Η ειδική αγωγή στο σχολείο της γενικής εκπαίδευσης Σεβαστή Α. Αποστόλου Δρ. Πανεπιστήμιο Αιγαίου Αναπληρώτρια Ψυχολόγος ΕΔΕΑΥ Ρόδου 2014-2015
Παιδιά με ειδικές ανάγκες Διαφορά από το μέσο όρο, είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω, ως προς σωματικά ή μαθησιακά γνωρίσματα- χρήζουν εξατομικευμένου προγράμματος διεπιστημονικής υποστήριξης Βλάβη-λειτουργία Αναπηρία-ικανότητα Μειονεξία-περιορισμοί Επικινδυνότητα-πιθανότητα
Κατηγοριοποίηση των παιδιών με ειδικές ανάγκες Διανοητικές αναπηρίες Μαθησιακές δυσκολίες Συναισθηματικές ή συμπεριφορικές διαταραχές Αυτισμός Διαταραχές λόγου ή ομιλίας Διαταραχές ακοής Διαταραχές όρασης Σωματικές αναπηρίες ή προβλήματα υγείας Τραυματική εγκεφαλική βλάβη Πολλαπλές αναπηρίες Χαρισματικότητα και ταλέντα
Ετικετοποίηση-ταξινόμηση παιδιών με ειδικές ανάγκες Πλεονεκτήματα-προϋπόθεση παρέμβασης, συμβολή στη διαφοροδιάγνωση Μειονεκτήματα-αποκλεισμός Εναλλακτική προσέγγιση-χαρακτηρισμός σύμφωνα με αναλυτικά προγράμματα και δεξιότητες μαθητών
Πλεονεκτήματα Αναγνώριση διαφορών-υπευθυνότητα δράσης αντιμετώπισης Αναγνώριση διαφορών-υπευθυνότητα δράσης αντιμετώπισης Πρόσβαση σε υπηρεσίες Προστατευτικό κοινωνικό περιβάλλον Επιτέλεση διαφοροδιάγνωσης Διαμόρφωση χρηματοδοτήσεων και πόρων Δράσεις προάσπισης δικαιωμάτων Ορατές στο κοινωνικό σύνολο
Μειονεκτήματα Εστιασμός στο ‘δεν δύνανται’ Απόρριψη Χαμηλές προσδοκίες Επίδραση στην αυτοεκτίμηση Χρήση ως ερμηνευτικές μέθοδοι Πλήγμα μοναδικότητας Μη έλεγχος μη αποτελεσματικής διδασκαλίας Συμπερίληψη πολυπολιτισμικών ομάδων Ασύμφορη υλικά και χρονικά
Έννοια της ειδικής αγωγής Ως παρέμβαση: προληπτική παρέμβαση: πρωτογενής (νέα περιστατικά), δευτερογενής (πρώιμες ενδείξεις), τριτογενής πρόληψη (επιδείνωση) διορθωτική παρέμβαση (αποκατάσταση-συνέπειες) αντισταθμιστική παρέμβαση (εναλλακτική δεξιότητα) Ως διδασκαλία: Ποιος; Τι; Πως; Που;
Εκπαιδευτικά πλαίσια Κανονική τάξη Τμήμα ένταξης Ξεχωριστή τάξη Ειδικό σχολείο Σχολείο-οικοτροφείο Πρόγραμμα στο σπίτι/νοσοκομείο
Χαρακτηριστικά ειδικής αγωγής Ως διδασκαλία: Ατομικά σχεδιασμένη Εξειδικευμένη Εντατική Στοχοκατευθυνόμενη Υλοποίηση με βάση ερευνητικές μεθόδους Καθοδηγούμενη από συστηματικές μετρήσεις της επίδοσης του μαθητή
Σχετικές προκλήσεις στην εκπαίδευση Έρευνα και πράξη-μια απόσταση που πρέπει να διανυθεί Πρώιμη παρέμβαση και προγράμματα πρόληψης για βρέφη, νήπια, παιδιά προσχολικής ηλικίας με αναπηρίες και σε κατάσταση επικινδυνότητας Υποστήριξη κατά τη μετάβαση των παιδιών με αναπηρίες από το σχολείο στην ενήλική ζωή Συνεργασία ειδικής αγωγής και γενικής εκπαίδευσης για παιδιά μη διαγνωσμένα που εντούτοις αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο σχολείο
Αλλά και… Προσοχή στους χαρισματικούς μαθητές Επιμόρφωση επαγγελματιών ειδικής αγωγής Εποπτείες επαγγελματιών ειδικής αγωγής Εναλλακτικές αξιολογήσεις Τεχνολογικά μέσα Πρόσβαση σε υποστηρικτικά μέσα Στάσεις προς άτομα με αναπηρίες Συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής
Βιβλιογραφία Heward, W.L. (2011). Παιδιά με ειδικές ανάγκες. Μια εισαγωγή στην ειδική εκπαίδευση. Επιμ. Δαβάζογλου, Α., Κόκκινος, Κ. Μτφρ. Λυμπεροπούλου, Χ. Εκδόσεις Τόπος. Αθήνα.
Ευχαριστίες προς τους γονείς Εκ μέρους της διεπιστημονικής ομάδας Εκπαιδευτικών τμημάτων ένταξης, Ψυχολόγου και Κοινωνικού Λειτουργού των ΕΔΕΑΥ 16ο ΔΣ Ρόδου 12ο ΔΣ Ρόδου 18ο ΔΣ Ρόδου 13ο ΔΣ Ρόδου 17ο ΔΣ Ρόδου του 2ου ΣΔΕΥ (που εδρεύει στο 1ο Ειδικό ΔΣ Ρόδου)