Ψάρια (αλιεύματα) ΣΤΟΧΟΙ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΝΑ: Ορίζει τα ψάρια /μέρη του ψαριού Κατατάσσει τα ψάρια σε κατηγορίες και να κατονομάζει παραδείγματα για κάθε κατηγορία Αναφέρει τα θρεπτικά στοιχεία που περιέχουν τα ψάρια Συγκρίνει τη θρεπτική αξία των ψαριών με αυτή των κρεάτων Περιγράφει τον τρόπο διατήρησης των ψαριών για σύντομο χρονικό διάστημα Κατονομάζει τρόπους με τους οποίους διατηρούνται τα ψάρια για μεγάλο χρονικό διάστημα Διακρίνει τα χαρακτηριστικά καλής ποιότητας των ψαριών.

Το σώμα των ψαριών χωρίζεται σε κεφαλή /κορμό /ουρά. σπόνδυλος Κοιλικά πτερύγια μάτι Ουραίο πτερύγιο στόμα λέπεια Βραγχιοκαλυμα Εντερική χώρα Το σώμα των ψαριών χωρίζεται σε κεφαλή /κορμό /ουρά. Το σώμα τους καλύπτεται από λέπια. Είναι τοποθετημένα όπως τα κεραμίδια. Τα λέπια εμποδίζουν την τριβή και την καταστροφή του δέρματος του ψαριού από την επαφή του με το νερό. Βοηθά στο να περιορίζει την αποβολή θερμότητας από το σώμα του ψαριού

Ορισμός και ταξινόμηση των ψαριών – αλιευμάτων Από τις ποιο θρεπτικές και ευκολοχώνευτες τροφές Μεγάλη ποικιλία και εύκολα στο μαγείρεμα - μπορούν να ψηθούν με τις περισσότερες μεθόδους μαγειρέματος Από τις ακριβότερες τροφές στην κυπριακή αγορά Εκτρέφονται και σε θαλάσσιες φάρμες (ιχθυοκαλλιέργεια) Ορισμός Ψάρια είναι υδρόβια ζώα τα οποία αναπνέουν με βράγχια Αλιεύματα είναι οι υδρόβιοι οργανισμοί που αποτελούν τροφή για τον άνθρωπο Κατηγορίες ψαριών Άσπρα – άσπρο χρώμα και λύγο λίπος Γλώσσα, μπακαλιάρος, μπαρμπούνι, ξιφίας, λαβράκι Λιπαρά – σκούρο χρώμα και περιέχουν λίπος Σολομός, πέστροφα, χέλι Οστρακόδερμα – φέρουν όστρακο ή καβούκι Αστακοί, καβούρια, γαρίδες Μαλάκια ή ασπόνδυλα Χτένια, μύδια, στρείδια, σουπιές, χταπόδια, καλαμάρια Ψάρια του γλυκού νερού Πέστροφα, κυπρίνος, λαβράκι

Θρεπτική αξία και διατήρηση των ψαριών Η θρεπτική αξία των ψαριών συγκρίνεται με αυτή των κρεάτων, με την διαφορά ότι τα ψάρια είναι πιο εύπεπτα και περιέχουν πολύ λιγότερα λίπη Πρωτεΐνες ψηλής βιολογικής αξίας – μέχρι 26% Λίπη – 8% μέχρι 18% Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα που μειώνουν τη χοληστερόλη στο αίμα Βιταμίνες A και D Στο συκώτι των άσπρων και στη σάρκα των λιπαρών Άλατα – μέταλλα Ασβέστιο, φωσφόρος και ιώδιο Τα ψάρια αποτελούνται από μικρότερες και λεπτότερες ίνες από τα κρέατα γι’ αυτό διατηρούνται λιγότερο Για σύντομο χρονικό διάστημα (1-2 μέρες) διατηρούνται σε πάγο Για μεγάλο χρονικό διάστημα Αλάτισμα Κατάψυξη Κάπνισμα Κονσερβοποίηση Μαρινάρισμα Αποξήρανση Συνδυασμός δύο μεθόδων

Η θέση των ψαριών στη διατροφή του ανθρώπου Από τις πιο θρεπτικές και ευκολοχώνευτες τροφές Διατίθενται σε μεγάλη ποικιλία Κατανάλωση τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα Προστατεύουν την καρδιά από αρκετές παθήσεις Η θρεπτική αξία συγκρίνεται με αυτήν των κρεάτων Μαγειρεύονται εύκολα και με ποικίλους τρόπους

Εκτίμηση της φρεσκότητας των ψαριών 1. Σώμα: Πιάνουμε το ψάρι από το κεφάλι και το σηκώνομε. Αν αυτό διατηρηθεί σε οριζόντια θέση τότε είναι φρέσκο, εάν λυγίσει είναι μπαγιάτικο.  2. Σάρκα: Πιέζομε με τα δάκτυλα τη σάρκα του ψαριού. Αν το αποτύπωμα των δακτύλων δεν παραμείνει, τότε είναι φρέσκο, αν όμως παραμείνει είναι μπαγιάτικο. 3. Οσμή: Αν η οσμή είναι τυπική θαλασσινή, οσμή φυκιών, είναι φρέσκο. Αν μυρίσουμε οσμή αμμωνίας, είναι μπαγιάτικο. 4. Μάτια: Λαμπερά, διαυγή και προεξέχοντα μάτια με χρυσίζουσα ίριδα χαρακτηρίζουν ένα φρέσκο ψάρι. Άλλως, ζαρωμένα ή βυθισμένα στις οφθαλμικές κόγχες είναι μπαγιάτικα.

