Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Παναγιωτόπουλος Γιώργος Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας Πάτρα, 2014

Ατζέντα Χαρακτηριστικά ενήλικων εκπαιδευομένων Θεωρητικό πλαίσιο μάθησης ενηλίκων Εκπαιδευτικές μέθοδοι

Ενήλικας και η επιδιωκόμενη ενηλικιότητα (Rogers, 1999) Ορισμός Εκπαίδευσης ενηλίκων Παροχή σχεδιασμένων μαθησιακών δραστηριοτήτων σε άτομα που βρίσκονται στην κατάσταση της ενηλικιότητας. Ενηλικιότητα: κατάσταση η οποία δεν ορίζεται με βάση την ημερομηνία γέννησης αλλά την ωριμότητα, την υπευθυνότητα, την ισορροπία, τον αυτοκαθορισμό (Κόκκος, 2005α). Ενήλικας και η επιδιωκόμενη ενηλικιότητα (Rogers, 1999)

Χαρακτηριστικά ενήλικων εκπαιδευομένων Έρχονται στην εκπαίδευση με συγκεκριμένους στόχους (επαγγελματική ή προσωπική ανάπτυξη, κοινωνικοί ρόλοι) Έχουν συγκεκριμένες προσδοκίες, που πηγάζουν από την αντίληψη και την εμπειρία τους για το τι είναι μάθηση (βλ. σχολικά χρόνια κ.λπ.) Διαθέτουν γνώσεις και ευρύ φάσμα εμπειριών -πολύ μεγαλύτερο από εκείνο των ανηλίκων- καθώς και διαμορφωμένες ήδη αντιλήψεις Αποζητούν την ενεργητική συμμετοχή στην εκπαίδευσή τους αφού, όπως ήδη αναφέραμε, το γεγονός ότι είναι ενήλικες είναι συνυφασμένο με τη χειραφέτηση και την τάση τους για αυτοκαθορισμό Έχουν διαμορφώσει προσωπικούς τρόπους και στρατηγικές μάθησης, ανάλογους με τις ικανότητές τους, τις εμπειρίες τους και γενικότερα τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους Έχουν ανταγωνιστικά ενδιαφέροντα, υποχρεώσεις, καθήκοντα και δεσμεύσεις που προκαλούν εμπόδια στη μάθηση Αναπτύσσουν μηχανισμούς άμυνας στην προσπάθεια να μην αμφισβητηθούν τα πιστεύω και οι αντιλήψεις τους ή ακόμα και οι συνήθειές τους

H εκπαίδευση έχει άμεση σχέση με την καθημερινότητά του, Ο ενήλικας μαθαίνει όταν : H εκπαίδευση έχει άμεση σχέση με την καθημερινότητά του, με τις ανάγκες και τις εμπειρίες του Aντιλαμβάνεται, κατανοεί και αποδέχεται τους στόχους του εκπαιδευτικού προγράμματος Νιώθει ενταγμένος σε μια ομάδα Διερευνώνται τα εμπόδια που συναντά στη μάθηση και ανακαλύπτονται τρόποι για το ξεπέρασμά τους Λαμβάνονται υπόψη οι προσωπικοί τρόποι και ρυθμοί μάθησης

Ο ενήλικας μαθαίνει όταν: Ο ενήλικoς μαθαίνει όταν : Ο εκπαιδευτής ξέρει να αξιοποιεί τα αποτελέσματα της επιτυχίας και της αποτυχίας Μέσα σε κλίμα που ευνοεί τη συμμετοχή Ενεργεί και εμπλέκεται στη διαδικασία εκπαίδευσης Σύμφωνα με τον P. Mucchielli, εάν προσέχουμε, συγκρατούμε κατά προσέγγιση: 10% από αυτά που διαβάζουμε, 20% από αυτά που ακούμε, 30% από αυτά που βλέπουμε, 50% από αυτά που βλέπουμε και ακούμε ταυτόχρονα, 80% από αυτά που λέμε, 90% από αυτά που λέμε, ενώ ταυτόχρονα εκτελούμε πράξεις που απαιτούν σκέψη και στις οποίες εμπλεκόμαστε ενεργητικά (Courau, 2000).

