγκεντρώσεις της χοληστερίνης είναι μεγάλες, χορηγούνται στατίνες. Μεγάλη σημασία έχει επίσης ο σχολαστικός έλεγχος του σακχαρώδη διαβήτη (αν συνυπάρχει), αλλά και η τακτική σωματική άσκηση.