Σεμινάριο Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών στο πλαίσιο του μαθήματος ΕΠΑ 429: Σχολική Εμπειρία Μάριος Παπαευριπίδου – Δήμητρα Χατζηχαμπή Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών
Κριτήρια σχεδιασμού μαθημάτων Φυσικών Επιστημών ► Καθορισμός ξεκάθαρων επιδιώξεων ► Καθορισμός συγκεκριμένων στόχων μέσα από τους οποίους προωθούνται οι επιδιώξεις ► Πηγή γνώσης ► Αφόρμηση και έκφραση αρχικών ιδεών ► Επεξεργασία ιδεών ► Σχεδιασμός πειραμάτων και διερεύνηση ► Αναστοχασμός και επέκταση
► Εμπειρίες με το φυσικό κόσμο ► Θετικές στάσεις ► Εννοιολογική κατανόηση ► Δεξιότητες σκέψης και επιστημονικής μεθόδου ► Eπιστημολογική Eπάρκεια …. η επιστήμη ως διαδικασία διερώτησης …. η επιστήμη ως διαδικασία διερώτησης Eπιδιώξεις της διδασκαλίας των Φ.Ε.
Πηγή γνώσης ► Η γνώση βγαίνει από το φυσικό κόσμο (παρατήρηση φαινομένων, πειράματα …) ► Σπανιότερα μέσα από δευτερογενείς πηγές (φωτογραφίες, εικόνες, κείμενο…) ► Εξαιρετικά σπάνια από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό Πάντοτε μέσα από μια διαδικασία συνεχούς διερώτησης και ενεργού προβληματισμού εκ μέρους των παιδιών
Αφόρμηση και έκφραση αρχικών ιδεών ► Στην αρχή του μαθήματος εστιάζεται η προσοχή των παιδιών σε συγκεκριμένο ζήτημα / πρόβλημα ή φαινόμενο και ενθαρρύνονται να εκφράσουν και να οργανώσουν τις αρχικές τους ιδέες ► Μέσα εξαγωγής αρχικών ιδεών: διαγνωστικά δοκίμια, κλινική συνέντευξη, ερωτηματολόγιο, χαρτογράφηση εννοιών…
Επεξεργασία ιδεών ► …προωθείται μέσα από πειράματα και συζητήσεις ► Τα παιδιά πάντοτε προβλέπουν τι νομίζουν ότι θα συμβεί, ακολούθως παρατηρούν και μετά συγκρίνουν παρατηρήσεις με προβλέψεις ► Τα λάθη δεν αντικρίζονται ως εμπόδια, αλλά αξιοποιούνται ως ευκαιρίες μάθησης
Σχεδιασμός πειραμάτων και Διερεύνηση ► Πριν από κάθε πείραμα τα παιδιά συμμετέχουν σε μια διαδικασία σχεδιασμού του πειράματος ► Διατύπωση διερευνήσιμων ερωτημάτων: «Ο παράγοντας Α επηρεάζει τον παράγοντα Β»; ► Απόφαση για το πώς θα μεταβάλουν τον παράγοντα Α, πώς θα μετρήσουν τον παράγοντα Β και πώς θα κρατήσουν σταθερούς όλους τους άλλους παράγοντες που υπεισέρχονται στο πείραμα ► Ερμηνεία δεδομένων/ αποτελεσμάτων ► Εξαγωγή συμπερασμάτων (απαντήθηκε το ερώτημα;)
Αναστοχασμός και επέκταση ► Στο τέλος του μαθήματος υλοποιείται μια δραστηριότητα αναστοχασμού ως προς το τι έκαναν, τι έμαθαν, πώς το έμαθαν και με το ποιες καταστάσεις της καθημερινής ζωής συνδέονται αυτά που έμαθαν ► Η δραστηριότητα αυτή ενισχύει την αίσθηση της ευθύνης και την αυτοδυναμία των μαθητών για τη δική τους μάθηση
Aρχές σχεδιασμού και υλοποίησης διδασκαλίας στις ΦE ► Oι επιδιώξεις της διδασκαλίας πρέπει να ανταποκρίνονται στις δυνατότητες του παιδιού ηλικίας 6-12 χρόνων (εξελικτική καταλληλότητα) ► Tο περιεχόμενο και οι εμφάσεις της διδασκαλίας πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στις δυνατότητες του εκπαιδευτικού. Tο μάθημα πρέπει να παρέχει βάση για περαιτέρω συνέχεια (επεκτασιμότητα) ► H διδασκαλία πρέπει να είναι καλά συντονισμένη με τις προτεραιότητες και τη δομή του γνωστικού αντικειμένου των Φυσικών Eπιστημών ► Tα μαθήματα βελτιώνονται όταν υποβάλλονται σε διαδικασία ερευνητικής εγκυροποίησης. H εμπειρία και η άποψη άλλων συναδέλφων μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη
Δεξιότητες Σκέψης και Eπιστημονικής Mεθόδου ► Aναγνώριση μεταβλητών ► Διατύπωση λειτουργικών ορισμών ► Διερεύνηση ► Eπικοινωνία ► Eρμηνεία δεδομένων και εξαγωγή συμπερασμάτων ► Eρμηνεία παρατήρησης Mέτρηση Mοντελοποίηση Παρατήρηση Πρόβλεψη Tαξινόμηση Yποβολή ερωτημάτων Yπόθεση