Μια διαγραμματική παρουσίαση των όρων ΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μια διαγραμματική παρουσίαση των όρων Γιάννης Παπαδόπουλος Ζωή Ζαφειροπούλου ΠΕ02
Ορισμοί Παιδεία: είναι η μόρφωση, η ευρύτερη καλλιέργεια, πνευματική, ψυχική και κοινωνική, του ανθρώπου Εκπαίδευση: πρόκειται για τη θεσμοθετημένη απ’ το κράτος λειτουργία που στόχο έχει τη μετάδοση συγκεκριμένων γνώσεων και την καλλιέργεια των διανοητικών και σωματικών δυνατοτήτων του ατόμου σε ειδικά ιδρύματα (σχολεία, πανεπιστήμια κλπ). Είναι ο δυναμικότερος φορέας της παιδείας, και αυτό εξηγεί γιατί πολλές φορές η εκπαίδευση εξομοιώνεται με την έννοια της παιδείας, η οποία όμως είναι ευρύτερη.
Τεχνοκρατική εκπαίδευση ανθρωπιστική παιδεία: είναι η εκπαίδευση που στο κέντρο της έχει την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την έμφαση στα ποσοτικά και μετρήσιμα στοιχεία των επιστημών. Αντιδιαστέλλεται συνήθως με την ανθρωπιστική παιδεία που στόχο έχει την ολόπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπου με βάση τις ανθρωπιστικές αξίες της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας, του μέτρου, της ανθρωπιάς, της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης, της ισότητας, της αλληλεγγύης. Διά βίου εκπαίδευση: πρόκειται για συνεχή προσπάθεια του ατόμου για απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων προκριμένου να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής.
Παράγοντες – φορείς Παιδείας Οικογένεια Εκπαιδευτικό σύστημα Θρησκεία Μ.Μ.Ε. Τέχνη και επιστήμη Νόμοι και θεσμοί της πολιτείας Επαγγέλματα Κοινωνικό περιβάλλον
αξία – οφέλη της Παιδείας συντείνει στην πνευματική καλλιέργεια και αυτονομία του ανθρώπου. διαμορφώνει την αισθητική και ενισχύει την ευαισθησία του ατόμου. ολοκληρώνει ηθικά τον άνθρωπο ενισχύει την κοινωνική φύση και την κοινωνική συνείδηση του ατόμου. αναπτύσσει την πολιτική συνείδηση και τη δημοκρατική συμπεριφορά του ανθρώπου. φέρνει τον άνθρωπο σε επαφή με τα πολιτιστικά επιτεύγματα. προετοιμάζει τον νέο για την επαγγελματική του σταδιοδρομία.
Εκπαίδευση - προβλήματα Υποχρηματοδότηση: έλλειψη υλικοτεχνικών υποδομών και τεχνολογικών μέσων. Απουσία επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών. Απουσία μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και οργάνωσης. Έλλειψη οργανωμένου σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού. Υποβάθμιση της ποιότητας σπουδών και μονομερής προσανατολισμός στην απόκτηση δεξιοτήτων και όχι στην παροχή ολόπλευρης εκπαίδευσης και ανθρωπιστικής παιδείας. Εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας του εκπαιδευτικού συστήματος με έμφαση στη χρησιμοθηρία, τον ανταγωνισμό και τη βαθμοθηρία Μηχανική αποστήθιση μερικών γνώσεων και απουσία της κριτικής ικανότητας.
Εκπαίδευση - προβλήματα Μεταλλαγή του Λυκείου σε «προθάλαμο» των Πανεπιστημίων, με αποτέλεσμα να απολέσει τον αυτοτελή του ρόλο ως βαθμίδας της γενικής παιδείας. Υπερεκτίμηση του εργαλείου των νέων τεχνολογιών και επιφανειακή γνώση και εξέταση θεμάτων μέσω της δήθεν έρευνας στο διαδίκτυο, κατά την οποία οι μαθητές και οι φοιτητές περιορίζονται στην αντιγραφή και επικόλληση γνώσεων που ούτε καν διαβάζουν.
Εκπαίδευση - προτάσεις βελτίωσης Εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στο σχολείο με προσοχή ώστε να μην υπερεκτιμώνται οι δυνατότητες που παρέχουν και ορθή χρήση τους ώστε να βοηθούν πραγματικά στην επίτευξη των γενικών στόχων της εκπαίδευσης, οι οποίοι πρέπει να συνίστανται στην ολόπλευρη ανάπτυξη των διανοητικών, ψυχικών και σωματικών δυνατοτήτων του μαθητή. Ουσιαστική και ανά τακτά χρονικά διαστήματα επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, ώστε να ενημερώνονται για τις εξελίξεις της επιστήμης τους αλλά και να ασκούνται στις σύγχρονες εκπαιδευτικές μεθόδους. Απαγκίστρωση του σχολείου από τη χρησιμοθηρία, την στείρα απομνημόνευση και εξετασιοκεντρικό σύστημα. Έμφαση στη βιωματική μάθηση. Σύνδεση του σχολείου και του πανεπιστημίου με τις ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας. Διαμόρφωση πολυπολιτισμικής συνείδησης.