ΜΠΙΛΛΙΑΣ ΜΙΧΑΗΛ ΘΕΜΑ: ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΘΕΜΑ: ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗ - ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Πτυχιακή εργασία των φοιτητών: ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΙΛΛΙΑΣ ΜΙΧΑΗΛ Επιβλέπων Καθηγητής : Τσούκας Βασίλειος Σέρρες 2013

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Για την εξαγωγή συμπερασμάτων από την ανάλυση των ετήσιων ή περιοδικών οικονομικών εκθέσεων των επιχειρήσεων όπως ο ισολογισμός και η κατάσταση αποτελεσμάτων και διάθεσης κερδών, σημαντικότατο ρόλο παίζουν και οι χρηματοοικονομικοί αριθμοδείκτες. Οι οικονομικοί δείκτες που διαπραγματεύεται η παρούσα εργασία χρησιμοποιούνται από τους ειδικούς αναλυτές για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων, τον έλεγχο των χρηματοδοτήσεων, τον προσδιορισμό του κινδύνου κ.α.

ΕΝΝΟΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Συγκεκριμένα, αριθμοδείκτες είναι οι σχέσεις μεταξύ οικονομικών μεγεθών, λογιστικής ή στατιστικής προελεύσεως, που καταρτίζονται με σκοπό τον προσδιορισμό της πραγματικής θέσεως ή της αποδοτικότητας των διαφόρων τμημάτων ή και ολόκληρων τομέων μιας οικονομικής μονάδας. Έτσι προσδιορίζεται η πραγματική κατάσταση ολόκληρης της οικονομικής μονάδας ή γενικότερα του κλάδου στον οποίο ανήκει η μονάδα αυτή.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ αριθμοδεικτων Αριθμοδείκτες Ρευστότητας Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας Δείκτες Διαρθρώσεως Κεφαλαίων και Βιωσιμότητας

Παρουσιαση εταιριων Για την καλύτερη κατανόηση των χρηματοοικονομικών δεικτών θα αναλύσουμε και θα συγκρίνουμε δύο εταιρίες οι οποίες ανήκουν στον ίδιο κλάδο. Οι εταιρίες αυτές είναι οι εξής : Η εταιρία Γεώργιος Β. Καραγιάννης Α.Ε., η οποία ιδρύθηκε το 1979, βρίσκεται στην Ιαλυσό Ρόδου και η εταιρία Αγγελική Αυγουστάκη Α.Ε., η οποία ιδρύθηκε το 1990 και εδρεύει στην περιοχή Ακαδημίας Ρόδου. Οι δύο αυτές εταιρίες δραστηριοποιούνται στον ξενοδοχειακό τομέα.

1. Αριθμοδείκτες Ρευστότητας 1. Αριθμοδείκτες Ρευστότητας Οι αριθμοδείκτες ρευστότητας αξιολογούν την ικανότητα της επιχείρησης να αντιμετωπίζει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της, και βασίζονται σε στοιχεία και δεδομένα του κεφαλαίου κίνησης του ισολογισμού της επιχείρησης. Αριθμοδείκτης έμμεσης ή γενικής ρευστότητας Ο Δείκτης αυτός μετράει το περίσσευμα των ρευστών κεφαλαίων πάνω από τις τρέχουσες υποχρεώσεις. Το πλεόνασμα των κυκλοφοριακών περιουσιακών στοιχείων πάνω από τις τρέχουσες υποχρεώσεις, παρέχει ένα περιθώριο ασφαλείας για τα άτομα που έχουν επενδύσει χρηματικό ποσά στην επιχείρηση. Τιμή του δείκτη γύρω στο 2 κρίνεται ικανοποιητική.

