ΦΑΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ III Πρόγραμμα Eπικαιροποίησης Γνώσεων Αποφοίτων AEI “Πρακτική Βασισμένη σε Ενδείξεις στη Νοσηλευτική” Επιλογή ερευνητικού σχεδιασμού –είδη Δειγματοληψία –είδη Επιλογή ερευνητικού εργαλείου Σύνταξη ερευνητικού πρωτοκόλλου Ροβίθης Μ. 2014

Εκπαιδευτικοί Στόχοι Μαθήματος Στο τέλος του μαθήματος ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να καταστεί ικανός: Να αναγνωρίζει τα είδη των διαφορετικών ερευνητικών εργαλείων συλλογής δεδομένων Να αποσαφηνίζει όρους και έννοιες που αφορούν τον σχεδιασμό των ερευνητικών εργαλείων Να διακρίνει πιθανά μεθοδολογικά λάθη στην κατασκευή ερωτηματολογίου- συνέντευξης Να αναγνωρίζει τα βήματα που ακολουθούνται στην συγγραφή ερευνητικού πρωτόκολλου στις ποσοτικές και ποιοτικές μελέτες Λέξεις Ευρετηριασμού: ερευνητικό εργαλείο, ερωτηματολόγιο, συνέντευξη, ποσοτικές, ποιοτικές μελέτες, ερευνητικό πρωτόκολλο

ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ τι (υλικό και εξοπλισμός) πως (με ποιο τρόπο γίνεται η μέτρηση, βήματα), που (σε πιο περιβάλλον) πότε (σε ποια χρονική στιγμή) γιατί (τεκμηρίωση επιλογής της συγκεκριμένης μεθόδου - πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα – αξιοπιστία και εγκυρότητα, ευαισθησία και ειδικότητα για διαγνωστικές μεθόδους κτλ.)

ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΜΕΤΡΗΣΗΣ περιγραφή πληθυσμού, έκτασης έρευνας θεωρητικό πλαίσιο οδηγίες για διανομή και βαθμολόγηση αριθμός ερωτήσεων, χρόνος συμπλήρωσης, τύπος περιβάλλον, τεχνολογία και χρόνος που κατασκευάστηκε (μεταφράσεις;) κόστος, ευκολία να βρεθεί άδεια χρήσης ψυχομετρικές ιδιότητες * μίνιμουμ στάνταρντ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ - ΚΛΙΜΑΚΕΣ Χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση κλινικών παραμέτρων, συμπεριφορών, συναισθημάτων, στάσεων και απόψεων Τυποποιημένα – μη τυποποιημένα Ερωτήσεις ανοικτές – κλειστές Χρήση κλίμακας Συμπλήρωση – τρόπος αποστολής - αυτοσυμπληρούμενο ή συμπλήρωση με συνέντευξη – με ταχυδρομείο κτλ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση κλινικών συμπτωμάτων, συμπεριφοράς, συναισθημάτων, άποψης κτλ. Δομημένη, μη-δομημένη, ημιδομημένη συνέντευξη Πρόσωπο με πρόσωπο ή τηλεφωνικά (ή μέσω Η/Υ…) Συνέντευξη με εστίαση σε κάποια ομάδα (ομαδική συνέντευξη, focus group) Τεχνική Delphi

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ – ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ Η σειρά των ερωτήσεων Η ομαδοποίηση των ερωτήσεων Ο τύπος της ερώτησης Η διατύπωση των ερωτήσεων Δοκιμή του σχεδίου της συνέντευξης Εκπαίδευση των συνεντευκτών Το περιβάλλον και η χρονική στιγμή που θα γίνει η συνέντευξη Ενημέρωση των υποκειμένων – οδηγίες - πληροφορημένη συναίνεση

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Μη δομημένη Δομημένη (τσεκάρισμα επιλογών) Σημειώσεις – βιντεοσκόπηση Το μεγάλο πρόβλημα στην παρατήρηση είναι η αλληλεπίδραση παρατηρητών με υποκείμενα και η γνώση των υποκειμένων για την παρατήρηση (Hawthorne effect)

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ Ή ΑΛΛΩΝ ΜΕΣΩΝ Οι συμμετέχοντες στην έρευνα θα πρέπει οπωσδήποτε να έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους για τη χρήση αυτών των μέσων

ΜΕΤΡΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΜΕΤΡΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ Οι μετρήσεις των βιολογικών παραμέτρων μεταβλητών βασίζονται κύρια την μεθοδολογία μέτρησης με αναφορά σε νόρμα ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ Η΄ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΜΕΤΡΗΣΗΣ Διαθεσιμότητα. Υπάρχει στον χώρο που έχω πρόσβαση; Μπορώ να το βρω αλλού; Άμεση ή έμμεση μέτρηση. Εάν υπάρχουν αρκετές συσκευές προτιμάται αυτή που κάνει άμεση μέτρηση π.χ. μέτρηση πίεσης μέσω αρτηριακής γραμμής και με σφυγμόμανομετρο Ευαισθησία, ειδικότητα, αξιοπιστία, εγκυρότητα Επίπτωση στα υποκείμενα (έκθεση σε κίνδυνο) Κόστος

ΛΗΨΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ Η συλλογή των δεδομένων σε αυτή την περίπτωση γίνεται από αρχεία που εμπεριέχουν τα δεδομένα όπως για παράδειγμα κυβερνητικά έγγραφα, εφημερίδες, άλλες έρευνες, ο φάκελος του ασθενούς κτλ. Τα δεδομένα μπορεί να είναι πρωτογενή και να απαιτείται επεξεργασία ή να αφορούν σε μετρήσεις που ήδη έχουν γίνει. Σε κάθε περίπτωση αυτά συλλέγονται με τη βοήθεια ειδικών πρωτοκόλλων συλλογής στοιχείων.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Αφού ολοκληρώσει τον σχεδιασμό της έρευνας, ο ερευνητής θα πρέπει να συντάξει το ερευνητικό πρωτόκολλο που θα του χρησιμεύσει είτε για να πάρει την άδεια από τους οργανισμούς που θα γίνει η έρευνα είτε για να αιτηθεί χρηματοδότηση ή ακόμα και για να το υποβάλλει για έγκριση στα πλαίσια μιας πτυχιακής ή μεταπτυχιακής εργασίας.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Ακόμα και μια καλή έρευνα μπορεί να μην λάβει τη σημασία που θα έπρεπε αν δεν γραφεί σωστά το πρωτόκολλο. Ένα καλό πρωτόκολλο πρέπει να είναι να είναι γραμμένο με μια λογική σειρά, να περιγράφει όλα τα στάδια της έρευνας και ταυτόχρονα να είναι συνοπτικό και κατανοητό. Τα σημαντικά σημεία πρέπει να τονίζονται, να μην υπάρχουν συντακτικά ή ορθογραφικά λάθη, ασυνέχειες και γενικά να διαβάζεται με ευκολία.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Η έκταση, η δομή και γενικότερα η συγγραφή του πρωτοκόλλου εξαρτάται επίσης από τον κριτή, τις οδηγίες (αν υπάρχουν) και τον τύπο της έρευνας (ποσοτική ή ποιοτική). Το πρωτόκολλο που υποβάλλεται στα πλαίσια μιας μεταπτυχιακής εργασίας (π.χ. διδακτορικό) σίγουρα απαιτεί μεγαλύτερη έκταση σε σχέση με ένα πρωτόκολλο που υποβάλλεται για έγκριση από κάποιον άλλο οργανισμό ή για χρηματοδότηση.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ – ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Σελίδα τίτλου Σελίδα περιεχομένων Περίληψη Εισαγωγή Διατύπωση προβλήματος Ιστορικό και σπουδαιότητα (ή και χρησιμότητα) Διατύπωση γενικού σκοπού

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ – ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Βιβλιογραφική ανασκόπηση – πλαίσιο έρευνας Θεωρητικό υπόβαθρο Εμπειρικά δεδομένα Σύνοψη Ανάπτυξη πλαισίου έρευνας (ορισμός εννοιών και συσχετίσεων) Διατύπωση επιμέρους σκοπών ή ερευνητικών ερωτημάτων ή υποθέσεων

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ – ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Σχεδιασμός έρευνας (υλικό και μέθοδος) Περιγραφή σχεδιασμού Καθορισμός πληθυσμού και δείγματος Προστασία των δικαιωμάτων των υποκειμένων Επιλογή χώρου (περιβάλλοντος) Μεθοδολογία μέτρησης Σχέδιο συλλογής και ανάλυσης των δεδομένων Αναγνώριση των περιορισμών της μελέτης Τρόπος δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων Χρονοδιάγραμμα ενεργειών (πχ.Gannt or PERT) Προϋπολογισμός

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ – ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Παράρτημα Βιογραφικά σημειώματα ερευνητών Βιβλιογραφία Διάφορα έγγραφα, π.χ. Ερωτηματολόγια

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ – ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Σελίδα τίτλου Σελίδα περιεχομένων Περίληψη Εισαγωγή Προσδιορισμος του φαινομένου Διατύπωση του σκοπού της έρευνας και του είδους της ποιοτικής προσέγγισης Διατύπωση των ερευνητικών ερωτημάτων ή επιδιώξεων - Σημαντικότητα της εργασίας Αναφορά στη φιλοσοφική θεώρηση και τις υποθέσεις που κατευθύνουν την έρευνα Βιβλιογραφική ανασκόπηση

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ – ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Σχεδιασμός (Υλικό και Μέθοδος) Αναφορά στα προσόντα του ερευνητή και την δυνατότητά του να κάνει το συγκεκριμένο τύπο έρευνας Επιλογή πληθυσμού και περιβάλλοντος Περιγραφή του ρόλου του ερευνητή Είσοδος (πρόσβαση) στο χώρο (πως ήρθε σε επαφή με τα υποκείμενα;) Επιλογή δείγματος Ηθικά θέματα Διαδικασία και τεχνική συλλογής δεδομένων Δημοσιοποίηση ευρημάτων Χρονοδιάγραμμα Προϋπολογισμός

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ – ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Παράρτημα Βιογραφικά σημειώματα ερευνητών Βιβλιογραφία Διάφορα έγγραφα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Μερκούρης Α. Μεθοδολογία Nοσηλευτικής έρευνας , Αθήνα, Εκδόσεις Έλλην-Γ. Παρίκος & Σία ΕΕ, 2008 Polit, D.F., Hungler, B.P., Nursing Research: Principles and Methods(6th edn).Philadelphia: J.B. Lippincott,1999. Σαχίνη- Καρδάση Α., Μεθοδολογία Έρευνας. Εφαρμογές στο Χώρο της Υγείας. Αθήνα, Εκδόσεις ΒΗΤΑ,2004. Abbott, P., Sapsford, R., Research Methods for Nurses and the Caring Professions. (2nd edn). Buckingham: Open University Press,1998 Burns, N., Grove, S.K., Understanding Nursing Research.(2nd edn). Philadelphia: W.B. Saunders Company,1999.