Κατηγορίες εκπαίδευσης ενηλίκων Γενική εκπαίδευση ενηλίκων : Περιλαμβάνει όλες τις οργανωμένες, θεσμοθετημένες ή μη μαθησιακές δραστηριότητες Στοχεύει στον εμπλουτισμό γνώσεων, στην ανάπτυξη και βελτίωση ικανοτήτων και δεξιοτήτων και στην άμβλυνση των μορφωτικών και κοινωνικών ανισοτήτων Παρέχεται από φορείς της τυπικής εκπαίδευσης (Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας) και της μη τυπικής εκπαίδευσης (Κέντρα Διά Βίου Μάθησης, Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Σχολές Γονέων). Αρχική επαγγελματική κατάρτιση: Βασικές επαγγελματικές γνώσεις Στοχεύει στην ένταξη, επανένταξη, επαγγελματική κινητικότητα και εξέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας Παρέχεται από τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης

Κατηγορίες εκπαίδευσης ενηλίκων Συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση: Είναι η κατάρτιση ή επανακατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού που συμπληρώνει, εκσυγχρονίζει ή και αναβαθμίζει υπάρχουσες γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες Στοχεύει στην ένταξη ή επανένταξη στην αγορά εργασίας, στη διασφάλιση της εργασίας, στην επαγγελματική κινητικότητα & στην επαγγελματική ανέλιξη Παρέχεται από τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης Άτυπη μάθηση ενηλίκων: Πραγματοποιείται εκτός οργανωμένου εκπαιδευτικού πλαισίου, στο πλαίσιο του ελεύθερου χρόνου ή επαγγελματικών, κοινωνικών, αθλητικών, πολιτιστικών δραστηριοτήτων Περιλαμβάνει τις κάθε είδους δραστηριότητες αυτομόρφωσης και προσωπικής καλλιέργειας

2) Θεωρητικό πλαίσιο μάθησης ενηλίκων

Μάθηση = αλλαγή στα πρότυπα δράσης και σκέψης μας Αποτέλεσμα προσαρμογής στις αλλαγές του κοινωνικού και πολιτισμικού πλαισίου, στις απαιτήσεις του εργασιακού χώρου, στις μαθησιακές επιθυμίες μας Συντελείται από τυχαίο γεγονός ή από εκούσια συμμετοχή σε σκόπιμη μαθησιακή δραστηριότητα Έχει προσωπικό-ατομικό χαρακτήρα Συντελείται σε επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων ή/και ικανοτήτων και στάσεων Συνδέεται με την υποκίνηση.

Σημεία σύγκλισης θεωριών για τη μάθηση Οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να συμμετέχουν ενεργητικά στην πορεία της μάθησης Οι εκπαιδευόμενοι κατατάσσονται στις παρακάτω κατηγορίες με βάση τον τρόπο που μαθαίνουν : μαθαίνουν από τη διαρκή εμπλοκή τους σε νέες εμπειρίες εξετάζουν όλες τις παραμέτρους και μετά δραστηριοποιούνται αντλούν σύνθετα διδάγματα από την εμπειρία, θέλουν να κατανοούν τα ζητήματα σε όλο τους το εύρος δοκιμάζουν στην πράξη την αποτελεσματικότητα των νέων ιδεών Η εμπειρία αποτελεί τη βάση κάθε μάθησης

Βιωματική εκπαίδευση= αξιοποίηση εμπειρίας John Dewey H μάθηση είναι αποτέλεσμα νοηματοδότησης της εμπειρίας H μαθησιακή διαδικασία στηρίζεται στο στοχασμό πάνω στην εμπειρία David Kolb Ο κύκλος της μάθησης D. Boud, R. Keogh, D. Walker Η διεργασία του στοχασμού

David Kolb Προβληματισμός: Έχετε μάθει κάτι μέσα από τις εμπειρίες σας χωρίς να χρειαστεί να στοχαστείτε επάνω σε αυτές; Αναφέρετε δύο παραδείγματα.