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΜΜΕΣΗΣ Ή ΓΕΝΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,27 1,36 403,7 2009 1,05 1,12 6,66 2010 1,04 0,29 -72,12 2011 0,73 0,28 -61,64 Παρατηρούμε ότι η τιμή του δείκτη γενικής ρευστότητας των εταιριών το 2009 κυμαίνεται στο ίδιο επίπεδο αντίθετα το έτος 2008 με την τιμή της Αγγ. Αυγουστάκη να είναι υψηλότερη κατά 403,7%.Αντίθετα τα έτη 2010 και 2011 ο Γ. Καραγιάννης φαίνεται να έχει καλύτερη ρευστότητα και μάλιστα η τιμή του δείκτη είναι υψηλότερη κατά 72,12% το 2010 και 61,64% το 2011.

Αριθμοδείκτης άμεσης ή ειδικής ρευστότητας Ο δείκτης αυτός δείχνει την δυνατότητα της επιχείρησης να εξυπηρετήσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της, ρευστοποιώντας τα αμέσως ρευστοποιήσιμα στοιχεία. Αφαιρούνται τα αποθέματα διότι αφ ενός παρουσιάζουν μεταξύ των κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων την μικρότερη ρευστότητα , αφ ετέρου από την ρευστοποίηση των αποθεμάτων είναι πολύ πιθανό να προκύψει ζημιά. Τιμή του δείκτη > 1 κρίνεται ικανοποιητικός. Αριθμοδείκτης άμεσης ή ειδικής ρευστότητας =

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΑΜΕΣΗΣ Ή ΕΙΔΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,26 1,36 403,7 2009 1,04 1,11 6,73 2010 1,036 0,28 -72,97 2011 0,73 0,27 -63,01 Παρατηρούμε ότι η άμεση ρευστότητα της εταιρίας Γ.Β. Καραγιάννη είναι υψηλότερη για τα έτη 2010 και 2011 και αυτό οφείλεται στα υψηλά αποθέματα που διατηρεί σε σχέση με το ενεργητικό της.

2. Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας 2. Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας Οι δείκτες δραστηριότητας (activity ratios) μετρούν την αποτελεσματικότητα με την οποία η εταιρία χρησιμοποιεί τα περιουσιακό της στοιχεία. Οι δείκτες δραστηριότητας προϋποθέτουν ότι πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ των πωλήσεων και των διάφορων περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας. Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού Ο δείκτης αυτός εκτιμά την εντατικότατα με την οποία χρησιμοποιεί η επιχείρηση τα περιουσιακά της στοιχεία για να επιτύχει τους στόχους πωλήσεων της. Ένας υψηλός δείκτης εκμετάλλευσης ενεργητικού σημαίνει ότι η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιεί τις πωλήσεις της. Ένας χαμηλός δείκτης αποτελεί ένδειξη όχι εντατικής χρησιμοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων . Ο δείκτης αυτός στην ουσία μας δείχνει εάν υπάρχει υπερεπένδυση κεφαλαίων στην επιχείρηση σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων της. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,157 0,124 -21,1 2009 0,165 0,127 -23,03 2010 0,162 0,119 -26,54 2011 0,186 0,204 9,67 Παρατηρούμε ότι και οι δύο εταιρίες δεν εκμεταλλεύονται τα περιουσιακά τους στοιχεία για να επιτύχουν τους στόχους των πωλήσεων τους. Αυτό ίσως να οφείλεται και σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι κακές οικονομικές συνθήκες οι οποίες επικρατούν στην αγορά.

Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας παγίων Ο δείκτης αυτός δείχνει τον βαθμό χρησιμοποίησης των παγίων περιουσιακών στοιχείων από την επιχείρηση σε σχέση με τις πωλήσεις της. Επίσης παρέχει ένδειξη του εάν υπάρχει υπερεπένδυση σε πάγια. Όσο μικρότερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο πιο εντατική είναι η χρησιμοποίηση των παγίων περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Μείωση ταυ δείκτη αυτού διαχρονικά μπορεί να σημαίνει ότι υπάρχει υπερεπένδυση κεφαλαίων σε πάγια σε σχέση με την δυνατότητα της επιχείρησης για πωλήσεις.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΠΑΓΙΩΝ ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΠΑΓΙΩΝ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,184 0,167 -9,2 2009 0,204 0,159 -22,05 2010 0,205 0,135 -34,14 2011 0,230 0,232 0,86 Παρατηρούμε ότι ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας παγίων της εταιρίας Α. Αυγουστάκη βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα που σημαίνει ότι κάνει εντατικότερη χρήση των παγίων της από την εταιρία Γ.Β. Καραγιάννη. Διαχρονικά παρατηρούμε ότι οι δείκτες παρουσιάζουν σταθερά χαμηλές τιμές, εξέλιξη ή οποία θεωρείται θετική γιατί δείχνει ότι οι εταιρίες γίνονται πιο αποτελεσματικές.

3. Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας 3. Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας Πολλοί χρηματοοικονομικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι δείκτες απόδοσης ενεργητικού είναι οι πιο σημαντικοί διότι λαμβάνουν υπόψη τους τόσο τους μέτοχους όσο και τους δανειστές της εταιρίας και δεν επηρεάζονται από την κεφαλαιακή δομή της εταιρίας, δηλαδή την αναλογία ίδιων προς ξένα κεφάλαια. Δείκτης Μικτού Κέρδους Πωλήσεων Ο δείκτης αυτός είναι σημαντικός για τις βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις , διότι παρέχει ένα μέτρο αξιολόγησης της αποδοτικότητας τους. Ένας υψηλός δείκτης δείχνει την ικανότητα της διοίκησης να επιτυγχάνει φθηνές αγορές και να πουλάει σε υψηλές τιμές ενώ ένας χαμηλός δείκτης δείχνει το αντίθετο.

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΙΚΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,192 0,619 222,39 2009 0,231 0,630 172,72 2010 0,255 0,580 127,45 2011 0,265 0,928 250,18 Ο δείκτης της εταιρίας Αυγουστάκη είναι σε πολύ καλύτερο επίπεδο από αυτόν του Καραγιάννη. Τα επόμενα έτη αυξάνεται και δείχνει ότι η εταιρία έχει μεγαλύτερο περιθώριο πραγματοποίησης κερδών. Αυτό ίσως να οφείλεται στην ικανότητα της εταιρίας να ελέγχει και να ελαχιστοποιεί το κόστος αγοράς των προϊόντων της ή στο γεγονός ότι ακολουθεί καλύτερη τιμολογιακή πολιτική από την εταιρία Καραγιάννης.

Δείκτης Απόδοσης Ενεργητικού Η απόδοση του ενεργητικού μιας επιχείρησης αντανακλά την ικανότητα της διοίκησης της να χρησιμοποιεί τους οικονομικούς πόρους της επιχείρησης για να δημιουργεί καθαρά κέρδη. Με άλλα λόγια ο δείκτης αυτός μετρά την απόδοση όλων των επενδυμένων κεφαλαίων (ιδίων και ξένων) μιας επιχείρησης. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι η απόδοση ενεργητικού ποικίλλει από κλάδο σε κλάδο, αλλά και από επιχείρηση σε επιχείρηση του ίδιου κλάδου.

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 -0,0098 0,054 -651 2009 0,0018 0,028 1455 2010 -0,021 -0,68 3138,09 2011 -0,036 -0,67 1761,11 Παρατηρούμε ότι η τιμή του δείκτη και στις δυο εταιρίες είναι σημαντικά χαμηλή και αυτό σημαίνει ότι η ικανότητα των επιχειρήσεων να δημιουργήσουν κέρδη είναι ανεπαρκής. Και οι δυο εταιρίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα και αυτό οφείλεται στην υπερεπένδυση κεφαλαίων τους.

