Γιώργος Μαυρομμάτης
Συνεχίζοντας τη διαδρομή μας σε σχέση με τη μετανάστευση σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, και χρησιμοποιώντας την Ελλάδα ως παράδειγμα μιας παγκοσμιοποιήμενης περίπτωσης, σήμερα θα ασχοληθούμε με τη διαχείριση της μετανάστευσης. Τι σημαίνει διαχείριση της μετανάστευσης ; Η έννοια της μεταναστευτικής πολιτικής. Τι περιλαμβάνει ; Τον έλεγχο των μη νόμιμων ροών και τη δημιουργία νόμιμων καναλιών εισόδου στη χώρα. Συγκεκριμένα σήμερα θα ασχοληθούμε με τη μη νόμιμη μετανάστευση αλλά και με τις πολιτικές επιλογές ειδικευμένων και μη μεταναστών από συγκεκριμένες χώρες (point based system, ΕΕ και μπλε κάρτα ) Από τους ‘ αν - επιθυμήτους ’ στους ‘ επιθυμητούς ’
Η γεωγραφική θέση της χώρας και ο ρόλος της σε σχέση με τη νόμιμη μετανάστευση. Αλλαγή μεταναστευτικού παραδείγματος ; Από την πτώση του κομμουνισμού στην παγκοσμιοποίηση των μεταναστευτικών ροών και τις πραγματικότητες της μεικτής μετανάστευσης. Η Ελλάδα ως η κύρια πηγή εισόδου στην Ε. Ε. Από τα ελληνικά νησιά (2008, 2009) και την Αλβανική μεθόριο στα σύνορα του Έβρου. Και από εκεί που ; Διαχρονική Ελληνική πολιτική κατά της μετανάστευσης « Δεν είναι ελληνικό το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό ». Από τη στιγμή που το πρόβλημα έγινε ελληνικό τότε μετατράπηκε αμέσως σε ευρωπαϊκό. Μη ύπαρξη συστήματος ασύλου - το σύστημα ασύλου τώρα « τρέχει ». Προσπαθούμε να φτάσουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 7 %. Ελλάδα ως η πρώτη χώρα παροχής ασύλου καθώς η Τουρκία προσφέρει άσυλο μόνο από δυτικά προς ανατολάς.
Τα πρόβλημα των συνθηκών κράτησης των παράνομων μεταναστών / αιτούντων άσυλο. Ο Καντ θα ήταν δυσαρεστημένος. Η κριτική του Βορρά, της Ευρώπης, του State Department του ΟΗΕ. Η μεικτή μετανάστευση και το άσυλο ως πρόβλημα του Νότου. « Η Ελλάδα ως αποθήκη ψυχών ». Πολύ δύσκολο πρόβλημα το οποίο βάζει την « ηθική » μας σε δοκιμασία. Η « ηθική » των χωρών υποδοχής και οι μεταναστευτικές πιέσεις ( μεικτή μετανάστευση ) ως μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές προκλήσεις της εποχής μας. To θέμα του μοιράσματος των μη ταυτοποιημένων μεταναστών ως ελληνική θέση αλλά και άλλων χωρών της Μεοσγειακής Ευρώπης. Τα νέα κέντρα κράτησης και η αργοπορημένη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των 400 εκ. ευρώ ( επί της παρούσας Κόρινθος, Έβρος, Δράμα, Αμυγδαλέζα ). Περιμένουμε να κατασκευαστούν τα νέα. Αβραμόπουλος θα προωθήσει τη χρηματοδότηση
Η ελληνική μεταναστευτική πολιτική ως ένα σύστημα νομιμοποιήσεων. Οι μη νόμιμοι ως νόμιμοι. Το σύστημα μετακλήσεων και ο μικρός αριθμός ατόμων που περιλαμβάνει. Διακρατικές συμφωνίες εποχιακής μετανάστευσης ( Βουλγαρία, αγροτική παραγωγή, Αίγυπτος αλιεία κτλ.). Η εμφάνιση της ένταξης στο πλαίσιο της μεταναστευτικής πολιτικής. Νόμος 1975/1991: αστυνομική φιλοσοφία και απέλαση αλλοδαπών. Η μετανάστευση ως πρόβλημα προς αποφυγήν 1998: Πρώτη νομιμοποίηση της χώρας ή η γέννηση των ‘ νόμιμων ’ μεταναστών ( αλλοδαποί νομιμοποιηθήκαν ) Νόμος 2910/2001: Δεύτερη κατά σειρά νομιμοποίηση, διαδικασία πολιτογράφησης, δημιουργία καναλιών νόμιμης μετανάστευσης, ρυθμίσεις για οικογενειακή συνένωση ( στοιχεία ένταξης ) Η Ευρωπαικοποίηση της ελληνικής πολιτικής μέσα από την εισαγωγή στην Ελληνική νομοθεσία ευρωπαϊκών οδηγιών, επί μακρών διαμενόντων, οικογενειακής συννένωσης Νόμος 3386/2005: Τρίτη νομιμοποίηση, απλοποίηση έκδοσης και ανανέωσης αδειών, ειδικές ρυθμίσεις για θύματα εμπορίας, εισαγωγή της έννοιας της κοινωνικής ένταξης 2007: Υλοποίηση