1;2 D. Boud, R. Keogh, D. Walker Ανάπτυξη κριτικού στοχασμού Επιστροφή στην εμπειρία ,επεξεργασία και επαναξιολόγησή της 1;2

Θεωρίες εκπαίδευσης Ανδραγωγική (Malkolm Knowles) Θέλει η γνώση να σχετίζεται με τις συνθήκες που αντιμετωπίζει και να συνδέεται με τα πραγματικά προβλήματα Παρακινείται περισσότερο από εσωτερικά κίνητρα Εκπαίδευση ενηλίκων και κοινωνική αλλαγή (Paulo Freire) Χειραφετητική εκπαιδευτική διαδικασία Συνειδητοποίηση από τον ενήλικο της κοινωνικοπολιτιστικής πραγματικότητας, μέσω του κριτικού στοχασμού και στη συνέχεια ενέργειες για μετασχηματισμό της Συνθετική προσέγγιση (Jarvis) Η εκπαίδευση μεταφέρει στους εκπαιδευόμενους τις κυρίαρχες ιδέες και αξίες του συστήματος. Ο ενήλικος μέσω του κριτικού στοχασμού προχωρεί σε χειραφέτηση και αναπροσαρμόζεται δημιουργικά στην πραγματικότητα.

Θεωρίες εκπαίδευσης Μετασχηματίζουσα μάθηση (Jack Mezirow) Ο ενήλικος αναπτύσσει κατά τη διάρκεια της ζωής του ένα σύστημα αντιλήψεων και προδιαθέσεων με βάση το οποίο ερμηνεύει την πραγματικότητα και δραστηριοποιείται μέσα στον κόσμο. Το σύστημα των προδιαθέσεών του είναι αποτέλεσμα των διαδοχικών κοινωνικοποιήσεων του μέσα στο πολιτισμικό πλαίσιο που έχει αναπτυχθεί. Τα στοιχεία του εξωτερικού κόσμου εισάγονται, μέσω των κοινωνικοποιήσεων, και ενσωματώνονται στο άτομο συμπεριλαμβάνοντας και διαστρεβλωμένες αξίες οι οποίες δυσκολεύουν την ένταξη και τη δραστηριοποίησή του σε διάφορα πεδία. Ό,τι είναι ασύμβατο με τις επιταγές του πολιτισμικού πλαισίου κυρώνεται αρνητικά. Αντίθετα ό,τι συμφωνεί, είναι επιτρεπτό. Η επιτυχημένη ένταξη και δραστηριοποίηση του ατόμου στον κόσμο συνδέεται με την κριτική επανεξέταση των αντιλήψεών και την αναπροσαρμογή των πρακτικών του.

Θεωρίες εκπαίδευσης Μετασχηματίζουσα μάθηση (Jack Mezirow) Επανεξέταση από τον ενήλικο των εσφαλμένων και δυσλειτουργικών αντιλήψεων Στοχασμός (επανεξέταση των αντιλήψεων και των αξιών μας, πώς πράττουμε;) Κριτικός στοχασμός (γιατί πράττουμε έτσι;) Κριτικός αυτο-στοχασμός (ολιστική επαναθεώρηση του πώς αντιλαμβανόμαστε, τι πιστεύουμε, τι αισθανόμαστε και πώς δρούμε) Αποπροσανατολιστικό δίλημμα (ιδιαίτερο-κρίσιμο γεγονός, συγκυρία, εμπειρία-έναυσμα) Στόχος η απελευθέρωση από τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις που έχουν εγγραφεί στο σύστημα των αντιλήψεων των ενηλίκων