4. Δείκτες Διαρθρώσεως Κεφαλαίων και Βιωσιμότητας 4. Δείκτες Διαρθρώσεως Κεφαλαίων και Βιωσιμότητας Οι δανειακές υποχρεώσεις μιας επιχείρησης συνεπάγονται υποχρεωτικές πληρωμές τόκου ή αποπληρωμές δανείων. Συγκεκριμένα, μη φερέγγυες εταιρίες δεν έχουν συνήθως την ευχέρεια να δανειστούν κεφάλαια που χρειάζονται για την ανάπτυξη τους ή να αγοράσουν πρώτες ύλες, άλλα προϊόντα και υπηρεσίες που χρειάζονται με πίστωση. Σε γενικές γραμμές, εταιρίες με μεγάλους δείκτες χρηματοοικονομικής μόχλευσης (δανειακής επιβάρυνσης) έχουν μεγάλη πιθανότητα αποτυχίας σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Οι δείκτες χρηματοοικονομικής μόχλευσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν εργαλεία πρόβλεψης της βιωσιμότητας μιας εταιρίας.

Δείκτης Σχέσεων Κεφαλαίων Εκφράζει την σχέση μεταξύ του ιδίου κεφαλαίου και του συνόλου των κεφαλαίων που είναι διαθέσιμα στην επιχείρηση. Οι τιμές που παίρνει είναι από 0-1. Οι τιμές που πλησιάζουν προς το 1 είναι προτιμότερες. Ένας υψηλός δείκτης δεν προδιαθέτει αρνητικά για την ρευστότητα στα επόμενα χρόνια αφού από την πλευρά των ξένων κεφαλαίων η πίεση για ταμιακές εκροές για εξυπηρέτηση τους θα είναι χαμηλή και αντιμετωπίσιμη. Επίσης ο δείκτης αυτός δίνει και μια εικόνα της αυτονομίας που μπορεί να έχει μια επιχείρηση και της ανεξαρτησίας της από δανεικά κεφάλαια και άλλους πιστωτές.

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 1,334 1,35 1,19 2009 1,662 1,31 -21,084 2010 1,551 0,831 -46,42 2011 1,411 0,788 -44,15 Παρατηρούμε ότι η εταιρία Καραγιάννης παρουσιάζει υψηλότερο δείκτη σχέσεων κεφαλαίων από την εταιρία Αυγουστάκη γεγονός που δείχνει ότι είναι πιο ανεξάρτητη συγκριτικά. Παρόλα αυτά βλέπουμε ότι και οι δύο εταιρίες παρουσιάζουν πρόβλημα διότι εξαρτώνται υπερβολικά από τα ξένα κεφάλαια και τους πιστωτές τους και υπάρχει μια αρνητική προδιάθεση όσον αφορά τη ρευστότητα τους μελλοντικά.

Δείκτης Συνολικής Δανειακής Επιβάρυνσης Ο δείκτης αυτός δείχνει την σχέση των δανείων προς το σύνολο των κεφαλαίων κάθε μορφής που χρησιμοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο από την επιχείρηση. Χρησιμεύει στην εκτίμηση της δανειακής επιβάρυνσης της επιχείρησης.

ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,015 0,287 1813,33 2009 0,0111 0,296 2566,66 2010 0,011 0,303 2654,54 2011 0,0219 0,226 931,96 Παρατηρούμε ότι και οι δύο εταιρίες είναι επιβαρημένες δανειακά αφού υπάρχει μεγάλη εξάρτηση από τα ξένα κεφάλαια. Η εταιρεία Αυγουστάκη βρίσκεται συγκριτικά σε καλύτερη θέση μιας και τα ξένα κεφάλαια αποτελούν περίπου το 30,3% του ενεργητικού της καθ' όλη τη διάρκεια των ετών, ενώ τα ξένα κεφάλαια της εταιρίας Καραγιάννη αγγίζουν μέχρι και το 2,19% το 2011. Αυτό προκαλεί μεγάλο πρόβλημα αφού η προσέλκυση επενδυτών και δανειστών θα είναι πολύ δύσκολη και με επαχθείς για τις εταιρίες όρους.