Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Π ΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ Ι ΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Κ ΥΠΡΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΩΝ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΕ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 3 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ: ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Παρουσίαση: Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ 2010
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανισότητα από την ίση μεταχείριση άνισων ανθρώπων» Thomas Jefferson ( ) Πηγή: Θεοφιλίδης,Χ.(2008). Ρωγμές στα θεμέλια της παραδοσιακής διδασκαλίας, σελ.265
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Σίγουρα πολύ απέχουμε από τον αυταρχισμό…
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 …ή το πρότυπο της από καθέδρα αυθεντίας…
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Οι περί κοινωνικής ανισότητας θεωρίες ανήκουν στο ρομαντικό παρελθόν…
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 ΕΙΣΔΟΧΕΣ ΠΡΟΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜάθησηΔιδασκαλία Μάθηση Διδασκαλία ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Πηγή: Hoy & Miskel (2001). Educational Administration, p.p.25 ΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ:
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Ιστορική διαδρομή διαφοροποιημένης διδασκαλίας: Προοδευτική Αγωγή Εξατομίκευση διδασκαλίας Διαφοροποίηση διδασκαλίας Αρχές 20ου Δεκαετία 1960Δεκαετία 1990 Dewey ΜπιχεβιοριστέςHoph,
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 ΈΝΝΟΙΕΣ – ΚΛΕΙΔΙΑ: ΈΝΝΟΙΕΣ – ΚΛΕΙΔΙΑ: 1. Ετοιμότητα: το σημείο εισόδου του μαθητή σε μια συγκεκριμένη έννοια ή δεξιότητα. 2. Ενδοατομικές διαφορές: οι διαφορετικές προτιμήσεις που έχει ένα άτομο σε γνωστικά αντικείμενα, δεξιότητες, ενδιαφέροντα, στάσεις, δεξιότητες. 3. Διατομικές διαφορές: διαφορές που παρατηρούνται από άτομο σε άτομο.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Τάξη μικτής ικανότητας: η τάξη στην οποία οι μαθητές διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το φύλο, το επίπεδο γνώσεων, την ικανότητα, τα ενδιαφέροντα, τα κίνητρα, τις ανάγκες, τις επιδιώξεις. 4. Τάξη μικτής ικανότητας: η τάξη στην οποία οι μαθητές διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το φύλο, το επίπεδο γνώσεων, την ικανότητα, τα ενδιαφέροντα, τα κίνητρα, τις ανάγκες, τις επιδιώξεις. 5. Μαθησιακό προφίλ: ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνει κάποιος με άξονα τους οκτώ τύπους νοημοσύνης. 5. Μαθησιακό προφίλ: ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνει κάποιος με άξονα τους οκτώ τύπους νοημοσύνης. 6. Στρατηγικές διαφοροποίησης: οι αγωγοί μέσα από τους οποίους οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διοχετεύσουν περιεχόμενο, διαδικασίες, μαθησιακά αποτελέσματα. 6. Στρατηγικές διαφοροποίησης: οι αγωγοί μέσα από τους οποίους οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διοχετεύσουν περιεχόμενο, διαδικασίες, μαθησιακά αποτελέσματα.