Εκτίμηση της φρεσκότητας των ψαριών 5. Δέρμα: Υγρό, λαμπερό καλά προσκολλημένο στη σάρκα χαρακτηρίζει το φρέσκο ψάρι. Αντίθετα, αρκετά θαμπό, ρυτιδωμένο, αφυδατωμένο και αποχρωματισμένο χαρακτηρίζει το μπαγιάτικο ψάρι. 6. Βράγχια: Ροδαλά ή κόκκινα, υγρά, γυαλιστερά χωρίς καμιά δυσάρεστη μυρωδιά. Αποχρωματισμένα ή μολυβδόχροα βράγχια ενδεικτικό των μπαγιάτικων ψαριών. 7. Σπλάχνα: Ζωηρά, ακέραια και άοσμα χαρακτηριστικό των φρέσκων ψαριών. Αντίθετα σπλάχνα σκοτεινού χρώματος, δύοσμα και συχνά σχισμένα είναι ενδεικτικό των μπαγιάτικων ψαριών. 8. Πτερύγια: Καλά προσκολυμένα – φρέσκα, αποχωρίζονται εύκολα - μπαγιάτικα

Αξιολόγηση

Αξιολόγηση 1.Να κατατάξετε τα ψάρια σε κατηγορίες και να κατονομάσετε παραδείγματα για κάθε κατηγορία 2.Να περιγράψετε τον τρόπο διατήρησης των ψαριών για σύντομο χρονικό διάστημα. 3.Να αναφέρετε τα θρεπτικά στοιχεία που περιέχουν τα ψάρια 4. Να κατονομάσετε τέσσερις τρόπους με τους οποίους μπορούμε να διατηρήσουμε τα ψάρια για μεγάλο χρονικό διάστημα . 5.Ζητήστε απο το σπίτι η απο κάποιο άλλο δικό σας πρόσωπο να σας δώσει μια συνταγή με βασικό υλικό το ψάρι.

2.Συμφωνείτε η Διαφωνείτε Εργασία στη τάξη 1.Τα ψάρια---------------------τα οποία αναπνέουν με----------- 2.Συμφωνείτε η Διαφωνείτε Χαρακτηριστικό των άσπρων ψαριών είναι το λίπος.Σ/Λ Τα ψάρια προστατεύουν τη καρδιά απο καρδιακές παθήσεις.Σ/Λ Τα λέπια του ΄ψαριού εμποδίζει την καταστροφήΤου δέρματος από την τριβή του μέσα στο νερό.Σ/Λ Ο Σολομός και η πέστροφα ανήκουν στη κατηγορία των άσπρων ψαριών 3. Ποιό ψάρι δεν ανήκει στην κατηγορία των μαλάκιων ..Βάλτε το σε κύκλο μύδι καλαμάρι γαρίδα σουπιά

4.Στα άσπρα ψάρια οι βιταμίνες Α και D βρίσκονται Εργασία στη τάξη 1.Γράψετε έξι μεθόδους μαγειρέματος των ψαριών που γνωρίζετε. 2.Τα ψάρια με το λιγότερο λίπος είναι α. Τα άσπρα γ. Τα οστρακοειδή β. Τα λιπαρά δ. Τα ασπόνδυλα 3.Τα λιπαρά οξέα των ψαριών που αποκαλούνται η ‘’ασπίδα της καρδιάς’’ ονομάζονται α. Ωμέγα – 1 γ. Ωμέγα - 3 β. Ωμέγα - 2 δ. Ωμέγα – 4 4.Στα άσπρα ψάρια οι βιταμίνες Α και D βρίσκονται α. Στη σάρκα γ. Στα κόκκαλα β. Στο συκώτι δ. Στο κεφάλι

5.Τα λιπαρά οξέα των ψαριών που αποκαλούνται η ‘’ασπίδα της καρδιάς’’ ονομάζονται α. Ωμέγα – 1 γ. Ωμέγα - 3 β. Ωμέγα - 2 δ. Ωμέγα – 4 6.Τα ψάρια είναι πιο δυσκολοχώνευτα από τα κρέατα. Σωστό/Λάθος 7.Την περισσότερη χοληστερόλη περιέχουν τα α. Οστρακοειδή γ. Λιπαρά ψάρια β. Άσπρα ψάρια δ. Ψάρια του γλυκού νερού Καλή ψαριά παιδιά*