O θαυμαστός κόσμος ενός ξεχασμένου βασιλείου Μίκα Σβύνου Πεχυνάκης Νίκος ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΑΛΥΣΟΥ ΡΟΔΟΥ ΔΗΜΟΣ ΙΑΛΥΣΟΥ Κωνσταντίνα Φωταρά Βανέσα Πιχιβέ

O θαυμαστός κόσμος ενός ξεχασμένου βασιλείου Γκιζάνι Ladigesocypris ghigii ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΑΛΥΣΟΥ ΡΟΔΟΥ ΔΗΜΟΣ ΙΑΛΥΣΟΥ

ΤΑΞΙΝΟΜΙΣΗ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Υπό εξαφάνιση: Ναι κυπρινοειδές Κατηγορία: κυπρινοειδές Υποκατηγορία: ψάρι γλυκού νερού Βασίλειο: ζώα Υποβασίλειο: ψάρια

Το γκιζάνι ή αλλιώς και Μινιά από την Ιταλική λέξη miniatura είναι ένα μικρό κυπρινοειδές. Το μέγιστο μήκος του φθάνει τα εκατοστά, αλλά στη φύση συχνότερα βρίσκουμε γκιζάνια μήκους 3-5 εκατοστών. Το βάρος του είναι της τάξης των μερικών γραμμαρίων. XAΡAKTHΡIΣTIKA TOY ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Το χρώμα του είναι γκρι-ασημί, σκούρο στην πλάτη και ανοιχτό στην κοιλιά.

Μοιάζει με αθερίνα και ζει σε μικρές ομάδες XAΡAKTHΡIΣTIKA TOY ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Πήρε το όνομά του από τον Ιταλό Alessandro Ghigii, που το εντόπισε στη Ρόδο το 1900

ΒΙΟΤΟΠΟΣ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Το γκιζάνι κατοικεί στα περισσότερα ρέματα, πηγές και υδατοδεξαμενές της Ρόδου. Λουτάνη ΓαδουράΑργυρού Πελέμονη Αγία Ελεούσα Κόνταρης λίμνη των Νάνων την τεχνητή λίμνη της Απολακκιάς. Πληθυσμοί του γκιζανιού είχαν καταγραφεί στα ρέματα Λουτάνη, Γαδουρά και Αργυρού, στην περιοχή της Ψίνθου (σύστημα Πελέμονη), μέσα σε μια τεχνητή υδατοδεξαμενή στην Αγία Ελεούσα, στην περιοχή του Ασκληπιείου (ρέμα Κόνταρης), στη λίμνη των Νάνων, καθώς και στα ρέματα και την τεχνητή λίμνη της Απολακκιάς.

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Αναπαράγεται τμηματικά την άνοιξη και στις αρχές του καλοκαιριού. Η διάρκεια της αναπαραγωγικής του περιόδου διαφέρει ανάλογα με το υδάτινο σύστημα, καθώς επίσης και από χρονιά σε χρονιά.

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Συνήθως στα συστήματα με λίγο νερό (π.χ. ρέματα Απολακκιάς), καθώς και στα υπόλοιπα κατά τις ξηρές χρονιές, η αναπαραγωγική του περίοδος παρατείνεται έως και το τέλος του καλοκαιριού Γεννάει μικρά αυγά που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι και σε μεγάλο αριθμό

Κ Υ ΡΙΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Η κυριότερη απειλή για το γκιζάνι είναι η έλλειψη νερού που οφείλεται στο συνδυασμό της ξηρασίας και της υπεράντλησης νερού κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Μεγάλο μέρος των δασών της Ρόδου έχει καταστραφεί στο παρελθόν από πυρκαγιές,

Κ Υ ΡΙΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Τα τελευταία χρόνια σημαντική υποβάθμιση των εσωτερικών νερών του νησιού και συνεπώς των βιοτόπων του γκιζανιού έχει προκληθεί από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις. Η έντονη τουριστική ανάπτυξη αύξησε κατακόρυφα την κατανάλωση νερού στο νησί.

Κ Υ ΡΙΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Σε μεγάλο επίσης βαθμό αυξήθηκε και η οικιακή κατανάλωση νερού (70 λίτρα την ημέρα το 1970 και περισσότερα από 150 λίτρα την ημέρα το 1994). Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το νερό που χρησιμοποιείται για αρδευτικούς σκοπούς, συντελούν στην υπεράντληση των υδάτινων πόρων και στην εποχιακή αποξήρανση του μεγαλύτερου μέρους των υδάτινων συστημάτων του νησιού.

Κ Υ ΡΙΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Οι βιότοποι του γκιζανιού απειλούνται επίσης από τα σκουπίδια και τα μπάζα που ρίχνονται στις όχθες και αλλοιώνουν τη φυσική ροή του νερού  Aπό την εκσκαφή της κοίτης των ρεμάτων για τη συλλογή αμμοχάλικου.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Να μάθουμε την ιστορία της ζωής του και να κατανοήσουμε την αξία του και το γεγονός ότι αποτελεί μοναδική βιολογική μας κληρονομιά που οφείλουμε να προστατέψουμε. Να διαχειριστούμε ορθολογικά τους υδάτινους πόρους, φροντίζοντας να υπάρχει αρκετό νερό για την επιβίωση των γκιζανιών στα ρέματα ακόμη και κατά τις πιο ξηρές χρονιές.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Να προστατέψουμε τα δάση από τις φωτιές, γιατί τα δέντρα προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση και συγκρατούν το νερό της βροχής, βοηθώντας στον εμπλουτισμό των υπόγειων νερών. Να μη ρυπαίνουμε και να μην καταστρέφουμε τα ρέματα που είναι ο βιότοπος του σπάνιου αυτού ψαριού.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Σ ΤΟΥ ΓΚΙΖΑΝΙΟΥ Να δημιουργήσουμε στις όχθες των ρεμάτων καταφύγια για να διασφαλίσουμε την επιβίωση όσο το δυνατόν περισσότερων ψαριών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Και πάνω από όλα, να κάνουμε, όσο μπορούμε, οικονομία νερού στην οικιακή καθημερινή μας κατανάλωση.