1 Εισαγωγικά θέματα www Broadband networks & services. Το πρόβλημα του «τελευταίου χιλιομέτρου» Επιμέλεια: Λούζης Παύλος

2 Μέρος α’  Ευρυζωνικά δίκτυα και υπηρεσίες

3 Ορισμός ευρυζωνικής πρόσβασης & ευρυζωνικών υπηρεσιών Ευρυζωνικότητα: το προηγμένο, εφικτό και καινοτόμο από πολιτική, κοινωνική, οικονομική και τεχνολογική άποψη περιβάλλον αποτελούμενο από:  παροχή γρήγορων συνδέσεων στο Διαδίκτυο  σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού,  με ανταγωνιστικές τιμές (με τη μορφή καταναλωτικού αγαθού),  χωρίς εγγενείς περιορισμούς στα συστήματα μετάδοσης και τον τερματικό εξοπλισμό των επικοινωνούντων άκρων

4 …περιβάλλον αποτελούμενο από: 1. την κατάλληλη δικτυακή υποδομή που:  επιτρέπει την κατανεμημένη ανάπτυξη υπαρχόντων και μελλοντικών δικτυακών εφαρμογών και πληροφοριακών υπηρεσιών  δίνει τη δυνατότητα αδιάλειπτης σύνδεσης των χρηστών σε αυτές  ικανοποιεί τις εκάστοτε ανάγκες των εφαρμογών σε εύρος ζώνης και διαθεσιμότητα  είναι ικανή να αναβαθμίζεται συνεχώς και με μικρό επιπλέον κόστος ώστε να εξακολουθεί να ικανοποιεί τις ανάγκες όπως αυτές αυξάνουν και μετεξελίσσονται με ρυθμό και κόστος που επιτάσσονται από την πρόοδο της πληροφορικής και της τεχνολογίας επικοινωνιών

5 …περιβάλλον αποτελούμενο από: 2. την δυνατότητα του πολίτη να επιλέγει:  ανάμεσα σε εναλλακτικές προσφορές σύνδεσης που ταιριάζουν στον εξοπλισμό του  μεταξύ διαφόρων δικτυακών εφαρμογών και  μεταξύ διαφόρων υπηρεσιών πληροφόρησης και ψυχαγωγίας και με πιθανή συμμετοχή του ίδιου του πολίτη στην παροχή περιεχομένου, εφαρμογών και υπηρεσιών

6 …περιβάλλον αποτελούμενο από: 3. το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο αποτελούμενο από:  πολιτικές,  μέτρα,  πρωτοβουλίες,  άμεσες και έμμεσες παρεμβάσεις, Αναγκαίες για:  την ενδυνάμωση της καινοτομίας,  την προστασία του ανταγωνισμού και  την εγγύηση σοβαρής ισορροπημένης οικονομικής ανάπτυξης ικανής να προέλθει από τη γενικευμένη συμμετοχή στην Ευρυζωνικότητα και την Κοινωνία της Πληροφορίας

7 Είδη σύνδεσης στο διαδίκτυο  Pstn (14,4 – 28,8 – 33,6 – 56 Kbps)  Isdn (64 – 128 Kbps)  Cable / xDsl >128 Kbps  T1 / E1 1,5 Mbps (24 channels)  Satellite (ios) >1 Mbps  T3 / E3 43 Mbps (672 channels)

8 Κύρια είδη ευρυζωνικών υπηρεσιών πρόσβασης  Καλωδιακά Μόντεμ (Cable Modems)  Ψηφιακή Γραμμή Συνδρομητή (DSL)  Προηγμένες ασύρματες υπηρεσίες (Wireless advanced services)

9 Το χάσμα της ευρυζωνικότητας bandwidth Kbps Tbps Gbps Mbps Τοπικά δίκτυα Εταιρίες-καταναλωτές Μητροπολιτικάδίκτυα IP δίκτυα ISP Οπτικά δίκτυα απόσταση

10 Οι ευρυζωνικές υπηρεσίες απαιτούν αντίστοιχες υποδομές Έως σήμερα Ευρυζωνικές Υπηρεσίες διατίθεται κυρίως μέσω υφιστάμενων υποδομών:  Χάλκινα καλώδια τηλεφωνίας-Τεχνολογία DSL  Ενσύρματα τηλεοπτικά Δίκτυα Μπορούν όμως και μέσω νέων υποδομών:  Οπτικές Ίνες : υψηλή ταχύτητα – απόκριση – ποιότητα  Κινητά 3ης Γενιάς : ευρεία διαθεσιμότητα ευρυζωνικής επικοινωνίας  Σταθερά Ασύρματα Δίκτυα (Fixed Wireless) : ευελιξία σύνδεσης  Δορυφορικά Συστήματα : απόλυτη κάλυψη/ δυσπρόσιτες περιοχές