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Διαφοροποίηση περιεχομένου: Το διαφορετικό Το διαφορετικό επίπεδο γνώσεων, εννοιών και δεξιοτήτων που ο εκπαιδευτικός επιδιώκει να μάθουν οι μαθητές, καθώς και τα υλικά και τους μηχανισμούς μέσω των οποίων θα επιτευχθεί η μάθηση. επίπεδο γνώσεων, εννοιών και δεξιοτήτων που ο εκπαιδευτικός επιδιώκει να μάθουν οι μαθητές, καθώς και τα υλικά και τους μηχανισμούς μέσω των οποίων θα επιτευχθεί η μάθηση.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Διαφοροποίηση διαδικασίας: Οι διαφορετικές δραστηριότητες που θα οργανωθούν με σκοπό να διασφαλιστεί ότι οι μαθητές χρησιμοποιούν τις δεξιότητες, για να κατανοήσουν ουσιώδεις ιδέες και πληροφορίες. Οι διαφορετικές δραστηριότητες που θα οργανωθούν με σκοπό να διασφαλιστεί ότι οι μαθητές χρησιμοποιούν τις δεξιότητες, για να κατανοήσουν ουσιώδεις ιδέες και πληροφορίες.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Διαφοροποίηση αποτελέσματος: Ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο οι μαθητές δείχνουν τι έμαθαν και πώς μπορούν να διευρύνουν περισσότερο αυτό που έμαθαν. Ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο οι μαθητές δείχνουν τι έμαθαν και πώς μπορούν να διευρύνουν περισσότερο αυτό που έμαθαν.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Στρατηγικές διαφοροποίησης: 1. Οι Σταθμοί: διαφορετικά σημεία στην τάξη που επιτρέπουν σε διαφορετικούς μαθητές να εργαστούν στο ίδιο θέμα αλλά σε διαφορετικές εργασίες. Η εργασία συσχετίζεται και οι μαθητές περιέρχονται τους Σταθμούς είτε μελετώντας είτε αναπτύσσοντας δεξιότητες. 2. Ημερήσιες διατάξεις: προσωπικός κατάλογος εργασιών τις οποίες ο μαθητής πρέπει να συμπληρώσει στον καθορισμένο χρόνο των 2 ως 3 ων εβδομάδων.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Σύνθετη διδασκαλία: Πλούσια στρατηγική (Kohen 2004) μέσα από την οποία αντιμετωπίζονται τα διαφορετικά ακαδημαϊκά επίπεδα που υπάρχουν σε μια τάξη. Σκοπός: η εξασφάλιση ισότητας ευκαιριών μάθησης για όλους. Ένα παράθεμα σύνθετης διδασκαλίας: Δεν μπορεί να έχει μια μόνο σωστή απάντηση. Ενεργοποιεί ανώτερες νοητικές λειτουργίες όπως φαίνεται παρακάτω:
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΓΝΩΣΗ/ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ BLOOM’S TAXONOMY (1956) Στην περίπτωση της Διαφοροποίησης κινητοποιούμε τα δύο ανώτερα επίπεδα νοητικών λειτουργιών
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Σύνθετη διδασκαλία – συνέχεια: Σύνθετη διδασκαλία – συνέχεια:Στόχοι: 1. Ορίζονται για να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες όλων των μελών της ομάδας. 2. Απαιτούν από τους μαθητές να εργάζονται συνεργατικά σε μικρές ομάδες. 3. Είναι ανοικτού τύπου. 4. Αφήνουν περιθώριο για διάφορες λύσεις και διαδικασίες. 5. Επενδύουν στη ρεαλιστική χρήση πολλαπλών Τύπων νοημοσύνης (8 Τύποι νοημοσύνης)
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Χρησιμοποιούν πολυμέσα. 7. Προϋποθέτουν τα διαφορετικά ταλέντα. 8. Προϋποθέτουν τη χρήση πραγματικών αντικειμένων. 9. Συνδυάζουν ανάγνωση και συγγραφή με τρόπο που να αποτελεί σημαντικό μέσο για την επίτευξη κάποιου επιθυμητού στόχου.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Τροχιακές Μελέτες (Stevenson,1992): Οι μαθητές επιλέγουν και αναπτύσσουν δικό τους θέμα παρμένο από το αναλυτικό υπό την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού με σκοπό να αναπτύξουν το θέμα με περισσότερη εμπειρογνωμοσύνη, δίνοντας έμφαση στη διαδικασία με σκοπό να γίνουν οι ίδιοι ανεξάρτητοι ερευνητές σε πτυχή του αναλυτικού για 3 μέχρι και 6 εβδομάδες.