Στάδια στοχαστικής επεξεργασίας (Mezirow) Προσδιορισμός προβληματικής κατάστασης (αποτέλεσμα του αποπροσανατολιστικού διλήμματος) Διαδικασία αυτοελέγχου (μπορεί να επιφέρει αισθήματα ενοχής ή ντροπής) Κριτικός έλεγχος των “προβληματικών” παραδοχών Συμφωνία της ομάδας για συνέχιση (η προβληματική κατάσταση αφορά και άλλα άτομα) Διερεύνηση επιλογών για νέους ρόλους, σχέσεις και ενέργειες Διαμόρφωση σχεδίου δράσης Απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων (στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης) Δοκιμαστική εφαρμογή των νέων ρόλων Οικοδόμηση αυτοπεποίθησης και των ικανοτήτων που θεωρούνται αναγκαίες για τους νέους ρόλους Επανενσωμάτωση του ενήλικου στη ζωή με βάση τη νέα οπτική

Εμπόδια στη μάθηση Εξωτερικά εμπόδια οργανωσιακού πλαισίου (κακή οργάνωση της μαθησιακής διαδικασίας) Εμπόδια που σχετίζονται με υποχρεώσεις τους ως ενήλικοι Εσωτερικά εμπόδια Προσκόλληση στις ήδη διαμορφωμένες γνώσεις και αξίες Ψυχολογικοί παράγοντες (χαμηλή αυτοεκτίμηση, άγχος για τις απαιτήσεις και την ικανότητα ανταπόκρισης)

3) Εκπαιδευτικές τεχνικές

Εκπαιδευτικές Τεχνικές Εισήγηση- Εμπλουτισμένη εισήγηση Πρακτική άσκηση Μελέτη περίπτωσης Παιχνίδι ρόλων Ερωτήσεις- Απαντήσεις, Συζήτηση «Καταιγισμός ιδεών» (Brainstortming) Ομάδες εργασίας Προβληματισμός Επικαλεσθείτε τις εμπειρίες που είχατε ως διδασκόμενος/η στο σχολείο, στο Πανεπιστήμιο, σε επιμορφωτικά προγράμματα: Ποιες από τις παραπάνω μεθόδους συναντήσατε; Ποια ήταν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα καθεμιάς; Ποιες συνήθως προκάλεσαν το ενδιαφέρον σας και ποιες σας βοήθησαν περισσότερο να αποκτήσετε νέες γνώσεις και ικανότητες;

Εισήγηση Αποτελεί την πιο διαδεδομένη εκπαιδευτική τεχνική. Προδιαγραφές εισήγησης Δεν πρέπει να ξεπερνά τα 20΄. Ο εκπαιδευτής πρέπει να φροντίζει να διατηρεί το ενδιαφέρον των εκπαιδευόμενων. Η εισήγηση πρέπει να είναι διαρθρωμένη σε τρία μέρη (εισαγωγή, κύριο μέρος, επίλογος). Πότε μια εισήγηση μπορεί να είναι αποτελεσματική; Σε προγράμματα με αυστηρά προδιαγεγραμμένους στόχους. Όταν γίνεται ανακεφαλαίωση ή σύνθεση μιας προηγούμενης συζήτησης. Όταν γίνεται παρουσίαση ενός καινούριου γνωστικού αντικειμένου. Όταν πρέπει να επιτευχθούν οι στόχοι της ενότητας σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Εισήγηση Προδιαγραφές μιας αποτελεσματικής εισήγησης Ο εισηγητής έχει ξεκάθαρους στόχους. Ανακοινώνει τα βασικά θέματα εισήγησης και επικεντρώνεται σε αυτά. Ο εισηγητής είναι σύντομος είναι σύντομη. Χρησιμοποιεί καλά το προφορικό λόγο. Χρησιμοποιεί τη «γλώσσα του σώματος». Προωθεί την ενεργητική συμμετοχή των συμμετεχόντων Διανέμει έντυπα βοηθήματα Χρησιμοποιεί κατάλληλα τα εκπαιδευτικά μέσα Φροντίζει την αξιοποίηση του χώρου που του παρέχεται. Η υποκατάσταση πλήρως της εισήγησης προϋποθέτει μεγάλη εμπειρία και ικανότητα . Η τεχνική της εισήγησης δεν προσφέρεται για όλα τα γνωστικά αντικείμενα.