11 …  ανάλογα με το μοντέλο ανάπτυξης Ευρυζωνικής Υποδομής θα συνυπάρχουν διάφορες τεχνολογίες – συμπληρωματικότητα  μαζικές γρήγορες ευρυζωνικές υπηρεσίες: πρέπει να υποστηρίζονται από κεντρικό δίκτυο κορμού ή διασυνδεόμενα περιφερειακά πολύ υψηλής χωρητικότητας και ταχύτητας  Η κατεξοχήν λύση: δίκτυα οπτικών ινών + πρόσβαση xDSL, FTTH με data enabled backbone and converged edge ( ▼ κόστος/bit)

12 Προϋποθέσεις για Ευρυζωνικότητα  ύπαρξη δικτύων κορμού οπτικών αρτηριών σε Εθνικό και Περιφερειακό επίπεδο  ανάπτυξη πυκνών ευρυζωνικών υποδομών στο τοπικό επίπεδο πρόσβασης

13 Εφαρμογές ευρυζωνικών δικτύων  Δημόσια Διοίκηση - Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση  Παιδεία - Τηλεεκπαίδευση  Υγεία - Τηλεϊατρική  Ψυχαγωγία (Βίντεο, Μουσική, Ηλ. παιχνίδια)  Ηλεκτρονικό Εμπόριο (B2B, B2C)  E-Banking  Επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο με παράλληλη μετάδοση εικόνας, ήχου και δεδομένων  Εφαρμογές για παρακολούθηση περιοχών με εγκληματικότητα  Ενημέρωση (καλωδιακή τηλεόραση)

14 Κύρια οφέλη από τα ευρυζωνικά δίκτυα  Βελτίωση ανταγωνιστικότητας επιχειρήσεων  Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας  Διασφάλιση της δια βίου μάθησης  Βελτίωση ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών  Αύξηση της αποδοτικότητας  Γεφύρωση ψηφιακού χάσματος  Μείωση εγκληματικότητας

15 Η Ελληνική πραγματικότητα  Ο συνδυασμός εγγενών χαρακτηριστικών της τοπικής αγοράς και η έλλειψη σοβαρού ανταγωνισμού στις τηλεπικοινωνίες (εκτός κινητής) δεν επιτρέπουν την ταχεία ανάπτυξη της ευρυζωνικής πρόσβασης, σε σύγκριση με Ε.Ε. Αυτό ΔΕΝ δικαιολογεί όμως το ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη όπου η εξάπλωση γρήγορου, always-on και φτηνού Internet είναι ακόμα κοντά στο 0%  Η Ελληνική τηλεπικοινωνιακή αγορά συνεχίζει να εξαρτάται από το δίκτυο οπτικών ινών κορμού του κυρίαρχου πάροχου (ΟΤΕ).

16 … ΚτΠ: εισήγηση τολμηρών και φιλόδοξων, αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστικών και με άμεση δυνατότητα υλοποίησης, στόχων όπου: 1. δεν θα υπάρξει η απαιτούμενη εξάπλωση των σχετικών υποδομών και υπηρεσιών κάτω από το κρατούν σύστημα επιχειρηματικών προτύπων και πρακτικών 2. δεν θα αντιμετωπίζονται οι ευρυζωνικές υποδομές και η ευρυζωνικη πρόσβαση ως παραπροϊόν της αγοράς τηλεφωνικών υπηρεσιών.

17 Τρόποι ενθάρρυνσης της ανάπτυξης των ευρυζωνικών δικτύων  Άμεση χρηματοδότηση με ποσό απαραίτητο για την κάλυψη του κόστους  Παροχή φορολογικών κινήτρων  Δημιουργία ζήτησης  Δημιουργία θεσμικού πλαισίου ικανού να οδηγήσει την αγορά σε υγιή λειτουργία αλλά και στη διευκόλυνση δημιουργίας δημόσιο-ιδιωτικών συνεργασιών  Έμμεσα κίνητρα όπως π.χ. η επιδότηση στους πολίτες για αγορά PC ή των ιδιοκτητών κτιρίων για εγκατάσταση οπτικών ινών  Ενημέρωση και διαφήμιση προς τους πολίτες των πλεονεκτημάτων από τη χρήση ευρυζωνικών υπηρεσιών.

18 Ο ρόλος του κράτους το κράτος μπορεί να δραστηριοποιηθεί στις ευρυζωνικές τηλεπικοινωνίες ως:  διαμορφωτής πολιτικής, θέτοντας θεσμικά και κανονιστικά πλαίσια και στόχους, για την υλοποίηση μεταξύ άλλων καινούργιων για την Ελλάδα μικτών επιχειρηματικών μοντέλων στα οποία συμμετέχουν ιδιώτες μαζί με το κράτος, ακολουθώντας την διεθνή πρακτική  μεγάλος χρήστης των δικτυακών υπηρεσιών  εναυστής και διαχειριστής άμεσων ή έμμεσων παρεμβάσεων στον τομέα αυτό μέσω προγραμμάτων που οδηγούν στην πρόβλεψη και κάλυψη αποτυχιών της αγοράς ( market failures ), κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί με άλλα μέσα