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Κέντρα μάθησης: Χώρος στην αίθουσα διδασκαλίας στον οποίο υπάρχουν διάφορα διδακτικά μέσα και δραστηριότητες με στόχο την ενίσχυση της διδασκαλίας μίας δεξιότητας. Τα θέματα που μελετώνται είναι αυτοτελή και δεν συσχετίζονται όπως στους Σταθμούς. Τα Κέντρα μάθησης πρέπει: Χώρος στην αίθουσα διδασκαλίας στον οποίο υπάρχουν διάφορα διδακτικά μέσα και δραστηριότητες με στόχο την ενίσχυση της διδασκαλίας μίας δεξιότητας. Τα θέματα που μελετώνται είναι αυτοτελή και δεν συσχετίζονται όπως στους Σταθμούς. Τα Κέντρα μάθησης πρέπει: Να εστιάζονται σε σημαντικούς μαθησιακούς στόχους. Να παρέχουν σαφείς οδηγίες στους μαθητές.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Να χρησιμοποιούν ποικιλία διδακτικών μέσων και δραστηριοτήτων που να ανταποκρίνονται σε διαφορετικά μαθησιακά προφίλ, ενδιαφέροντα και γνωστικά επίπεδα μαθητών. Να παρέχουν οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει ένας μαθητής όταν χρειάζεται βοήθεια. Να περιλαμβάνουν δραστηριότητες διαφορετικής υφής και δυσκολίας (συγκεκριμένες μέχρι αφηρημένες, ανοικτού τύπου μέχρι και δομημένες, απλές μέχρι σύνθετες).
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Να περιλαμβάνει οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει ο μαθητής που ολοκληρώνει την εργασία. Να περιλαμβάνει σύστημα αρχειοθέτησης με στόχο τον έλεγχο της προσπάθειας των μαθητών και της ποιότητας της εργασίας τους. Να περιλαμβάνουν σχέδιο για ανατροφοδοτική αξιολόγηση της προσπάθειας των μαθητών η οποία θα οδηγήσει σε αναθεώρηση των εργασιών που ανατίθενται στα Κέντρα.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Μαθησιακά Συμβόλαια: Πρόκειται για τη συμφωνία μεταξύ μαθητή και εκπαιδευτικού η οποία παρέχει σχετική ελευθερία στην απόκτηση δεξιοτήτων και εννοιών τις οποίες ο εκπαιδευτικός θεωρεί σημαντικές εκείνη τη στιγμή. Ένα Μαθησιακό Συμβόλαιο στηρίζεται: Ένα Μαθησιακό Συμβόλαιο στηρίζεται: 1. Στην υπόθεση ότι ευθύνη του εκπαιδευτικού είναι ο καθορισμός των σημαντικών γνώσεων και η βεβαιότητα ότι οι μαθητές θα τις αποκτήσουν.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Στην υπόθεση ότι οι μαθητές μπορούν να αναλάβουν μικρό μέρος της ευθύνης για τη μάθησή τους. 3. Προδιαγράφει τις δεξιότητες στις οποίες οι μαθητές πρέπει να ασκηθούν για να τις εμπεδώσουν. 4.Διασφαλίζει ότι οι μαθητές θα εφαρμόσουν τις δεξιότητες σε προκαθορισμένο πλαίσιο. 5.Καθορίζει συνθήκες εργασίας (συμπεριφορά, χρόνος, χρόνος εργασίας στην τάξη, εργασία στο σπίτι. 6. Καθιερώνει κριτήρια επιτυχούς αξιολόγησης.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Οι οκτώ τύποι νοημοσύνης κατά τον Gardner (1991) Γλωσσική/ Λεκτική Λογικομαθηματική Οπτική/ Χωροταξική Σωματική/ κιναισθητική κιναισθητική Μουσική/ Ρυθμική Διαπροσωπική Ενδοπροσωπική/ Ενδοατομική Ενδοατομική Φυσιοκρατική/ περιβαλλοντική περιβαλλοντική