Πρακτική άσκηση Ατομική ή συλλογική εργασία Συνιστάται είτε στην επεξεργασία ενός ζητήματος είτε στην επίλυση ενός προβλήματος είτε στη διεξαγωγή κάποιου πειράματος είτε στην κατασκευή αντικειμένων κ.ά., κάτω από την επίβλεψη του διδάσκοντα Πλεονεκτήματα Συνδέεται η θεωρία με την πράξη Προωθείται η ενεργή συμμετοχή, ενώ οι εκπαιδευόμενοι γίνονται περισσότερο υπεύθυνοι και αυξάνεται η αυτοπεποίθησή τους μετά την επιτυχή αντιμετώπιση των πρακτικών προβλημάτων Η άσκηση δεν απαιτεί πολύ χρόνο και μπορεί να προωθήσει συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους Δυσκολίες Απαιτείται προσεκτική προετοιμασία και εποπτεία από τον εκπαιδευτή Ένα ζήτημα δεν μπορεί πάντοτε να εξεταστεί εξονυχιστικά μέσω της άσκησης

Μελέτη Περίπτωσης Στάδια Ένα πραγματικό ή υποθετικό παράδειγμα, που αντανακλά μια ευρύτερη κατάσταση, παρουσιάζεται στους εκπαιδευόμενους με σκοπό να αναλυθεί σε βάθος και να διερευνηθούν οι εναλλακτικές λύσεις στα προβλήματα που αναδύονται. Στάδια 1)Ο εκπαιδευτής επιλέγει μια περίπτωση όσο το δυνατόν πλησιέστερη στην πραγματικότητα . 2)Ο εκπαιδευτής παρουσιάζει στους εκπαιδευόμενους την προς μελέτη περίπτωση, καθώς και το πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται (ιστορική αναδρομή, παρούσα συγκυρία). 3)Οι εκπαιδευόμενοι εκτελούν την άσκηση κατά προτίμηση αυτό γίνεται σε ομάδες εργασίας, ώστε να υπάρχει αλληλεπίδραση. 4)Οι εκπαιδευόμενοι (μέσω εκπροσώπων των ομάδων εργασίας) παρουσιάζουν στην ολομέλεια το προϊόν της εργασίας τους 5) Ο εκπαιδευτής συνθέτει τα βασικά σημεία που παρουσίασαν οι ομάδες, σχολιάζει, διασαφηνίζει, διατυπώνει συμπληρωματικές παρατηρήσεις και συμπερασματικές κρίσεις.

Μελέτη Περίπτωσης Πλεονεκτήματα Δυσκολίες Στο επίκεντρο είναι οι ίδιοι οι εκπαιδευόμενοι Οι εκπαιδευόμενοι έχουν τη δυνατότητα να διεισδύουν σε ένα ζήτημα στοχευμένα Αναπτύσσεται η ενεργοποίηση, η συμμετοχή των εκπαιδευόμενων, η ικανότητά τους να επιλύουν προβλήματα, και η κριτική και αναλυτική τους σκέψη Αν η περίπτωση αντανακλά πραγματικές καταστάσεις, η άσκηση συμβάλλει και προς την κατεύθυνση του μετασχηματισμού των στάσεων Από το επιμέρους παράδειγμα γίνονται αναγωγές σε ευρείς γνωστικούς τομείς- εξοικονόμηση χρόνου διδασκαλίας Δυσκολίες Είναι δύσκολο να βρεθούν περιπτώσεις για τις οποίες όλοι οι εκπαιδευόμενοι έχουν συγγενικές εμπειρίες ή προσλαμβάνουσες παραστάσεις Υπάρχει δυσκολία στην εξαγωγή συμπερασμάτων, όταν οι λύσεις δεν μπορούν να αποτιμηθούν ποσοτικά Είναι δύσκολη η αναγωγή από το επιμέρους στο όλο Απαιτείται σημαντική εκπαιδευτική και επαγγελματική εμπειρία από τον εκπαιδευτή