19 Ο ρόλος των ερευνητικών & ακαδημαϊκών δικτύων προάγγελοι των ευρυζωνικών δικτυακών υποδομών και υπηρεσιών προαγωγή της έρευνας και της εκπαίδευσης πλατφόρμες ανάπτυξης και δοκιμών νέων δικτυακών τεχνολογιών υπερ-υψηλών ταχυτήτων προτείνουν νέα επιχειρηματικά σχέδια (business models) στην αγορά ευρυζωνικών υπηρεσιών

20 Μέρος β’  Το πρόβλημα του «τελευταίου χιλιομέτρου»

21 Το πρόβλημα του «τελευταίου χιλιομέτρου»  Το μεγαλεπήβολο σχέδιο του τηλεπικοινωνιακού μας αύριο ως έναν επικοινωνιακό παράδεισο «προσκρούει» στο πρόβλημα του «τελευταίου χιλιομέτρου»  Το πρόβλημα εστιάζεται κυρίως στο απλό χάλκινο καλώδιο που συνδέει το σπίτι μας με το πλησιέστερο κέντρο διανομής του ΟΤΕ και των άλλων διεθνών τηλεπικοινωνιακών φορέων

22 …  Το καλώδιο αυτό είναι ο ασθενέστερος κρίκος στην επικοινωνιακή σύνδεση των περισσότερων σπιτιών του πλανήτη μας, μια και πρόκειται κατά βάση για ένα απλό δισύρματο χάλκινο καλώδιο.  Ένα καλώδιο φθηνό, ευέλικτο και αποδεδειγμένης αξιοπιστίας, που ωστόσο έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα: είναι εξαιρετικά λίγο στην επικοινωνιακή του χωρητικότητα, πράγμα απόλυτα λογικό αν σκεφθεί κανείς ότι σχεδιάστηκε για να μεταφέρει απλά επικοινωνία φωνής στις αρχές του αιώνα μας. Όταν τώρα του ζητάμε να μεταφέρει ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα ή επικοινωνία δεδομένων υψηλής ταχύτητας, τα πράγματα είναι απλά αδύνατα.

23 Γιατί όμως το πρόβλημα εντοπίζεται στο τελευταίο χιλιόμετρο;  Όλα τα άλλα καλώδια του παγκόσμιου επικοινωνιακού ιστού είτε έχουν ήδη αλλάξει είτε είναι πολύ εύκολο να αλλάξουν.  Οι συνδέσεις μεταξύ των χωρών είναι εδώ και χρόνια μεγάλης χωρητικότητας, με οπτικές ίνες και άλλα τεράστια κανάλια, ενώ ακόμη και στην Ελλάδα σήμερα οι ζεύξεις μεταξύ των μεγάλων πόλεων γίνονται με μεγάλους διαύλους.  Στις μεγάλες πόλεις οι επικοινωνίες των περιοχών γίνονται με οπτικές ίνες ή ανάλογα ενώ στα περισσότερα σημεία τα καλώδια μεγάλης χωρητικότητας φθάνουν ως τα μικρά αστικά κέντρα.

24 …  Από εκεί και πέρα, όμως, αρχίζει το βασίλειο του χαλκού.  Η δυσκολία στην αλλαγή αυτού του τελευταίου χιλιομέτρου οφείλεται στο απλό γεγονός ότι μιλάμε για εκατομμύρια ζεύξεις που ουσιαστικά είναι υφασμένες μέσα στις πόλεις μας  Για να αλλάξουν αυτά ουσιαστικά θα πρέπει να περιμένουμε να ξαναχτιστούν τα περισσότερα σπίτια των σημερινών πόλεων! Γι' αυτό αναζητούνται άλλες λύσεις.

25 Λύσεις στο πρόβλημα  Καλωδιακές συνδέσεις (μη δυνατές στην Ευρώπη λόγω της περιορισμένης διάδοσης της καλωδιακής)  Τεχνολογίες xDsl, που εξαφανίζουν το αναλογικό επιλογικό σύστημα των τηλεφώνων μας και μας προσφέρουν δεκαπλάσιες και άνω ταχύτητες.  Δορυφορική σύνδεση: υπόσχεται ψηφιακές δορυφορικές επικοινωνίες υψηλής ταχύτητας

26 Κρίσιμη ερώτηση:  Γιατί δεν αντικαθιστάται – στα νέα τουλάχιστον κτίρια – η καλωδιακή υποδομή;

27 Μέρος γ’  Παραρτήματα

28 Παράρτημα #1 Internet penetration in Europe

29 Παράρτημα #2 Broadband subscribers

30 Παράρτημα #3 Πόσο μπροστά είναι η Κορέα; Rep. of Korea, Population 47 m 10.1m European Union, Population 380 m Germany France UK Netherlands Belgium Sweden Austria Denmark, Italy, Finland, Portugal, Spain, Ireland, Lux & Greece 10.7m συνδρομητές σε εκατομμύρια: τέλη 2002 Source: ITU World Telecom Indicators Database.