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Ερέθισμα Αισθητηριακή μνήμη Προσλαμβάνουσες παραστάσεις Αποβάλλει ή συνθέτει εμπειρίες Χώρος πρόσληψης ερεθισμάτων σε σχέση με το θέμα 2-4΄΄ Προσοχή Αντίληψη Με βοηθά να αναγνωρίζω πληροφορίες Υπεύθυνη για το επόμενο στάδιο επανάληψη εμβάθυνση κωδικοποίηση Βραχυπρόθεσμη μνήμη Μακροπρόθεσμη μνήμη ιδιοθύελλα Συνειδητό Συνειδητές πληροφορίες Νοηματοδότηση εννοιών Το κουτί πληροφοριών Η ουσία του, να επικοινωνεί με τη βραχυπρόθεσμη Άτυπη συστηματοποίηση Κωδικοποίηση- επανάληψη Γνώσεις/ έννοιες/ σημασιολογικά δίκτυα Χάννω ότι δεν εποικοδομώ στην επανάληψη Κωδικοποίηση: η σημαντικότερη λειτουργία. Ο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ: πρότυπο ιδεολογικής σύλληψης για τη δημιουργία του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή: ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ Μ ΟΝΤΕΛΟ Ε ΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ Π ΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ - Πηγή: Κουτσελίνη, Ι. Μ. (2006)
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 55% ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 38% ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΣ ΦΩΝΗΣ 7% ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 Οι βασικές συνιστώσες της διαφοροποίησης: (Θεοφιλίδης, 2008:275) ΤΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ; ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ (Αναλυτικό σε μικροεπίπεδο) ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ (Δραστηριότητες) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (Επιτεύγματα) Βάση της ετοιμότητας του μαθητή Βάση του ενδιαφέροντος του μαθητή Βάση του τρόπου με τον οποίο μαθαίνει ο μαθητής (μαθησιακό προφίλ) Ανοικτή πρόσβαση στη μάθηση Παρώθηση για μάθηση Αποτελεσματικότητα ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΦΑΣΗ Α΄ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΦΑΣΗ Β΄ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΦΑΣΗ Γ΄
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/2010 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: 1. Bloom, B.S. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook 1. Cognitive domain. N.Y: Mckay 2. Cohen, E. (1994). Designing group work. Strategies for heterogeneous classroom (2 nd edition). N.Y. Teachers College Press. 3. Dewey, J.(1944). Democracy and education. N.Y. Macmillan Publishing Co. 4. Gardner, H. (1991). The unschooled mind. How the children think and how schools should teach. N.Y. Basic Books.
Παπαδοπούλου Λιάνα/ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο/ Koutselini, M. and Persianis,P.(2000).Theory-practice Divide in Teacher Education and the Role of theTraditional Values. Teaching in Higher Education, 5 (4). 5. Koutselini, M. and Persianis,P.(2000).Theory-practice Divide in Teacher Education and the Role of theTraditional Values. Teaching in Higher Education, 5 (4). 6. Κουτσελίνη, Μ.(2009). Αναλυτικά Προγράμματα και Διδσκαλία. Τμήμα Επιστημών της Αγωγής. Πανεπιστήμιο Κύπρου: Λευκωσία 7. Θεοφιλίδης, Χ. (2008). Ρωγμές στο παγόβουνο της παραδοσιακής διδασκαλίας. Λειβαδιώτης: Λευκωσία. 7. Θεοφιλίδης, Χ. (2008). Ρωγμές στο παγόβουνο της παραδοσιακής διδασκαλίας. Λειβαδιώτης: Λευκωσία. 8. Tomlinson, C.A. (2003). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας. Μετφρ. Χρ. Θεοφιλίδη και Δ. Μαρτίδου Φορσιέ. Αθήνα: Γρηγόρης. 8. Tomlinson, C.A. (2003). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας. Μετφρ. Χρ. Θεοφιλίδη και Δ. Μαρτίδου Φορσιέ. Αθήνα: Γρηγόρης.