Παιχνίδι ρόλων Στόχος μέσα από το βίωμα να κατανοήσουν βαθύτερα μια κατάσταση όσο και τις αντιδράσεις τους απέναντί της Επιδιώκεται η ανάλυση προβληματικών ή συγκρουσιακών καταστάσεων, που αφορούν τις ικανότητες, τις στάσεις, την επικοινωνία και τη συμπεριφορά Πλεονεκτήματα Προκαλείται η πλήρης ενεργοποίηση των συμμετεχόντων Η έκφραση των συναισθημάτων ανάγεται σε σημαντικό στοιχείο Γίνεται ανάπτυξη της ικανότητας διαπραγμάτευσης και επικοινωνίας Ευνοείται η αλλαγή των στάσεων των εκπαιδευόμενων Δυσκολίες Η επιτυχία του παιξίματος ρόλων εξαρτάται από τη διάθεση και τη δημιουργικότητα των εκπαιδευομένων Ο εκπαιδευτής χρειάζεται να γνωρίζει καλά τις αρχές της επικοινωνίας και της δυναμικής της ομάδας Η αλλαγή στάσεων μπορεί να μην έχει διάρκεια και να αλλοιώνεται βαθμιαία μετά την άσκηση

Ερωτήσεις- απαντήσεις Ο ρόλος των ερωτήσεων είναι να προωθούν τον προβληματισμό, την έκφραση και την κριτική σκέψη Πλεονεκτήματα Προωθείται η αυτενέργεια των εκπαιδευόμενων, παρακινούνται σε σκέψη, δημιουργείται κλίμα επικοινωνίας και συμμετοχής Αναπτύσσεται η κριτική ικανότητα Γίνεται δυνατή η λεπτομερής προσέγγιση ενός ζητήματος Ο εκπαιδευτής έχει τη δυνατότητα να διαπιστώσει το βαθμό κατανόησης και τις ανάγκες των εκπαιδευόμενων ως προς το αντικείμενο μάθησης Δυσκολίες Απαιτείται αρκετός χρόνος για τις ερωταποκρίσεις Είναι πιθανές οι παρεμβάσεις εκτός θέματος Δεν είναι αυτονόητο ότι συμμετέχουν όλοι στη συζήτηση Οι συμμετέχοντες πρέπει ήδη να διαθέτουν ορισμένες απόψεις για το θέμα Η τεχνική βασίζεται στο λόγο και όχι στην πράξη

Ερωτήσεις- απαντήσεις Κάποιες παρατηρήσεις: Οι ερωτήσεις να συνοδεύονται, όπου είναι δυνατόν, από βοηθητικά μέσα (σχήματα, εικόνες, ντοκουμέντα, φιλμ κ.ά.), ώστε να γίνονται περισσότερο ενδιαφέρουσες. Οι ερωτήσεις να μην επιδέχονται μια απλή/ μονολεκτική απάντηση (“ναι”, “όχι”, “πολύ”, “λίγο” κ.ά.) Οι ερωτήσεις να απευθύνονται σε όλους. Συχνά οι συμμετέχοντες δεν απαντούν αμέσως σε μια ερώτηση, είτε γιατί σκέφτονται είτε γιατί διστάζουν είτε γιατί φοβούνται ότι θα κάνουν λάθος. Είναι σημαντικό ο εκπαιδευτής να μην μπει στον πειρασμό να απαντήσει ο ίδιος. Αν κάνει υπομονή για μερικά δευτερόλεπτα θα διαπιστώσει, τις περισσότερες φορές, ότι θα επακολουθήσουν ενδιαφέρουσες και δημιουργικές απαντήσεις.