προγραμμάτων ένταξης μέσα από το ΕΤΕ Πολύ μικρά ποσά (4 εκ. ευρώ ) Νόμος 3838/2010: Υπηκοότητα υπό προϋποθέσεις στη δεύτερη γενιά και μέσω απλής αίτησης στην τρίτη, δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις τοπικές εκλογές. Νόμος 3852/2010: Καλλικράτης, δημιουργία ΣΕΜ, η έμφαση στο τοπικό επίπεδο και η διαβούλευση στη βάση. Από τη διαβούλευση σε κεντρικό επίπεδο ( Εθνική Επιτροπή για τη Κοινωνική Ένταξη ) στη συζήτηση στη βάση. Η αντισυνταγματικότητα του 3838, η εισήγηση του Δ τμήματος του ΣτΕ, η απόφαση της ολομέλειας
Ιούλιος 2012, η κυβέρνηση αποφασίζει τον καλύτερο έλεγχο της μη νόμιμης μετανάστευσης Επιχείρηση ΑΣΠΙΔΑ στα σύνορα αλλά και Ξένιος Δίας στις πόλεις Αυξάνεται η περίοδος κράτησης των μη νόμιμων σε 12 μήνες και μετά σε 18 Μειώνεται η υποχρέωση εγκατάλειψης της χώρας από 30 σε 7 μέρες 1880 συνοριοφύλακες στέλνονται στα σύνορα Από 2000 συλλήψεις τη βδομάδα σε 10 συλλήψεις τη βδομάδα στον Έβρο Οι χερσαίες ροές έχουν μειωθεί δραματικά. Τι έχει προκύψει ; Βλέπετε ειδήσεις ;
Οι ροές από τον Έβρο έχουν γίνει αμελητέες Ο μεγαλύτερος αριθμός συλλήψεων παρουσιάζεται στο Κεντρικό Μεσογειακό μονοπάτι αντί στο ανατολικό Θαλάσσιες διελεύσεις αντί για χερσαίες Στον ελληνικό χώρο έχουν αυξηθεί οι διελεύσεις στο Αιγαίο επίσης Το κλείσιμο του Έβρου αύξησε τις συλλήψεις στα Βούλγαρο - Τουρκικά σύνορα. Φράκτης και φύλαξη απέδωσαν και από το Δεκ μείωση του αριθμού συλλήψεων Η οικονομία πιέζει τους μετανάστες να φύγουν είτε από το δρόμο των Δυτικών Βαλκανίων, της Ιταλίας είτε μέσω πτήσεων με νόμιμα χαρτιά. Μεγάλος αριθμός μεταναστών στην Τουρκία εν μέρει ένταξη του στην τοπική οικονομία ( παράτυπη εργασία, νέο παράδειγμα ;).
Η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Αλβανίας μας εξασφαλίζει την « κυκλική » φύση της αλβανικής μετανάστευσης στη χώρα μας. Από το 2010 έχει υπογραφεί συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ ΕΕ και Πακιστάν να δέχεται πίσω τους υπηκόους τους και αυτούς που αποδεδειγμένα έχουν εισέλθει από τη χώρα αυτή. Η ταυτοποίηση σε περίπτωση μη ύπαρξης εγγράφων γίνεται και στο προξενείο Η συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας, η οποία δεν γίνεται σεβαστή. Οι προσπάθειες σύναψης συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ και Τουρκίας. Η μονογράφηση της συμφωνίας το Δεκέμβριο του Η επανεισδοχή ατόμων που έχουν εισέλθει από την Τουρκία συνοδεύεται από διευκόλυνση της μετακίνησης Τούρκων πολιτών στην ΕΕ (visa free). Το παιχνίδι του κάντο για να το κάνω, Το πόκερ που ονομάζεται ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική : οι ατελείωτες κουβέντες στις Βρυξέλες, τα κείμενα και το σκληρό πόκερ της μεταναστευτικής πολιτικής και των μεταναστευτικών πραγματικοτήτων.
Υπογραφή της συμφωνίας επανεισδοχής από τις δύο μεριές και ξεκίνημα της διαδικασίας για κατάργηση θεωρήσεων εισόδου στην ΕΕ για Τούρκους πολίτες. Η διαδικασία διήρκησε δύο χρόνια. Η αρχή των επαναδιαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ ή κάποιο ειδικό καθεστώς που είχαν ξεκινήσει το 2005 αλλά είχαν « κολλήσει » για χρόνια Ο Ερντογάν δήλωσε « δεν είμαστε μια χώρα που είμαστε βάρος για την ΕΕ αλλά είμαστε η χώρα που παίρνει το βάρος από την ΕΕ » Οι δυο πλευρές χρειάζεται να την επικυρώσουν Σύντομα ξεκινά η επιστροφή των Τούρκων υπηκόων και μετά από τρία χρόνια η επιστροφή των υπηκόων τρίτων χωρών ή των ατόμων χωρίς χαρτιά Τόσο υπολογίζεται ότι θα διαρκέσει και η διαδικασία της κατάργησης των θεωρήσεων εισόδου Προς το παρόν γίνεται πόλεμος στα σύνορα της Τουρκίας