«Καταιγισμός ιδεών» (Brainstortming) Η τεχνική αυτή συνίσταται στην πολυεπίπεδη εξέταση ενός ζητήματος ή μιας κεντρικής έννοιας μέσω της υποκίνησης των εκπαιδευόμενων να προβούν σε ελεύθερη και αυθόρμητη έκφραση ιδεών. Πλεονεκτήματα Υψηλός βαθμός συμμετοχής Αξιοποίηση της δημιουργικότητας και των εμπειριών των συμμετεχόντων Ανάπτυξη της ελεύθερης έκφρασης, της κριτικής σκέψης, της συνεργασίας Δυσκολίες Ο εκπαιδευτής πρέπει να έχει εκπαιδευτική εμπειρία Ορισμένοι εκπαιδευόμενοι μπορεί να μη συμμετέχουν Ο “καταιγισμός” μπορεί να διολισθήσει σε επίδειξη φαντασίας και όχι σε δημιουργική έκφραση

«Ομάδες εργασίας» Πλεονεκτήματα Ενθαρρυντικό περιβάλλον μάθησης Η εργασία γίνεται συλλογικά γεγονός που ελευθερώνει τους συμμετέχοντες από το φόβο της αποτυχίας Αναπτύσσεται πνεύμα αμοιβαιότητας Δυσκολίες Για την επιτυχή εφαρμογή απαιτείται από τον εκπαιδευτή : να μην έχει την τάση να προβλέψει και να συντονίσει τα πάντα να μην έχει ανυπομονησία να προχωρήσει πιο γρήγορα να εμπιστεύεται τις δυνατότητες των εκπαιδευόμενων και να επιτρέπει να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες

Βήματα για την ενίσχυση της συμμετοχικής εκπαίδευσης Κριτήρια επιλογής εκπαιδευτικών τεχνικών Ο εκπαιδευτικός σκοπός του προγράμματος Το είδος και οι απαιτήσεις του μαθησιακού αντικειμένου ΟΙ μαθησιακοί τρόποι και τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά των εκπαιδευομένων Οι ικανότητες του εκπαιδευτή Το μαθησιακό κλίμα Ο διαθέσιμος χρόνος Οι διαθέσιμοι πόροι

Ο ρόλος του εκπαιδευτή κατά την εφαρμογή των συμμετοχικών εκπαιδευτικών πρακτικών Φροντίζει για την αποκατάσταση του μαθησιακού κλίματος Βοηθά τους εκπαιδευόμενους να διευκρινίσουν και να εκφράσουν τους μαθησιακούς στόχους Εξοικειώνει τους εκπαιδευόμενους με τις συμμετοχικές τεχνικές Φροντίζει ώστε οι εκπαιδευόμενοι να αναλαμβάνουν ολοένα και περισσότερες πρωτοβουλίες Μαθαίνει τους εκπαιδευόμενους να αξιοποιούν μαθησιακές πηγές συμπεριλαμβανομένου και τις εμπειρίες των άλλων Φροντίζει ώστε ο καθένας να συνδέει το μαθησιακό αντικείμενο με τα ζωτικά του ενδιαφέροντα Φροντίζει ώστε ο καθένας να μαθαίνει με το δικό του ρυθμό και το δικό του τρόπο καθώς κάθε εκπαιδευόμενος είναι μοναδικός Προβληματισμός Από τις παραπάνω προδιαγραφές ποια/ποιες θεωρείτε ποιο δύσκολο να εφαρμοστούν λόγω δισταγμών των εκπαιδευομένων ή/και του εκπαιδευτή; Ποιες ενέργειες προτείνετε ώστε να ξεπεραστούν;

Ευχαριστώ πολύ